Giáo án Ngữ Văn 6 chuẩn bị cho năm học 2009-2010

HOÏC KYØ I



Tuaàn 1
Tieát 1:	Con Roàng, chaùu Tieân
Tieát 2:	Baùnh chöng, baùnh giaày
Tieát 3:	Töø vaø caáu taïo cuûa töø tieáng Vieät
Tieát 4:	Giao tieáp, vaên baûn 
	 vaø phöông thöùc bieåu ñaït
















Tieát 1:	CON ROÀNG, CHAÙU TIEÂN
	(Truyeàn thuyeát)
I. YEÂU CAÀU: Giuùp hoïc sinh:
– Hieåu ñònh nghóa sô löôïc veà truyeàn thuyeát
– Hieåu noäi dung yù nghóa cuûa truyeàn thuyeát “Con Roàng, chaùu Tieân”
– Chæ ra vaø hieåu ñöôïc yù nghóa cuûa nhöõng chi tieát töôûng töôïng kyø aûo trong truyeän
– Keå ñöôïc chuyeän
II. CAÙC BÖÔÙC LEÂN LÔÙP:
1. OÅn ñònh:
2. Baøi môùi:
Giôùi thieäu: “Con Roàng, chaùu Tieân” laø moät truyeàn thuyeát môû ñaàu cho chuoãi truyeàn thuyeát veà thôøi ñaïi Huøng Vöông vaø truyeàn thuyeát Vieät Nam noùi chung. Vaäy truyeàn thuyeát laø gì? Noäi dung yù nghóa truyeän “Con Roàng, chaùu Tieân” laø gì? Truyeän ñaõ söû duïng nhöõng hình thöùc ngheä thuaät ñoäc ñaùo naøo? Vì sao bao ñôøi nay, nhaân daân ta raát ñoãi töï haøo vaø yeâu thích caâu chuyeän naøy?
Tieát hoïc hoâm nay seõ giuùp chuùng ta traû lôøi nhöõng caâu hoûi aáy!
TIEÁN TRÌNH CAÙC HOAÏT ÑOÄNG
GHI BAÛNG
[ Hoaït ñoäng 1: Höôùng daãn HS tìm hieåu chuù thích (*), chuù yù caàn naém ñöôïc nhöõng noäi dung quan troïng sau:
– Laø loaïi truyeän daân gian keå veà caùc nhaân vaät vaø söï kieän coù lieân quan ñeán lòch söû
– Thöôøng coù yeáu toá töôûng töôïng kyø aûo
– Theå hieän thaùi ñoä vaø caùch ñaùnh giaù cuûa nhaân daân...
I. Khaùi nieäm veà truyeàn thuyeát:
Hoïc SGK / 7
[ Hoaït ñoäng 2: GV cho HS ñoïc vaên baûn
Yeâu caàu 3 HS ñoïc theo 3 ñoaïn nhö sau:
Ñoaïn 1: Töø ñaàu ... Long Trang
Ñoaïn 2: Tieáp ... leân ñöôøng.
Ñoaïn 3: Coøn laïi
® Sau khi HS ñoïc xong töøng ñoaïn, GV cho caû lôùp nhaän xeùt vaø goùp yù.
II. Tìm hieåu vaên baûn:
[ Hoaït ñoäng 3: Höôùng daãn HS traû lôøi, thaûo luaän caùc caâu hoûi trong phaàn Ñoïc – Hieåu:

1. Haõy tìm nhöõng chi tieát trong truyeän theå hieän tính chaát kyø laï, lôùn lao vaø ñeïp ñeõ veà nguoàn goác, hình daïng cuûa Laïc Long Quaân vaø AÂu Cô?
a) Nhöõng chi tieát töôûng töôïng kyø aûo trong truyeän:
– Hoï ñeàu laø thaàn: Laïc Long Quaân laø thaàn Roàng soáng döôùi nöôùc; AÂu Cô laø doøng Tieân thuoäc hoï Thaàn Noâng soáng treân nuùi.
– Laïc Long Quaân coù söùc khoeû voâ ñòch, coù nhieàu pheùp laï; AÂu Cô thì xinh ñeïp tuyeät traàn.
– Laïc Long Quaân giuùp daân dieät tröø yeâu quaùi, daïy daân caùch troàng troït, chaên nuoâi vaø caùch aên ôû.
– Laïc Long Quaân vaø AÂu Cô ñeàu laø thaàn
2. Vieäc keát duyeân cuûa 2 ngöôøi vaø chuyeän AÂu Cô sinh nôû coù gì khaùc laï?
– Ngöôøi döôùi nöôùc, keû ôû nuùi cao, thuoäc 2 doøng khaùc nhau laïi keát duyeân choàng vôï.
® 2 ngöôøi laïi keát duyeân choàng vôï
– AÂu Cô sinh ra caùi boïc 100 tröùng, nôû thaønh 100 con trai. Ñaøn con khoâng caàn buù môùm maø vaãn lôùn leân vaø khoeû maïnh nhö thaàn.
– AÂu Cô sinh ra moät boïc 100 tröùng, nôû 100 con. Ñaøn con khoâng caàn buù môùm maø vaãn lôùn leân vaø khoeû maïnh nhö thaàn
w Laïc Long Quaân vaø AÂu Cô chia con nhö theá naøo? Vaø ñeå laøm gì? Theo truyeän naøy thì ngöôøi Vieät laø con chaùu cuûa ai?
– Chia con: 50 con theo cha xuoáng bieån, 50 con theo meï leân nuùi, chia nhau cai quaûn caùc phöông.
– Ngöôøi con tröôûng leân laøm vua laáy hieäu laø Huøng Vöông, ñoùng ñoâ ôû Phong Chaâu, ñaët teân nöôùc laø Vaên Lang...
® Ngöôøi Vieät Nam laø ñoàng baøo cuûa nhau, cuøng laø con chaùu Laïc Long Quaân vaø AÂu Cô.

3. Em hieåu nhö theá naøo laø chi tieát töôûng töôïng kyø aûo? Haõy noùi roõ vai troø cuûa caùc chi tieát naøy trong truyeän?
Þ Töôûng töôïng kyø aûo: laø nhöõng chi tieát khoâng coù thaät, nhöng ñöôïc daân gian saùng taïo nhaèm muïc ñích nhaát ñònh.



Ghi baûng
– Trong truyeàn thuyeát naøy, caùc chi tieát töôûng töôïng kyø aûo coù moät soá yù nghóa sau ñaây:
+ Toâ ñaäm tính chaát lôùn lao, kyø laï, ñeïp ñeõ cuûa nhaân vaät vaø söï kieän.
+ Thaàn kyø hoùa, linh thieâng hoùa nguoàn goác gioáng noøi ñeå chuùng ta theâm töï haøo, tin yeâu, toân kính toå tieân daân toäc mình.
+ Laøm taêng söùc haáp daãn cuûa taùc phaåm.
↳
4. Neâu yù nghóa cuûa truyeän “Con Roàng, chaùu Tieân” 
	(HS thaûo luaän)
b) YÙ nghóa truyeän:
w Giaûi thích suy toân nguoàn goác cao quyù, thieâng lieâng cuûa coäng ñoàng ngöôøi Vieät. Töø bao ñôøi, ngöôøi Vieät luoân tin vaøo tính chaát xaùc thöïc veà söï tích toå tieân vaø töï haøo veà nguoàn goác, gioáng noøi Tieân Roàng raát ñeïp, raát cao quyù vaø linh thieâng cuûa mình.
w Ñeà cao nguoàn goác chung vaø bieåu hieän yù nguyeän ñoaøn keát, thoáng nhaát cuûa nhaân daân ta ôû moïi mieàn ñaát nöôùc. Ngöôøi Vieät Nam, duø ôû ñaâu ñeàu cuøng chung coäi nguoàn, ñeàu laø con cuûa meï AÂu Cô. Vì vaäy phaûi luoân thöông yeâu ñoaøn keát.
w Caùc yù nghóa treân goùp phaàn vaøo vieäc xaây döïng, boài ñaép nhöõng söùc maïnh tinh thaàn cuûa daân toäc.
® GV höôùng daãn HS ñoïc phaàn Ñoïc theâm (ôû nhaø) ñeå hieåu ñaày ñuû yù nghóa treân.
w Giaûi thích suy toân nguoàn goác gioáng noøi.
w Bieåu hieän yù nguyeän ñoaøn keát, thoáng nhaát cuûa nhaân daân ta.
w Goùp phaàn vaøo vieäc xaây döïng, boài ñaép nhöõng söùc maïnh tinh thaàn cho daân toäc.
[ Hoaït ñoäng 4: Höôùng daãn HS thöïc hieän phaàn Ghi nhôù ôû SGK / 8
– Yeâu caàu HS ñoïc Ghi nhôù
– GV giaûi thích theâm: Ñaây laø phaàn toång keát, khaùi quaùt veà ñeà taøi, ngheä thuaät vaø yù nghóa cuûa truyeän.
c) Ghi nhôù: hoïc SGK / 8
[ Hoaït ñoäng 5: Höôùng daãn HS luyeän taäp
– Caâu 1/8: Yeâu caàu 2 HS traû lôøi 2 veá, sau ñoù GV boå sung (neáu caàn) vaø ghi baûng.
III. Luyeän taäp:
Caâu 1/8:
– Ñoù laø caùc truyeän: Quaû tröùng to nôû ra coøng (Möôøng), Quaû baàu meï (Khô muù), ...
– Söï gioáng nhau aáy khaúng ñònh söï gaàn guõi veà coäi nguoàn vaø söï giao löu vaên hoùa giöõa caùc daân toäc treân ñaát nöôùc.
– Caâu 2/8: HS keå laïi truyeän “Con Roàng, chaùu Tieân”, chuù yù nhöõng yeâu caàu:
+ Ñuùng coát truyeän (ñaûm baûo nhöõng chi tieát cô baûn)
+ Duøng lôøi vaên cuûa caù nhaân ñeå keå
+ Keå dieãn caûm

4. Cuûng coá:
– Nhaéc laïi yù nghóa cuûa truyeän “Con Roàng, chaùu Tieân”?
– Theá naøo laø chi tieát töôûng töôïng kyø aûo?
5. Daën doø:
– Hoïc thuoäc loøng Ghi nhôù (SGK/8)
– Taäp keå laïi truyeän (keå toùm taét)
– Laøm baøi taäp 1, 2 – Saùch BT / 3
– Soaïn baøi: BAÙNH CHÖNG BAÙNH GIAÀY
+ 	Ñoïc vaên baûn. Tìm hieåu kyõ phaàn chuù thích
+ 	Traû lôøi caâu hoûi 1, 2, 3, 4 – SGK/12. Rieâng caâu 4, HS coù theå tham khaûo ghi nhôù vaø yeâu caàu traû lôøi ngaén goïn.
+ 	Ñoïc xong truyeän, em thích nhaát chi tieát naøo? Vì sao?


Tieát 2:	BAÙNH CHÖNG, BAÙNH GIAÀY
	(Truyeàn thuyeát)
(Töï hoïc coù höôùng daãn)
I. YEÂU CAÀU: Giuùp hoïc sinh:
– Hieåu noäi dung yù nghóa cuûa truyeän
– Chæ ra vaø hieåu ñöôïc yù nghóa cuûa nhöõng chi tieát töôûng töôïng kyø aûo 
II. CAÙC BÖÔÙC LEÂN LÔÙP:
1. OÅn ñònh:
2. Baøi cuõ:
Keå toùm taét truyeän “Con Roàng, chaùu Tieân” – neâu yù nghóa truyeän.
3. Baøi môùi:
Giôùi thieäu: Haèng naêm, cöù moãi dòp xuaân veà teát ñeán, con chaùu vua Huøng laïi noâ nöùc hoà hôûi chôû laù dong, xay ñoã, giaõ gaïo goùi baùnh. Quang caûnh aáy laøm chuùng ta theâm yeâu quyù töï haøo veà neàn vaên hoùa coå truyeàn ñoäc ñaùo cuûa daân toäc, vaø nhö laøm soáng laïi truyeàn thuyeát “Baùnh chöng baùnh giaày”. Ñaây laø truyeàn thuyeát giaûi thích phong tuïc laøm 2 loaïi baùnh trong ngaøy teát; ñoàng thôøi ñeà cao söï toân kính ñaát trôøi, toå tieân cuûa nhaân daân ta. Qua ñoù ca ngôïi taøi naêng phaåm chaát cuûa cha oâng ta trong coâng cuoäc xaây döïng neàn vaên hoùa daân toäc.
TIEÁN TRÌNH CAÙC HOAÏT ÑOÄNG
GHI BAÛNG
[ Hoaït ñoäng 1: 
– 	GV cho HS ñoïc truyeän (3HS):
Ñoaïn 1: Töø ñaàu ... chöùng giaùm.
Ñoaïn 2: Tieáp ... hình troøn.
Ñoaïn 3: Phaàn coøn laïi
® GV nhaän xeùt, höôùng daãn, boå sung caùch ñoïc
– Höôùng daãn HS chuù yù caùc chuù thích: 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 12, 13 (SGK/11,12)
I. Ñoïc – Tìm hieåu chuù thích:
Hoïc SGK / 7
[ Hoaït ñoäng 2: Höôùng daãn thaûo luaän, traû lôøi caâu hoûi
?	Vua Huøng choïn ngöôøi noái ngoâi trong hoaøn caûnh naøo? Vôùi yù ñònh ra sao? Baèng hình thöùc gì?
II. Tìm hieåu vaên baûn:
1. Vua Huøng choïn ngöôøi noái ngoâi
–	Hoaøn caûnh: Giaëc ngoaøi ñaõ yeân, Vua coù theå taäp trung chaêm lo cho daân no aám; Vua ñaõ giaø, muoán truyeàn ngoâi
–	Hoaøn caûnh: Giaëc ñaõ deïp yeân, Vua ñaõ giaø, muoán truyeàn ngoâi ñeå chaêm lo cho daân no aám
–	YÙ cuûa Vua: Ngöôøi noái ngoâi phaûi noái ñöôïc chí Vua vaø khoâng nhaát thieát phaûi laø con tröôûng
–	YÙ Vua: Ngöôøi noái ngoâi phaûi noái ñöôïc chí Vua
–	Hình thöùc: Ñieàu Vua ñoøi hoûi mang tính chaát moät caâu ñoá ñaëc bieät ñeå thöû taøi (nhaân leã Tieân Vöông, ai laøm vöøa yù Vua, seõ ñöôïc truyeàn ngoâi)

–	Hình thöùc: Thöû taøi baèng moät caâu ñoá ñaëc bieät
?	Vì sao trong caùc con Vua, chæ coù Lang Lieâu ñöôïc thaàn giuùp ñôõ?

–	Chaøng laø ngöôøi “thieät thoøi nhaát”
–	Tuy laø con vua, nhöng töø khi lôùn leân, chaøng ra ôû rieâng vaø chæ chaêm lo ñoàng aùng neân raát gaàn guõi vôùi daân thöôøng

–	Chaøng laø ngöôøi duy nhaát hieåu ñöôïc yù thaàn (trong trôøi ñaát khoâng coù gì quyù baèng gaïo) vaø thöïc hieän ñöôïc yù thaàn (laáy gaïo laøm baùnh teá Tieân Vöông)
® GV bình giaûng theâm veà yù: Thaàn ôû ñaây chính laø nhaân daân
2.	Lang Lieâu laø ngöôøi hieåu vaø thöïc hieän ñöôïc yù thaàn (laáy gaïo laøm baùnh teá Tieân Vöông)
?	Vì sao 2 thöù baùnh cuûa Lang Lieâu ñöôïc Vua choïn ñeå teá trôøi ñaát?
–	Coù yù nghóa thöïc teá (quyù troïng ngheà noâng, quyù troïng haït gaïo nuoâi soáng con ngöôøi vaø laø saûn phaåm do chính con ngöôøi laøm ra) vaø coù yù töôûng saâu xa (töôïng trôøi, töôïng ñaát, töôïng muoân loaøi)
–	Hôïp yù Vua: Chöùng toû ñöôïc ñaây laø con ngöôøi coù taøi ñöùc, noái ñöôïc chí Vua – laø ñem caùi quyù nhaát trong trôøi ñaát, ruoäng ñoàng, do chính tay mình laøm ra tieán cuùng Tieân Vöông, daâng leân cha ® Ñuùng laø con ngöôøi taøi naêng, thoâng minh, hieáu thaûo, traân troïng ngöôøi sinh thaønh ra mình.
3.	Vua choïn 2 thöù baùnh cuûa Lang Lieâu ñeå teá trôøi ñaát vaø nhöôøng ngoâi cho chaøng
?	Truyeän coù chi tieát kyø aûo naøo? Phaân tích yù nghóa?
–	Lang Lieâu ñöôïc thaàn giuùp ñôõ ® ñeà cao ngheà noâng, ñeà cao lao ñoäng

?	Haõy neâu yù nghóa cuûa truyeàn thuyeát “Baùnh chöng, baùnh giaày”. (HS thaûo luaän)
w 	YÙ nghóa truyeän:
–	Giaûi thích nguoàn goác vaø yù nghóa saâu saéc cuûa 2 loaïi baùnh (qua lôøi maùch baûo cuûa thaàn vaø lôøi nhaän xeùt cuûa Vua cha)
–	Giaûi thích nguoàn goác vaø yù nghóa cuûa 2 loaïi baùnh 
–	Ñeà cao lao ñoäng, ñeà cao ngheà noâng. Lang Lieâu hieän leân nhö moät ngöôøi anh huøng vaên hoùa. Baùnh caøng coù yù nghóa caøng noùi leân taøi naêng, phaåm chaát cuûa Lang Lieâu.
–	Ñeà cao lao ñoäng, ñeà cao ngheà noâng
[ Hoaït ñoäng 3: Höôùng daãn HS ñoïc phaàn Ghi nhôù ôû SGK/12
III. Toång keát:
(hoïc Ghi nhôù SGK/12)
[ Hoaït ñoäng 4: Höôùng daãn HS luyeän taäp
– Caâu 1/12: Thaûo luaän trao ñoåi yù kieán veà yù nghóa cuûa phong tuïc laøm baùnh. 
 (Cho HS thaûo luaän theo nhoùm ® 3’)
IV. Luyeän taäp:
Caâu 1/12: YÙ nghóa phong tuïc laøm baùnh ngaøy Teát
– Ñeà cao ngheà noâng, söï toân kính trôøi ñaát, toå tieân
– Cha oâng ta ñaõ xaây döïng taäp quaùn, phong tuïc cuûa mình töø nhöõng ñieàu giaûn dò nhöng giaøu yù nghóa
– Giöõ gìn truyeàn thoáng vaên hoùa ñaäm ñaø baûn saéc daân toäc vaø laøm soáng laïi caâu chuyeän
– Caâu 2/12: Em thích nhaát chi tieát naøo trong truyeän? Vì sao?
 HS coù nhieàu yù kieán khaùc nhau, GV neân höôùng caùc em tôùi 2 chi tieát ñaëc saéc, coù giaù trò:
+ Lang Lieâu naèm moäng thaáy thaàn ñeán khuyeân baûo... Ñaây laø chi tieát thaàn kyø, laøm taêng söùc haáp daãn cho caâu chuyeän.
	Chæ coù Lang Lieâu môùi ñöôïc thaàn giuùp ñôõ. Chi tieát naøy neâu baät giaù trò cuûa haït gaïo, theå hieän söï traân troïng saûn phaåm do con ngöôøi töï laøm ra.
+	Lôøi Vua noùi vôùi moïi ngöôøi veà 2 loaïi baùnh: Nhaän xeùt cuûa Vua cuõng chính laø yù nghóa, tö töôûng, tình caûm cuûa nhaân daân veà 2 loaïi baùnh vaø phong tuïc laøm baùnh vaøo ngaøy Teát.

4. Cuûng coá:
– 	Neâu laïi noäi dung yù nghóa cuûa truyeän.
– 	Taïi sao leã vaät cuûa Lang Lieâu daâng leân Vua cha laø nhöõng leã vaät “khoâng gì quyù baèng”?
	(® Leã vaät thieát yeáu cuøng vôùi tình caûm chaân thaønh)
5. Daën doø:
– Hoïc thuoäc loøng phaàn Ghi nhôù (SGK/12)
– Taäp keå dieãn caûm truyeän
– Soaïn baøi: TÖØ VAØ CAÁU TAÏO CUÛA TÖØ TIEÁNG VIEÄT
+ 	Ñoïc ví duï 1 (muïc I). Cho bieát caâu vaên goàm maáy tieáng, töø?
+	Traû lôøi 2 gôïi yù ôû (muïc 2/I)
+	Duøng buùt chì ñieàn töø vaøo baûng phaân loaïi ôû SGK/13 (muïc II)
+	Xem laïi kieán thöùc veà töø gheùp vaø töø laùy ñaõ hoïc ôû caáp döôùi









Tieát 3:	 TÖØ VAØ CAÁU TAÏO CUÛA TÖØ TIEÁNG VIEÄT
I. YEÂU CAÀU: Giuùp hoïc sinh:
– 	Hieåu theá naøo laø töø vaø ñaëc ñieåm caáu taïo töø tieáng Vieät; goàm: Khaùi nieäm veà töø; Ñôn vò caáu taïo töø (tieáng); Caùc kieåu caáu taïo töø (ñôn, phöùc...)
II. CAÙC BÖÔÙC LEÂN LÔÙP:
1. OÅn ñònh:
2. Baøi cuõ:
– Neâu yù nghóa truyeän “Baùnh chöng, baùnh giaày”
– Em thích nhaát chi tieát naøo trong truyeän? Vì sao?
3. Baøi môùi:
TIEÁN TRÌNH CAÙC HOAÏT ÑOÄNG
GHI BAÛNG
[ Hoaït ñoäng 1: Laäp danh saùch töø vaø tieáng trong caâu: Thaàn daïy daân caùch aên ôû, troàng troït vaø caùch chaên nuoâi.
– 	SGK ñaõ giuùp caùc em nhaän ra caùc töø nhôø nhöõng daáu gaïch cheùo (goàm 9 töø)
–	GV höôùng daãn HS taùch caùc tieáng coù trong caâu (goàm 12 tieáng)
I. Töø:
w Ví duï: Thaàn daïy daân caùch aên ôû, troàng troït vaø caùch chaên nuoâi.
 (Con Roàng, chaùu Tieân)
– Caâu vaên treân goàm 9 töø, 12 tieáng
[ Hoaït ñoäng 2: Phaân tích ñaëc ñieåm cuûa töø

?	Qua phaân tích ví duï treân, em thaáy tieáng vaø töø coù gì khaùc nhau?
–	Tieáng duøng ñeå taïo töø
–	Töø duøng ñeå taïo caâu
–	Khi 1 tieáng coù theå duøng ñeå taïo caâu thì tieáng aáy trôû thaønh töø
w Phaân bieät:
–	Tieáng duøng ñeå taïo töø
–	Töø duøng ñeå taïo caâu
–	Khi 1 tieáng coù theå duøng ñeå taïo caâu thì tieáng aáy trôû thaønh töø
?	Vaäy töø laø gì?
–	Laø ñôn vò nhoû nhaát duøng ñeå ñaët caâu 
® HS ñoïc Ghi nhôù / 13
w Ghi nhôù: Hoïc SGK / 13
[ Hoaït ñoäng 3: Phaân loaïi töø
–	Tìm töø 1 tieáng vaø töø 2 tieáng coù trong ví duï ôû muïc II (SGK/13)
goàm 12 töø ñôn + 4 töø phöùc
® Sau ñoù, GV cho HS ghi ñuùng caùc töø 1 tieáng vaø 2 tieáng vaøo coät theo baûn maãu ôû SGK/13
+	Coät töø ñôn:	töø, ñaáy, nöôùc, ta, chaêm, ngheà, vaø, coù, tuïc, ngaøy, Teát, laøm
+	Töø laùy:	troàng troït
+	Töø gheùp:	chaên nuoâi, baùnh chöng, baùnh giaày
II. Töø ñôn vaø töø phöùc:
[ Hoaït ñoäng 4: Phaân tích ñaëc ñieåm cuûa töø vaø xaùc ñònh ñôn vò caáu taïo töø
?	Döïa vaøo baûng phaân loaïi treân, em haõy nhaän xeùt töø coù theå chia thaønh maáy loaïi?
–	2 loaïi: töø ñôn vaø töø phöùc

?	Töø ñôn vaø töø phöùc coù gì khaùc nhau?
–	ñôn: 1 tieáng; phöùc: 2 tieáng trôû leân
?	Haõy phaân bieät giöõa töø gheùp vaø töø laùy?
–	Gioáng: 	goàm 2 tieáng trôû leân
–	Khaùc: 	Töø gheùp: caùc tieáng coù quan heä nghóa
	Töø laùy: caùc tieáng coù quan heä laùy aâm
?	Vaäy ñôn vò caáu taïo töø cuûa tieáng Vieät laø gì? 
–	(laø tieáng)
– 	Töø ñôn: coù 1 tieáng
– 	Töø phöùc: coù 2 tieáng trôû leân, gheùp theo quan heä nghóa hoaëc laùy aâm
® GV heä thoáng kieán thöùc ôû muïc II, cho HS ñoïc Ghi nhôù ôû SGK/14
® Yeâu caàu 1 HS heä thoáng noäi dung kieán thöùc baøi hoïc (nhìn baûng)
w Ghi nhôù: hoïc SGK/14
[ Hoaït ñoäng 5: 
III. Luyeän taäp:
Baøi 1/14:
a)	Töø “nguoàn goác”, “con chaùu” thuoäc kieåu töø gheùp
b)	Ñoàng nghóa vôùi “nguoàn goác” = coäi nguoàn, goác gaùc...
c)	Töø gheùp chæ quan heä thaân thuoäc laø: caäu môï, coâ dì, chuù chaùu, anh em, chuù thím...
Baøi 2/14: Coù theå xeáp theo 2 quy taéc:
a)	Theo giôùi tính: oâng baø, cha meï, anh chò,... (nam nöõ)
b) Theo baäc (treân döôùi): baùc chaùu, dì chaùu, cha con,...
Baøi 3/14: Coù theå cho HS ñieàn töø vaøo baûng ôû SGK (baèng buùt chì)
–	Caùch cheá bieán: baùnh nöôùng, baùnh haáp, baùnh traùng,...
–	Chaát lieäu laøm baùnh: baùnh neáp, baùnh teû, baùnh ñaäu xanh,...
–	Chæ hình daùng: baùnh goái, baùnh quaán thöôøng, baùnh tai voi,...
–	Chæ tính chaát: baùnh phoàng, baùnh deûo, baùnh xoáp,...
Baøi 4/15: 
–	Töø “thuùt thít” mieâu taû tieáng khoùc cuûa con ngöôøi.
–	Töø laùy cuøng coù taùc duïng nhö treân laø: nöùc nôû, suït suøi, röng röùc,...
Baøi 5/15: 
Töø laùy:	a)	Taû tieáng cöôøi	: hoâ hoá, ha haû, saèng saëc,...
	b)	Taû tieáng noùi	: oàm oàm, khaøn khaøn, leø nheø,...
	c)	Taû daùng ñieäu	: laû löôùt, ngheânh ngang,...
4. Cuûng coá:
– 	Cho HS ñoïc laïi 2 Ghi nhôù ôû SGK
5. Daën doø:
– Hoïc thuoäc loøng Ghi nhôù ôû SGK
– Taäp ñaët caâu vôùi nhöõng töø ñaõ tìm ôû baøi taäp 4, 5
– Soaïn baøi: GIAO TIEÁP, VAÊN BAÛN VAØ PHÖÔNG THÖÙC BIEÅU ÑAÏT
+ 	Ñoïc vaø traû lôøi 6 caâu hoûi ôû SGK / 15, 16
+	Ñoïc kyõ baûng chia caùc kieåu vaên baûn vaø phöông thöùc bieåu ñaït
+	Choïn caùc tình huoáng ñeå taäp ñieàn vaøo baûng



Tieát 4:	GIAO TIEÁP, VAÊN BAÛN
	VAØ PHÖÔNG THÖÙC BIEÅU ÑAÏT
I. YEÂU CAÀU: Giuùp hoïc sinh:
– Huy ñoäng kieán thöùc cuûa HS veà caùc loaïi vaên baûn maø caùc em ñaõ hoïc
– Hình thaønh sô boä caùc khaùi nieäm: vaên baûn – giao tieáp & phöông thöùc bieåu ñaït 
II. CAÙC BÖÔÙC LEÂN LÔÙP:
1. OÅn ñònh:
2. Baøi cuõ:
– Töø laø gì? Ñôn vò naøo caáu taïo neân töø? Cho ví du.
– Ngöôøi ta chia töø thaønh maáy loaïi? Haõy noùi roõ veà töøng loaïi töø aáy?
3. Baøi môùi:
w Giôùi thieäu baøi: Ñaây laø tieát hoïc môû ñaàu cuûa caû chöông trình taäp laøm vaên caáp THCS. Tieát hoïc naøy seõ giuùp caùc em hieåu sô boä veà vaên baûn, giao tieáp vaø phöông thöùc bieåu ñaït ñeå söï giao tieáp trong ngoân ngöõ ñaït hieäu quaû cao nhaát.
w Chuaån bò: Caùc loaïi vaên baûn khaùc nhau laøm giaùo cuï tröïc quan (thieäp môøi, hoùa ñôn tieàn ñieän, thoâng baùo, giaáy môøi...)
TIEÁN TRÌNH CAÙC HOAÏT ÑOÄNG
GHI BAÛNG
[ Hoaït ñoäng 1: 
I. Tìm hieåu baøi:

1. Vaên baûn vaø muïc ñích giao tieáp:
?	Khi coù moät tö töôûng, tình caûm, nguyeän voïng caàn bieåu ñaït cho ngöôøi khaùc bieát thì em seõ laøm theá naøo?
–	Em noùi hay vieát cho ngöôøi ta bieát. Coù theå noùi 1 tieáng, 1 caâu hay nhieàu caâu (ñaây chính laø hoaït ñoäng giao tieáp)
– Muoán bieåu ñaït cho ngöôøi khaùc hieåu phaûi noùi hoaëc vieát (ngoân töø)
?	Ñeå ngöôøi khaùc hieåu ñuùng tình caûm, nguyeän voïng cuûa mình, em phaûi laøm nhö theá naøo?
–	Phaûi bieåu ñaït ñaày ñuû, maïch laïc, coù ñaàu ñuoâi (taïo laäp vaên baûn)
– Söï bieåu ñaït aáy phaûi ñaày ñuû, troïn veïn, maïch laïc, coù ñaàu ñuoâi (taïo vaên baûn)
w	Yeâu caàu HS ñoïc caâu ca dao SGK/16 ñeå tìm hieåu tính chaát cuûa vaên baûn:
?	Caâu ca dao ñöôïc saùng taùc ñeå laøm gì? Noùi leân vaán ñeà gì?
® Vieát ñeå neâu ra 1 lôøi khuyeân, chuû ñeà cuûa noù laø “giöõ chí cho beàn”
?	Caâu ca dao ñöôïc lieân keát nhö theá naøo veà yù vaø luaät thô?
–	Luaät: baèng; yù maïch laïc; caâu sau laøm roõ yù cho caâu tröôùc: khoâng dao ñoäng khi ngöôøi khaùc thay ñoåi chí höôùng
?	Theo em, caâu ca dao ñoù ñaõ coù theå coi laø moät vaên baûn ñöôïc chöa? Vì sao?
–	Ñoù laø 1 vaên baûn vì coù chuû ñeà thoáng nhaát, dieãn ñaït 1 yù troïn veïn vaø ñöôïc lieân keát nhau maïch laïc

Þ GV cho HS xem nhöõng giaùo cuï tröïc quan ñaõ chuaån bò (thieäp, hoùa ñôn,...)
?	(Môû roäng caâu hoûi sang d, ñ, e)
d)	Lôøi phaùt bieåu laø vaên baûn vì ñoù laø chuoãi lôøi coù chuû ñeà, coù caùc hình thöùc lieân keát nhau: neâu thaønh tích naêm qua ® nhieäm vuï naêm môùi ® keâu goïi, coå vuõ GV vaø HS hoaøn thaønh nhieäm vuï naêm hoïc (ñaây laø vaên baûn noùi)
ñ)	Böùc thö: Coù chuû ñeà xuyeân suoát laø thoâng baùo tình hình vaø quan taâm ñeán ngöôøi nhaän thö
e)	Caùc loaïi giaáy tôø ñoù ñeàu laø vaên baûn vì chuùng coù muïc ñích, yeâu caàu, thoâng tin vaø theå thöùc nhaát ñònh
– Caâu ca dao, lôøi phaùt bieåu, böùc thö, thieäp môøi, ñôn töø, baøi thô, truyeän coå tích... ñeàu laø vaên baûn vì chuùng coù chuû ñeà thoáng nhaát vaø lieân keát maïch laïc
[ Hoaït ñoäng 2: Yeâu caàu HS neâu ví duï veà caùc kieåu vaên baûn roài ñieàn vaøo baûng ôû SGK trang 16
2. Kieåu vaên baûn vaø phöông thöùc bieåu ñaït cuûa vaên baûn:
?	Vaäy theo tìm hieåu, em thaáy coù maáy loaïi vaên baûn vaø phöông thöùc bieåu ñaït?
–	6 loaïi: nhö SGK

® GV choát laïi 3 noäi dung kieán thöùc nhö muïc Ghi nhôù SGK/17
® Yeâu caàu HS ñoïc Ghi nhôù
II. Ghi nhôù:
 (hoïc Ghi nhôù SGK/17)
[ Hoaït ñoäng 3: 
III. Luyeän taäp:
w	Thöïc hieän luyeän taäp baèng caùch döïa vaøo SGK, neâu caâu hoûi, HS traû lôøi mieäng laàn löôït theo thöù töï: Ñôn töø (haønh chính, coâng vuï), töôøng thuaät (töï söï), mieâu taû, thuyeát minh, bieåu caûm, nghò luaän.
Baøi 1/17:
Vaên baûn ñöôïc saép xeáp theo thöù töï sau: Töï söï – Mieâu taû – Nghò luaän – Bieåu caûm – Thuyeát minh.
Baøi 2/18:
Truyeàn thuyeát “Con Roàng chaùu Tieân” laø vaên baûn töï söï vì noù trình baøy laïi dieãn bieán caùc söï vieäc lieân quan ñeán nguoàn goác cao quyù vaø thieâng lieâng cuûa daân toäc Vieät Nam.
4. Cuûng coá:
– 	Ñoïc laïi phaàn Ghi nhôù ôû SGK / 17
5. Daën doø:
– Hoïc thuoäc loøng Ghi nhôù 
– Chuaån bò baøi: THAÙNH GIOÙNG
+ 	Ñoïc vaên baûn, naém ñöôïc 6 chi tieát cô baûn cuûa truyeän
+	Xem kyõ phaàn chuù thích (SGK / 21. 22)
+	Traû lôøi 4 caâu hoûi ôû SGK / 22, 23. 
	Rieâng caâu 2 vaø 4 coù theå thaûo luaän theo toå, nhoùm












Tuaàn 2

Tieát 5	:	Thaùnh Gioùng
Tieát 6	:	Töø möôïn
Tieát 7+8	:	Tìm hieåu chung veà vaên töï söï





















Tieát 5:	THAÙNH GIOÙNG
	(Truyeàn thuyeát)
I. YEÂU CAÀU: Giuùp hoïc sinh:
– Naém ñöôïc noäi dung yù nghóa vaø moät soá neùt ngheä thuaät tieâu bieåu cuûa truyeän
– Keå laïi ñöôïc truyeän 
II. CAÙC BÖÔÙC LEÂN LÔÙP:
1. OÅn ñònh:
2. Baøi cuõ:
– Neâu khaùi nieäm: giao tieáp, vaên baûn?
– Kieåm tra vôû soaïn baøi
3. Baøi môùi:
Giôùi thieäu: Chuû ñeà ñaùnh giaëc cöùu nöôùc thaéng lôïi laø chuû ñeà lôùn, cô baûn, xuyeân suoát lòch söû vaên hoùa Vieät Nam noùi chung vaø vaên hoùa daân gian noùi rieâng. Hoâm nay chuùng ta seõ tìm hieåu moät truyeän daân gian theå hieän raát tieâu bieåu vaø ñoäc ñaùo chuû ñeà treân, ñoù laø truyeàn thuyeát Thaùnh Gioùng.
TIEÁN TRÌNH CAÙC HOAÏT ÑOÄNG
GHI BAÛNG
[ Hoaït ñoäng 1: Höôùng daãn HS ñoïc truyeän vaø tìm hieåu phaàn chuù thích
– 	GV coù theå chia truyeän thaønh 4 ñoaïn, goïi 4 HS laàn löôït ñoïc ® nhaän xeùt
Ñoaïn 1: Töø ñaàu ... naèm ñaáy.
Ñoaïn 2: Tieáp ... cöùu nöôùc.
Ñoaïn 3: Tieáp ... leân trôøi
Ñoaïn 3: Coøn laïi
– Phaàn tìm hieåu chuù thích coù theå cho HS nghieân cöùu trong khi ñoïc töøng ñoaïn hoaëc laøm luùc tìm hieåu truyeän
I. Ñoïc vaên baûn, tìm hieåu chuù thích:

[ Hoaït ñoäng 2: 
?	Truyeän Thaùnh Gioùng keå veà ai, vôùi nhöõng söï vieäc gì?
–	Keå laïi trình töï dieãn bieán söï vieäc ngöôøi anh huøng laøng Gioùng sinh ra, lôùn leân, ñaùnh giaëc cöùu nöôùc vaø ñöôïc nhaân daân ta thôø phuïng nhö moät baäc thaùnh
?	Vaäy theo em truyeän Thaùnh Gioùng thuoäc kieåu vaên baûn naøo?
® Vaên baûn töï söï (keå veà ngöôøi vaø söï vieäc)
II. Tìm hieåu vaên baûn:

?	Trong truyeän ai laø nhaân vaät chính? Haõy tìm nhöõng chi tieát lieân quan ñeán söï ra ñôøi cuûa Gioùng?
–	Mang thai 12 thaùng môùi sinh
–	3 tuoåi maø chöa bieát noùi, cöôøi, khoâng bieát ñi, ñaët ñaâu naèm ñaáy
1. Söï ra ñôøi cuûa Gioùng: 
–	Meï mang thai 12 thaùng môùi sinh
–	Ñaõ leân 3 tuoåi maø chaúng bieát noùi, cöôøi, ñaët ñaâu naèm ñaáy
?	Haõy nhaän xeùt veà söï ra ñôøi aáy?
® Kyø laï
GV: Chính yeáu toá kyø laï veà söï ra ñôøi naøy ñaõ nhaán maïnh raèng caäu beù naøy laø moät anh huøng. Bôûi theo quan nieäm daân gian, ñaõ laø anh huøng thì phi thöôøng, kyø laï trong moïi bieåu hieän, keå caû luùc môùi sinh ra.
↳	Caäu beù ôû laøng Gioùng ñöôïc sinh ra raát kyø laï
?	Nhöõng söï vieäc naøo tieáp tuïc theå hieän söï kyø laï ôû caäu beù?
+	HS trao ñoåi, phaùt hieän ® GV boå sung vaø ghi baûng nhaùp caùc söï vieäc sau:
–	Gioùng ñoøi ñi ñaùnh giaëc
–	Gioùng ñöôïc nuoâi lôùn ñeå ñaùnh giaëc
–	Gioùng ñaùnh thaéng giaëc vaø trôû veà trôøi
2.	Gioùng ñoøi ñi ñaùnh giaëc:
?	Sau 3 naêm khoâng noùi cöôøi, nghe tin söù giaû môøi ngöôøi taøi gieát giaëc, caäu beù ñaõ caát tieáng noùi. Tieáng noùi ñaàu tieân aáy laø gì? Noù coù yù nghóa nhö theá naøo?
® Tieáng noùi ñaàu tieân laø ñoøi ñi ñaùnh giaëc: “Ta seõ phaù tan luõ giaëc naøy”. YÙ nghóa:
w	Ca ngôïi yù thöùc ñaùnh giaëc, cöùu nöôùc. Noù ñöôïc ñaët leân haøng ñaàu ñoái vôùi ngöôøi anh huøng
w	YÙ thöùc aáy taïo cho ngöôøi anh huøng nhöõng khaû naêng, haønh ñoäng khaùc thöôøng
w	Gioùng laø hình aûnh nhaân daân: luùc bình thöôøng thì aâm thaàm laëng leõ; nhöng khi nguy bieán thì hoï saün saøng ñaùp laïi lôøi keâu goïi cöùu nöôùc ngay.
–	Tieáng noùi ñaàu tieân cuûa caäu laø tieáng noùi ñoøi ñi ñaùnh giaëc
?	Gaëp söù giaû Gioùng ñaõ neâu nhöõng yeâu caàu gì? YÙ nghóa? Yeâu caàu coù ñöôïc ñaùp öùng hay khoâng?
–	Ñoøi ngöïa, roi, aùo giaùp saét
® Theå hieän öôùc mô cuûa nhaân daân ta: coù vuõ khí lôïi haïi ñeå choáng giaëc
® Yeâu caàu cuûa caäu beù ñaõ ñöôïc chaáp nhaän: Vua cho reøn ngay ngöïa saét, roi saét vaø giaùp saét theo lôøi ñeà nghò
–	Gioùng ñoøi ngöïa saét, roi saét, giaùp saét ñeå ñi ñaùnh giaëc
?	Vieäc