Giáo án Sinh lớp 9
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Giáo án Sinh lớp 9, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Ngaøy soaïn : Tuaàn: Ngaøy daïy: Tieát: 39 Baøi 34 THOAÙI HOÙA DO TÖÏ THUÏ PHAÁN VAØ GIAO PHOÁI GAÀN I/- Muïc tieâu: 1. Kieán thöùc: + Hoïc sinh naém ñöôïc khaùi nieäm thoaùi hoaù gioáng. + HS hieåu, trình baøy ñöôïc nguyeân nhaân thoaùi hoaù cuûa töï thuï phaán baét buoäc ôû caây giao phaán vaø giao phoái gaàn ôû ñoäng vaät, vai troø trong choïn gioáng . + HS trình baøy ñöôïc phöông phaùp taïo doøng thuaàn ôû caây ngoâ. 2. Kó naêng: Reøn kó naêng: + Quan saùt tranh hình phaùt hieän kieán thöùc. + Toång hôïp kieán thöùc. + Hoaït ñoäng nhoùm. 3. Thaùi ñoä: Giaùo duïc yù thöùc yeâu thích boä moân. II/- Ñoà duøng daïy – hoïc: + Tranh phoùng to hình 34.1(trang 99), 34.3 (trang100). + Tö lieäu veà hieän töôïng thoaùi hoaù. III/-Hoaït ñoäng daïy – hoïc: Kieåm tra: 5 phuùt GV hoûi: Em haõy neâu nhöõng thaønh töïu cuûa söï ñoät bieán nhaân taïo trong söï choïn gioáng ñoäng vaät, thöïc vaät vaø vi sinh vaät. Gaây ñoät bieán baèng taùc nhaân vaät lyù vaø hoùa hoïc ngöôøi ta thöôøng söû duïng caùc bieän phaùp naøo ? ND1 : HIEÄN TÖÔÏNG THOAÙI HOAÙ Hoaït ñoäng 1: Tìm hieåu hieän töôïng thoaùi hoaù 8 phuùt Muïc tieâu: + HS nhaän bieát ñöôïc hieän töôïng thoaùi hoaù ôû ñoäng vaät vaø thöïc vaät . + Töø ñoù hieåu khaùi nieäm: Thoaùi hoaù giao phoái caän huyeát. .a) Hieän töôïng thoaùi hoaù ôû thöïc vaät vaø ñoäng vaät: Hoaït ñoäng daïy Hoaït ñoäng hoïc - GV neâu caâu hoûi. +Hieän töôïng thoaùi hoaù ôû ñoäng vaät vaø thöïc vaät ñöôïc bieåu hieän nhö theá naøo? +Theo em vì sao daãn ñeán hieän töôïng thoaùi hoaù? +Tìm ví duï veà hieän töôïng thoaùi hoaù. Gv yeâu caàu hoïc sinh khaùi quaùt kieán thöùc. HS nghieân cöùu SGK tr 99, 100. Quan saùt hình 34.1 vaø 34.2. Thaûo luaän nhoùm thoáng nhaát yù kieán . + Chæ ra hieän töôïng thoaùi hoaù. + Lí do daãn ñeán thoaùi hoaù ôû ñoäng vaät, thöïc vaät . Ñaïi dieän nhoùm trình baøy nhoùm khaùc boå sung. -HS neâu ví duï: Hoàøng xieâm thoaùi hoaù quaû nhoû, khoâng ngoït, ít quaû. Böôûi thoaùi hoaù quaû nhoû khoâ. - Hs döïa vaøo keát quaû ôû noäi dung treân khaùi quaùt kieán thöùc. CTieåu keát : - ÔÛ thöïc vaät : Caây ngoâ töï thuï phaán sau nhieàu theá heä; chieàu cao caây giaûm baép bò dò daïng haït ít. -ÔÛ ñoäng vaät : Theá heä con chaùu sinh tröôûng phaùt trieån yeáu, quaùi thai, dò taät baåm sinh. * Lí do thoaùi hoaù : + ÔÛ thöïc vaät: do töï thuï phaán ôû caây giao phaán. + ÔÛ ñoäng vaät: do giao phoái gaàn. .b) Khaùi nieäm: 7phuùt - GV neâu caâu hoûi +Theá naøo laø thoaùi hoaù? + Giao phoái gaàn laø gì? -Hs traû lôøi Gv choát laïi: - Thoaùi hoaù laø hieän töôïng caùc theá heä con chaùu coù söùc soáng keùm, boäc loä tính traïng xaáu, naêng suaát giaûm - Giao phoái gaàn (giao phoái caän huyeát ): laø söï giao phoái giöõa con caùi sinh ra töø moät caëp boá meï hoaëc giöõa boá meï vôùi con caùi. ND 2: NGUYEÂN NHAÂN CUÛA HIEÄN TÖÔÏNG THOAÙI HOAÙ Hoaït ñoäng 2 :Tìm hieåu nguyeân nhaân cuûa hieän töôïng thoaùi hoaù 10 phuùt Muïc tieâu: Giaûi thích ñöôïc nguyeân nhaân cuûa hieän töôïng thoaùi hoaù laø do xuaát hieän theå ñoàng hôïp gen hoaëc gen haïi . - GV neâu caâu hoûi: + Qua caùc theá heä töï thuï phaán hoaëc giao phoái caän huyeát tæ leä ñoàng hôïp töû vaø tæ leä dò hôïp töû bieán ñoåi nhö theá naøo? + Taïi sao töï thuï phaán ôû caây giao phaân vaø giao phoái gaàn ôû ñoäng vaät laïi gaây hieän töôïng thoaùi hoaù? ( Gvgiaûi thích hình 34.3maøu xanh bieåu thò ñoàng hôïp töû troäi vaø laën) GV cho ñaïi dieän caùc nhoùm leân trình baøy ñaùp aùn baèng caùch giaûi thích hình 34.3 phoùng to. GV nhaän xeùt keát quaû caùc nhoùm giuùp HS hoaøn thieän kieán thöùc . GV môû roäng theâm: ÔÛ moät soá loaøi ñoäng vaät, thöïc vaät caëp gen ñoàng hôïp khoâng gaây haïi neân khoâng daãn tôùi hieän töôïng thoaùi hoaù, do vaäy vaãn coù theå tieán haønh giao phoái gaàn. HS nghieân cöùu SGK vaø hình 34.3 tr 100 vaø 101 ghi nhôù kieán thöùc. -Trao ñoåi nhoùm thoáng nhaát yù kieán traû lôøi caâu hoûi. Yeâu caàu neâu ñöôïc: +Tæ leä ñoàng hôïp taêng, tæ leä dò hôïp giaûm (Tyû leä ñoàng hôïp troäi vaø tyû leä ñoàng hôïp laën baèng nhau). +Gen laën thöôøng bieåu hieän tính traïng xaáu. +Gen laën gaây haïi khi ôû theå dò hôïp khoâng ñöôïc bieåu hieän. +Caùc gen laën khi gaëp nhau (theå ñoàng hôïp) thì bieåu hieän ra kieåu hình. -Ñaïi dieän nhoùm trình baøy treân hình 34.3 caùc nhoùm khaùc theo doõi nhaän xeùt. CTieåu keát : Nguyeân nhaân hieän töôïng thoaùi hoaù do töï thuï phaán hoaëc giao phoái caän huyeát vì qua nhieáu theá heä taïo ra caùc caëp gen ñoàng hôïp laën gaây haïi. ND 3 : VAI TROØ CUÛA PHÖÔNG PHAÙP TÖÏ THUÏ PHAÁN BAÉT BUOÄC VAØ GIAO PHOÁI CAÄN HUYEÁT TRONG CHOÏN GIOÁNG Hoaït ñoäng 3: Vai troø cuûa phöông phaùp töï thuï phaán baét buoäc vaø giao phoái caän huyeát trong choïn gioáng 10 phuùt Muïc Tieâu: HS chæ ra ñöôïc vai troø taïo doøng thuaàn cuûa phöông phaùp töï thuï phaán vaø giao phoái caän huyeát trong choïn gioáng . GV neâu caâu hoûi: +Taïi sao töï thuï phaán baét buoäc vaø giao phoái gaàn gaây ra hieän töôïng thoaùi hoaù nhöng nhöõng phöông phaùp naøy vaãn ñöôïc con ngöôøi söû duïng trong choïn gioáng? (GV nhaéc laïi khaùi nieäm thuaàn chuûng, doøng thuaàn.) -GV giuùp cho HS hoaøn thieän kieán thöùc. Löu yù: Noäi dung naøy tröøu töôïng neân GV laáy nhöõng ví duï cuï theå ñeå giaûi thích cho Hs deã hieåu. HS nghieân cöùu SGK tr101vaø tö lieäu GV cung caáp traû lôøi caâu hoûi. Yeâu caàu neâu ñöôïc: +Do xuaát hieän caëp gen ñoàng hôïp töû. +xuaát hieän tính traïng xaáu. +Con ngöôøi deã daøng loaïi boû tính traïng xaáu. +Giöõ laïi tính traïng mong muoán neân taïo ñöôïc gioáng thuaàn chuûng. -HS trình baøy lôùp nhaän xeùt. CTieåu keát : Vai troø cuûa phöông phaùp töï thuï phaán vaø giao phoái caän huyeát trong choïn gioáng. + Cuûng coá ñaëc tính mong muoán. + Taïo doøng thuaàn coù caëp gen ñoàng hôïp. + Phaùt hieän gen xaáu ñeå loaïi boû ra khoûi quaàn theå. + Chuaån bò lai caùc doøng ñeå ra öu theá lai. IV/- Kieåm tra ñaùnh giaù: 3 phuùt GV kieåm tra HS baèng caâu hoûi: Töï thuï phaán ôû caây giao phaán vaø giao phoái gaàn ôû ñoäng vaät gaây neân hieän töôïng gì ? Giaûi thích nguyeân nhaân? V/- Daën doø: 2 phuùt + Hoïc baøi traû lôøi caâu hoûi SGK. + Tìm hieåu öu theá lai, gioáng ngoâ, luùa coù naêng suaát cao. RUÙT KINH NGHIEÄM: Ngaøy soaïn : Tuaàn: Ngaøy daïy: Tieát: 40 Baøi 35 ÖU THEÁ LAI I/- Muïc Tieâu : Kieán thöùc: Hs naém ñöôïc moät soá khaùi nieäm : öu theá lai, lai kinh teá. Hs hieåu vaø trình baøy ñöôïc : Cô sôû di truyeàn cuûa öu theá lai, lí do khoâng duøng cô theå lai F1 ñeå nhaân gioáng. Caùc bieän phaùp duy trì öu theá lai, phöông phaùp taïo öu theá lai. Phöông phaùp thöôøng duøng ñeå taïo cô theå lai kinh teá ôû nöôùc ta. Kó naêng: Reøn moät soá kó naêng: Quan saùt tranh hình tìm kieán thöùc. Giaûi thích hieän töôïng baèèng cô sôû khoa hoïc. Toång hôïp, khaùi quaùt. Thaùi ñoä: Giaùo duïc yù thöùc tìm toøi. Traân troïng thaønh töïu khoa hoïc. II/- Ñoà duøng daïy – hoïc : . Tranh phoùng to hình 35 SGK. . Tranh moät soá gioáng ñoäng vaät: Boø, lôïn, deâ. Keát quaû cuûa pheùp lai kinh teá. III/- Hoaït ñoäng daïy – hoïc: Kieåm tra: 3 phuùt GV hoûi: Trong choïn gioáng ngöôøi ta duøng 2 phöông phaùp töï thuï phaán baét buoäc vaø giao phoái gaàn nhaèm muïc ñích gì ? Sau khi HS traû lôøi GV daãn daét vaøo baøi môùi. Baøi môùi 2 phuùt ND1: TÌM HIEÅU HIEÄN TÖÔÏNG ÖU THEÁ LAI Hoaït ñoäng 1 :Tìm hieåu hieän töôïng öu theá lai 10 phuùt Muïc tieâu: HS naém ñöôïc öu theá lai. HS trình baøy ñöôïc cô sôû di truyeàn cuûa hieän töôïng öu theá lai. Hoaït ñoäng daïy Hoaït ñoäng hoïc - Gv ñöa vaán ñeà: So saùnh caây vaø baép ngoâ ôû 2 doøng töï thuï phaánvôùi caây vaø baép ngoâ ôû cô theå F1 trong hình 35 SGK trang 102 GV nhaän xeùt yù kieán cuûa HS vaø daãn daét hieän töôïng treân ñöôïc goïi laø öu theá lai. GV neâu caâu hoûi. + Öu theá lai laø gì? Cho ví duï veà öu theá lai ôû ñoäng vaät vaø thöïc vaät. GV cung caáp theâm moät soá ví duï minh hoïa. GV choát laïi khaùi nieäm: HS quan saùt hình phoùng to hoaëc hình SGK chuù yù ñaëc ñieåm sau: + Chieàu cao thaân caây ngoâ. + Chieàu daøi baép vaø soá löôïng haït. HS ñöa ra nhaän xeùt sau khi so saùnh thaân vaø baép ngoâ ôû cô theå lai F1 coù nhieàu ñaëc ñieåm troäi hôn so vôùi caây boá meï. HS trình baøy vaø lôùp boå sung. HS nghieân cöùu SGK keát hôïp vôùi noäi dung vöøa so saùnh Khaùi quaùt thaønh khaùi nieäm HS laáy ví duï ôû SGK. CTieåu keát : Öu theá lai laø hieän töôïng cô theå lai F1 coù öu theá hôn haún so vôùi boá meï veà söï sinh tröôûng phaùt trieån khaû naêng choáng chòu, naêng suaát, chaát löôïng. ND2: NGUYEÂN NHAÂN CUÛA HIEÄN TÖÔÏNG ÖU THEÁ LAI Hoaït ñoäng 2: Nguyeân nhaân cuûa hieän töôïng öu theá lai 10 phuùt GV neâu vaán ñeà: Ñeå tìm hieåu cô sôû di truyeàn cuûa hieän töôïng öu theá lai. HS traû lôøi caâu hoûi: + Taïi sao khi lai 2 doøng thuaàn öu theá lai theå hieän roõ nhaát? + Taïi sao öu theá lai bieåu hieän roõ nhaát ôû theá heä F1, sau doù giaûm daàn qua caùc theá heä? GV ñaùnh giaù keát quaû vaø boå xung theâm kieán thöùc veà hieän töôïng nhieàu gen qui ñònh 1 tính traïng ñeå giaûi thích. -GV hoûi tieáp +Muoán ñuy trì öu theá lai con ngöôøi ñaõ laøm gì? HS nghieân cöùu saùch GK tr102, 103. Chuù yù ví duï lai 1 doøng thuaàn coù 2 gen troäi vaø 1 doøng thuaàn coù 1 gen troäi. Yeâu caàu neâu ñöôïc : +Öu theá lai roõ vì xuaát hieän nhieàu gen troäi ôû con lai F1. +Caùc theá heä sau giaûm do tæ leä dò hôïp giaûm( hieän töôïng thoaùi hoaù). -Ñaïi dieän trình baøy caû lôùp boå sung. HS traû lôøi ñöôïc: Aùp duïng nhaân gioáng voâ tính HS toång hôïp khaùi quaùt kieán thöùc. CTieåu keát : *Lai 2 doøng thuaàn ( kieåu gen ñoàng hôïp) con lai F1 coù haàu heát caùc caëp gen ôû traïng thaùi dò hôïp chæ bieåu hieän tính traïng cuûa gen troäi. *Tính traïng soá löôïng(hình thaùi naêng suùaât ) do nhieàu gen troäi qui ñònh. VD: P: Aabbcc x aaBBCC F1 AaBbCc ND 2: CAÙC PHÖÔNG PHAÙP TAÏO ÖU THEÁ LAI Hoaït ñoäng 2 : Caùc phöông phaùp taïo öu theá lai 15 phuùt Muïc tieâu: HS naém ñöôïc khaùi nieäm lai kinh teá. Trình baøy ñöôïc caùc phöông phaùp taïo öu theá lai. a) Phöông phaùp taïo öu theá lai ôû caây troàng: 10 phuùt GV giôùi thieäu ngöôøi ta coù theå taïo öu theá lai ôû caây troàng vaø vaät nuoâi. GV hoûi: +Con ngöôøi ñaõ tieán haønh taïo öu theá lai ôû caây troàng baèng phöông phaùp naøo? +Neâu thí duï cuï theå. GV neân giaûi thích theâm veà lai khaùc doøng vaø lai khaùc thöù. GV choát laïi noäi dung: HS nghieân cöu SGK tr 103 vaø caùc tö lieäu söu taàm , traû lôøi caâu hoûi. Yeâu caàu chæ ra 2 phöông phaùp CTieåu keát : - Lai khaùc doøng : Taïo ra 2 doøng töï thuï phaán roài cho giao phaán vôùi nhau. Ví duï: ÔÛ ngoâ taïo ñöôïc ngoâ lai F1 naêng suaát cao hôn töø 25 à 30% so vôùi gioáng hieän coù. - Lai khaùc thöù: Ñeå keát hôïp giöõa taïo öu theá lai vaø taïo gioáng môùi. .b) Phöông phaùp taïo öu theá lai ôû vaät nuoâi. 5 phuùt GV hoûi: +Con ngöôøi ñaõ tieán haønh taïo öu theá lai ôû vaät nuoâi baèng phöông phaùp naøo? +Cho ví duï. GV hoûi theâm: +Taïi sao khoâng duøng con lai kinh teá ñeå nhaân gioáng? GV môû roäng: + Lai kinh teá thöôøng duøng con caùi thuoäc gioáng trong nöôùc. + Aùp duïng kó thuaät giöõ tính ñoâng laïnh. + Lai boø vaøng Thanh Hoaù vôùi boø Hoânsten Haø Lan con lai F1 chòu ñöôïc noùng, löôïng söõa taêng. HS nghieân cöùu SGK tr 103,104 keát hôïp tranh aûnh veà caùc gioáng vaät nuoâi. Yeâu caàu neâu ñöôïc: + Pheùp lai kinh teá. + Aùp duïng ôû lôïn vaø boø. HS trình baøy lôùp boå sung. HS neâu nhaân gioáng thì theá heä sau caùc gen laën gaây haïi ôû traïng thaùi ñoàng hôïp seõ ñöôïc bieåu hieän tính traïng. CTieåu keát : Lai kinh teá: laø cho giao phoái giöõa caëp vaät nuoâi boá meï thuoäc 2 doøng thuaàn khaùc nhau roài duøng con lai F1 laøm saûn phaåm. Ví duï: Lôïn æ Moùng caùi x lôïn ñaïi baïch Lôïn con môùi sinh naëng 0,8kg taêng troïng nhanh, tæ leä naïc cao. IV/- Kieåm tra ñaùnh giaù: Gv hoûi: + Öu theá lai laø gì? Cô sôû di truyeàn cuûa hieän töôïng öu theá lai? + Lai kinh teá mang laïi hieäu quaû kinh teá nhö theá naøo? V/- Daën doø : Hoïc baøi traû lôøi caâu hoûi SGK. Tìm hieåu theâm veà caùc thaønh töïu öu theá lai vaø lai kinh teá ôû Vieät Nam. RUÙT KINH NGHIEÄM: Ngaøy soaïn : Tuaàn: Ngaøy daïy: Tieát:41 Baøi 36 CAÙC PHÖÔNG PHAÙP CHOÏN LOÏC I/- Muïc Tieâu : 1.Kieán thöùc: HS trình baøy ñöôïc phöông phaùp choïn loïc haøng loaït 1 laàn vaø nhieàu laàn, thích hôïp cho söû duïng ñoái vôùi ñoái töôïng naøo, nhöõng öu nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp choïn loïc naøy? Trình baøy phöông phaùp choïn loïc caù theå, nhöõng öu theá vaø nhöôïc ñieåm so vôùi phöông phaùp choïn loïc haøng loaït, thích hôïp söû duïng ñoái vôùi ñoái töôïng naøo? 2.Kó naêng: Reøn kó naêng toång hôïp, khaùi quaùt kieán thöùc. Kó naêng hoaït ñoäng nhoùm. 3.Thaùi ñoä: Giaùo duïc yù thöùc loøng yeâu boä moân. II/- Ñoà duøng daïy – hoïc : Tranh phoùng to hình 36.1 vaø 36.2 SGK III/- Hoaït ñoäng daïy – hoïc: Kieåm tra baøi cuõ 5 phuùt GV hoûi : + Öu theá lai laø gì ? Cô sôû di truyeàn cuûa hieän töôïng öu theá lai? + Lai kinh teá laø gì? ÔÛ nöôùc ta lai kinh teá ñöôïc thöïc hieän nhö theá naøo? Baøi môùi 3 phuùt ND1: VAI TROØ CUÛA CHOÏN LOÏC TRONG CHOÏN GIOÁNG Hoaït ñoäng 1 : Tìm hieåu vai troø cuûa choïn loïc trong choïn gioáng 10 phuùt Muïc tieâu: HS neâu ñöôïc vai troø quan troïng cuûa choïn loïc trong choïn gioáng. Hoaït ñoäng daïy Hoaït ñoäng hoïc GV hoûi: Haõy cho bieát vai troø cuûa choïn loïc trong choïn gioáng? GV nhaän xeùt vaø yeâu HS khaùi quaùt kieán thöùc . HS nghieân cöùu SGK tr105 traû lôøi caâu hoûi Yeâu caàu : + Nhu caàu cuûa con ngöôøi . + Traùnh thoaùi hoaù . HS traû lôøi, caû lôùp nhaän xeùt boå sung. CTieåu keát : Choïn loïc gioáng phuø hôïp vôùi nhu caàu nhieàu maët vaø luoân thay ñoåi cuûa ngöôøi tieâu duøng. Taïo ra gioáng môùi, caûi taïo gioáng cuõ. ND 2: CHOÏN LOÏC HAØNG LOAÏT Hoaït ñoäng 2 : Choïn loïc haøng loaït 10 phuùt Muïc tieâu: HS trình baøy ñöôïc phöông phaùp, öu nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp choïn loïc haøng loaït vaø choïn loïc caù theå. GV ñöa caâu hoûi: + Theá naøo laø choïn loïc haøng loaït? Tieán haønh nhö theá naøo? + Cho bieát öu nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp naøy? GV cho HS trình baøy baèng hình 36.1 phoùng to . GV nhaän xeùt ñaùnh giaù. Gv cho hoïc sinh traû lôøi caâu hoûi ôû muïc q SGK tr 106 HS nghieân cöùu SGK tr 105 vaø 106 keát hôïp vôùi hình 36.1 traû lôøi caâu hoûi Yeâu caàu neâu ñöôïc : + Ñònh nghóa . + Öu ñieåm : Ñôn giaûn. + Nhöôïc ñieåm: Khoâng kieåm tra ñöôïc kieåu gen. Moät vaøi HS trình baøy, lôùp boå sung . HS toång hôïp kieán thöùc . HS laáy ví duï SGK HS trao ñoåi nhoùm döïa vaøo kieán thöùc môùi coù ôû muïc treân thoáng nhaát yù kieán Yeâu caàu neâu ñöôïc: - Söï sai khaùc giöõa choïn laàn 1 vaø laàn 2: + Choïn laàn 1 treân ñoái töôïng ban ñaàu + Choïn laàn 2 treân ñoái töôïng ñaõ qua choïn loïc ôû naêm I. - Gioáng luùa A : choïn loïc laàn 1, gioáng luùa B choïn loïc laàn 2 CTieåu keát : Trong quaàn theå vaät nuoâi hay caây troàng döïa vaøo kieåu hình ngöôøi ta choïn moät nhoùm caù theå phuø hôïp vôùi muïc tieâu choïn loïc ñeå laøm gioáng. Tieán haønh: gieo gioáng khôûi ñaàu choïn nhöõng caây öu tuù vaø haït thu hoaït chung ñeå gioáng cho vuï sau so saùnh vôùi gioáng ban ñaàu vaø gioáng ñoái chöùng , +Öu ñieåm: Ñôn giaûn, deã laøm ít toán keùm. +Nhöôïc ñieåm: Khoâng kieåm tra ñöôïc kieåu gen, khoâng cuûng coá tích luyõ ñöôïc bieán dò ND 3: CHOÏN LOÏC CAÙ THEÅ Hoïat ñoäng3: Choïn loïc caù theå 10 phuùt GV neâu caâu hoûi: + Theá naøo laø choïn loïc caù theå? Tieán haønh nhö theá naøo? + Cho bieát öu nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp naøy? GV ñaùnh giaù hoaït ñoäng cuûa nhoùm vaø yeâu caàu HS toång hôïp kieán thöùc . GV môû roäng : + Choïn loïc caù theå thích hôïp vôùi caây töï thuï phaán, nhaân gioáng voâ tính . + Vôùi caây giao phaán phaûi choïn loïc nhieàu laàn. + Vôùi vaät nuoâi kieåm tra ñöïc gioáng qua ñôøi sau. GV yeâu caàu Hs: + Neâu ñieåm gioáng vaø khaùc nhau giöõa phöông phaùp choïn loïc haøng loaït vaø choïn loïc caù theå. Hoïc sinh nghieân cöùu SGK vaø hình 36.2 tr 106 +107 ghi nhôù kieán thöùc . Trao ñoåi nhoùm thoáng nhaát yù kieán . Ñaïi dieän nhoùm trình baøy, nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung HS laáy ví duï SGK vaø tö lieäu söu taàm. HS trao ñoåi nhoùm döïa treân kieán thöùc ôû caùc hoaït ñoäng treân, yeâu caàu: +Gioáng nhau: ñeàu choïn löïa gioáng toát, choïn 1 laàn hai nhieàu laàn. +Khaùc nhau: Caù theå con chaùu gieo rieâng ñeå ñaùnh giaù ñoái vôùi choïn loïc caù theå, coøn choïn loïc haøng loaït caù theå con chaùu gieo chung. CTieåu keát : Trong quaàn theå khôûi ñaàu choïn laáy 1 soá ít caù theå toát nhaát roài nhaân leân moät caùch rieâng leõ theo töøng doøng. Tieán haønh: Treân ruoäng gioáng khôûi ñaàu choïn nhöõng caù theå toát nhaát, haït cuûa moãi caây ñöôïc gieo rieâng so saùnh vôùi gioáng ñoái chöùng vaø gioáng khôûi ñaàu choïn ñöôïc doøng toát nhaát. + Öu ñieåm: Keát hôïp ñöôïc vieäc ñaùnh giaù döïa treân kieåu hình vôùi kieåm tra kieåu gen nhanh choùng ñaït hieäu quaû . + Nhöôïc ñieåm: theo doõi coâng phu, khoù aùp duïng roäng raõi. IV/- Kieåm tra ñaùnh giaù: 3 phuùt GV hoûi: Phöông phaùp choïn loïc haøng loaït vaø choïn loïc caù theå ñöôïc tieán haønh nhö theá naøo? Öu nhöôïc ñieåm cuûa töøng phöông phaùp? V/- Daën doø : 2 phuùt Hoïc baøi traû lôøi caâu hoûi SGK . Nghieân cöùu baøi sau theo noäi dung trong baûng “Thaønh töïu choïn gioáng ôû Vieät Nam” Noäi dung Thaønh töïu Phöông phaùp Ví duï Choïn gioáng caây troàng Choïn gioáng vaät nuoâi RUÙT KINH NGHIEÄM: Ngaøy soaïn : Tuaàn : Ngaøy daïy: Tieát : 42 Baøi 37 THAØNH TÖÏU CHOÏN GIOÁNG ÔÛ VIEÄT NAM I/- Muïc Tieâu : 1.Kieán thöùc: HS trình baøy ñöôïc caùc phöông phaùp thöôøng ñöôïc söû duïng trong vieäc choïn gioáng vaät nuoâi vaø caây troàng. Trình baøy ñöôïc phöông phaùp ñöôïc xem laø cô baûn trong vieäc choïn gioáng caây troàng . Trình baøy ñöôïc phöông phaùp chuû yeáu duøng trong choïn gioáng vaät nuoâi. Trình baøy ñöôïc caùc thaønh töïu noåi baät trong choïn gioáng vaø vaät nuoâi. 2.Kó naêng: Reøn kó naêng nghieân cöùu taøi lieäu, khaùi quaùt kieán thöùc . 3.Thaùi ñoä: Giaùo duïc yù thöùc tìm toøi söu taàm taøi lieäu. Giaùo duïc yù thöùc traân troïng thaønh töïu khoa hoïc. II/- Ñoà duøng daïy – hoïc : GV: + Chuaån bò tôø giaáy khoå to coù in saên noäi dung. + Buùt daï. HS: Nghieân cöùu kó baøi 37 theo noäi dung giaùo vieân ñaõ giao. III/- Hoaït ñoäng daïy – hoïc: Kieåm tra : 5 phuùt Neâu vai troø cuûa choïn loïc trong choïn gioáng Môû baøi: Gv toùm taét Hoaït ñoäng daïy Hoaït ñoäng hoïc GV yeâu caàu chia lôùp thaønh 4 nhoùm : +Nhoùm 1 vaø 2 : Hoaøn thaønh noäi dung 1: thaønh töïu choïn gioáng caây troàng. +Nhoùm 3 vaø 4: Hoaøn thaønh noäi dung 2: thaønh töïu choïn gioáng vaät nuoâi. GV chöõa baøi baèng caùch: goïi ñaïi dieän caùc nhoùm leân ghi noäi dung vaøo baûng ñaõ keû saún ôû giaáy khoå to. GV ñaùnh giaù hoaït ñoäng cuûa caùc nhoùm vaø yeâu caàu HS toång hôïp kieán thöùc . ( GV löu yù: baøi naøy khoâng ñi töøng hoaït ñoäng nhoû maø noäi dung ôû trong baûng..) Caùc nhoùm ñaõ chuaån bò tröôùc noäi dung ôû nhaø vaø trao ñoåi trong nhoùm hoaøn thaønh noäi dung GV yeâu caàu. Caùc nhoùm ghi noäi dung vaøo baûng cuûa giaùo vieân Caùc nhoùm nhaän xeùt vaø boå sung. Keát luaän: Noäi dung trong baûng thaønh töïu choïn gioáng ôû Vieät Nam. Noäi dung Thaønh töïu Phöông phaùp Ví duï Thaønh töïu choïn gioáng caây troàng 1. Gaây ñoät bieán nhaân taïo. a. Gaây ñoät bieán nhaân taïo roài choïn caù theå taïo gioáng môùi. b. Phoái hôïp giöõa lai höõu tính vaø xöû lí ñoät bieán . c. Choïn gioáng baèng choïn doøng teá baøo xoâma coù bieán dò hoaëc ñoät bieán xoâma. -Ôû luùa:Taïo gioáng luùa teû coù muøi thôm nhö gaïo taùm thôm. -Ñaäu töông : sinh tröôûng ngaén chòu reùt, haït to, vaøng. Gioáng luùa DT10 x gioáng luùa ÑB A20 gioáng luùaDT 16. Gioáng taùo ñaøo vaøng xöû lí ñoät bieán ñænh sinh tröôûng caây non cuûa gioáng taùo Gia Loäc. 2.Lai höõu tính ñeå taïo bieán dò toå hôïp hoaëc choïn loïc caù theå töø caùc gioáng hieän coù. a. Taïo bieán dò toå hôïp. b. Choïn loïc caù theå . Gioáng luùa DT10(naêng suaát cao)x gioáng luùa OM80 gioáng luùa DT17. Töø gioáng caø chua Ñaøi loan choïn gioáng caø chua P375 3.Taïo gioáng öu theá lai (ôû F1) Gioáng ngoâ lai ñôn ngaén ngaøy LVN20 thích hôïp vôùi vuï ñoâng xuaân treân ñaát laày thuït. Gioáng ngoâ lai LVN10 (thuoäc nhoùm gioáng daøi ngaøy) thôøi gian sinh tröôûng 125 ngaøy, chòu haïn khaùng saâu . 4.Taïo gioáng ña boäi theå - Gioáng daâu Baéc Ninh theå töù boäi x gioáng löôõng boäi gioáng daâu soá 12 coù laù daày, maø xanh ñaäm, naêng xuaát cao Thaønh töïu choïn gioáng vaät nuoâi 1.Taïo gioáng môùi. - Gioáng lôïn Ñaïi Baïch x gioáng lôïn æ 81 ÑBæ_81. - Gioáng lôïn Bôùc Sai x gioáng lôïn Æ 81 BSæ_81. *Hai gioáng Ñ Bæ _ 81 vaø BSæ_81 löng thaúng, buïng goïn, thòt naïc nhieàu. 2.Caûi taïo gioáng ñòa phöông : duøng con caùi toát nhaát cuûa gioáng ñòa phöông lai vôùi con ñöïc toát nhaát cuûa gioáng cuûa gioáng ngoaïi nhaäp. Gioáng traâu Mura x traâu noäi gioáng traâu môùi laáy söõa. Gioáng boø vaøng Vieät Nam x gioáng boø söõa Haø Lan gioáng boø söõa. 3. Taïo gioáng öu theá lai Gioáng vòt baàu Baéc kinh x vòt coû Vòt lôùn nhanh, ñeû tröùng nhieàu to. Gioáng caù cheùp vieät Nam x caù cheùp Hungari. Gioáng gaø Ri Vieät Nam x gaø Tam Hoaøng. 4. Nuoâi thích nghi caùc gioáng nhaäp noäi Gioáng caù chim traéng, gaø Tam Hoaøng, boø söõa nuoâi thích nghi vôùi khí haäu vaø chaêm soùc ôû Vieät Nam cho naêng suaát thòt tröùng söõa cao. 5. ÖÙng duïng coâng ngheä sinh hoïc trong coâng taùc gioáng - Caáy chuyeån phoâi - Thuï tinh nhaân taïo baèng tinh truøng baûo quaûn trong moâi tröôøng pha cheá. - Coâng ngheä gen. Töø 1 con boø meï taïo ñöôïc 10 con ñeán 500 con/naêm Phaùt hieän sôùm giôùi tính cuûa phoâi chuû ñoäng ñieàu chænh ñöïc caùi theo muïc ñích saûn xuaát IV/- Kieåm tra ñaùnh giaù: 3 phuùt GV yeâu caàu HS Trình baøy caùc phöông phaùp chuû yeáu trong vieäc choïn gioáng caây troàng vaät nuoâi. V/- Daën doø : 2 phuùt Hoïc baøi traû lôøi caâu hoûi SGK. OÂn taäp laïi caáu taïo hoa luùa, caø chua baàu, bí. RUÙT KINH NGHIEÄM: Ngaøy soaïn : Tuaàn: Ngaøy daïy: Tieát: 43 Baøi 38 Thöïc haønh TAÄP DÖÔÏT THAO TAÙC GIAO PHAÁN I/- Muïc Tieâu: -HS Naém ñöôïc caùc thao taùc giao phaán ôû caây töï thuï phaán vaø caây giao phaán. -Cuûng coá lí thuyeát veà lai gioáng. II/- Ñoà duøng daïy – hoïc : - Tranh hình 38 SGK tr 112, tranh phoùng to: Caáu taïo moät hoa luùa. - Hai gioáng luùa hoaëc ngoâ coù cuøng thôøi gian sinh tröôûng nhöng khaùc nhau veà chieàu cao caây, maøu saéc kích thöôùc haït. - Keùo, keïp nhoû, bao caùch li, coïc caém, nhaõn ghi coâng thöùc lai, chaäu troàng caây, boâng. - Hoa baàu bí. - Baêng ñóa hình veà caùc thao taùc giao phaán. III/- Hoaït ñoäng daïy – hoïc: GV kieåm tra veà veà phaàn chuaån bò cuûa HS ND 1 : QUAN SAÙT CAÙC THAO TAÙC GIAO PHAÁN Hoaït ñoäng 1 : Tìm hieåu caùc thao taùc giao phaán 10 phuùt Hoaït ñoäng daïy Hoaït ñoäng hoïc Gv chia nhoùm nhoû 6 HS GV yeâu caàu: + Trình baøy caùc böôùc tieán haønh giao phaán ôû caây luùa. GV coù theå tieán haønh nhö sau: + Cho HS xem baêng hình laàn 1 + Neâu roõ yeâu caàu ñeå hoïc sinh naém baét ñöôïc. + Cho HS xem laïi baêng hình 2 laàn nöõa . GV ñaùnh giaù keát quaû caùc nhoùm. GV boå sung giuùp caùc nhoùm hoaøn thieän kieán thöùc. GV löu yù: HS khoâng nhôù tôùi böôùc löïa choïn caây meï tröôùc khi tieán haønh thuï phaán - Caùc nhoùm taäp trung xem baêng hình, chuù yù caùc thao taùc caét, raéc phaán, bao tuùi ni loâng. -Trao ñoåi nhoùm, thoáng nhaát yù kieán. Yeâu caàu neâu ñöôïc: +Caét voû traáu khöû nhò. +Raéc nheï phaán leân nhò. +Bao ni loâng baûo veä. -Ñaïi dieän caùc nhoùm leân trình baøy yù kieán caùc nhoùm khaùc theo doõi boå sung. -Caùc nhoùm theo doõi phaàn ñaùnh giaù vaø boå sung cuûa GV töï söûa chöõa. CTIEÅU KEÁT : Giao phaán goàm caùc böôùc : Böôùc 1: Choïn caây meï : chæ giöõ laïi moät soá boâng hoa phaûi chöa vôõ khoâng bò dò hình, khoâng quaù non hay giaø, caùc hoa khaùc caét boû. Böôùc 2: Khöû ñöïc ôû caây meï . + Caét cheùo voû traáu ôû phía buïng loä roõ nhò. + Duøng keïp gaép 6 nhò (caû bao phaán) ra ngoaøi. + Bao boâng luùa laïi vaø ghi roû ngaøy thaùng . Böôùc 3 : Thuï phaán. + Caáy phaán töø hoa ñöïc raéc leân nhuî cuûa hoa ôû caây meï ( laáy keïp ñaët caû bao phaán leân ñaàu nhuî hoaëc laéc nheï hoa chöa khöû ñöïc ñeå phaán rôi leân nhuî). + Bao ni loâng ghi ngaøy thaùng. ND 2 : TAÄP DÖÔÏT THAO TAÙC GIAO PHAÁN Hoaït ñoäng 2 : Taäp döôït thao taùc giao phaán : 15phuùt - GV yeâu caàu. + Trình baøy ñöôïc caùc thao taùc giao phaán. + Phaân tích nguyeân nhaân thaønh coâng vaø chöa thaønh coâng töø baøi thöïc haønh. - HS xem laïi noäi dung vöøa thöïc hieän - Phaân tích nguyeân nhaân do: +Thao taùc. +Ñieàu kieän töï nhieân
File đính kèm:
SV HKII da sua.doc
