Giáo án Sinh 9 - Bài 24 đến bài 61
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Giáo án Sinh 9 - Bài 24 đến bài 61, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Ngaøy soaïn:20/11/ 08. Tuaàn:13 Tieát: 25 Ngaøy daïy:22/11 /08. BAØI 24: ÑOÄT BIEÁN SOÁ LÖÔÏNG NST (TT) I/ Muïc tieâu: - HS phaân bieät ñöôïc hieän töôïng ña boäi hoaù vaø theå ña boäi. - Trình baøy ñöôïc söï hình thaønh theå ña boäi do nguyeân nhaân roái loaïn nguyeân phaân vaø giaõm phaân vaø phaân bieät söï khaùc nhau giöõa 2 tröôøng hôïp. - Bieát döôïc caùc daáu hieäu nhaän bieát theå ña boäi trong choïn gioáng. II/ Chuaån bò: - Tranh phoùng to hình 24.1 ñeán 24.4 sgk. - Tranh söï hình thaønh ña boäi theå. III/ Caùc hoaït ñoäng: (5p) 1) OÅ ñònh: 2) Kieåm tra: Caâu 2, 3 sgk 3) Baøi môùi: T.g Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS 18p 17p Hoaït ñoäng 1: -GV cho HS nhaéc laïi kieán thöùc cuõ + Theá naøo laø boä NST löôõng boäi? + Caùc cô theå coù boä NST 3n, 4n, 5n, 6n coù chæ soá khaùc theå löôõng boäi nhö theá naøo? (Coù phaûi laø boäi soá cuûa n khoâng?) + Vaäy theå ña boäi laø gì? - GV cho HS quan saùt hình 24.1 ñeán 24.4 sgk, thaûo luaän nhoùm traû lôøi caâu hoûi leänh sgk. +(1) + (2) +(3) -GV thoâng baùo: Söï taêng gaáp boäi soá löôïng NST, ADN, laøm taêng cöôøng ñoä TÑC taêng kích thöôùc TB, cô quan vaø taêng söùc choáng chòu. Hoaït ñoäng 2: -GV cho HS nhaéc laïi keát quaû cuûa nguyeân phaân vaø giaûm phaân. - GV cho HS quan saùt hình 25.5 traû lôøi caâu hoûi muïc leänh. + Trình baøy cô cheá hình thaønh theå ña boäi? I/ Theå ña boäi: + Laø boä NST chöùa caëp NST töông ñoàng. + Caùc cô theå ñoù coù boä NST laø boäi soá cuûa n. * Hieän töôïng ña boäi theå laø tröôøng hôïp boä NST trong teá baøo sinh döôõng taêng theo boäi soá cuûa n (>2n) -HS thaûo luaän nhoùm traû lôøi caâu hoûi. +(1) Taêng soá löôïng NST, taêng roõ reät kích thöôùc teá baøo, cô quan. + (2) Nhaän bieát qua daáu hieäu kích thöôùc caùc cô quan cuûa caây. +(3) Laøm taêng kích thöôùc cuûa caây (thaân, laù, cuõ, quaû) laøm taêng naêng suaát cuûa nhöõng caây caàn söû duïng nhöõng boä phaän naøy. II/ Söï hình thaønh theå ña boäi. - HS nhaéc laïi kieán thöùc. * HS quan saùt vaø neâu ñöôïc: + Hình a: Giaûm phaân bình thöôøng nguyeân phaân bò roái loaïn. + Hình b: Giaûm phaân bò roái loaïn, thuï tinh taïo hôïp töû coù boä NST >2n. * Do caùc taùc nhaân cuûa moâi tröôøng trong vaø ngoaøi gaây roái loaïn trong phaân baøo nguyeân phaân hoaëc giaûm phaân, daãn ñeán khoâng phaân ly caùc caëp NST. (5p) 4) Cuûng coá: Gv cho HS ñoïc keát luaän chung sgk. 5) Daën doø: Hoïc baøi, traû lôøi caùc caâu hoûi sgk, Chaån bò baøi môùi. Ngaøy soaïn:22/11/08. Tuaàn:13 Tieát:26 Ngaøy daïy:24/11 BAØI 25: THÖÔØNG BIEÁN I/ Muïc tieâu: -Trình baøy ñöôïc khaùi nieäm thöôøng bieán, söï khaùc nhau giöõa thöôøng bieán vôùi ñoät bieán veà 2 phöông dieän: khaû naêng di truyeàn vaø söï bieåu hieän kieåu hình. -Trình baøi ñöôïc khaùi nieäm möùc phaûn öùng vaø yù nghóa cuûa noù trong chaên nuoâi vaø troàng troït. -Trình baøy ñöôïc aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng ñoái vôùi tính traïng soá löôïng vaø möùc phaûn öùng cuûa chuùng ñeå öùng duïng trong saûn xuaát ñeå naâng cao naêng suaát. II/ Chuaån bò: - Tranh phoùng to hình 25 sgk. III/ Caùc hoaït ñoäng: (5p) 1) OÅ ñònh: 2) Kieåm tra: Caâu 2, 3 sgk 3) Baøi môùi: T.gian Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS 13 p 10 p 7 p Hoaït ñoäng 1: -GV cho HS quan saùt hình 25 skg tìm hieåu 3 ví duï: +Kieåu gen trong teá baøo laù cuûa 3 caây rau maùc trong 3 moâi tröôøng coù gioáng nhau khoâng? +Laù caây rau maùc trong moâi tröôøng nöôùc coù hình gì? Taïi sao? +Laù caây treân maët nöôùc coù phieán laù lôùn hay nhoû? Taïi sao? +Laù caây trong khoâng khí phieán laù hình gì? Taïi sao? -Ví duï caùc bieán dò ôû 3 daïng thaân caây döøa nöôùc thì do yeáu toá ñoä aåm quyeát ñònh. + Ba ñoaïn thaân caây döøa nöôùc coù cuøng moät kieåu gen hay khoâng? +Ví duï bieán dò ôû caây su haøo do yeáu toá naøo quyeát ñònh? +Söï bieán ñoåi kieåu hình trong caùc ví duï treân do yeáu toá naøo? Yeáu toá naøo khoâng ñoåi? +Vaäy thöôøng bieán laø gì? (Söï bieåu hieän kieåu hình cuûa moät kieåu gen phuï thuoäc vaøo kieåu gen vaø moâi tröôøng) Hoaït ñoäng 2: -GV cho HS nghieân cöùu thoâng tin, trao ñoåi nhoùm traû loøi caâu hoûi +Söï bieåu hieän ra kieåu hình cuûa moät kieåu gen phuï thuoäc vaøo nhöõng yeáu toá naøo? +Em haõy nhaän xeùt moái quan heä giöõa: k/gen – moâi tröôøng – k/hình. +Nhöõng loaïi tính traïng naøo chòu aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng? +Tính deã bieán dò cuûa tính traïng soá löôïng coù yù nghóa gì trong saûn xuaát? Hoaït ñoäng 3: GV thoâng baùo: Möùc phaûn öùng ñeà caäp ñeán giôùi haïn thöôøng bieán cuûa tính traïng soá löôïng -Gv cho HS tìm hieåu ví duï sgk +Söï khaùc nhau giöõa naêng suaát bình quaân vaø naêng suaát toái ña cuûa gioáng DR2 do ñaâu? +Giôùi haïn naêng suaát do kyõ thuaät chaêm soùc hay do gioáng qui ñònh? *Vaäy möùc phaûn öùng laø gì? I/ Söï bieán ñoåi kieåu hình do taùc ñoäng cuûa moâi tröôøng -HS quan saùt vaø tìm hieåu ví duï chuù yù ñeán nhaân toá chuû ñaïo aûnh höôûng. +Gioáng nhau (söï bieán ñoåi kieåu hình ñeå thích vôùi moâi tröôøng soáng) +Hình daøi, maûnh do ñöôïc nöôùc naâng ñôõ vaø traùnh taùc ñoäng cuûa soùng. +Beà maët phieán laù roäng, giuùp laù deã noãi, taêng dieän tích tieáp xuùc vôùi aùnh saùng. +Coù hình muõi maùc, nhöng nhoû vaø ngaén ñeå traùnh taùc ñoäng cuûa gioù. +Cuøng moät kieåu gen. +Yeáu toá kyõ thuaät +Do taùc ñoäng cuûa moâi tröôøng soáng (ÑK ngoaïi caûnh). Kieåu hình. *Keát luaän: Thöôøng bieán laø nhöõng bieán ñoåi ôû kieåu hình phaùt sinh trong ñôøi soáng caù theå döôùi aûnh höôûng tröïc tieáp cuûa moâi tröôøng, khoâng di truyeàn, bieåu hieän ñoàng loaït, theo höôùng xaùc ñònh. II/ Moái quan heä giöõa kieåu gen, moâi tröôøng vaø kieåu hình +Phuï thuoäc vaøo kieåu gen vaø moâi tröôøng +Bieåu hieän ra kieåu hình laø do töông taùc giöõa k/gen vôùi moâi tröôøng. +Tính traïng soá löôïng +SX ñuùng quy trình thì naêng suaát cao *Kieåu hình laø keát quaû töông taùc giöõa k/gen vaø moâi tröôøng. +Caùc tính traïng chaát löôïng phuï thuoäc chuû yeáu vaøo kieåu gen. +Caùc tính traïng soá löôïng chòu aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng. III/ Möùc phaûn öùng +Do kyõ thuaät chaêm soùc. +Do gioáng (k/gen) quy ñònh *Möùc phaûn öùng laø giôùi haïn thöôøng bieán cuûa 1 k/gen tröôùc moâi tröôøng khaùc nhau. Möùc phaûn öùng do kieåu gen qui ñònh. 10 p 4) Cuûng coá: GV cho HS ñoïc keát luaän chung sgk. Thöôøng bieán Ñoät bieán 1-Bieán ñoåi ôû kieåu hình, phaùt sinh trong ñôøi soáng caù theå. 2-Khoâng di truyeàn ñöôïc. 3-Bieåu hieän ñoàng loaït theo höôùng xaùc ñònh 4-Thöôøng bieán thöôøng coù lôïi cho sinh vaät. 1-Bieán ñoåi trong cô sôû vaät chaát di truyeàn AND, NST. 2-Coù di truyeàn cho theá heä sau 3-Xuaát hieän ngaãu nhieân. 4-Phaàn lôùn coù haïi cho sinh vaät. 5) Daën doø: Hoïc baøi, traû lôøi caùc caâu hoûi sgk. Chaån bò baøi môùi. Ngaøy soaïn:27/11/08. Tuaàn: 14 Tieát: 27 Ngaøy daïy: 29/11 BAØI 26: THÖÏC HAØNH: NHAÄN BIEÁT MOÄT VAØI DAÏNG ÑOÄT BIEÁN I/ Muïc tieâu: -HS nhận bieát ñöôïc moät soá ñoät bieán hình thaùi ôû thöïc vaät vaø phaân bieät söï sai khaùc veà hình thaùi cuûa thaân, laù, quaû, haït giöõa theå löôõng boäi vaø theå ña boäi treân tranh aûnh. -Nhaän bieát ñöôïc hieän töôïng maát ñoaïn NST treân tranh aûnh chuïp hieån vi hoaëc tieâu baûn. II/ Chuaån bò: Chuaån bò theo noäi dung sgk. III/ Caùc hoaït ñoäng: (5p) 1) OÅ ñònh: 2) Kieåm tra: 3) Tieán haønh: Chia lôùp thaønh caùc nhoùm töø 10 – 15 hoïc sinh, phaùt tranh cho caùc nhoùm. T.gian Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS 18 p 17 p Hoaït ñoäng 1: -GV höôùng daãn hoïc sinh quan saùt tranh aûnh vaø ñoái chieáu daïng goác vôùi daïng ñoät bieán. -GV yeâu caàu HS quan saùt tranh nhaän bieát caùc kieåu ñoät bieán NST, cho ñaïi dieän trình baøy baèng caùch chæ treân tranh. -GV cho hs quan saùt tranh aûnh cuûa ngöôøi bò beänh ñao vaø beänh tôcno Hoaït ñoäng 2: -GV cho hs quan saùt tranh boä NST ngöôøi bình thöôøng vaø ngöôøi bò beänh ñao. -So saùnh boä NST ôû theå 2n vaø theå ña boäi ôû döa haáu. I/ Quan saùt ñaëc ñieåm hình thaùi cuûa daïng goác vaø theå ñoät bieán 1- Nhaän bieát caùc daïng ñoät bieán gen -HS quan saùt so saùnh caùc ñaëc ñieåm hình thaùi daïng goác vôùi daïng ñoät bieán, ghi nhaän xeùt vaøo baûng 26 sgk. 2- Nhaän bieát caùc ñoät bieán caáu truùc -HS quan saùt nhaän bieát caùc daïng ñoät bieán caáu truùc NST , phaân bieät caùc daïng ñoät bieán baèng caùch ñaïi dieän leân chæ treân tranh. 3-Nhaän bieát ñoät bieán soá löôïng NST -HS quan saùt vaø ñoái chieáu vôùi ngöôøi bình thöôøng. II/ Quan saùt boä NST bình thöôøng vaø boä NST coù bieán ñoåi caáu truùc hoaëc soá löôïng -HS quan saùt chuù yù ñeán soá löôïng NST soá 21. -HS quan saùt so saùnh, ghi nhaän xeùt vaøo baûng 26. IV/ Nhaän xeùt – ñaùnh giaù: (5 phuùt) -Nhaän xeùt tinh thaàn, thaùi ñoä trong giôø thöïc haønh. -Ñaùnh giaù keát quaû. V/ Daë doø: -Vieát baùo caùo theo maãu. -Söu taàm tranh aûnh minh hoaï thöôøng bieán. Ngaøy soaïn: 28/11/ 08. Tuaàn:14 Tieát:28 Ngaøy daïy: 01/ 12/ 08 BAØI 27: THÖÏC HAØNH: QUAN SAÙT THÖÔØNG BIEÁN I/ Muïc tieâu: -HS nhận bieát ñöôïc moät soá thöôøng bieán phaùt sinh ôû caùc ñoái töôïng tröôùc taùc ñoäng tröïc tieáp cuûa ñieàu kieän soáng. -Phaân bieät söï khaùc nhau giöõa thöôøng bieán vaø ñoät bieán. -Quan saùt tranh aûnh vaø maãu vaät soá ruùt ra ñöôïc: +Tính traïng chaát löôïng phuï thuoäc vaøo kieåu gen. +Tính traïng soá löôïng chòu aûnh höôûng nhieàu cuûa moâi tröôøng. II/ Chuaån bò: Chuaån bò theo noäi dung sgk. III/ Caùc hoaït ñoäng: (5p) 1) OÅ ñònh: 2) Kieåm tra: 3) Tieán haønh: Chia lôùp thaønh caùc nhoùm töø 10 – 15 hoïc sinh, phaùt tranh cho caùc nhoùm. T.gian Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS 15 p Hoaït ñoäng 1: -GV cho hs quan saùt tranh aûnh maãu vaät caùc ñoái töôïng. +Nhaän bieát thöôøng bieán phaùt sinh döôùi aûnh höôûng cuûa ngoaïi caûnh. +Neâu caùc nhaân toá taùc ñoäng gaây thöôøng bieán. -GV choát laïi kieán thöùc. I/ Nhaän bieát moät soá thöôøng bieán -HS quan saùt tranh aûnh vaø maãu vaät + HS thaûo luaän nhoùm ghi vaøo baùo caùo. +Ñaïi dieän trình baøy. Ñoá töôïng Ñieàu kieän moâi tröôøng soáng Kieåu hình töông öùng Nhaân toá taùc ñoäng 1-Maàm khoai lang -Coù aùnh saùng -Trong toái -Maàm, laù coù maøu xanh - Maàm, laù coù maøu vaøng -Aùnh saùng 2-Caây rau döøa nöôùc -Treân caïn -Ven bôø -Treân maët nöôùc -Thaân, laù nhoû -Thaân, laù lôùn -Thaân, laù lôùn hôn, reã bieán thaønh phao. -Ñoä aåm 10 p 10 p Hoaït ñoäng 2: -Gv höôùng daãn hs quan saùt treân ñoái töôïng laù maï moïc ven bôø vaø trong ruoäng. +Söï sai khaùc giöõa 2 caây maï moïc ôû vò trí khaùc nhau, ôû vuï thöù nhaát thuoäc theá heä naøo? +Caùc caây luùa gieo töø haït, töø 2 caây treân coù khaùc nhau khoâng? Ruùt ra nhaän xeùt. +Taïi sao caây maï ôû ven bôø phaùt trieån toát hôn caây trong ruoäng? -Gv yeâu caàu hs phaân bieät thöôøng bieán vaø ñoät bieán. Hoaït ñoäng 3: -GV cho hs quan saùt aûnh cuûa 2 luoáng su haøo cuøng moät gioáng nhöng coù ñieàu kieän chaêm soùc khaùc nhau. +Hình daïng cuû cuûa 2 luoáng coù khaùc nhau khoâng? +Kích thöôùc cuû cuûa 2 luoáng coù khaùc nhau khoâng? -GV cho hs ruùt ra keát luaän II/ Phaân bieät thöôøng bieán vaø ñoät bieán -Caùc nhoùm quan saùt, thaûo luaän. +Hai caây maï thuoäc theá heä thöù nhaát (bieán dò trong ñôøi caù theå) +Con cuûa chuùng gioáng nhau (bieán dò khoâng di truyeàn) +Do ñieàu kieän dinh döôõng khaùc nhau -Moät vaøi hs trình baøy, lôùp nhaän xeùt boå sung. III/ Nhaän xeùt aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng ñoái vôùi tính traïng soá löôïng vaø chaát löôïng. -HS thu nhaän thoâng tin. +Veà hình daïng thì gioáng nhau (tt chaát löôïng) +Kích thöôùc cuû cuûa luoáng ñöôïc chaêm soùc to hôn luoáng ít ñöôïc chaêm soùc *Tính traïng chaát löôïng phuï thuoäc vaøo kieåu gen. Tính traïng soá löôïng chòu aûnh höôûng cuûa ñieàu kieän soáng. IV/ Nhaän xeùt – ñaùnh giaù: (5 p) -Nhaän xeùt tinh thaàn, thaùi ñoä trong giôø thöïc haønh. -Ñaùnh giaù keát quaû. V/ Daë doø: -Vieát baùo caùo theo maãu. -Chuaån bò baøi môùi. Ngaøy soaïn: 03/12/08. Tuaàn:15 Tieát:29 Ngaøy daïy: 06/12/ 08 Chöông V: DI TRUYEÀN HOÏC NGÖÔØI BAØI 28: PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU DI TRUYEÀN NGÖÔØI I/ Muïc tieâu: -Söû duïng ñöôïc phöông phaùp nghieân cöùu phaû heä ñeå phaân tích söï di truyeàn moät vaøi tính traïng hay ñoät bieán ôû ngöôøi. -Phaân tích ñöôïc hai tröôøng hôïp sinh ñoâ cuøng tröùng vaø sinh ñoâi khaùc tröùng. -Hieåu ñöôïc yù nghóa cuûa phöông phaùp nghieân cöùu treû ñoàng sinh trong di truyeàn, töø ñoù giaûi thích ñöôïc moät soá tröôøng hôïp thöôøng gaëp. II/ Chuaån bò: - Tranh phoùng to hình 28.1 ® 28.2 sgk. -AÛnh veà tröôøng hôïp sinh ñoâi. III/ Caùc hoaït ñoäng: (5p) 1) OÅ ñònh: 2) Kieåm tra: khoâng 3) Baøi môùi: T.gian Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS 17 p 18 p Hoaït ñoäng 1: -GV cho hs nghieân cöùu □ sgk vaø quan saùt hình 28.1 -Giaûi thích caùc kí hieäu +Taïi sao ngöôøi ta duøng 4 kí hieäu bieåu thò söï keát hoân giöõa 2 ngöôøi khaùc nhau veà moät tính traïng? -GV yeâu caàu hs nghieân cöùu ví duï 1 thaûo luaän nhoùm traû lôøi caâu hoûi usgk +(1) +(2) -GV choát laïi kieán thöùc: *Phöông phaùp nghieân cöùu phaû heä laø gì? -GV cho hs nghieân cöùu ví duï 2, yeâu caàu: +Laäp sô ñoà phaû heä töø P ® F1 +Söï di truyeàn maùu khoù ñoâng lieân quan ñeán giôùi tính khoâng? Hoaït ñoäng 2: -GV cho hs nghieân cöùu sô ñoà hình 28.2 sgk, thaûo luaän giaûi ñaùp caâu hoûi usgk +(1) +(2) +(3) +(4) *Phöông phaùp nghieân cöùu treû ñoàng sinh coù vai troø gì trong nghieân cöùu di truyeàn? -GV cho hs laáy ví duï theo muïc “Em coù bieát” I/ Nghieân cöùu phaû heä +Coù hai traïng thaùi ñoái laäp vôùi 4 kieåu toå hôïp Cuøng tính traïng: Hai tính traïng ñoái laäp: -HS quan saùt hình, ñoïc thoâng tin. +1-Maét naâu laø troäi +2-Söï di truyeàn maøu saéc maét khoâng lieân quan deán giôùi tính. *Phöông phaùp nghieân cöùu phaû heä laø phöông phaùp theo doõi söï di truyeàn cuûa moät tính traïng nhaát ñònh treân nhöõng ngöôøi thuoäc cuøng moät doøng hoï qua nhieàu theá heä ñeå xaùc ñònh ñaëc ñieåm di truyeàn cuûa tính traïng ñoù. +HS vieát sô ñoà +Nam deã maéc beänh do gen gaây beänh naèm treân NST X. Tính traïng maéc beänh do gen laën qui ñònh P: XAXa x XAY ® F1: XAXA ; XAY; XAXa ; XaY (maéc beänh). II/ Nghieân cöùu treû ñoàng sinh. +(1)Hình a:1 tröùng keát hôïp 1 tinh truøng ®1 hôïp töû Hình b: 2 tröùng keát hôïp 2 tinh truøng ®2 hôïp töû +(2) Töø 1 hôïp töû nguyeân phaân thaønh 2 phoâi baøo, moãi phoâi baøo phaùt trieån thaønh 1 cô theå (coù cuøng kieåu gen) +(3)Hai tröùng keát hôïp 2 tinh truøng khaùc nhau nhöng cuøng thôøi ñieåm taïo ra 2 hôïp töû , phaùt trieån thaønh 2 cô theå (khaùc kieåu gen) +(4)Ñoàng sinh cuøng tröùng coù cuøng kieåu gen neân cuøng giôùi tính. Ñoàng sinh khaùc tröùng khaùc nhau veà kieåu gen neân coù theå cuøng giôùi tính hoaëc khaùc giôùi tính. * Keát luaän chung sgk. -HS laáy ví duï (5 p) 4) Cuûng coá: GV cho hs ñoïc keát luaän chung sgk, ñoïc muïc “Em coù bieát”. 5) Daën doø: Hoïc baøi, traû lôøi 2 caâu hoûi sgk, chuaån bò baøi môùi. Ngaøy soaïn:06/12/ 08. Tuaàn: 15 Tieát: 30 Ngaøy daïy: 08/12/ 08 BAØI 29: BEÄNH TAÄT DI TRUYEÀN ÔÛ NGÖÔØI I/ Muïc tieâu: -Nhaän bieát ñöôïc beänh nhaân ñao vaø beänh nhaân tôcno qua caùc ñaëc ñieåm hình thaùi. -Trình baøy ñöôïc ñaëc ñieåm di truyeàn cuûa beänh baïch taïng, beänh caâm ñieác baåm sinh vaø moät soá taät. -Trình baøy ñöôïc nguyeân nhaân cuûa beänh di truyeàn vaø ñeà xuaát ñöïôc moät soá bieän phaùp haïn cheá phaùt chuùng. II/ Chuaån bò: -Tranh phaùng to hình 29.1 ®29.2 sgk. -Tranh phoùng to caùc taät di truyeàn. III/ Caùc hoaït ñoäng: (5p) 1) OÅ ñònh: 2) Kieåm tra: Caâu 2 sgk 3) Baøi môùi: T.gian Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS 16 p 7 p 12 p Hoaït ñoäng 1: -Gv cho hs ñoïc □ sgk, quan saùt hình 29.1 sgk; mieâu taû caùc ñaëc ñieåm beà ngoaøi vaø ñaëc ñieåm beänh lí. -GV höôùng daãn hs quan saùt boä NST cuûa ngöôøi ñaøn oâng bình thöôøng vaø boâï NST cuûa ngöôøi ñaøn oâng bò beänh ñao : +Ñieåm khaùc nhau giöõa boä NST cuûa beänh nhaân Ñao vaø boä NST cuûa ngöôøi bình thöôøng? -Gv cho hs ñoïc □ sgk, quan saùt hình 29.2 sgk; mieâu taû caùc ñaëc ñieåm beà ngoaøi vaø ñaëc ñieåm beänh lí. -GV höôùng daãn hs quan saùt boä NST cuûa ngöôøi ñaøn baø bình thöôøng vaø boâï NST cuûa ngöôøi ñaøn baø bò beänh ñao : +Ñieåm khaùc nhau giöõa boä NST cuûa beänh nhaân Tôcno vaø boä NST cuûa ngöôøi bình thöôøng? -GV cho hs tìm hieåu nguyeân nhaân gaây beänh -Gv cho hs quan saùt tranh chuïp ngöôøi bò beänh baïch taïng, moâ taû ñaëc ñieåm bieåu hieän Hoaït ñoäng 2: -GV cho hs nghieân cöùu hình 29.3 sgk +Trình baøy caùc ñaëc ñieåm dò taät ôû ngöôøi. -GV cho 1-2 hs trình baøy. -GV choát laïi: Ñoät bieán NST vaø ñoät bieán gen gaây ra caùc dò taät baåm sinh ôû ngöôøi. Hoaït ñoäng 3: _GV cho hs nghieân cöùu □ sgk, trao ñoåi: +Caùc beänh, taät di truyeàn phaùt sinh do nhöõng nguyeân nhaân naøo? +Ñeà xuaát caùc bieän phaùp haïn cheá söï phaùt sinh caùc beänh, taät di truyeàn. I/ Moät vaøi beänh di truyeàn ôû ngöôøi 1/ Beänh ñao: -HS ñoïc thoâng tin, quan saùt hình moâ taû -HS quan saùt hai boä NST, nhaän bieát söï sai khaùc giöõa 2 boä NST. +Beänh nhaân Ñao coù 3 NST soá 21 2/ Beänh Tôcno: -HS ñoïc thoâng tin, quan saùt hình moâ taû -HS quan saùt hai boä NST, nhaän bieát söï sai khaùc giöõa 2 boä NST. +Beänh nhaân Tôcno chæ coù 1 NST giôùi tính (NST ñoù laø X) 3/ Beänh baïch taïng vaø beänh caâm ñieác baåm sinh -Beänh baïch taïng: +Nguyeân nhaân laø do ñoät bieán gen laën +Bieåu hieän: hs moâ taû -Beänh caâm ñieác baåm sinh: +Nguyeân nhaân do ñoät bieán gen laën +Bieåu hieän caâm ñieác. II/ Moät soá taät di truyeàn ôû ngöôøi +HS trình baøy. III/ Caùc bieän phaùp haïn cheá taät, beänh di truyeàn +Do caùc taùc nhaân vaät lyù, hoaù hoïc trong töï nhieân vaø oâ nhieãm moâi tröôøng (chaát ñoäc, thuoác tröø coû, tröø saâu). Roái loaïn trong TÑC noäi baøo. +Döïa vaøo thoâng tin traû lôøi. (5 p) 4) Cuûng coá: GV cho hs ñoïc keát luaän chung sgk. 5) Daën doø: Hoïc baøi, traû lôøi 2 caâu hoûi sgk, chuaån bò baøi môùi. Ngaøy soaïn:09/12/ 08. Tuaàn: 16 Tieát: 31 Ngaøy daïy: 13/12/ 08 BAØI 30: DI TRUYEÀN HOÏC VÔÙI CON NGÖÔØI I/ Muïc tieâu: -HS hieåu ñöôïc di truyeàn tö vaán laø gì vaø noäi dung lónh vöïc khoa hoïc naøy. -Giaûi thích ñöôïc cô sôû di truyeàn hoïc cuûa “hoân nhaân 1 vôï 1 choàng” vaø nhöõng ngöôøi coù quan heä huyeát thoáng trong voøng 4 ñôøi khoâng ñöôïc keát hoân vôùi nhau. -Hieåu ñöôïc taïi sao phuï nöõ khoâng neân sinh con ôû tuoåi 35 vaø haäu quaû di truyeàn cuûa oâ nhieãm moâi tröôøng ñoái vôùi cô sôû vaät chaát cuûa tính di truyeàn cuûa con ngöôøi. II/ Chuaån bò: -Baûng soá lieäu 30. 1 vaø 30.2 sgk III/ Caùc hoaït ñoäng: (5p) 1) OÅ ñònh: 2) Kieåm tra: Caâu 2 sgk 3) Baøi môùi: T.g Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS 10p 18p 7p Hoaït ñoäng 1: -GV cho hs ñoïc □ sgk vaø laøm baøi taäp usgk, thaûo luaän nhoùm. -GV nhaän xeùt ñaùp aùn cuûa caùc nhoùm. +Di truyeàn hoïc tö vaán laø gì? Goàm nhöõng noäi dung naøo? Hoaït ñoäng 2: -GV cho hs ñoïc □ sgk vaø laøm baøi taäp usgk, thaûo luaän nhoùm. +Taïi sao keát hoân gaàn laøm suy thoaùi noøi gioáng? +Taïi sao nhöõng ngöôøi coù quan heä huyeát thoáng töø ñôøi thöù 5 trôû ñi ñöôïc pheùt keát hoân? -Gv cho hs phaân tích baûng 30.1 thaûo luaän giaûi ñaùp usgk +Giaûi thích qui ñònh “hoân nhaân 1 vôï 1 choàng” baèng cô sôû sinh hoïc ? +Vì sao neân caám chuaån ñoaùn giôùi tính thai nhi? -GV höôùng daãn hs nghieân cöùu baûng 30.2 sgk Traû loøi caâu hoûi +Vì sao phuï nöõ khoâng neân sinh con ôû tuoåi ngoaøi 35 ? +Phuï nöõ neân sinh con ôû tuoåi naøo laø phuø hôïp nhaát? +Vì sao khoâng neân sinh con sôùm? Hoaït ñoäng 3: -GV cho hs nghieân cöùu □ sgk vaø muïc “Em coù bieát” trang 85. +Neâu taùc haïi cuûa oâ nhieãm moâi tröôøng ñoái vôùi cô sôû vaät chaát di truyeàn? Ví duï I/ Di truyeàn y hoïc tö vaán -HS nghieân cöùu ví duï, thaûo luaän nhoùm +Ñaây laø beänh di truyeàn +Beänh do gen laën quy ñònh vì ôû ñôøi tröôùc cuûa 2 gia ñình naøy ñaõ coù ngöôøi maéc beänh. +Khoâng neân tieáp tuïc sinh con nöõa vì ôû hoï ñaõ mang gen laën gaây beänh. II/ Di truyeàn hoïc vôùi hoân nhaân vaø keá hoaïch hoaù gia ñình 1/ Di truyeàn hoïc vôùi hoân nhaân -HS nghieân cöùu thoâng tin +Keát hoân gaàn taïo cô hoäi cho gen laën gaây haïi deã gaëp nhau ôû theå ñoàng hôïp laøm suy thoaùi noøi gioáng (dò taät) +Vì coù söï sai khaùc veà maët di truyeàn caùc gen laën coù haïi ít coù cô hoäi gaëp nhau. +Haïn cheá maát caân ñoái tæ leä nam/nöõ. 2/ Di truyeàn hoïc vaø keá hoaïch hoaù gia ñình. -HS phaân tích baûng 30.2 sgk +Vì deã maéc beänh Ñao. +Töø 25 – 34 laø hôïp lyù. +Vì chöa ñuû ñieàu kieän ñeå chaêm soùc daïy doã con, hieåu bieát con haïn cheá. III/ Haäu quaû di truyeàn do oâ nhieãm moâi tröôøng +HS traû lôøi. (5 p) 4) Cuûng coá: GV cho hs ñoïc keát luaän chung sgk. 5) Daën doø: Hoïc baøi, traû lôøi 3 caâu hoûi sgk, chuaån bò baøi môùi. Ngaøy soaïn:13/12/08. Tuaàn: 16 Tieát: 32 Ngaøy daïy:15/12/08 CHÖÔNG VI: ÖÙNG DUÏNG DI TRUYEÀN HOÏC BAØI 31: COÂNG NGHEÄ TEÁ BAØO I/ Muïc tieâu: -Hieåu ñöôïc khaùi nieäm coâng ngheä teá baøo . -HS naém ñöôïc nhöõng coâng ñoaïn chính cuûa coâng ngheä teá baøo, vai troø cuûa töøng coâng ñoaïn. -HS thaáy ñöôïc nhöõng öu ñieåm cuûa vieäc nhaân gioáng voâ tính trong oáng nghieäm vaø phöông phaùp öùng duïng nuoâi caáy moâ vaø teá baøo trong choïn gioáng. II/ Chuaån bò: -Tranh phoùng to hình 31 sgk -Tö lieäu veà nhaân baûn voâ tính III/ Caùc hoaït ñoäng: (5p) 1) OÅ ñònh: 2) Kieåm tra: Caâu 2 sgk 3) Baøi môùi: T.g Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS 15p 20p Hoaït ñoäng 1: -Gv cho hs nghieân cöùu sgk trang 89 +Coâng ngheä teá baøo laø gì? +Coâng ngheä teá baøo goàm nhöõng coâng ñoaïn naøo? +Taïi sao cô quan hoaëc cô theå hoaøn chænh laïi coù kieåu gen nhö daïng goác? Hoaït ñoäng 2: +Haõy cho bieát thaønh töïu coâng ngheä trong saûn xuaát? +Em haõy cho bieát caùc coâng ñoaïn trng nhaân gioáng voâ tính ? +Neâu öu ñieåm vaø trieån voïng cuûa phöông phaùp nhaân gioáng voâ tính trong oáng nghieäm? Cho ví duï -Caùc khaâu chính trong taïo gioáng caây troàng +Taïo vaät lieäu môùi ñeå choïn loïc; choïn loïc; ñaùnh giaù vaø taïo gioáng môùi. +Ngöôøi ta ñaõ nuoâi caáy moâ taïo vaät lieäu môùi cho choïn gioáng caây troàng baèng caùch naøo? Cho ví duï: +Nhaân baûn voâ tính ôû ñoäng vaät thaønh coâng coù yù nghóa nhö theá naøo? ÔÛ ñaïi hoïc TesXan Myõ ñaã nhaân baûn thaønh coâng Höôu sao, lôïn. Ôû Trung Quoác 8/2001 nhaân baû Deâ sinh ñoâi. I/ Khaùi nieäm coâng ngheä teá baøo -Hs nghieân cöùu thoâng tin sgk +Coâng ngheä teá baøo laø ngaønh kyû thuaät veà quy trình öùng duïng phöông phaùp nuoâi caáy teá baøo hoaëc moâ ñeå taïo ra cô quan hoaëc cô theå hoaøn chænh. +Goàm 2 coâng ñoaïn: -Taùch TB töø cô theå roài nuoâi caáy ôû moâi tröôøng dinh döôõng ñeû taïo moâ seïo. -Duøng hooc moân sinh tröôûng kích thích moâ seïo phaân hoaù thaønh cô quan hoaëc cô theå hoaøn chænh. +Vì cuøng sinh ra töø 1 teá baøo cuûa daïng goác coù boä gen naèm trong nhaân teá baøo vaø ñöôïc sao cheùp laïi. II/ ÖÙng duïng coâng ngheä teá baøo +HS nghieân cöùu thoâng tin traû lôøi 1/ Nhaân gioáng voâ tính trong oáng nghieäm ôû thöïc vaät +HS nghieân cöùu thoâng tin traû lôøi *Öu ñieåm: Taêng nhanh soá löôïng caây gioáng; ruùt ngaén thôøi gian taïo caây con; baûo toàn 1 soá nguoàn gen quí hieám. -HS laáy ví duï 2/ ÖÙng duïng nuoâi caáy teá baøo vaø moâ trong choïn gioáng caây troàng. +HS theo doõi, ghi nhôù +Taïo gioáng caây troàng môùi baèng caùch choïn teá baøo xoâma bieán dò. Ví duï sgk 3/ Nhaân baûn voâ tính ôû ñoäng vaät *YÙ nghóa: +Nhaân nhanh nguoàn gen ñoäng vaät quí hieám coù nguy cô tuyeät chuûng. +Taïo cô quan noäi taïng cuûa ñoäng vaät ñaõ ñöôïc chuyeãn gen ngöôøi ñeå chuû ñoäng cung caáp thay theá cho beänh nhaân bò hoûng cô quan. -Ví duï vieäc gheùp thaän, gan. Nhaân baû deâ, cöøu, boø lôïn. (5 p) 4) Cuûng coá: GV cho hs ñoïc keát luaän chung sgk. 5) Daën doø: Hoïc baøi, traû lôøi caâu hoûi sgk, chuaån bò baøi môùi. Ngaøy soaïn: 18/ 12/ 2008 Tuaàn: 16 Tieát: 33 Ngaøy daïy: 20/ 12/08 BAØI 32: COÂNG NGHEÄ GEN I/ Muïc tieâu: -HS naém ñöôïc k/n kyõ thuaät gen, coâng gen, coâng ngheä sinh hoïc. -HS vaän duïng kieán thöùc hieåu ñöôïc öùng duïng kyõ thuaät gen trong caùc lónh vöïc coâng ngheä sinh hoïc hieän ñaïi vaø trong saûn xuaát. II/ Chuaån bò: -Tranh phoùng to hình 32 sgk III/ Caùc hoaït ñoäng: (5p) 1) OÅ ñònh: 2) Kieåm tra: Caâu 2 sgk 3) Baøi môùi: T.g Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS 10p 20p 5p Hoaït ñoäng 1: -Gv cho HS ñoïc □ sgk, thaûo luaän nhoùm. +Ngöôøi ta söû duïng kyû thuaät gen vaøo muïc ñích gì? +Kyû thuaät gen laø gì? Goàm nhöõng khaâu naøo? +Coâng ngheä gen laø gì? Hoaït ñoäng 2: +Muïc ñích taïo ra chuûng VSV môùi ñeå laøm gì? VD: -GV cho HS ñoïc TT sgk. +Coâng vieäc taïo gioáng caây troàng bieán ñoåi gen laø gì? Keát quaû nhö theá naøo? +ÖÙng duïng coâng ngheä gen ñeå taïo ÑV bieán ñoåi gen thu ñöôïc keát quaû nhö theá naøo? Hoaït ñoäng 3: -GV cho
File đính kèm:
Giao an_Sinhhoc9_HKII.doc
