Giáo án Sinh 9 - Bài 1 đến bài 32
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Giáo án Sinh 9 - Bài 1 đến bài 32, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Ngaøy soaïn:24/ 8/ 2008 Tuaàn: 1 Tieát: 1 Ngaøy daïy:26/ 8/ 2008 DI TRUYEÀN VAØ BIEÁN DÒ CHÖÔNG I: CAÙC THÍ NGHIEÄM CUÛA MEN ÑEN BAØI 1: MEN ÑEN VAØ DI TRUYEÀN HOÏC A/ MUÏC TIEÂU: Neâu ñöôïc muïc ñích nhieäm vuï vaø yù nghóa cuûa di truyeàn hoïc. Hieåu ñöôïc coâng lao vaø trình baøy ñöôïc phöông phaùp phaân tích caùc theá heä lai cuûa Men Ñen. Hieåu vaø neâu ñöôïc moät soá thuaät ngöõ vaø kí hieäu trong di truyeàn hoïc. B/ CHUAÅN BÒ: Aûnh vaø tieåu söû cuûa Men Ñen. Hình 1.1 Sgk phoùng to. C/TIEÁN TRÌNH BAØI DAÏY: I / OÅn ñònh : II/ Kieåm tra: ( 5 phuùt ) III/ Baøi môùi: T.g Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS 15p Hoaït ñoäng 1: Di truyeàn hoïc +GV? Em haõy lieân heä baûn thaân mình coù nhöõng ñaëc ñieåm gì gioáng vaø khaùc P? +Ñaëc ñieåm gioáng P laø hieän töôïng gì? +Ñaëc ñieåm khaùc P goïi laø hieän töôïng gì? *Vaäy theá naøo laø bieán dò vaø di truyeàn? +Di truyeàn vaø bieán dò coù moái quan heä nhö theá naøo? +Trình baøy noäi dung vaø yù nghóa thöïc tieãn cuûa di truyeàn hoïc? +HS traû lôøi +Di truyeàn +Bieán dò *Di truyeàn laø hieän töôïng truyeà ñaït caùc tính traïng cuûa P, toå tieân cho caùc theá heä sau. +Bieán dò laø hieän töôïng con sinh ra khaùc P vaø khaùc nhau veà nhieà chi tieát. +Di truyeàn vaø bieán dò laø 2 hieän töôïng song song vaø gaén lieàn vôùi sinh saûn. *Noäi dung: (sgk) * YÙ nghóa: Giuùp y hoïc chuaån ñoaùn, phaùt hieän beänh di truyeàn. Hoaït ñoäng 2: Men ñen – ngöôøi ñaët neàn moùng cho di truyeàn hoïc 15p -GV giôùi thieäu toùm taét tieåu söû cuûa Men ñen. - Höôùng daãn HS quan saùt vaø phaân tích H 1.2 Sgk ñeå ruùt ra nhaän xeùt veà ñaëc ñieåm cuûa töøng caëp tính traïng ñem lai. - Giaûi thích caùc caëp tính traïng trong TN cuûa Men Ñen. -GV cho HS nghieân cöùu TT sgk: Neâu phöông phaùp nghieân cöùu cuûa Men ñen. +GV? Vì sao Men ñen choïn ñaäu Haø Lan laøm ñoái töôïng nghieân cöùu vaø laïi thaønh coâng? -GV cho HS nhaéc laïi phöông phaùp nghieân cöùu cuûa Men ñen vaø noäi dung nghieân cöùu cô baûn. -HS theo doõi - Quan saùt H1.2 Sgk, phaân tích keát quaû cuûa pheùp lai +Söï töông phaûn cuûa töøng caëp tính traïng. (Trôn – nhaên, Vaøng – xanh) - Theo doõi vaø ghi nhô kieán thöùc. +Phöông phaùp phaân tích caùc theá heä lai. (Noäi dung sgk) +Hoa löôõng tính, töï thuï phaán nghieâm ngaët. *Phöông phaùp phaân tích theá heä lai: +Choïn ñoái töôïng nghieân cöùu +Cô theå ñem lai phaûi thuaàn chuûng veà caëp tính traïng nghieân cöùu +Nghieân cöùu taùch rieâng söï di truyeàn cuûa töøng caëp tính traïng sau ñoù nghieân cöùu söï DT cuûa 2 hay nhieàu caëp tính traïng. +Duøng toaùn thoáng keâ ñeå phaân tích soá lieäu thu ñöôïc – qui luaät DT. Hoaït ñoäng 3: Moät soá thuaät ngöõ vaø kí hieäu cô baûn cuûa di truyeàn hoïc 5p - Giôùi thieäu qua caùc khaùi nieäm cô baûn vaø kí hieäu cô baûn cuûa di truyeàn hoïc. * P : Caëp boá meï xuaát phaùt. * X: Pheùp lai. * G: Giao töû cuûa P. * F1: Theá heä con lai cuûa P. * F2: Theá heä con lai cuûa F1. * : Cô theå ñöïc. * : Cô theå caùi - Nghe vaø ghi nhô kieán thöùc. VI/ Cuûng coá vaø daën doø: (5p) Hoïc sinh ñoïc keát luaän chung cuoái baøi. Hoïc baøi, traû lôøi caâu hoûi1, 2, 3 sgk trang 7. Xem tröôùc baøi 2 “ Lai moät caëp tính traïng” Ngaøy soaïn:28/ 8/ 2008 Tuaàn: 1 Tieát: 2 Ngaøy daïy:30/ 8/ 2008 BAØI 2 : LAI MOÄT CAËP TÍNH TRAÏNG A/ MUÏC TIEÂU: - Trình baøy vaø phaân tích ñöôïc thí nghieäm lai moät caëp tính traïng cuûa MenÑen. - Neâu ñöôïc caùc khaùi nieäm kieåu gen, kieåu hình, theå ñoàng hôïp, theå dò hôïp. - Phaùt bieåu ñöôïc noäi dung qui luaät phaân li. - Giaûi thích ñöôïc keát quaû thí nghieäm theo qui luaät cuûa MenÑen B/ CHUAÅN BÒ: - Söû duïng tranh aûnh sgk C/TIEÁN TRÌNH BAØI DAÏY: I / OÅn ñònh : II/ Kieåm tra: ( 5 phuùt) Neâu noäi dung vaø nhieäm vuï cuûa di truyeàn hoïc? III/ Baøi môùi: T.g Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS 17 p Hoaït ñoäng 1: Caùc thí nghieäm cuûa Men ñen -GV höôùng daãn HS quan saùt hình 2.1–giôùi thieäu söï thuï phaán nhaân taïo treân hoa ñaäu Haø Lan. -GV cho HS nghieân cöùu baûng 2 sgk, thaûo luaän nhoùm: Nhaän xeùt kieåu hình ôû F1 vaø F2 +Theá naøo laø tính traïng troäi, tính laën? -GV cho HS nghieân cöùu laïi baûng 2 sgk xaùc ñònh tæ leä kieåu hình ôû F2 trong töøng tröôøng hôïp. Hoa ñoû = 705 = 3 Hoa traéng 224 1 +Töø keát quaû, ruùt ra tæ leä kieåu hình ôû F2 +Trình baøy thí nghieäm cuûa Men ñen. (GV giaûi thích: ôû TM cuûa Men ñen thay ñoåi vò trí laøm boá vaø meï, nhöng keát quaû pheùp lai vaãn khoâng thay ñoåi). -Gv yeâu caàu HS laøm baøi taäp ñieàn töø sgk 1/ Caùc khaùi nieäm: - Ñoïc thoâng tin sgk/8 vaø ghi nhôù. -HS nghieân cöùu baûng 2 sgk, thaûo luaän nhoùm: Nhaän xeùt kieåu hình ôû F1 vaø F2 +Tính traïng troäi: laø tính traïng bieåu hieän ôû F1 +Tính traïng laën: laø tính traïng ñeán F2 môùi ñöôïc bieåu hieän 2/ Thí nghieäm cuûa Men ñen - HS nghieân cöùu laïi baûng 2 sgk xaùc ñònh tæ leä kieåu hình ôû F2 trong töøng tröôøng hôïp. +Tæ leä kieåu hình ôû F2 laø 3 : 1 +Ñaïi dieän nhoùm trình baøy -Thöù töï ñuùng: ñoàng tính, 3 troäi: 1 laën. Hoaït ñoäng 2: Men ñen – Giaûi thích keát quaû thí nghieäm 20 p - Cho HS quan saùt H 2.3 Sgk/9 . + Do ñaâu taát caû caùc caây F1 ñeàu cho hoa ñoû? - Quan saùt H2.3 sgk/9, cho bieát F2 coù maáy kieåu gen, kieåu hình, tæ leä moãi loaïi?. - Theo Men ñen caùc nhaân toá di truyeàn ñaõ hoaït ñoäng ntn trong quaù trình phaùt sinh giao töû vaø trong thuï tinh khieán cho F2 coù söï phaân li theo tæ leä trung bình 3Troäi : 1 Laën - Cho HS ñoïc to ñoaïn 2 phaàn ghi nhôù sgk/10 - Quan saùt ñoïc laäp H2.3 Sgk/9. + Do ôû F1 nhaân toá di truyeàn troäi A ñaõ laán aùt nhaân toá di truyeàn laën a. + 3 kieåu gen: AA , Aa , aa. + Tæ leä: 1AA: 2Aa:1aa. + Hai kieåu hình: Hoa ñoû vaø hoa traéng + Phaân li trong quaù trình phaùt sinh giao töû vaø toå hôïp laïi trong quaù tình thuï tinh. - 1 hoïc sinh ñoïc to ñoaïn 2 phaàn ghi nhôù. VI/ Cuûng coá vaø daën doø: ( 3 phuùt) Hoïc sinh ñoïc keát luaän chung cuoái baøi. Hoïc baøi, traû lôøi caâu hoûi1,2,3 sgk/10. Xem tröôùc môùi “ Lai moät caëp tính traïng” tieáp theo Ngaøy soaïn:30/ 8/ 2008 Tuaàn: 2 Tieát: 3 Ngaøy daïy:02/ 8/ 2008 BAØI 3: LAI MOÄT CAËP TÍNH TRAÏNG (TT) I/ Muïc tieâu: - Hieåu vaø trình baøy ñöôïc noäi dung, muïc ñính vaø öùng duïng cuûa pheùp lai phaân tích. -Neâu ñöôïc yù nghóa cuûa quy luaät phaân ly vôùi lónh vöïc saûn xuaát. -Hieåu vaø giaûi thích ñöôïc vì sao qui luaät phaân ly chæ nghieäm ñuùng trong nhöõng ñieàu kieän nhaát ñònh vaø yù nghóa cuûa noù ñoái vôùi saûn xuaát. -Hieåu vaø phaân tích ñöôïc söï di truyeàn troäi khoâng hoaøn toaøn (tính traïng trung gian) vôùi tính traïng troäi hoaøn toaøn. II/ Chuaån bò: - Tranh (hoaëc baûng phuï) veà lai phaân tích. - Tranh phoùng to hình 3 (troäi khoâng hoaøn toaøn) sgk. III/ Caùc hoaït ñoäng: (3p) 1) OÅ ñònh: 2) Kieåm tra: 3) Baøi môùi: T.g Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS 17p Hoaït ñoäng 1: Lai phaân tích Muïc tieâu: Trình baøy ñöôïc noäi dung, muïc ñích, öùng duïng cuûa pheùp lai phaân tích. -GV yeâu caàu HS trình baøy caùc khaùi nieäm veà kieåu gen, theå ñoàng hôïp troäi, laën, theå dò hôïp roài döïa vaøo hình 2.2 sgk vaø cho bieát: + Söï di truyeàn cuûa tính traïng troäi töø P ® F1 nhö theá naøo? Vì sao? -GV nhaän xeùt vaø neâu: Ñieàu ñoù ñöôïc chöùng minh trong 2 sô ñoà lai sgk, yeâu caàu hoïc sinh quan saùt sô ñoà lai. -GV yeâu caàu HS vieát sô ñoà lai vaø neáu keát quaû pheùp lai khi: cho caây ñaäu Haø Lan ôû P laø hoa ñoû vaø hoa traéng giao phaán vôùi nhau? -GV höôùng daãn: a) P: Hoa ñoû x Hoa traéng AA aa Gp A a F1 Aa (100% hoa ñoû) b) P: Hoa ñoû x Hoa traéng Aa aa Gp A; a a F1 Aa ; aa 1 Hoa ñoû : 1 Hoa traéng -GV yeâu caàu HS thaûo luaän nhoùm tìm ñaùp aùn . +Nhö vaäy khi cô theå mang tính traïng troäi thì caù theå ñoù coù theå coù kieåu gen ñoàng hôïp töû hoaëc dò hôïp töû? Laøm theá naøo ñeå xaùc ñònh ñöôïc kieåu gen cuûa caùc cô theå ñoù? -GV neâu: Cho cô theå coù kieåu hình troäi lai vôùi cô theå coù tính traïng laën – ñaây goïi laø pheùp lai phaân tích. -Gv yeâu caàu HS thaûo luaän nhoùm, ñoïc muïc I sgk, tìm töø thích hôïp ñieàn vaøo choå troáng ôû baøi taäp leänh sgk. -Gv gôi yù, nhaän xeùt +GV yeâu caàu HS neâu yù nghóa pheùp lai? - HS trình baøy caùc khaùi nieäm veà: kieåu gen, theå ñoàng hôïp troäi, laën, theå dò hôïp. -1 – 2 HS traû lôøi. -HS quan saùt GV vieát sô ñoà lai. -HS vieát sô ñoà lai, thaûo luaän nhoùm tìm ra keát quaû vaø caùch vieát sô ñoà lai. -Caùc nhoùm boå sung, hoaøn thaønh ñaùp aùn. -1 – 2 ñaïi dieän nhoùm leân vieát sô ñoà lai - HS thaûo luaän nhoùm theo yeâu caàu cuûa GV -1 – 2 ñaïi dieän nhoùm trình baøy yù kieán, HS khaùc boå sung hoaøn thaønh ñaùp aùn ñuùng. - HS thaûo luaän nhoùm, ñoïc muïc I sgk, tìm töø thích hôïp ñieàn vaøo choå troáng ôû baøi taäp leänh sgk. * Ñaùp aùn: Troäi, kieåu gen, laën, ñoàng hôïp töû, dò hôïp töû. -YÙ nghóa: Xaùc ñònh ñöôïc kieåu gen cuûa kieå hình maïng tính traïng troäi, ñieàu naøy coù yù nghóa quan troïng trong saûn xuaát. 13p Hoaït ñoäng 2: YÙ nghóa töông quan troäi laën -GV yeâu caàu HS thu nhaän TT ôû sgk, thaûo luaän tìm ñaùp aùn cho caùc caâu hoûi: +Neâu töông quan troäi, laën trong töï nhieân? +Xaùc ñònh tính traïng troäi vaø tính traïng laën nhaèm muïc ñích gì? +Laøm theá naøo ñeå xaùc ñònh ñoä thuaàn chuûng cuûa gioáng? +Vieäc xaùc ñònh “thuaàn chuûng” coù yù nghiaõ gì trong saûn xuaát? -GV gôïi yù, nhaän xeùt, neâu ñaùp aùn. +Taïi sao trong SX ngöôøi ta khoâng duøng F1 ñeå laøm gioáng? - HS thu nhaän TT ôû sgk, thaûo luaän tìm ñaùp aùn cho caùc caâu hoûi +Phoå bieán trong töï nhieân +Duøng phöông phaùp lai phaân tích. +Tính traïng troäi laø tính traïng toát neân xaùc ñònh tính troäi laën ñeå taäp trung nhieàu gen troäi quyù vaøo 1 kieåu gen, taïo gioáng coù yù nghóa kinh teá +Traùnh phaân ly tính traïng, xuaát hieän tính traïng laën xaáu laøm aûnh höôûng ñeán naêng suaát, phaåm chaát cuûa gioáng. 7p Hoaït ñoäng 3: Troäi khoâng hoaøn toaøn -GV cho HS nghieân cöùu TT, quan saùt hình 3 sgk +Neâu söï khaùc nhau veà kieåu hình ôû F1 vaø F2 giöõa troäi khoâng hoaøn toaøn vôùi TN cuûa Men ñen? -GV cho HS laøm baøi taäp ñieàn töø leänh sgk. -GV nhaän xeùt neâu ñaùp aùn ñuùng. - HS nghieân cöùu TT, quan saùt hình 3 sgk +HS thaûo luaän nhoùm, ñaïi dieän trình baøy +HS laøm baøi taäp ñieàn töø leänh sgk. *Tieåu keát: Baøi taäp ñieàn töø VI/ Cuûng coá vaø daën doø: ( 5 phuùt) 1 HS ñoïc keát luaän chung cuoái baøi. Hoïc baøi, traû lôøi caâu hoûi 1,2 sgk/16. Xem tröôùc baøi môùi. “ lai 2 caëp tính traïng” (tieáp theo) Ngaøy soaïn: 04/ 9/ 2008 Tuaàn: 2 Tieát: 4 Ngaøy daïy: 06/ 9/ 08 BAØI 4: LAI HAI CAËP TÍNH TRAÏNG A/ MUÏC TIEÂU: - Hoïc sinh phaûi moâ taû ñöôïc thí nghieäm lai hai caëp tính traïng cuûa Menñen. - Bieát caùch phaân tích keát quaû thí nghieäm lai hai caëp tính traïng cuûa Menñen. - Hieåu vaø phaùt bieåu ñöôïc noäi dung cuûa qui luaät phaân li ñoäc laäp. - Giaûi thích ñöôïc khaùi nieäm bieán dò toå hôïp. B/ CHUAÅN BÒ: - Söû duïng tranh aûnh phoùng to sgk/15. C/TIEÁN TRÌNH BAØI DAÏY: 1/ OÅn ñònh : 2/ Kieåm tra:(5phuùt) Muoán xaùc ñònh ñöôïc kieåu gen cuûa caù theå mang tính traïng troäi caàn phaûi laøm gì?Trình baøy noäi dung cuûa pheùp lai ñoù. 3/ Baøi môùi: T.g Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS 25 P Hoaït ñoäng 1: Thí nghieäm cuûa menñen - GV Y/c HS quan saùt tranh H 4. sgk/14 +Moâ taû TN cuûa Men ñen treân tranh (baèng lôøi) -GV nhaän xeùt, neâu laïi chính xaùc. - Y/c HS quan saùt keát quaû TN vaø ñieàn vaøo baûng 4 sgk. -GV höôùng daãn gôïi yù caùch tính tæ leä -GV nhaän xeùt, neâu ñaùp aùn ñuùng 1/ Thí nghieäm cuûa Men ñen: -HS Quan saùt H 4 sgk/14, trao ñoåi nhoùm, thoáng nhaát caâu traû lôøi. - 1-2 ñaïi dieän nhoùm trình baøy TN. *Men ñen lai 2 thöù ñaäu Haø Lan thuaàn chuûng khaùc nhau 2 caëp tính traïng töông phaûn. Haït vaøng, trôn lai vôùi xanh, nhaên ® F1: taát caû laø vaøng, trôn ® F2 ñöôïc haït thuoäc 4 loaïi kieåu hình. 2/ Phaân tích thí nghieäm cuûa Men ñen - HS quan saùt keát quaû TN, thaûo luaän nhoùm vaø ñieàn vaøo baûng 4 sgk. -Ñaïi dieän nhoùm trình baøy keát quaû, nhoùm khaùc boå sung. Kieåu hình F2 Soá haït Tæ leä kieåu hình F2 Tæ leä töøng caëp tính traïng ôû F2 Vaøng trôn 315 haït 9/ 16 Vaøng = 9 + 3 = 3 Xanh 3 + 1 1 Vaøng nhaên 108 haït 3/ 16 Xanh trôn 101 haït 3/ 16 Trôn = 9 + 3 = 3 Nhaên 3 + 1 1 Xanh nhaên 32 haït 1/ 16 *GV: Döïa vaøo caùc caëp tính traïng ñeàu laø 3 : 1, tuaân theo quy luaät phaân ly, chöùng toû söï di truyeàn caùc caëp tính traïng ñoäc laäp nhau. +Döïa vaøo keát quaû treân thì tính traïng naøo laø troäi? -GV yeâu caàu HS döïa vaøo keát quaû phaân tích ôû treân choïn cuïm töø thích hôïp ñieàn töø vaøo choå troáng baøi taäp leänh trang 15 sgk - Nhaän xeùt vaø chuaån kieán thöùc. +Vaøng, trôn troäi hoaøn toaøn so vôùi xanh, trôn (gen troäi aùt cheá hoaøn toaøn gen laën) 3/ Noäi dung quy laät phaân ly -HS thaûo luaän nhoùm theo yeâu caàu cuûa GV -Ñaïi dieän nhoùm trình baøy nhoùm khaùc boå sung. *Ñaùp aùn: “tích caùc tæ leä” Hoaït ñoäng 2 : Bieán dò toå hôïp. 10 P - Gv cho HS nhaéc laïi keát quaû phaân ly kieåu hình ôû F2 +Trong 4 kieåu hình xuaát hieän ôû F2 nhöõng kieåu hình naøo khaùc P? +Nhöõng kieåu hình khaùc vôùi boá meï goïi laø gì? +Bieán dò toå hôïp laø gì? +Hình thöùc sinh saûn naøo xuaát hieän nhieàu bieán dò toå hôïp? Vì sao? - Nhaän xeùt vaø giuùp HS hoaøn thieän kieán thöùc. +HS nhaéc laïi keát quaû phaân ly kieåu hình ôû F2 + 2 kieåu hình môùi: vaøng nhaên vaø xanh trôn. + Caùc kieåu hình ñöôïc hình thaønh do söï toå hôïp laïi caùc tính traïng ñaõ coù ôû P. + Nhöõng kieåu hình khaùc vôùi boá meï goïi laø bieán dò toå hôïp. *Bieán dò toå hôïp laø söï toå hôïp laïi caùc tính traïng cuûa boá meï qua quaù trình sinh saûn. +Söï phaân ly ñoäc laäp cuûa caùc caëp tính traïng ñaõ ñöa ñeán söï toå hôïp laïi caùc tính traïng cuûa P laøm xuaát hieän caùc bieán dò toå hôïp. +Hình thöùc sinh saûn höõu tính seõ xuaát hieän nhieàu bieán dò toå hôïp vì noù toå hôïp nhieàu caëp gen khaùc nhau. - Ñaïi dieän trình baøy. VI/ Cuûng coá vaø daën doø: ( 3 phuùt) 1 HS ñoïc keát luaän chung cuoái baøi. Hoïc baøi, traû lôøi caâu hoûi 1,2 sgk/16. Xem tröôùc baøi môùi. “ lai 2 caëp tính traïng” (tieáp theo) Ngaøy soaïn: 07/ 9/ 2008 Tuaàn: 3 Tieát: 5 Ngaøy daïy:09/ 9/ 08 BAØI 5: LAI HAI CAËP TÍNH TRAÏNG ( tieáp theo ) A/ MUÏC TIEÂU: - Hoïc sinh giaûi thích ñöôïc keát quaûthí nghieäm lai hai caëp tính traïng cuûa Menñen. - Trình baøy ñöôïc qui luaät phaân li ñoäc laäp. - Phaân tích ñöôïc yù nghóa cuûa qui luaät phaân li ñoäc laäp ñoái vôùi choïn gioáng vaø tieán hoaù. B/ CHUAÅN BÒ: - Söû duïng tranh aûnh phoùng to sgk. C/TIEÁN TRÌNH BAØI DAÏY: I / OÅn ñònh : II/ Kieåm tra: (5 phuùt) Caâu 2 sgk Trang 16. III/ Baøi môùi: T.g Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS 25 P Hoaït ñoäng 1: Menñen – Giaûi thích keát quaû thí nghieäm. -GV Y/c HS ñoïc thoâng tin sgk vaø quan saùt hình 5 sgk/17. +Do ñaâu F1 toaøn haït vaøng trôn? +Khi cô theå lai F1 hình thaønh giao töû, 2 caëp nhaân toá di truyeàn Aa, Bb phaân li veà giao töû ntn?. -GV cho HS thaûo luaän nhoùm, thöïc hieän leänh sgk -GV Nhaän xeùt vaø giaûi thích theâm. -Y/c HS ñoïc to noäi dung qui luaät (Ghi nhôù sgk) +Do ñaâu F2 laïi xuaát hieän 2 kieåu hình môùi laø vaøng nhaên vaø xanh trôn? +F2 coù maáy kieåu gen? Do ñaâu coù nhieàu kieåu gen nhö vaäy? - Nhaän xeùt vaø boå sung. -HS ñoïc thoâng tin vaø quan saùt hình 5 sgk/17. + Do A laán aùt a, B laán aùt b. + Söï phaân li caëp nhaân toá di truyeàn Aa khoâng phuï thuoäc Bb. - HS thaûo luaän nhoùm, thöïc hieän leänh sgk - HS ñoïc to noäi dung qui luaät (Ghi nhôù sgk) + Do söï phaân li ñoäc laäp cuûa 2 caëp nhaân toá di truyeàn Aa, Bb daãn ñeán söï toå hôïp töï do cuûa caùc nhaân toá di truyeàn trong 2 caëp naøy. + Coù 9 kieåu gen, do söï toå hôïp ngaãu nhieân giöõa caùc loaïi giao töû trong quùa trình thuï tinh. Hoaït ñoäng 2 : YÙ nghóa cuûa qui luaät phaân li ñoäc laäp. 10 P -GV Y/c HS ñoïc thoâng tin sgk/18. - ÔÛ cô theå Aa cho 2 loaïi giao töû, AaBb cho 4 loaïi, vaäy cô theå AaBbCc cho maáy loaïi giao töû?. +Neâu yù nghóa cuûa quy luaät phaân ly ñoäc laäp? -Toång keát muïc IV baèng caùch ñoïc to 2 ñoaïn cuoái sgk/18. - Ñoïc thoâng tin sgk/18. + 8 loaïi giao töû. + Moãi caëp gen dò hôïp cho 2 loaïi giao töû, söï toå hôïp töï do cuûa 3 caëp gen dò hôïp seõ cho 2 x 2 x 2 = 8 *YÙ nghóa: Do coù söï phaân ly ñoäc laäp vaø toå hôïp töï do cuûa caùc caëp gen trong quaù trình phaùt sinh giao töû vaø thuï tinh daãn xuaát hieän nhieàu bieán dò toå hôïp. Ñieàu ñoù giaûi thích tính ña daïng vaø phong phuù cuûa loaøi sinh saûn höõu tính. -HS ñoïc. VI/ Cuûng coá vaø daën doø: ( 5 phuùt) 1 HS ñoïc keát luaän chung cuoái baøi. Hoïc baøi, traû lôøi caâu hoûi 1,2,3,4 sgk/18. Xem tröôùc baøi môùi. Tieát sau thöïc haønh ( moãi hoïc sinh chuaån bò 2 ñoàng kim loaïi ) Ngaøy soaïn:11/ 9/ 2008 Tuaàn: 3 Tieát: 6 Ngaøy daïy:13/ 9/ 08 BAØI 6: THÖÏC HAØNH: TÍNH XAÙC SUAÁT XUAÁT HIEÄN CAÙC MAËT CUÛA ÑOÀNG KIM LOAÏI A/ MUÏC TIEÂU: - Bieát caùch xaùc ñònh xaùc suaát cuûa 1 vaø 2 söï kieän ñoàng thôøi xaûy ra thoâng qua vieäc giao caùc ñoàng kim loaïi. - Bieát vaän duïng xaùc suaát ñeå hieåu ñöôïc tæ leä caùc loaïi giao töû vaø tæ leä caùc kieåu gen trong lai moät caëp tính traïng. B/ CHUAÅN BÒ: - Moãi hoïc sinh chuaån bò 2 ñoàng kim loaïi C/TIEÁN TRÌNH BAØI DAÏY: I / OÅn ñònh : II/ Kieåm tra: (5 phuùt) III/ Baøi môùi: Tieán haønh theo nhoùm, 1 hoïc sinh giao ñoàng kim loaïi, caùc hoïc sinh coøn laïi quan saùt vaø ghi laïi keát quaû. T.g Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS 20p Hoaït ñoäng 1: Tieán haønh gieo ñoàng kim loaïi. -GV Höôùng daãn HS quy trình thöïc haønh . -Laáy 1 ñoàng kim loaïi caàm ñöùng caïnh vaø thaû rôi töï do töø ñoä cao xaùc ñònh. -Yeâu caàu hoïc sinh thöïc hieän theo nhoùm, hoaøn thaønh baûng 6.1 sgk/20. -GV Höôùng daãn hoïc sinh caùch gieo: Laáy 2 ñoàng kim loaïi caàm ñöùng caïnh vaø thaû rôi töï do töø ñoä cao xaùc ñònh. -Qui ñònh hoïc sinh maët saáp – ngöõa. -Yeâu caàu hoïc sinh thöïc hieän theo nhoùm, thoáng keâ vaøo baûng 6. 2 sgk 1/ Gieo 1 ñoàng kim loaïi. -HS ghi nhôù quy trình thöïc haønh. -Caùc nhoùm tieán haønh gieo ñoàng kim loaïi. *Löu yù: Quy ñònh tröôùc maët saáp (S) vaø ngöõa (N). -Moãi nhoùm gieo 25 laàn, thoáng keâ moãi laàn rôi vaøo baûng 61 sgk. 2/ Gieo 2 ñoàng kim loaïi. -Gieo 2 ñoàng kim loaïi coù theå xaûy ra 1 trong 3 tröôøng hôïp. +2 ñoàng saáp (SS) + 1 ñoàng saáp (S) 1 ñoàng ngöõa (N) + 2 ñoàng ngöõa (NN) -Moãi nhoùm gieo 25 laàn, thoáng keâ keát quaû vaøo baûng 6.2 sgk Hoaït ñoäng 2 : Thoáng keâ keát quaû cuûa caùc nhoùm. 15p -GV chia HS thaønh 10 nhoùm -GV cho caùc nhoùm baùo caùo keát quaû ñaõ toång hôïp ôû 2 baûng 6.1 & 6.2. -Töø keát quaû treân Gv cho HS lieân heä -Keát quaû baûng 6.1 vôùi tæ leä caùc giao töû sinh ra töø cô theå lai F1 (Aa) -Keát quaû baûng 6.2 vôùi tæ leä kieåu gen ôû F2 1 caëp tính traïng. -Gv löu yù cho HS: soá löôïng thoáng keâ caøng lôùn thì caøng chính xaùc. -Ñaïi dieän nhoùm ñoïc keát quaû ñaõ toång hôïp ôû baûng 2 + Cô theå lai F1 coù kieåu gen Aa khi giaûm phaân cho ra 2 loaïi giao töû mang gen A, a vôùi xaùc suaát ngang nhau (50% : 50%) +Keát quaû gieo 2 ñoàng kim loaïi coù tæ leä: 1 SS : 2 SN : 1NN töông öùng: 1AA: 2Aa: 1aa VI/ THU HOAÏCH. Hoaøn thaønh baûng 6.1 vaø 6.2 theo yeâu caàu cuûa baøi thöïc haønh vaøo vôõ. V/ DAËN DOØ: Xem laïi baøi cuõ vaø laøm baøi taäp chöông 1 Ngaøy soaïn:14/ 9/ 08 Tuaàn: 4 Tieát: 7 Ngaøy daïy:16/ 9/ 08 BAØI 7: BAØI TAÄP CHÖÔNG I A/ MUÏC TIEÂU: - Bieát phöông phaùp giaûi baøi taäp veà 2 qui luaät cuûa Menñen, töø ñoù coù theå giaûi nhanh caùc baøi taäp veà 2 qui luaät naøy döôùi daïng traéc nghieäm. - Cuõng coá laïi caùc khaùi nieäm, caùc qui luaät ñaõ hoïc. B/ CHUAÅN BÒ: C/ TIEÁN TRÌNH BAØI DAÏY: I / OÅn ñònh : II/ Kieåm tra: (5 phuùt) III/ Baøi môùi: T.g Hoaït ñoäng 1: Höôùng daãn caùch giaûi baøi taäp 25p 1/ Lai moät caëp tính traïng: Coù 2 daïng a/ Daïng 1: Cho bieát kieåu hình cuûa P roài xaùc ñònh kieåu gen, kieåu hình ôû F1 vaø F2: *Caùch giaûi: Tröôùc tieân caàn xaùc ñònh P coù thuaàn chuûng hay khoâng (vì tính traïng troäi coù 2 loaïi kieåu gen ñoàng hôïp vaø dò hôïp) - Sau ñoù: Quy öôùc gen – Xaùc ñònh kieåu gen cuûa P vaø laäp sô ñoà lai. VD: Cho ñaäu thaân cao lai vôùi ñaäu thaân thaáp, F1 thu ñöôïc toaøn ñaäu thaân cao. Cho F1 töï thuï phaán vôùi nhau. Haõy xaùc ñònh kieåu gen vaø kieåu hình ôû F1 vaø F2 ? (Bieát raèng TT chieàu cao do 1 gen quy ñònh). Giaûi: Do F1 thu ñöôïc toaøn ñaäu thaân cao neân TT thaân cao laø troäi: -Quy öôùc gen: +Gen A quy ñònh tính traïng thaân cao +Gen a quy ñònh tính traïng thaân thaáp -Kieåu gen cuûa P: +Kieåu gen cuûa caây ñaäu thaân cao laø: AA + Kieåu gen cuûa caây ñaäu thaân thaáp laø: aa -Sô ñoà lai: (Töï vieát) b/ Daïng 2: Bieát soá löôïng hoaëc tæ leä kieåu hình ôû ñôøi con. Xaùc ñònh kieåu gen, kieåu hình cuûa P? *Caùch giaûi: Caên cöù vaøo tæ leä phaân tính ñeå suy ra caùc kieåu giao töû cuûa P vaø töø ñoù xaùc ñònh kieåu gen cuûa P. +F = 3 : 1 Þ Coù 4 toå hôïp, moãi beân P cho ra 2 loaïi giao töû nhö vaäy kieåu gen cuûa P laø: Aa x Aa +F = 1 : 1 Þ Moät beân P cho 2 loaïi giao töû, moät beân cho ra 1 giao töû, vaäy kieåu gen cuûa P: Aa x aa +F = 1 : 2 : 1 Þ P cuõng mang caëp gen dò hôïp nhöng coù hieän töông troäi khoâng hoaøn toaøn: Aa x Aa VD: ÔÛ caù kieán TT maét ñen (A) laø troäi hoaøn toaøn so vôùi TT maét ñoû (a). Kieåu gen, kieåu hình cuûa P seõ nhö theá naøo neáu ôû F1 coù tæ leä phaân tính 3:1 vaø 1:1? Giaûi: a) F1 coù tæ leä phaân tính 3 maét ñen :1 maét ñoû -ÔÛ F1 caù maét ñoû coù kieåu gen aa (vì maét ñoû laø TT laën) nhö vaäy 2 caây P, moãi caây mang moät gen a trong Tb. -Tæ leä 3:1 (3+1 = 4 = 2 x 2) Þ P ñeàu cho 2 loaïi giao töû, nhö vaäy P coù kieåu gen dò hôïp Aa (sô ñoà lai) b) F1 coù tæ leä phaân tính 1:1 -Tæ leä 1:1 (1 + 1 = 2 x 1) Þ P, moät beân cho 2 loaïi giao töû, 1 beân cho 1 loaïi giao töû Aa x aa (SÑ) 2/ Lai hai caëp tính traïng *Caùch giaûi baøi taäp traéc nghieäm khaùch quan (coù 2 daïng) Daïng 1: Bieát kieåu gen, kieåu hình cuûa P Þ Xaùc ñònh tæ leä k/g, k/h ôû F1 vaø F2: +Caùch giaûi: Caên cöù vaøo tæ leä töøng caëp tính traïng (theo qui luaät DT cuûa Men ñen) tích tæ leä töøng caëp tính traïng (ôû F1 vaø F2) +(3: 1) (3:1) = 9 : 3 :3 : 1 +(3 : 1) (1: 1) = 3 : 3 : 1 : 1 +(3 :1) (1: 2:1) = 6: 3: 3: 1: 1 Daïng 2: Bieát soá löôïng hay tæ leä k/h, ôû ñôøi con Þ xaùc ñònh kieåu gen cuûa P. Caùch giaûi: Caên cöù vaøo tæ leä ñôøi con Þ k/h cuûa P: +F1 = 9: 3: 3: 1 = +(3: 1) (3:1) Þ F1 dò hôïp veà 2 caëp gen Þ P thuaàn chuûng veà 2 caëp gen. +F2 = 3 : 3 : 1 : 1 = (3 : 1) (1: 1) Þ P: AaBb x Aabb +F1 = 1: 1: 1: 1 = (1: 1) (1: 1) Þ P: AaBb x aabb 13p Hoaït ñoäng 2: Baøi taäp vaän duïng -Gv yeâu caàu HS ñoïc keát quaû vaø giaûi thích yù löïa chon -Gv choát laïi ñaùp aùn ñuùng 2p Hoaït ñoäng 3: Daën doø -Laøm baøi taäp sgk -Chuaån bò Baøi 8 VI/ Cuûng coá vaø daën doø: ( 5 phuùt) Xem laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi. Xem tröôùc baøi môùi “ nhieãm saéc theå” Ngaøy soaïn:18/ 9/ 08 Tuaàn: 4 Tieát: 8 Ngaøy daïy:20/ 9/ 08 CHÖÔNG II: NHIEÃM SAÉC THEÅ Baøi 8: NHIEÃM SAÉC THEÅ A/ MUÏC TIEÂU: - Hoïc sinh neâu ñöôïc tính ñaëc tröng cuûa boä NST ôû moãi loaøi. - Moâ taû ñöôïc caáu truùc hieån vi ñieån hình cuûa NST ôû kì giöõa cuûa nguyeân phaân. - Hieåu ñöôïc chöùc naêng cuûa NST ñoái vôùi söï di truyeàn caùc tính traïng. B/ CHUAÅN BÒ: - Söû duïng tranh aûnh sgk. C/ TIEÁN TRÌNH BAØI DAÏY: I / OÅn ñònh : II/ Kieåm tra: (5 phuùt) III/ Baøi môùi: T.g Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS 15p Hoaït ñoäng 1: Tính ñaëc tröng cuûa boä NST. -GV Y/c HS ñoïc thoâng tin 1, quan saùt hình 8.1 sgk/24 Nhaän xeùt theá naøo laø caëp NST töông ñoàng? +NST toàn taïi ntn trong teá baøo sinh döôõng vaø trong giao töû ? (Trong TB sinh döôõng NST toàn taïi thaønh töøng caëp töông ñoàng trong ñoù 1 NST coù nguoàn goác töø boá, 1 NST coù nguoàn goác töø meï) +Phaân bieät boä NST löôõng boäi vaø boä NST ñôn boäi? -Gv cho HS ñoïc baûng 8 sgk +Soá löôïng NST trong boä löôõng boä coù phaûn aùnh trình ñoä tieán hoaù cuûa loaøi khoâng? (Trình ñoä tieán hoaù cuûa loaøi phuï thuoäc vaøo caáu truùc cuûa NST) -Gv cho HS quan saùt hình 8.2 sgk +Moâ taû boä NST cuûa ruoài daám veà soá löôïng vaø hình daïng? +Tính ñaëc tröng cuûa boä NST ñöôïc theå hieän ôû ñieåm naøo? - Nhaän xeùt vaø boå sung giuùp hoïc sinh hoaøn thieän kieán thöùc. -Ñoïc thoâng tin 1 sgk/24vaø quan saùt hình 8.1, traû lôøi caâu hoûi. + Trong teá baøo sinh döôõng NST toàn taïi thaønh töøng caëp. + Trong giao töû: moãi caëp NST chæ coøn 1 chieác. - Nghe vaø ghi nhôù kieán thöùc. +Boä NST löôõng boäi (2n) laø boä NST chöùa caëp NST töông ñoàng +Boä NST ñôn boäi (n) laø boä NST chöùa 1 NST cuûa caëp NST töông ñoàng. + HS ñoïc baûng 8 sgk +Soá löôïng NST khoâng theå hieän trình ñoä ti
File đính kèm:
GIAO AN SINH HOC 9_ HK1_09.doc
