Giao án ngữ văn 8 Năm 2010-2011

Ngµy so¹n 
Ngµy gi¶ng :....... 
 
Tiết 1

TÔI ĐI HỌC
(Thanh Tịnh)
I.MỤC TI£U CẦN ĐẠT:
 Giúp HS: 
1.KiÕn thøc
- Cèt truyÖn ,nh©n vËt ,sù kiÖn trong ®o¹n trÝch t«i ®i häc 
- NghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ trÎ nhá ë tuæi ®Õn tr­êng trong mét v¨n b¶n tù sù qua ngßi bót cña thanh TÞnh
2.Tư tưởng .
 Ý thức được việc học tập của m×nh qua bản
3.Kĩ năng : 
-Rèn kĩ năng đọc - hiÓu ®o¹n trÝch tù sù cã yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m.
-Tr×nh bµy nh÷ng suy nghÜ ,t×nh c¶m vÒ mét sù viÖc trong cuéc sèng cña b¶n th©n.
II.CHUẨN BỊ 
	1. GV: Giáo án, SGK, SGV, tài liệu.
	2. HS: SGK, chuẩn bị bài trước.
III.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. æn ®Þnh tæ chøc: 8A 8B
2.Kiểm tra bài cũ
 GV kiểm tra sự chuẩn bị của HS.
3.Bài mới: 
 Giới thiệu bài GV dành cho HS 1’ nhớ lại kỉ niệm đầu tiên đi học của các em.
 à GV gọi 1 hoặc 2 HS nói lại cảm giác đó.
 GV: Trong cuộc đời của mỗi con người kỉ niệm tuổi học trò thường khắc giữ lâu bền trong trí nhớ, đặc biệt là về buổi đến trường đầu tiên. Và hôm nay các em sẽ gặp lại những kỉ niệm mơn man, bâng khuâng một thời ấy qua văn bản Tôi đi học của Thanh Tịnh.
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
Ho¹t ®éng I
Hướng dẫn HS tìm hiểu chú thích, đọc văn bản.
 (?) Dựa vào chú thích em hãy giới thiệu đôi nét về tác giả Thanh Tịnh?




(?) Nêu vị trí của tác phẩm?
Ho¹t ®éng II

Hướng dân đọc: Nhẹ nhàng, êm dịu, có cảm xúc.


 à GV đọc 1 đoạn mẫu, sau đó gọi HS đọc tiếp, hướng dẫn HS cách đọc.
(?) Xét về mặt thể loại, có thể xếp bài này vào
kiểu loại văn bản biểu cảm hay vb’ nhật dụng, vì sao?

à GV cho HS đọc lại từ khó. Chú ý các từ ông đốc, Lớp ba, lớp năm.
 Tìm hiểu chi tiết văn bản.
 (?) Mạch truyện được kể theo dòng hồi tưởng của nhân vật “tôi” theo trình tự thời gian. Vậy ta có thể chia vb’ này thành bao nhiêu đoạn?
 HS: Ta có thể chia thành 5 đoạn:
 - Đoạn 1: “Từ đầu … tưng bừng rộn rã”
 - 2: “Buổi mai … trên ngọn núi”
 - 3: “Trước sân trường … trong lớp”
 - 4: “Ông đốc … chút nào hết”
 - 5: Phần còn lại.
 Ho¹t ®éng III
Tìm hiểu đoạn 1
 (?) Những kỉ niệm của buổi tựu trường đầu tiên trong đời được n.v Tôi nhớ lại vào thời điểm nào?
 HS: Thời điểm cuối thu - đầu tháng 9. Thời điểm khai trường.
 (?) Thời điểm này cảnh thiên nhiên, cảnh sinh hoạt ntn?
 HS: - Cảnh thiên nhiên: lá rụng nhiều, mây bàng bạc.
 - Cảnh sinh hoạt: mấy em bé đến trường.
 (?) Tại sao ngay thời điểm này tg’ lại nhớ đến kỉ niệm cũ?
 HS: Do có sự liên tưởng tương đồng tự nhiên giữa hiện tại và quá khứ.
 (?) Tìm những từ láy miêu tả tâm trạng, cảm xúc của n.v Tôi khi nhớ lại kỉ niệm cũ?
 HS: Nao nức, mơn man, tưng bừng, rộn rã.
 (?) Tóm lại cảm giác của n.v Tôi khi nhớ về kỉ niệm là 1 cảm giác ntn?
 HS: “Đó là những cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng”
 Bước 2: Tìm hiểu đoạn 2.
(?) Tìm ý chính cho đoạn này?
 HS: Cảm giác của n.v Tôi khi cùng mẹ tới trường.
 (?) Em hãy tìm những hình ảnh, chi tiết chứng tỏ tâm trạng hồi hộp, cảm giác bở ngỡ của n.v Tôi khi cùng mẹ đi trên đường tới trường?

 (GV bổ sung): Đó cũng là tâm trạng và cảm giác rất tự nhiên của 1 đứa bé lần đầu được đến trường. Những động từ thèm, bặm, ghì, xệch, chúi khiến người đọc hình dung dễ dàng tư thế và cử chỉ ngộ nghĩnh ngây thơ, đáng yêu của chú bé.
 
I:Tác giả ,tác phẩm .
 1.Tác giả:
 Thanh Tịnh (1911 – 1988). Quê ở Huế. Ông là tác giả của nhiều tập truyện ngắn, tập thơ như Quê mẹ, Đi từ giữa mùa sen …
 Sáng tác của Thanh Tịnh đậm chất trữ tình, đằm thắm, êm dịu.
 2. Tác phẩm:
 Được in trong tập Quê mẹ (XB 1941)
. Tìm hiểu văn bản “Tôi đi học ”:
1. Đọc 
2. Thể loại:
Tác phẩm có thể xếp vào kiểu vb’ biểu cảm vì toàn truyện là cảm xúc tâm trạng của tg’ trong buổi tựu trường đầu tiên.








3.Bố cục : 5 phần 









4. Từ khó: (SGK 8,9)




II. Phân tích văn bản .











1. Hoàn cảnh sáng tác:
 Vào cuối thu – “mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ .. lòng tôi lại tưng bừng rộn rã.”
 









2. Cảm giác của nhân vật Tôi trong buổi tựu trường đầu tiên:
a. Khi cùng mẹ đến trường:


 Đó là một cảm giác rất trẻ con: con đường quen tự nhiên thấy lạ, cảm thấy cảnh vật thay đổi, …Tất cả những cảm giác đó xuất hiện do 1 sự kiện quan trọng: hôm nay tôi đi học.





 

4. Củng cố: 
Nhân xét về bố cục của truyên ngắn.Tóm tắt trình tự diễn biến tâm trạng nhân vật tôi. 
5. H­íng dÉn häc ë nhµ: 
 - §äc l¹i v¨n b¶n viÕt vÒ chñ ®Ò gia ®×nh vµ nhµ tr­êng ®· häc	
 - Ghi l¹i nh÷ng Ên t­îng, c¶m xóc cña b¶n th©n vÒ mét ngµy tùu tr­êng mµ em nhí nhÊt.




Ngµy so¹n 
Ngµy gi¶ng : 

 Tiết 2
TÔI ĐI HỌC
(Thanh Tịnh)
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
 Giúp HS:
1.KiÕn thøc
- Cèt truyÖn ,nh©n vËt ,sù kiÖn trong ®o¹n trÝch t«i ®i häc 
- NghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ trÎ nhá ë tuæi ®Õn tr­êng trong mét v¨n b¶n tù sù qua ngßi bót cña thanh TÞnh
2.Tư tưởng .
 Ý thức được việc học tập của m×nh qua bản
3.Kĩ năng : 
- Rèn kĩ năng đọc - hiÓu ®o¹n trÝch tù sù cã yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m.
-Tr×nh bµy nh÷ng suy nghÜ ,t×nh c¶m vÒ mét sù viÖc trong cuéc sèng cña b¶n th©n.
II. CHUẨN BỊ:
	1. GV: Giáo án, SGK, SGV, tài liệu.
	2. HS: SGK, chuẩn bị bài trước.
III. TI£N TR×NH L£N LíP:
1. æn ®Þnh tæ chøc :8A 8B
2. Kiểm tra bài cũ:
	GV kiểm tra sự chuẩn bị của HS.
3.Bài mới: 
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
Bước 3: Tìm hiểu đoạn 3.
 à GV gọi HS đọc lại đoạn 3.
 (?) Tìm ý chính?
 (?) Em hãy tìm những hình ảnh chi tiết chứng tỏ tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của n.v khi đứng giữa sân trường? (GV gọi 2,3 HS tìm chi tiết.)

(GV giảng dạy): Từ tâm trạng háo hức, hăm hở trên đường tới trường chuyển tâm trạng lo sợ vẩn vơ, rồi bỡ ngỡ ngập ngừng, e sợ … và rồi không còn cảm giác rụt rè nữa -> là sự chuyển biến rất hợp qui luật tâm lí trẻ.
 
 (?) Tâm trạng của n.v Tôi khi bước vào chỗ ngồi lạ lùng ntn?

 

Tìm hiểu đoạn 4:
 à GV đọc lại đoạn 4.
 (?) Tìm chủ đề chính cho đoạn này?
 HS: Tâm trạng của n.v Tôi khi nghe ông đốc gọi tên.

 (?) Tìm chi tiết miêu tả tâm trạng và cảm giác của n.v Tôi và các bạn khi nghe ông đốc gọi tên ntn?
 HS: (tìm các chi tiết trong SGK)
 (?) Khi nghe gọi tên n.v Tôi rời tay mẹ với tâm trạng ntn?
 HS: “Người tôi lúc ấy nặng nề một cách lạ ...”
 Tìm hiểu đoạn 5
Tìm hiểu đặc sắc nghệ thuật:
 (?) Trình tự câu chuyện diễn ra ntn?
(?) Tìm hình ảnh so sánh nhà văn vận dụng trong truyện ngắn?
 HS: “Tôi quên thế nào được ... bầu trời quang đãng”
 “Ý nghĩ ấy ... trên ngọn núi”
 “Họ như con chim non ...”
 (?) Nhận xét những hình ảnh so sánh ấy?
 
 (?) Nhận xét về yếu tố kể, miêu tả và bộc lộ cảm xúc trong văn bản?


 (?) Theo em sự cuốn hút của tác phẩm tạo nên từ đâu?





 
Tổng kết.
 (?) Qua việc phân tích em hãy nêu ý chính của truyện và tài năng của Thanh Tịnh qua tác phẩm?
b. Khi đứng giữa sân trường:
 - “Ngôi trường vừa xinh xắn, vừa oai nghiêm … lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ”
 - “Cảm thấy mình chơ vơ … những cậu bé vụng về, lúng túng như tôi cả.”
 - “Các cậu cũng đang run run theo nhịp bước” …






c. Khi nghe ông đốc gọi tên vào lớp:
 Hồi hộp chờ nghe tên mình. Vì vậy khi nghe gọi tên “tôi cảm thấy như quả tim tôi ngừng đập” ...

d. Khi ngồi trong lớp đón nhận giờ học đầu tiên:
 Chú bé quen ngay với lớp học, với chỗ ngồi, với người bạn tí hon bên cạnh.
 -> Vừa ngỡ ngàng, vừa tự tin n.v Tôi nghiêm trang bước vào giờ học đầu tiên.











III. Đặc sắc nghệ thuật và sức cuốn hút của tác phẩm:
1. Đặc sắc nghệ thuật:
 - Truyện ngắn được bố cục theo trình tự thời gian.




- Nghệ thuật so sánh giàu hình ảnh, giàu sức gợi cảm.
 - Kết hợp hài hòa giữa kể, miêu tả và bộc lộ cảm xúc.


 2. Sức cuốn hút của tác phẩm:
 - Từ bản thân tình huống truyện, buổi tựu trường đầu tiên trong đời đã chứa chan cảm xúc thiết tha.
 - Từ tình cảm trìu mến của những người lớn đối với các em nhỏ lần đầu tiên đến trường.


IV.Tổng kết:
 (Ghi nhớ - SGK9)

4.Củng cố: 
nhắc lại nội dung của truyện .
5. H­íng dÉn häc ë nhµ: 
- §äc l¹i v¨n b¶n viÕt vÒ chñ ®Ò gia ®×nh vµ nhµ tr­êng ®· häc	
- Ghi l¹i nh÷ng Ên t­îng, c¶m xóc cña b¶n th©n vÒ mét ngµy tùu tr­êng mµ em nhí nhÊt.
- soạn bài cấp độ khái quát nghĩa của từ ngữ . 
 
__________________________________________________________________
Ngµy so¹n 
Ngµy gi¶ng : 
Tiết 3
CẤP ĐỘ KHÁI QUÁT NGHĨA CỦA TỪ NGỮ

 I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
 Giúp HS: 
1.KiÕn thøc
 - cấp độ khái quát vÒ của nghĩa từ ngữ 
2. T­ t­ëng : 
-Thông qua bài học rèn luyện tư duy trong việc nhận thức mối quan hệ giữa cái chung và cái riêng.
3. KÜ n¨ng : 
 - Thùc hµnh so s¸nh, ph©n tÝch c¸c cÊp ®é kh¸i qu¸t vÒ nghÜa cña tõ ng÷. 
 II. ChuÈn BỊ:
GV: giáo án, SGK, SGV, tài liệu, bảng phụ
HS: SGK, xem bài trước.
 
III. LÊN LỚP:
1.æn ®Þnh tæ chøc:
2. Kiểm tra bài cũ:
	(?) Nêu chủ đề của truyện ngắn Tôi đi học và nhận xét về đặc sắc nghệ thuật và sự cuốn hút của tác phẩm?
 	- GV gọi 2 HS làm bài tập 1, 2 (SGk 9)
3. Bài mới: 
GV nhắc lại mối quan hệ đồng nghĩa và trái nghĩa của từ ngữ đã học ở lớp 7 và giới thiệu chủ đề bài học mới về các cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ.
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
 Tìm hiểu khái niệm.
 (?) Trước khi tìm hiểu bài, em hãy giải thích từ “khái quát”.
 HS: Là chỉ tính chất chung thống nhất của 1 sự vật hiện tượng.
 -> GV ghi sơ đồ lên bảng.
 - HS theo dõi, ghi vào tập.
 (?) Nghĩa của từ “thú” rộng hay hẹp hơn nghĩa của các từ “voi, hươu”?
 HS: Rộng hơn nghĩa từ “voi, hươu”.
 (?) Nghĩa của từ “chim” rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của từ “tu hú, sáo”?
 HS: Hẹp hơn.
 (?) Tương tự nghĩa của từ “cá” rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của từ “cá rô, cá thu”?
 HS: Rộng hơn.
 (?) Câu hỏi thảo luận: Tại sao những từ ngữ đó được xem là nghĩa rộng?
 - HS thảo luận 3’, trả lời.
 - GV nhận xét, sửa chữa.
 HS: Vì phạm vi nghĩa của từ “thú” bao hàm nghĩa từ “voi, hươu”.
 Từ “chim” bao hàm “tu hú, sáo”
 Từ “cá” bao hàm “cá rô, cá thu”.
 -> Tiếp tục GV cho HS quan sát sơ đồ hỏitiếp.
 (?) Tương tự nghĩa của từ “động vật” rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa từ “thú, chim, cá”? Tại sao?
 HS: Nghĩa của từ “động vật” rộng hơn nghĩa của từ “thú, chim, cá”. Vì phạm vi của từ “động vật” bao hàm cả 3 từ kia.
 - > Từ đó GV kết luận:
(?) Vậy ntn được gọi là từ ngữ nghĩa rộng?






 -> Tiếp tục GV cho HS tìm hiểu vd
 (?) Nghĩa của từ “thú, chim, cá” rộng hơn nghĩa của từ “voi, cá rô, tu hú ...” nhưng đồng thời nó hẹp hơn nghĩa của từ nào?
 HS: Hẹp hơn nghĩa của từ “động vật”.
 (?) Vậy nhìn lên sơ đồ em hãy cho biết những từ nào được gọi là nghĩa hẹp?
 HS: - Từ “voi, hươu, tu hú, sáo, cá rô, cá thu” hẹp hơn từ “thú, chim, cá”.
 - Từ “thú, chim, cá” hẹp hơn từ “động vật”.
 (?) Vậy theo em ntn được gọi là từ ngữ nghĩa hẹp?

 -> GV cho các từ “cây, cỏ, hoa” và cho HS vẽ sơ đồ tìm thêm từ nghĩa rộng, hẹp.

 (?) Qua tìm hiểu em có nhận xét gì về từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ nghĩa hẹp?
 Hệ thống hóa kiến thức.
 (?) Thế nào là 1 từ ngữ nghĩa rộng, nghĩa hẹp?
 - HS trả lời.
 (?) Một từ ngữ có thể có nghĩa rộng vừa có nghĩa hẹp được không? tại sao?
 HS: Một từ ngữ có thể vừa có nghĩa rộng vừa có nghĩa hẹp vì tính chất rộng - hẹp của từ ngữ chỉ là tương đối.
 
 


Luyện tập.
 -> GV gọi 1 HS đọc lại bt1.
 -> Cho HS suy nghĩa 2’ và gọi 2 em lên bảng làm a, b
 -> GV nhận xét, bổ sung.





-> GV gọi 1 HS đọc lại bt2.
 -> Cho HS suy nghĩa 2’ và gọi 2 em lên bảng làm a, b
 -> GV nhận xét, bổ sung
I. Từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ nghĩa hẹp:


 Xét sơ đồ
 Động vật
 
 
 Thú Chim Cá
(voi,hươu,..) (tu hú, sáo) (rô,thu)




Nghĩa của một từ ngữ có thể rộng hơn (khái quát hơn) hoặc hẹp hơn (ít khái quát hơn) nghĩa của từ ngữ khác.



















a. Từ ngữ nghĩa rộng:	
 Một từ ngữ được xem là nghĩa rộng khi phạm vi nghĩa của từ ngữ đó bao hàm phạm vi của 1 số từ ngữ khác.
 Vd: Thú > voi, hươu ...
 (Nghĩa rộng)










 




















b. Từ ngữ nghĩa hẹp:
 Một từ ngữ được coi là nghĩa hẹp khi phạm vi từ ngữ đó được bao trùm phạm vi nghĩa của 1 từ ngữ khác.
 Vd: thú > voi, hươu
 (nghĩa hẹp)
* Một từ ngữ có nghĩa rộng đối với những từ ngữ này đồng thời có thể có nghĩa hẹp đối với 1 từ ngữ khác.
 Vd: Động vật > thú > voi, hươu.

II. Luyện tập:
 1. Sơ đồ thể hiện cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ:
 a. quần (quần đùi, dài) 
 Áo (sơmi, áo dài) 
Y phục 
b. Súng (trường, đại bác)
 Vũ khí
 Bom (ba càng, bom bi)
 2. Tìm các từ ngữ có nghĩa rộng:
Chất đốt
Nghệ thuật
Thức ăn
Nhìn
 E .Đánh.
3. Củng cố: 
	GV cho HS đọc lại ghi nhớ.
5. H­íng dÉn häc ë nhµ: 
	T×m c¸c tõ ng÷ thuéc cïng mét ph¹m vi nghÜa trong mét bµi trong SGK sinh häc ( hoÆc vËt lý ,Ho¸ häc..) LËp s¬ ®å thÓ hiÖn cÊp ®é kh¸i qu¸t vÒ nghÜa cña c¸c tõ ng÷ ®ã.

______________________________________________________


Ngµy so¹n 
Ngµy gi¶ng : 

 Tiết 4 TÍNH THèng NHẤT CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN

I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
 Giúp HS:
1.KiÕn thøc 
 - chủ đề của văn bản
 - Nh÷ng thÓ hiÖn cña mét chñ ®Ò trong mét ®o¹n v¨n.
2.T­ t­ëng : 
 - Cã ý thøc tù gi¸c häc tËp nghiªm tóc .
3.KÜ n¨ng 
 - §äc – hiÓu vµ cã kh¶ n¨ng bao qu¸t toµn bé v¨n b¶n.
 - Tr×nh bµy mét v¨n b¶n ( nãi, viÕt) thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò.
 II. CHUẨN BỊ:
GV: giáo án, SGK, SGV, tài liệu.
HS: SGK, xem bài ở nhà.
 III. LÊN LỚP:
1. æn ®Þnh tæ chøc:
2. Kiểm tra bài cũ:
	(?) Thế nào là từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ nghĩa hẹp? Cho vd.
	- > GV gọi HS làm bài tập 3, 4
3. Bài mới:
 Khái niệm chủ đề trong lí thuyết vb’ bao gồm đối tượng và vấn đề chính mà vb’ biểu đạt. Đối tượng mà vb’ biểu đạt có thể là có thật, có thể là tưởng tượng, có thể là người, vật, vấn đề nào đấy. Chủ đề của văn bản còn là vấn đề chủ yếu, tư tưởng xuyên suốt vb’, vì thế chúng ta cần phải chọn chủ đề có tính thống nhất, xuyên suốt.
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
G.Hình thành khái niệm chủ đề văn bản.
 -> GV cho HS nhớ lại vb’ Tôi đi học, sau đó trả lời các câu hỏi.
 (?) Văn bản miêu tả những viÖc đang xảy ra (hiện tại) hay đã xảy ra (hồi ức, kỷ niệm)?
 HS: Vb’ miêu tả những việc đã xảy ra.
 (?) Tác giả nhớ lại những kỷ niệm sâu sắc nào trong thời thơ ấu của mình?
 HS: Đó là những hồi tưởng về ngày đầu tiên đi học.
 (?) Tác giả viết vb’ này nhằm mục đích gì?
 HS: Để phát biểu ý kiến và bộc lộ cảm xúc của mình về 1 kỷ niệm sâu sắc thuở thiếu thời.
 (GV kết luận): Nội dung trả lời các câu hỏi trên chính là chủ đề của vb’ Tôi đi học. Vậy từ các nhận thức trên em hãy cho biết: chủ đề của vb’ là gì?
 - HS trả lời. HS khác nhận xét.
 - GV nhận xét, bổ sung và ghi bài.
 G. Hình thành khái niệm tính thống nhất về chủ đề của văn bản.
 -> GV cho HS trả lời các câu hỏi trong SGK.
 (?) Câu hỏi thảo luận: Căn cứ vào đâu em biết vb’ Tôi đi học nói lên những kỷ niệm của tg’ về buổi tựu trường đầu tiên?
 - HS thảo luận nhóm, trả lời.
 - GV sửa chữa, bổ sung.
-> GV đọc câu hỏi 2.
 GV: Vb’ Tôi đi học tập trung hồi tưởng lại tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của n.v Tôi trong buổi tựu trường đầu tiên.
 (?) Hãy tìm những từ ngữ chứng tỏ tâm trạng đó in sâu trong lòng n.v Tôi suốt cuộc đời?
 HS: Đoạn 1: “Hằng năm ... từng bừng rộn rã”
 (?) Hãy tìm những từ ngữ, chi tiết nêu bậc cảm giác mới lạ xen lẫn bỡ ngỡ của n.v Tôi khi cùng mẹ đến trường, đứng giữa sân trường, nghe ông đốc gọi tên?
 - HS tìm các chi tiết.
 - GV nhận xét, sửa chữa.
 (?) (GV kết luận): Qua việc trả lời 2 câu hỏi trên cho các em thấy phần trả lời trên nhằm thỏa mãn vấn đề gì?
 HS: Nhằm thỏa mãn chủ đề chính của vb’.
 
GV: Vậy cả 2 các phần trên đều làm sáng tỏ chủ đề chính của tp’ và bám sát chủ đề.
 (?) Câu hỏi thảo luận: Vậy từ sự phân tích trên em hiểu thế nào là tính thống nhất về chủ đề của vb’? 
 - HS thảo luận 2’ (2 em)
 - GV nhận xét.
 (GV bổ sung): Tính thống nhất về chủ đề của vb’ là một trong những đặc trưng quan trọng tạo nên vb’. Phân biệt vb’ với những câu hỗn độn, với những chuỗi bất thường về nghĩa. Một vb’ không mạch lạc và không có tính liên kết là vb’ không bảo đảm tính thống nhất về chủ đề.
 (?) Theo em tính thống nhất này thể hiện ở những phương diện nào?
 HS: Thể hiện ở những phương diện:
 - Hình thức: nhan đề tp’.
 - Nội dung: mạch lạc (quan hệ giữa các phần của vb’), từ ngữ chi tiết (tập trung làm rõ ý đồ, ý kiến, cảm xúc).
 - Đối tượng: xoay quan đối tượng chính. Luyện tập.
 -> GV cho HS đọc lại Bt1. Gọi HS trả lời từ câu a, b, c, GV nhận xét, sửa chữa.
Bt2 GV cho HS thảo luận nhóm trả lời.

Bt3 tương tự.



I. Chủ đề văn bản:
















 - Chủ đề là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản biểu đạt.
 - Chủ đề của văn bản còn là vấn đề chủ yếu, tư tưởng xuyên suốt văn bản.

 

II. Tính thống nhất về chủ đề của văn bản:
 Xét vb’ Tôi đi học – Câu hỏi SGK; 12
1. – Căn cứ vào nhan đề.
 - Căn cứ vào các từ ngữ: những kỷ niệm, buổi tựu trường, lần đầu tiên đến trường ...
 


- Căn cứ vào các câu: Hằng năm cứ vào cuối thu; Hôm nay tôi đi học ...

 2. Vb’ Tôi đi học tập trung hồi tưởng lại tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của n.v Tôi








- Mäi chi tiÕt trong v¨n b¶n ®Òu nh»m biÓu hiÖn ®èi t­îng vµ vÊn ®Ò chÝnh ®­îc ®Ò cËp ®Õn trong v¨n b¶n, c¸c ®¬n vÞ ng«n ng÷ ®Òu b¸m s¸t vµo chñ ®Ò 
 


- Vb’ có tính thống nhất về chủ đề khi chỉ biểu đạt chủ đề đã xác định, không xa rời hay lạc sang chủ đề khác.
 


- Để viết hoặc hiểu một vb’, cần xác định chủ đề được thể hiện ở nhan đề, đề mục, trong quan hệ giữa các phần của vb’ và các từ ngữ then chốt thường lặp đi, lặp lại.
III. Luyện tập:
 BT1:
 a.Căn cứ vào nhan đề của văn bản: Rừng cọ quê tôi.
 - Các đọan: Giới thiệu rừng cọ, tả cây cọ, tác dụng của cây cọ, tình cảm gắn bó với cây cọ.
 - Các ý lớn của phần thân bài (xem mục a) được sắp xếp hợp lí, không nên thay đổi.
 b. Chủ đề văn bản là Rừng cọ quê tôi (đối tượng) và sự gắn bó giữa người dân sông Thao với rừng cọ (vấn đề chính).
 c. Hai câu trực tiếp nói tới tình cảm gắn bó giữa người nông dân sống thao với rừng cọ. Dù ai đi ngược về suôi 
 Cơm nắm lá cọ là người nông thao.
BT2:
 Nên bỏ hai câu b và d 
BT3:
 Bỏ câu c, h viết lại câu b: con đường quen thuộc mỗi ngày dường như bổng trở nên mới lạ.
4. Củng cố:
	 GV hướng dẫn HS phần luyện tập.
5. Dặn dò:
	- ViÕt mét v¨n b¶n b¶o ®¶m tÝnh thèng nhÊt vÒ chñ ®Ò v¨n b¶n theo yªu cÇu.
	- Đọc và soạn trước vb’ Trong lòng mẹ.
Chú ý tác giả tác phẩm và câu hỏi tò hiể văn bản
_____________________________________________________________________________

Ngµy so¹n 
Ngµy gi¶ng : 
TiÕt 5 Trong lßng mÑ
 (Nguyªn Hång)
I. Môc tiªu cÇn ®¹t 
1.KiÕn thøc:
 - Kh¸i niÖm vÒ thÓ lo¹i håi kÝ
 - Cèt truyÖn , nh©n vËt sù kiÖn trong ®o¹n trÝch trong lßng mÑ.
 - Ng«n ng÷ truyÖn thÓ hiÖn niÒm kh¸t khao t×nh c¶m ruét thÞt cña nh©n vËt.
 - ý nghÜa gi¸o dôc : nh÷ng thÇnh kiÕn cæ hñ, nhá nhen , ®éc ¸c kh«ng thÓ lµm kh« hÐo t×nh c¶m ruét thÞt s©u nÆng ,thiªng liªng.
2. T­ t­ëng: 
Cho häc sinh nhËn thÊy : nh÷ng thµnh kiÕn, cæ hñ, nhá nhen, ®äc ¸c kh«ng thÓ lµm kh« hÐo t×nh c¶m ruét thÞt s©u nÆng, thiªng liªng.
3. KÜ n¨ng: 
 - B­íc ®Çu biÕt ®äc- hiÓu mét v¨n b¶n håi kÝ.
 - VËn dông kiÕn thøc vÒ sù kÕt hîp c¸c ph­¬ng thøc biÓu ®¹t trong v¨n b¶n tù sù ®Ó ph©n tÝch t¸c phÈm truyÖn .
II. ChuÈn bÞ:
- Thµy: gi¸o ¸n, SGK, SGV.
- Trß: So¹n bµi.
III. TiÕn tr×nh bµi d¹y:
1. æn ®Þnh tæ chøc: 8C
2. KiÓm tra bµi cò: 
? V¨n b¶n '' T«i ®i häc'' ®­îc viÕt theo thÓ lo¹i nµo, v× sao em biÕt? (thÓ lo¹i truyÖn ng¾n, ph­¬ng thøc biÓu ®¹t...)
? BiÖn ph¸p tu tõ nµo ®­îc sö dông nhiÒu trong v¨n b¶n? H·y nh¾c l¹i 3 h×nh ¶nh vµ ph©n tÝch hiÖu qu¶ nghÖ thuËt cña nã.
3. Bµi míi:
- Giíi thiÖu bµi: Cho häc sinh xem ch©n dung Nguyªn Hång vµ cuèn ''Nh÷ng ngµy th¬ Êu''
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung
Ho¹t ®éng 1 :
-
 Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ Nguyªn Hång?


- XuÊt xø cña ®o¹n trÝch?



- §äc chËm, t×nh c¶m, chó ý tõ ng÷ thÓ hiÖn c¶m xóc, lêi dèi cña bµ c«
- §äc kÜ chó thÝch : 5, 8, 12, 13, 14, 17.
- §o¹n trÝch chia mÊy phÇn? ND tõng phÇn
V¨n b¶n thuéc thÓ lo¹i nµo? Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh lµ g×?
Ho¹t ®éng 2 :
- NV “ C« t«i ” cã quan hÖ ntn víi bÐ Hång?
- Em cã nhËn xÐt g× vÒ cö chØ “ c­êi hái ” cña bµ c«?
(Kh«ng ph¶n ¸nh ®óng t©m tr¹ng vµ t×nh c¶m cña bµ c«)
- Tõ ng÷ nµo biÓu hiÖn thùc chÊt th¸i ®é cña bµ? (RÊt kÞch). RÊt kÞch nghÜa lµ g×? (RÊt gi¶ dèi, gi¶ vê).
- Sau lêi tõ chèi cña Hång, bµ c« hái l¹i víi giäng ®iÖu ntn? §iÒu ®ã thÓ hiÖn c¸i g×?
(Sù gi¶ dèi, ®éc ¸c)
-V× sao bÐ Hång c¶m nhËn trong lêi nãi cña bµ c« nh÷ng ý nghÜa cay ®éc, nh÷ng r¾p t©m tanh bÈn?
- Qua ph©n tÝch, em thÊy bµ c« lµ ng­êi ntn?
- Khi kÓ vÒ cuéc ®èi tho¹i cña ng­êi c« víi bÐ Hång, t¸c gi¶ ®· sö dông NT g×?
(t­¬ng ph¶n, ®Æt hai tÝnh c¸ch tr¸i ng­îc : hÑp hßi, tµn nhÉn cña ng­êi c« > < t©m hån trong s¸ng, giµu t×nh th­¬ng cña bÐ Hång)
-NhËn xÐt vÒ ý nghÜa cña phÐp t­¬ng ph¶n ®ã?
(Lµm bËt tÝnh c¸ch tµn nhÉn cña ng­êi c«)
I. T×m hiÓu chung 
1. T¸c gi¶
- Nguyªn Hång (1918-1982) 
- Quª ë: Thµnh phè Nam §Þnh.
- ¤ng ®­îc nhµ n­íc truy tÆng gi¶i th­ëng HCM vÒ v¨n häc nghÖ thuËt (1986)
2. T¸c phÈm
- T¸c phÈm lµ tËp håi ký kÓ vÒ tuæi th¬ cay ®¾ng cña t¸c gi¶; gåm 9 ch­¬ng.
II. §äc - HiÓu v¨n b¶n (10')
1. §äc
2.Tõ khã (SGK)
3. Bè côc
+ §o¹n 1: tõ ®Çu ng­êi ta hái ®Õn chø: cuéc trß truyÖn víi bµ c«
+ §o¹n 2: cßn l¹i: cuéc gÆp gì gi÷a 2 mÑ con bÐ Hång.
4.ThÓ lo¹i vµ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t.
 -Håi ký 
 - Ph­¬ng thøc : Tù sù vµ biÓu c¶m .
III. Ph©n tÝch
1. Nh©n vËt bµ c«

- Cö chØ : c­êi hái, rÊt kÞch








- Giäng nãi : ngät ngµo


- Lêi lÏ : mØa mai, cay ®éc, nhiÕc mãc

® Lµ ng­êi l¹nh lïng, ®éc ¸c, tµn nhÉn





 
4. Cñng cè: 
? Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ nh©n vËt bµ c« .
? Em hiÓu thÕ nµo vÒ thÓ håi ký.
5. H­íng dÉn häc ë nhµ: 
 - §äc mét vµi ®o¹n v¨n ng¾n trong ®o¹n trÝch , hiÓu t¸c dông cña mét vµi chi tiÕt miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong ®o¹n v¨n.
 -Ghi l¹i mét trong nh÷ng kØ niÖm cña b¶n th©n víi ng­êi th©n.
 - So¹n tiÕt 2 cña bµi.
___________________________________________________________________
Ngµy so¹n 
Ngµy gi¶ng : 

TiÕt 6 
Trong lßng mÑ (tiÕp)
 (Nguyªn Hång)

I. Môc tiªu cÇn ®¹t:
1.KiÕn thøc:
 - Kh¸i niÖm vÒ thÓ lo¹i håi kÝ
 - Cèt truyÖn , nh©n vËt sù kiÖn trong ®o¹n trÝch trong lßng mÑ.
 - Ng«n ng÷ truyÖn thÓ hiÖn niÒm kh¸t khao t×nh c¶m ruét thÞt cña nh©n vËt.
 - ý nghÜa gi¸o dôc : nh÷ng thÇnh kiÕn cæ hñ, nhá nhen , ®éc ¸c kh«ng thÓ lµm kh« hÐo t×nh c¶m ruét thÞt s©u nÆng ,thiªng liªng.
2. T­ t­ëng: 
Cho häc sinh nhËn thÊy : nh÷ng thµnh kiÕn, cæ hñ, nhá nhen, ®äc ¸c kh«ng thÓ lµm kh« hÐo t×nh c¶m ruét thÞt s©u nÆng, thiªng liªng.
3. KÜ n¨ng: 
 - B­íc ®Çu biÕt ®äc- hiÓu mét v¨n b¶n håi kÝ.
 - VËn dông kiÕn thøc vÒ sù kÕt hîp c¸c ph­¬ng thøc biÓu ®¹t trong v¨n b¶n tù sù ®Ó ph©n tÝch t¸c phÈm truyÖn .
II. ChuÈn bÞ:
Thµy: SGK, SGV, Gi¸o ¸n 
Trß: Häc phÇn tãm t¾t, phÇn ph©n tÝch vÒ bµ c« , so¹n bµi.
III. TiÕn tr×nh bµi d¹y:
1.æn ®Þnh tæ chøc:
2. KiÓm tra bµi cò: 
- Gi¸o viªn treo b¶ng phô:
1) Bµi tËp tr¾c nghiÖm: nh©n vËt bµ c« hiÖn lªn trong cuéc trß chuyÖn lµ mét ng­êi nh­ thÕ nµo :
A. Lµ 1 ng­êi ®µn bµ xÊu xa, x¶o quyÖt, th©m ®éc víi nh÷ng ''r¾p t©m tanh bÈn''
B. Lµ mét ng­êi ®¹i diÖn cho nh÷ng thµnh kiÕn phi nh©n ®¹o, cæ hñ cña x· héi lóc bÊy giê
C. Lµ mét ng­êi cã tÝnh c¸ch tiªu biÓu cho nh÷ng phô n÷ tõ x­a ®Õn nay.
D. gåm A vµ B.
2) KÓ tãm t¾t ®o¹n trÝch?
3.Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung
Ho¹t ®éng 3 :
- Theo dâi phÇn ®Çu VB, em thÊy c¶nh ngé bÐ Hång cã g× ®Æc biÖt?
- Khi ng­êi c« xóc ph¹m mÑ, bÐ Hång ®· cã ph¶n øng ntn? V× sao chó l¹i cã nh÷ng ph¶n øng nh­ vËy?

- Khi bµ c« ng©n dµi hai tiÕng “ em bÐ ”, bÐ Hång cã ý nghÜ g×?
- H×nh ¶nh so s¸nh “ gi¸ nh÷ng cæ tôc… n¸t vôn ” cã ý nghÜa g×?
- Nh÷ng ph¶n øng trªn gióp ta hiÓu g× vÒ bÐ Hång? (b¶o vÖ mÑ, xuÊt ph¸t tõ t×nh yªu m·nh liÖt ®èi víi mÑ)
- Khi gÆp l¹i mÑ ®ét ngét trªn ®­êng ®i häc vÒ, c¶m xóc sung s­íng cùc ®iÓm cña chó bÐ ®­îc thÓ hiÖn ntn?
- H×nh ¶nh so s¸nh “ vµ c¸i h«m ®ã…gi÷a sa m¹c ” cã ý nghÜa g×?
(so s¸nh ®éc ®¸o, míi l¹ ® béc lé t©m tr¹ng thÊt väng cïng cùc ® tuyÖt väng ® phong c¸ch v¨n ch­¬ng s©u s¾c, nång nhiÖt cña Nguyªn Hång)
- NV ng­êi mÑ ®­îc kÓ qua c¸i nh×n vµ c¶m xóc trµn ngËp yªu th­¬ng cña ng­êi con. §iÒu ®ã cã t¸c dông g×?
(NiÒm sung s­íng v« bê, dµo d¹t, miªn man ®­îc n»m trong lßng mÑ, ®­îc c¶m nhËn b»ng tÊt c¶ c¸c gi¸c quan ® gi©y phót thÇn tiªn, ng­êi mÑ võa vÜ ®¹i, võa th©n th­¬ng)
- C¶m gi¸c cña chó bÐ khi n»m trong lßng mÑ ®­îc diÔn t¶ ntn?
- C¶m nghÜ cña em vÒ NV bÐ Hång tõ nh÷ng biÓu hiÖn t×nh c¶m ®ã?
- Qua ®o¹n trÝch, h·y chøng minh r»ng v¨n Nguyªn Hång giµu chÊt tr÷ t×nh?
- §o¹n trÝch lµ bµi ca thiªng liªng vÒ t×nh mÉu tö.Em cã ®ång ý víi nhËn xÐt nµy kh«ng? V× sao?



- Qua ®o¹n trÝch, em hiÓu thÕ nµo lµ håi kÝ? (ng­êi viÕt kÓ l¹i nh÷ng chuyÖn, nh÷ng ®iÒu chÝnh m×nh ®· tr¶i qua, ®· chøng kiÕn)
- Häc sinh ph¸t biÓu
Häc sinh ®äc ghi nhí SGK (tr 21)

 -V¨n b¶n cã ý nghÜa g× ?
2. Nh©n vËt bÐ Hång
a. Nh÷ng ý nghÜ, c¶m xóc cña chó bÐ khi tr¶ lêi ng­êi c«.
- Ph¶n øng th«ng minh xuÊt ph¸t tõ sù nh¹y c¶m vµ lßng tin yªu mÑ ( cói ®Çu kh«ng ®¸p ® c­êi vµ ®¸p l¹i)
- §au ®ín, phÉn uÊt (lßng th¾t l