Giáo án Tin học Lớp 8 - Chương trình cả năm - Năm học 2009-2010 - Nguyễn Thị Lan

Häc kú I
N¨m häc 2009 - 2010
TuÇn: 1	NS: 22/08/2009 
TiÕt: 1	NG: //2009
Bµi 1: M¸y tÝnh vµ ch­¬ng tr×nh m¸y tÝnh (t1)
I/ Môc tiªu : 
BiÕt con ng­êi chØ dÉn cho m¸y tÝnh thùc hiÖn c«ng viÖc th«ng qua lÖnh.
BiÕt ch­¬ng tr×nh lµ c¸ch ®Ó con ng­êi chØ dÉn cho m¸y tÝnh thùc hiÖn nhiÒu c«ng viÖc liªn tiÕp mét c¸ch tù ®éng.
II/ ChuÈn bÞ : 
*GV: SGK, SGV, tµi liÖu, Gi¸o ¸n- §å dïng d¹y häc,...
*HS : - §äc tr­íc bµi, SGK, §å dïng häc tËp
III/ TiÕn tr×nh tiÕt d¹y : 
A. KiÓm tra bµi cò : KiÓm tra ®å dïng cña häc sinh
B. D¹y bµi míi :
H§ cña GV vµ HS
Néi dung
Ho¹t ®éng 1 : Häc sinh hiÓu con ng­êi ®iÒu khiÓn m¸y tÝnh th«ng qua c¸i g×
!Để máy tính có thể thực hiện một công việc theo mong muốn của mình, con người phải đưa ra những chỉ dẫn thích hợp cho máy tính.
! Double click chuột lên biểu tượng trên màn hình Desktop ra lệnh cho MT khởi động phần mềm.
! Khi thực hiện sao chép 1 đoạn văn bản, ta đã ra mấy lệnh cho máy tính thực hiện?
1. Con ng­êi ra lÖnh cho m¸y tÝnh nh­ thÕ nµo?
- Để chỉ dẫn máy tính thực hiện một công việc nào đó, con người đưa cho máy tính một hoặc nhiều lệnh, máy tính sẽ lần lượt thực hiện các lệnh này theo đúng thứ tự nhận được. 
VD 1: Gõ 1 chữ a trên bàn phím ta đã ra lệnh cho MT ghi chữ a lên màn hình.
VD 2: Sao chép 1 đoạn vb là yêu cầu MT thực hiện 2 lệnh: sao chép ghi vào bộ nhớ và sao chép từ bộ nhớ ra vị trí mới.
Ho¹t ®éng 2 : T×m hiÓu vÝ dô r« bèt quÐt nhµ
HS : Quan s¸t vµ nghiªn cøu SGK
? Em ph¶i ra nh÷ng lÖnh nµo ®Ó r« bèt hoµn thµnh viÖc nhÆc r¸c bá vµo thïng ®óng n¬i qui ®Þnh? =>HS: Tr¶ lêi
!GV : Giíi thiÖu c¸c h® cÇn thiÕt cho Robèt nhÆt r¸c.
HS: Quan s¸t vµ nhí c¸c thao t¸c thùc hiÖn cña r«bèt.
HS : Nh¾c l¹i c¸c lÖnh mµ r«b«t ph¶i lµm ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc. 
2. VÝ dô: r«-bèt nhÆt r¸c
Để rô-bốt hoàn thành nhiệm vụ ta ra các lệnh sau:
	Lệnh 1: tiến 2 bước.
	Lệnh 2: quẹo trái, tiến một bước.
	Lệnh 3: nhặt rác
	Lệnh 4: tiến 2 bước.
	Lệnh 5: quẹo phải, tiến 3 bước.
	Lệnh 6: bỏ rác vào thùng
Cñng cè kiÕn thøc.
Sau khi thùc hiÖn lÖnh “H·y quÐt nhµ” ë trªn, vÞ trÝ míi cña r«-bèt lµ g×? Em h·y ®­a ra c¸c lÖnh ®Ó r«-bèt trë l¹i vÞ trÝ xuÊt ph¸t cña nã (gãc d­íi bªn tr¸i mµn h×nh). 
H­íng dÉn vÒ nhµ.
ViÕt c¸c lÖnh chØ dÉn ®Ó r«bèt hoµn thµnh c«ng viÖc trùc nhËt líp cña em.
ViÕt c¸c lÖnh chØ dÉn ®Ó r«bèt gióp em lµ mét c¸i ¸o.
TuÇn: 1	NS: 22/08/2009 
TiÕt: 2	NG: //2009
Bµi 1: M¸y tÝnh vµ ch­¬ng tr×nh m¸y tÝnh (t2)
I/ Môc tiªu : 
BiÕt r»ng viÕt ch­¬ng tr×nh lµ viÕt c¸c lÖnh ®Ó chØ dÉn m¸y tÝnh thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc hay gi¶i mét bµi to¸n cô thÓ.
BiÕt ng«n ng÷ dïng ®Ó viÕt ch­¬ng tr×nh m¸y tÝnh gäi lµ ng«n ng÷ lËp tr×nh. 
BiÕt vai trß cña ch­¬ng tr×nh dÞch.
II/ ChuÈn bÞ : 
1. GV : - SGK, SGV, tµi liÖu, Gi¸o ¸n,§å dïng d¹y häc ,...
2. HS :- §äc tr­íc bµi, SGK, §å dïng häc tËp,...
III/ TiÕn tr×nh tiÕt d¹y : 
 A. KiÓm tra bµi cò : 
? Con ng­êi ra lÖnh cho m¸y tÝnh nh­ thÕ nµo ? LÊy mét vÝ dô minh ho¹ ?
 B. Bµi míi :
H§ cña GV vµ HS
Néi dung
Ho¹t ®éng 3 : Häc sinh hiÓu viÕt ch­¬ng tr×nh lµ g×.
! Trở lại ví dụ về rô-bốt nhặt rác, việc viết các lệnh để điều khiển rô-bốt về thực chất cũng có nghĩa là viết chương trình.
Khi thực hiện chương trình, máy tính sẽ thực hiện các lệnh có trong chương trình một cách tuần tự.
! Việc viết các lệnh để điều khiển rô-bốt trong ví dụ trên chính là viết chương trình. Tương tự, để điều khiển máy tính làm việc, ta cũng phải viết chương trình máy tính
3. ViÕt ch­¬ng tr×nh : ra lÖnh cho m¸y tÝnh lµm viÖc
? Tại sao cần viết chương trình?
 Các công việc con người muốn máy tính thực hiện rất đa dạng và phức tạp. Một lệnh đơn giản không đủ để chỉ dẫn cho máy tính. Vì thế việc viết nhiều lệnh và hợp lại trong một chương trình giúp con người điều khiển máy tính một cách đơn giản và hiệu quả hơn.
Hoạt động 2: Tìm hiểu lý phải viết chương trình
! Giả sử có hai người nói chuyện với nhau. Một người chỉ biết tiếng Anh, một người chỉ biết tiếng Việt. Vậy hai người có thể hiểu nhau không?
! Tương tự để chỉ dẫn cho máy tính những công việc cần làm ta phải viết chương trình bằng ngôn ngữ máy.
Tuy nhiên, việc viết chương trình bằng ngôn ngữ máy rất khó.?
 Để thực hiện được công việc, máy tính phải hiểu các lệnh được viết trong chương trình. Vậy làm thế nào để máy tính hiểu được các lệnh của con người? Ta có thể ra lệnh cho máy tính bằng cách nói hoặc gõ các phím bất kì được không?
Các ngôn ngữ lập trình đã ra đời để giảm nhẹ khó khăn trong việc viết chương trình
 GV: Mô tả trên máy chiếu việc ra lệnh cho máy tính làm việc
4. Ch­¬ng tr×nh vµ ng«n ng÷ lËp tr×nh ?
Thông tin đưa vào máy tính phải được chuyển đổi thành dạng dãy bit (dãy các số chỉ gồm 0 và 1)được gọi là ngôn ngữ máy
Máy tính “nói” và “Hiểu” bằng một ngôn ngữ riêng là ngôn ngữ máy tính. 
- Viết chương trình là sử dụng các từ có nghĩa (thường là tiếng Anh)
- Các chương trình dịch đóng vai trò "người phiên dịch" và dịch những chương trình được viết bằng ngôn ngữ lập trình sang ngôn ngữ máy để máy tính có thể hiểu được. 
è Như vậy, thông tin đưa vào máy phải được chuyển đổi thành dạng dãy bit (dãy các tín hiệu được kí hiệu bằng 0 hoặc 1).
®­îc viÕt b»ng ng«n ng÷ lËp tr×nh sang ng«n ng÷ m¸y ®Ó m¸y tÝnh cã thÓ hiÓu ®­îc. 
- Ch­¬ng tr×nh so¹n th¶o vµ ch­¬ng tr×nh dÞch th­êng ®­îc kÕt hîp vµo mét phÇn mÒm, ®­îc gäi lµ m«i tr­êng lËp tr×nh
 C. Cñng cè kiÕn thøc.
? Qua bµi häc em cÇn ghi nhí nh÷ng ®iÒu g×?
! G : Yªu cÇu HS ®äc phÇn ghi nhí trong SGK
H­íng dÉn vÒ nhµ.
Em h·y cho biÕt trong so¹n th¶o v¨n b¶n khi yªu cÇu m¸y tÝnh t×m kiÕm vµ thay thÕ (Replace), thùc chÊt ta ®· yªu cÇu m¸y thùc hiÖn nh÷ng lÖnh g× ? Ta cã thÓ thay ®æi thø tù cña chóng ®­îc kh«ng?
 Sau khi thùc hiÖn lÖnh “H·y quÐt nhµ” ë trªn, vÞ trÝ míi cña r«-bèt lµ g× ? Em h·y ®­a ra c¸c lÖnh ®Ó r«-bèt trë l¹i vÞ trÝ xuÊt ph¸t cña nã (gãc d­íi bªn tr¸i mµn h×nh). 
 T¹i sao ng­êi ta t¹o ra c¸c ng«n ng÷ kh¸c ®Ó lËp tr×nh trong khi c¸c m¸y tÝnh ®Òu ®· cã ng«n ng÷ m¸y cña m×nh? 
Häc thuéc phÇn ghi nhí.
 Tæ tr­ëng kiÓm tra:
TuÇn: 2	NS: 22/08/2009 
TiÕt: 3	 NG: //2009
Bµi 2 : Lµm quen víi ch­¬ng tr×nh
vµ ng«n ng÷ lËp tr×nh (T1)
I/ Môc tiªu : 
 - BiÕt ng«n ng÷ lËp tr×nh gåm c¸c thµnh phÇn c¬ b¶n lµ b¶ng ch÷ c¸i vµ c¸c quy t¾c ®Ó viÕt ch­¬ng tr×nh, c©u lÖnh.
 - BiÕt ng«n ng÷ lËp tr×nh cã tËp hîp c¸c tõ khãa dµnh riªng cho môc ®Ých sö dông nhÊt ®Þnh.
 - BiÕt tªn trong ng«n ng÷ lËp tr×nh lµ do ng­êi lËp tr×nh ®Æt ra, khi ®Æt tªn ph¶i tu©n thñ c¸c quy t¾c cña ng«n ng÷ lËp tr×nh. Tªn kh«ng ®­îc trïng víi c¸c tõ kho¸.
II/ ChuÈn bÞ : 
1. GV: SGK, SGV, tµi liÖu, Gi¸o ¸n, §å dïng d¹y häc ,...
2. HS : §äc tr­íc bµi, SGK, §å dïng häc tËp, ...
III/ TiÕn tr×nh tiÕt d¹y : 
 A. KiÓm tra bµi cò : 
?1. ViÕt ch­¬ng tr×nh lµ g× ? t¹i sao ph¶i viÕt ch­¬ng tr×nh ?
?2. Ng«n ng÷ lËp tr×nh lµ g× ? t¹i sao ph¶i t¹o ra ng«n ng÷ lËp tr×nh ? 
 B. Bµi míi :
H§ cña GV vµ HS
Néi dung
Ho¹t ®éng 1 : Häc sinh hiÓu thÕ nµo lµ ng«n ng÷ lËp tr×nh?
!G : §­a ra vÝ dô vÒ mét ch­¬ng tr×nh ®¬n gi¶n viÕt trong m«i tr­êng Pascal.
HS : Quan s¸t cÊu tróc vµ giao diÖn cña ch­¬ng tr×nh Pascal.
?Theo em khi ch­¬ng tr×nh trªn ®­îc dÞch sang m· m¸y th× m¸y tÝnh sÏ ®­a ra kÕt qu¶ g× ?
H : Tr¶ lêi theo ý hiÓu.
1. VÝ dô vÒ ch­¬ng tr×nh 
* VÝ dô vÒ mét ch­¬ng tr×nh ®¬n gi¶n viÕt b»ng Pascal.
- Sau khi ch¹y ch­¬ng tr×nh nµy m¸y sÏ in lªn mµn h×nh dßng ch÷ Chao cac ban.
Ho¹t ®éng 2 : Häc sinh hiÓu ng«n ng÷ lËp tr×nh gåm nh÷ng g×
! Khi nãi vµ viÕt ngo¹i ng÷ ®Ó ng­êi kh¸c hiÓu ®óng c¸c em cã cÇn ph¶i dïng c¸c ch÷ c¸i, nh÷ng tõ cho phÐp vµ ph¶i ®­îc ghÐp theo ®óng quy t¾c ng÷ ph¸p hay kh«ng ?
HS:§äc c©u hái suy nghÜ vµ tr¶ lêi.
?Ng«n ng÷ lËp tr×nh gåm nh÷ng g× ?=>HS : Nghiªn cøu SGK tr¶ lêi.
G : Chèt kh¸i niÖm trªn mµn h×nh.
2. Ngôn ngữ lập trình gồm những gì?
Ngôn ngữ lập trình gồm:
- Bảng chữ cái: thường gồm các chữ cái tiếng Anh và một số kí hiệu khác như dấu phép toán (+, -, *, /,...), dấu đóng mở ngoặc, dấu nháy,... Nói chung, các kí tự có mặt trên bàn phím máy tính đều có mặt trong bảng chữ cái của mọi ngôn ngữ lập trình.
- Các quy tắc: cách viết (cú pháp) và ý nghĩa của chúng; cách bố trí các câu lệnh thành chương trình,...
Ví dụ 1: Hình 6 dưới đây là một chương trình đơn giản được viết bằng ngôn ngữ lập trình Pascal. Sau khi dịch, kết quả chạy chương trình là dòng chữ "Chao Cac Ban" được in ra trên màn hình.
Ho¹t ®éng 3 : HS t×m hiÓu thÕ nµo lµ tõ kho¸ vµ tªn trong ch­¬ng tr×nh.
! §­a ra vÝ dô vÒ ch­¬ng tr×nh nh­ phÇn tr­íc.
HS : Nghiªn cøu
?Theo em nh÷ng tõ nµo trong ch­¬ng tr×nh lµ nh÷ng tõ kho¸? =>HS: Tr¶ lêi theo ý hiÓu.
!ChØ ra c¸c tõ kho¸ trong ch­¬ng tr×nh.
?Trong ch­¬ng tr×nh ®¹i l­îng nµo gäi lµ tªn?=>HS : Tr¶ lêi theo ý hiÓu.
? Tªn lµ g× ?
! Chèt kh¸i niÖm tªn vµ gi¶i thÝch thªm vÒ quy t¾c ®Æt tªn trong ch­¬ng tr×nh.
HS : Nghe vµ ghi bµi.
3. Tõ kho¸ vµ tªn
- Tõ kho¸ cña mét ng«n ng÷ lËp tr×nh lµ nh÷ng tõ dµnh riªng, kh«ng ®­îc dïng c¸c tõ kho¸ nµy cho bÊt k× môc ®Ých nµo kh¸c ngoµi môc ®Ých sö dông do ng«n ng÷ lËp tr×nh quy ®Þnh.
- Tªn ®­îc dïng ®Ó ph©n biÖt c¸c ®¹i l­îng trong ch­¬ng tr×nh vµ do ng­êi lËp tr×nh ®Æt theo quy t¾c :
 + Hai ®¹i l­îng kh¸c nhau trong mét ch­¬ng tr×nh ph¶i cã tªn kh¸c nhau. 
 + Tªn kh«ng ®­îc trïng víi c¸c tõ kho¸.
 C.Cñng cè kiÕn thøc.
? Qua tiÕt häc em ®· hiÓu ®­îc nh÷ng ®iÒu g×?
? H·y ®Æt hai tªn hîp lÖ vµ hai tªn kh«ng hîp lÖ?
D.H­íng dÉn vÒ nhµ.
1. Häc thuéc kh¸i niÖm ng«n ng÷ lËp tr×nh vµ hiÓu vÒ m«i tr­êng lËp tr×nh lµ g×.
2. HiÓu, ph©n biÖt ®­îc tõ kho¸ vµ tªn trong ch­¬ng tr×nh.
3. Lµm bµi tËp 1,2,3,4 SGK
TuÇn: 2	NS: 24/08/2009 
TiÕt: 4	 NG: //2009
Bµi 2 : Lµm quen víi ch­¬ng tr×nh
vµ ng«n ng÷ lËp tr×nh (t2)
I/ Môc tiªu : 
BiÕt cÊu tróc ch­¬ng tr×nh bao gåm phÇn khai b¸o vµ phÇn th©n ch­¬ng tr×nh.
II/ ChuÈn bÞ : 
1. GV: SGK, SGV, tµi liÖu, Gi¸o ¸n, §å dïng d¹y häc...
2. HS : §äc tr­íc bµi, SGK, §å dïng häc tËp,...
III/ TiÕn tr×nh tiÕt d¹y : 
A. KiÓm tra bµi cò : 
?1. Ng«n ng÷ lËp tr×nh gåm nh÷ng g× ?
?2.ThÕ nµo lµ tõ kho¸ vµ tªn trong ch­¬ng tr×nh ?
B. Bµi míi :
H§ cña GV vµ HS
Néi dung
Ho¹t ®éng 1 : Häc sinh hiÓu cÊu tróc cña mét ch­¬ng tr×nh 
G: §­a vÝ dô vÒ ch­¬ng tr×nh 
G: Cho biÕt mét ch­¬ng tr×nh cã nh÷ng phÇn nµo ?
H: Quan s¸t ch­¬ng tr×nh vµ nghiªn cøu sgk tr¶ lêi.
G: §­a lªn mµn h×nh tõng phÇn cña ch­¬ng tr×nh.
H: §äc 
G: Gi¶i thÝch thªm cÊu t¹o cña tõng phÇn ®ã.
4. CÊu tróc chung cña ch­¬ng tr×nh
- CÊu tróc chung cña mäi ch­¬ng tr×nh gåm:
*PhÇn khai b¸o
Khai b¸o tªn ch­¬ng tr×nh; 
Khai b¸o c¸c th­ viÖn (chøa c¸c lÖnh viÕt s½n cã thÓ sö dông trong ch­¬ng tr×nh) vµ mét sè khai b¸o kh¸c.
*PhÇn th©n cña ch­¬ng tr×nh gåm c¸c c©u lÖnh mµ m¸y tÝnh cÇn thùc hiÖn. §©y lµ phÇn b¾t buéc ph¶i cã. 
- PhÇn khai b¸o cã thÓ cã hoÆc kh«ng. Tuy nhiªn, nÕu cã phÇn khai b¸o ph¶i ®­îc ®Æt tr­íc phÇn th©n ch­¬ng tr×nh. 
Ho¹t ®éng 2 : Häc sinh hiÓu mét sè thao t¸c chÝnh trong NNLT Pascal
G: Khëi ®éng ch­¬ng tr×nh T.P ®Ó xuÊt hiÖn mµn h×nh sau : 
G: Giíi thiÖu mµn h×nh so¹n th¶o cña T.P 
H: Quan s¸t vµ l¾ng nghe.
G: Giíi thiÖu c¸c b­íc c¬ b¶n ®Ó lµm viÖc víi mét ch­¬ng tr×nh trong m«i tr­êng lËp tr×nh T.P
5. VÝ dô vÒ ng«n ng÷ lËp tr×nh
 - Khëi ®éng ch­¬ng tr×nh : 
Mµn h×nh T.P xuÊt hiÖn.
Tõ bµn phÝm so¹n ch­¬ng tr×nh t­¬ng tù word.
Sau khi ®· so¹n th¶o xong, nhÊn phÝm Alt+F9 ®Ó dÞch ch­¬ng tr×nh.
§Ó ch¹y ch­¬ng tr×nh, ta nhÊn tæ hîp phÝm
Ctrl+F9
 C.Cñng cè kiÕn thøc: GV yªu cÇu HS ®äc phµn ghi nhí trong SGK
 D. CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
Hãy cho biết các bước cần thực hiện để tạo ra các chương trình máy tính.
Ngôn ngữ lập trình có những thành phần cơ bản nào? Những thành phần đó có ý nghĩa, chức năng gì?
Cấu trúc chương trình gồm những phần nào? Phần nào là quan trọng nhất?
Tæ tr­ëng kiÓm tra :
TuÇn: 3	NS: 25/08/2009 
TiÕt: 5	 NG: //2009
Bµi thùc hµnh 1
Lµm quen víi turbo pascal (t1)
I/ Môc tiªu : 
Thùc hiÖn ®­îc thao t¸c khëi ®éng/kÕt thóc TP, lµm quen víi mµn h×nh so¹n th¶o TP
Thùc hiÖn ®­îc c¸c thao t¸c më c¸c b¶ng chän vµ chän lÖnh.
So¹n th¶o ®­îc mét ch­¬ng tr×nh Pascal ®¬n gi¶n.
BiÕt sù cÇn thiÕt ph¶i tu©n thñ quy ®Þnh cña ng«n ng÷ lËp tr×nh
II/ ChuÈn bÞ : 
1. Gi¸o viªn : - SGK, SGV, tµi liÖu, Gi¸o ¸n
 - ChuÈn bÞ phßng thùc hµnh ®ñ sè m¸y tÝnh ho¹t ®éng tèt.
2. Häc sinh :- §äc tr­íc bµi thùc hµnh.
- Häc thuéc kiÕn thøc lý thuyÕt ®· häc.
III/ TiÕn tr×nh tiÕt d¹y : 
A. KiÓm tra bµi cò : 
?1. CÊu tróc chung mét ch­¬ng tr×nh gåm nh÷ng phÇn nµo ? §äc tªn vµ chøc n¨ng cña mét sè tõ kho¸ trong ch­¬ng tr×nh.
?2. Nªu c¸c b­íc c¬ b¶n ®Ó lµm viÖc víi mét ch­¬ng tr×nh trong Turbo Pascal
B. Bµi míi :
H§ cña GV vµ HS
Néi dung
Ho¹t ®éng 1 : H­íng dÉn ban ®Çu 
G: §ãng ®iÖn
G: X¸c nhËn kÕt qu¶ b¸o c¸o trªn tõng m¸y.
G: Phæ biÕn néi dung yªu cÇu chung trong tiÕt thùc hµnh lµ lµm quen víi ng«n ng÷ lËp tr×nh Turbo Pascal.
H : Khëi ®éng vµ kiÓm tra t×nh tr¹ng m¸y tÝnh cña m×nh => B¸o c¸o t×nh h×nh cho G.
H : æn ®Þnh vÞ trÝ trªn c¸c m¸y.
Ho¹t ®éng 2 : GV h­íng dÉn HS lµm bµi 1trªn mµn h×nh lín.
G: Giíi thiÖu biÓu t­îng cña ch­¬ng tr×nh vµ c¸ch khëi ®éng ch­¬ng tr×nh b»ng 2 c¸ch.
H: Theo dâi vµ quan s¸t t×m biÓu t­îng cña ch­¬ng tr×nh trªn m¸y cña m×nh.
G: Giíi thiÖu mµn h×nh TP.
H: Quan s¸t kh¸m ph¸ c¸c thµnh phÇn trªn mµn h×nh TP.
G: Giíi thiÖu c¸c thµnh phÇn trªn mµn h×nh cña Turbo Pascal.
H: Quan s¸t.
G : Giíi thiÖu vµ lµm mÉu c¸ch më hÖ thèng thùc ®¬n (menu) vµ c¸ch di chuyÓn vÖt s¸ng, chän lÖnh trong thùc ®¬n.
H: Lµm theo trªn m¸y cña m×nh vµ quan s¸t c¸c lÖnh trong tõng menu.
G: Giíi thiÖu c¸ch tho¸t khái TP
H: Lµm thö trªn m¸y tÝnh cña m×nh.
G: Theo dâi quan s¸t c¸c thao t¸c thùc hiÖn cña H trªn tõng m¸y vµ h­íng dÉn thªm.
Bµi 1. Lµm quen víi viÖc khëi ®éng vµ tho¸t khái Turbo Pascal. NhËn biÕt c¸c thµnh phÇn trªn mµn h×nh cña Turbo Pascal.
a. Khëi ®éng Turbo Pascal b»ng mét trong hai c¸ch:
C¸ch 1: Nh¸y ®óp chuét trªn biÓu t­îng trªn mµn h×nh nÒn;
C¸ch 2: Nh¸y ®óp chuét trªn tªn tÖp Turbo.exe trong th­ môc chøa tÖp nµy (th­êng lµ th­ môc con TP\BIN).
b. Quan s¸t mµn h×nh cña Turbo Pascal vµ so s¸nh víi h×nh 11 SGK
c. NhËn biÕt c¸c thµnh phÇn: Thanh b¶ng chän; tªn tÖp ®ang më; con trá; dßng trî gióp phÝa d­íi mµn h×nh. 
d. NhÊn phÝm F10 ®Ó më b¶ng chän, sö dông c¸c phÝm mòi tªn sang tr¸i vµ sang ph¶i (¬ vµ ®) ®Ó di chuyÓn qua l¹i gi÷a c¸c b¶ng chän. 
e. NhÊn phÝm Enter ®Ó më mét b¶ng chän. 
f. Quan s¸t c¸c lÖnh trong tõng b¶ng chän.
g. Sö dông c¸c phÝm mòi tªn lªn vµ xuèng (­ vµ ¯) ®Ó di chuyÓn gi÷a c¸c lÖnh trong mét b¶ng chän.
h. NhÊn tæ hîp phÝm Alt+X ®Ó tho¸t khái Turbo Pascal.
Ho¹t ®éng 3 : Gi¸o viªn h­íng dÉn HS lµm bµi 2 trªn mµn h×nh lín.
H: Gâ ch­¬ng tr×nh phÇn a trong sgk
G: Më ch­¬ng tr×nh ®· chuÈn bÞ s½n tõ trong m¸y chñ.
H: §äc vµ hiÓu chó ý sgk.
H: Lµm theo mét c¸ch tuÇn tù c¸c b­íc b, c, d sgk.
 G : Theo dâi vµ h­íng dÉn trªn c¸c m¸y.
G: DÞch vµ ch¹y ch­¬ng tr×nh trªn m¸y chñ.
H: Quan s¸t vµ ®èi chiÕu kÕt qu¶ trªn m¸y cña m×nh.
Bµi 2. So¹n th¶o, l­u, dÞch vµ ch¹y mét ch­¬ng tr×nh ®¬n gi¶n.
program CT_Dau_tien;
uses crt;
begin
	clrscr;
	writeln('Chao cac ban');
	write('Toi la Turbo Pascal');
end.
- NhÊn tæ hîp phÝm Alt+F9 ®Ó dÞch ch­¬ng tr×nh
- NhÊn tæ hîp phÝm Ctrl+F9 ®Ó ch¹y ch­¬ng tr×nh.
- Sau ®ã nhÊn Alt+F5 ®Ó quan s¸t kÕt qu¶.
TuÇn: 3	NS: 25/08/2009 
TiÕt: 6	 NG: //2009
Bµi thùc hµnh 1
Lµm quen víi turbo pascal (t2)
I/ Môc tiªu : 
BiÕt c¸ch dÞch, söa lçi trong ch­¬ng tr×nh, ch¹y ch­¬ng tr×nh vµ xem kÕt qu¶. 
BiÕt sù cÇn thiÕt ph¶i tu©n thñ quy ®Þnh cña ng«n ng÷ lËp tr×nh
II/ ChuÈn bÞ : 
1. Gi¸o viªn : - SGK, SGV, tµi liÖu, Gi¸o ¸n
 - ChuÈn bÞ phßng thùc hµnh ®ñ sè m¸y tÝnh ho¹t ®éng tèt.
2. Häc sinh :- §äc tr­íc bµi thùc hµnh.
- Häc thuéc kiÕn thøc lý thuyÕt ®· häc.
III/ TiÕn tr×nh tiÕt d¹y : 
A. KiÓm tra bµi cò : KiÓm tra trong tiÕt thùc hµnh
B. Bµi míi :
Ho¹t ®éng 1 : Gi¸o viªn h­íng dÉn HS lµm bµi 3 trªn mµn h×nh lín.
H: Lµm theo c¸c b­íc yªu cÇu trong SGK.
G: Th­êng xuyªn ®i c¸c m¸y kiÓm tra, theo dâi vµ h­íng dÉn cô thÓ.
G: Lµm c¸c b­íc a, b trªn m¸y chñ vµ gi¶i thÝch mét sè lçi cho H hiÓu.
H: Quan s¸t vµ l¾ng nghe gi¶i thÝch.
Bµi 3. ChØnh söa ch­¬ng tr×nh vµ nhËn biÕt mét sè lçi.
Ho¹t ®éng 5 : Gi¸o viªn tæng kÕt néi dung tiÕt thùc hµnh.
G: §­a lªn mµn h×nh néi dung chÝnh cÇn ®¹t trong tiÕt thùc hµnh nµy (SGK)
H: §äc l¹i.
H: §äc phÇn ®äc thªm SGK
G: Cã thÓ gi¶i thÝch thªm.
Tæng kÕt : SGK
C.NhËn xÐt sau tiÕt thùc hµnh :
 D.H­íng dÉn vÒ nhµ.
§äc vµ chuÈn bÞ bµi 3 : “Ch­¬ng tr×nh m¸y tÝnh vµ d÷ liÖu.”
Tæ tr­ëng kiÓm tra :
TuÇn: 4	NS: 3/09/2009 
TiÕt: 7	 NG: //2009
Bµi 3  : CH¦¥NG TR×NH M¸Y TÝNH Vµ D÷ LIÖU (T1)
I/ Môc tiªu : 
Biết khái niệm kiểu dữ liệu;
Biết một số phép toán cơ bản với dữ liệu số;
II/ ChuÈn bÞ : 
1. GV: - SGK, 
2. HS : - KiÕn thøc ®· häc.- §äc tr­íc bµi míi.
III/ TiÕn tr×nh tiÕt d¹y : 
1. KiÓm tra bµi cò : 
2. D¹y bµi míi :
H§ cña GV vµ HS
Néi dung
H§1 Häc sinh t×m hiÓu vÒ d÷ liÖu vµ kiÓu d÷ liÖu.
! Nªu t×nh huèng ®Ó gîi ý vÒ d÷ liÖu vµ kiÓu d÷ liÖu.
! §­a lªn mµn h×nh vÝ dô 1 SGK.
H:Quan s¸t ®Ó ph©n biÖt ®­îc hai lo¹i d÷ liÖu quen thuéc lµ ch÷ vµ sè.
?Ta cã thÓ thùc hiÖn c¸c phÐp to¸n víi d÷ liÖu kiÓu g× ? =>HS: Nghiªn cøu SGK tr¶ lêi víi kiÓu sè.
!Cßn víi kiÓu ch÷ th× c¸c phÐp to¸n ®ã kh«ng cã nghÜa.
? Theo em cã nh÷ng kiÓu d÷ liÖu g× ? LÊy vÝ dô cô thÓ vÒ mét kiÓu d÷ liÖu nµo ®ã?
=>HS: Tr¶ lêi
?Trong ng«n ng÷ lËp tr×nh nµo còng chØ cã 3 kiÓu d÷ liÖu ®ã hay cßn nhiÒu n÷a ?=>HS: tr¶ lêi.
! §­a lªn mµn h×nh vÝ dô 2 SGK ®Ó giíi thiÖu tªn cña mét sè kiÓu d÷ liÖu c¬ b¶n trong NNLT pascal.
! §­a vÝ dô : 123 vµ ‘123’ 
! §­a ra chó ý vÒ kiÓu d÷ liÖu char vµ string.
D÷ liÖu vµ kiÓu d÷ liÖu.
VÝ dô 1: Minh ho¹ kÕt qu¶ thùc hiÖn mét ch­¬ng tr×nh in ra mµn h×nh víi c¸c kiÓu d÷ liÖu quen thuéc lµ ch÷ vµ sè.
-C¸c ng«n ng÷ lËp tr×nh ®Þnh nghÜa s½n mét sè kiÓu d÷ liÖu c¬ b¶n. 
D­íi ®©y lµ mét sè kiÓu d÷ liÖu th­êng dïng nhÊt:
-Sè nguyªn
-Sè thùc
-X©u kÝ tù 
VÝ dô 2. B¶ng 1 d­íi ®©y liÖt kª mét sè kiÓu d÷ liÖu c¬ b¶n cña ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal: 
Tªn kiÓu
Ph¹m vi gi¸ trÞ
integer 
Sè nguyªn trong kho¶ng -215 ®Õn 215 - 1.
real 
Sè thùc cã gi¸ trÞ tuyÖt ®èi trong kho¶ng 2,9´10-39 ®Õn 1,7´1038 vµ sè 0.
char
Mét kÝ tù trong b¶ng ch÷ c¸i.
string
X©u kÝ tù, tèi ®a gåm 255 kÝ tù.
Chó ý: Dữ liệu kiểu kí tự và kiểu xâu trong Pascal được đặt trong cặp dấu nháy đơn.
H§2: HS t×m hiÓu, lµm quen víi c¸c phÐp to¸n vµ kiÓu d÷ liÖu sè.
!ViÕt lªn b¶ng phô c¸c phÐp to¸n sè häc dïng cho d÷ liÖu kiÓu sè thùc vµ sè nguyªn ?
=>HS:ViÕt vµ treo b¶ng phô khi cã hiÖu lÖnh cña GV.
! §­a lªn mµn h×nh b¶ng kÝ hiÖu c¸c phÐp to¸n dïng cho kiÓu sè thùc vµ sè nguyªn.
HS: Quan s¸t ®Ó hiÓu c¸ch viÕt vµ ý nghÜa cña tõng phÐp to¸n vµ ghi vë.
! §­a ra mét sè vÝ dô sgk vµ gi¶i thÝch thªm.
HS:Quan s¸t, l¾ng nghe vµ ghi vë.
! §­a ra phÐp to¸n viÕt d¹ng ng«n ng÷ to¸n häc : 
 vµ yªu cÇu H viÕt biÓu thøc nµy b»ng ng«n ng÷ TP.
H : ViÕt vµ gi¬ b¶ng phô khi cã hiÖu lÖnh cña G.
G : Yªu cÇu H viÕt l¹i phÐp to¸n b»ng ng«n ng÷ TP.
H : Lµm trªn b¶ng phô
! NhËn xÐt vµ ®­a ra b¶ng vÝ dô SGK.
HS:Nªu quy t¾c tÝnh c¸c biÓu thøc sè häc.
! NhËn xÐt vµ chèt l¹i.
? ViÕt l¹i biÓu thøc sau b»ng ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal. ?
=> H:ViÕt ë trong b¶ng phô...
G : NhËn xÐt vµ ®­a ra chó ý
2. C¸c phÐp to¸n víi d÷ liÖu kiÓu sè.
 - B¶ng d­íi ®©y kÝ hiÖu cña c¸c phÐp to¸n sè häc ®ã trong ng«n ng÷ Pascal: 
KÝ hiÖu
PhÐp to¸n
KiÓu d÷ liÖu
+
céng 
sè nguyªn, sè thùc
-
trõ 
sè nguyªn, sè thùc
*
nh©n 
sè nguyªn, sè thùc
/
chia
sè nguyªn, sè thùc
div
chia lÊy phÇn nguyªn 
sè nguyªn
mod
chia lÊy phÇn d­ 
sè nguyªn
D­íi ®©y lµ c¸c vÝ dô vÒ phÐp chia, phÐp chia lÊy phÇn nguyªn vµ phÐp chia lÊy phÇn d­: 
5/2 = 2.5;
-12/5 = -2.4.
5 div 2 = 2;
-12 div 5 = -2
5 mod 2 = 1;
-12 mod 5 = -2
- Ta cã thÓ kÕt hîp c¸c phÐp tÝnh sè häc nãi trªn trong ng«n ng÷ lËp tr×nh Pascal vÝ dô : 
Ng«n ng÷ to¸n
Ng«n ng÷ TP
a ´ b - c + d
a*b-c+d
15+5*(a/2)
(x+5)/(a+3)-y/(b+5)*(x+2)*(x+2)
Quy t¾c tÝnh c¸c biÓu thøc sè häc:
-C¸c phÐp to¸n trong ngoÆc ®­îc thùc hiÖn tr­íc tiªn;
-Trong d·y c¸c phÐp to¸n kh«ng cã dÊu ngoÆc, c¸c phÐp nh©n, phÐp chia, phÐp chia lÊy phÇn nguyªn vµ phÐp chia lÊy phÇn d­ ®­îc thùc hiÖn tr­íc;
-PhÐp céng vµ phÐp trõ ®­îc thùc hiÖn theo thø tù tõ tr¸i sang ph¶i. 
Chó ý: Trong Pascal chỉ được phép sử dụng cặp dấu ngoặc tròn () để gộp các phép toán. Không dùng cặp dấu ngoặc vuông [] hay cặp dấu ngoặc nhọn {} như trong toán học.
3.Cñng cè kiÕn thøc.
H : Nh¾c l¹i nh÷ng kiÕn thøc cÇn ®¹t ®­îc trong bµi.
H­íng dÉn vÒ nhµ.
1. Häc lý thuyÕt, lµm bµi tËp 1, 2, 3, 4; §äc tr­íc phÇn 3,4 bµi 3
TuÇn: 4	NS: 3/09/2009 
TiÕt: 8	 NG: //2009
Bµi 3  : CH¦¥NG TR×NH M¸Y TÝNH Vµ D÷ LIÖU (T2)
I/ Môc tiªu : BiÕt c¸c phÐp to¸n so s¸nh trong ng«n ng÷ lËp tr×nh.
Biết khái niệm điều khiển tương tác giữa người với máy tính.
II/ ChuÈn bÞ : 
1. Gi¸o viªn : - SGK, SGV, tµi liÖu, Gi¸o ¸n
2. Häc sinh : - KiÕn thøc ®· häc ; §äc tr­íc bµi míi ;b¶ng phô...
III/ TiÕn tr×nh tiÕt d¹y : 
1. KiÓm tra bµi cò : 
(?1) Nªu mét sè kiÓu d÷ liÖu mµ em ®­îc häc? LÊy vÝ dô minh ho¹?
(?2) Nªu mét sè c¸c phÐp to¸n sè häc cã trong ng«n ng÷ Pascal? LÊy vÝ dô?
 (?3) D·y ch÷ sè 2010 cã thÓ thuéc nh÷ng kiÓu d÷ liÖu nµo? 
2. Bµi míi :
H§ cña GV vµ HS
Néi dung
H§1 HS biÕt ý nghÜa vµ c¸ch viÕt c¸c phÐp to¸n so s¸nh trong TP
! §­a lªn mµn h×nh b¶ng kÝ hiÖu c¸c phÐp to¸n so s¸nh trong to¸n häc.
! C¸c phÐp to¸n so s¸nh dïng ®Ó lµm g× ?=>H:§Ó so s¸nh c¸c sè, c¸c biÓu thøc víi nhau.
! §­a ra vÝ dô :
a) 5 ´ 2 = 9
b) 15 + 7 > 20 - 3
c) 5 + x ≤ 10 
H:ViÕt b¶ng phô kÕt qu¶ ss cña a, b, c.
?Theo em c¸c phÐp so s¸nh nµy viÕt trong ng«n ng÷ TP cã gièng trong to¸n häc kh«ng?=>H:TTr¶ lêi theo ý hiÓu.
! §­a lªn mµn h×nh b¶ng 
3. C¸c phÐp so s¸nh
- B¶ng kÝ hiÖu c¸c phÐp so s¸nh viÕt trong ng«n ng÷ Pascal:
KÝ hiÖu trong Pascal
PhÐp so s¸nh
KÝ hiÖu to¸n häc
=
B»ng
=
Kh¸c
≠
<
Nhá h¬n 
<
<=
Nhá h¬n hoÆc b»ng
≤
>
Lín h¬n
>
>=
Lín h¬n hoÆc b»ng
≥
Ví dụ: 3*2> 4; 5=5; 56; ..=> kq đúng
 5*2=9, 22>17, ..=> kết quả sai.
H§2: HS lµm quen víi mét sè d¹ng mµn h×nh giao tiÕp víi m¸y tÝnh
! §­a vÝ dô vÒ b¶ng th«ng b¸o kÕt qu¶.
H: Quan s¸t, l¾ng nghe G gi¶i thÝch.
! §­a lªn mµn h×nh hép tho¹i nhËp d÷ liÖu.
? Em ph¶i lµm g× khi xuÊt hiÖn hép tho¹i nµy? =>H:Tr¶ lêi theo ý hiÓu.
G : NhËn xÐt vµ gi¶i thÝch.
!Nªu hai t×nh huèng t¹m ngõng t¹i mµn h×nh kÕt qu¶ th«ng qua c¸c lÖnh vµ hép tho¹i.
G : Gi¶i thÝch tõng t×nh huèng.
H : L¾ng nghe ®Ó hiÓu .
G : §­a ra vÝ dô vÒ hép tho¹i. 
H : Quan s¸t vµ l¾ng nghe G gi¶i thÝch.
4. Giao tiÕp ng­êi - m¸y tÝnh
a) Th«ng b¸o kÕt qu¶ tÝnh to¸n
- LÖnh : 
 write('Dien tich hinh tron la ',X);
- Th«ng b¸o : 
b) NhËp d÷ liÖu
- LÖnh : 
write('Ban hay nhap nam sinh:');
read(NS);
- Th«ng b¸o : 
c) Ch­¬ng tr×nh t¹m ngõng
- LÖnh : 
Writeln('Cac ban cho 2 giay nhe...');
Delay(2000); 
Th«ng b¸o : 
- LÖnh : 
writeln('So Pi = ',Pi);
read; {readln;}
- Th«ng b¸o : 
d) Hép tho¹i
3. Cñng cè kiÕn thøc.
H : Nh¾c l¹i nh÷ng kiÕn thøc cÇn ®¹t ®­îc trong bµi.
G : Chèt l¹i nh÷ng kiÕn thøc träng t©m trong bµi.
H : §äc phÇn ghi nhí sgk.
4. H­íng dÉn vÒ nhµ.
1. Lµm bµi tËp 5, 6,7 (SGK)
2. Häc thuéc phÇn ghi nhí.
3. ChuÈn bÞ Bµi thùc hµnh sè 2 ®Ó tiÕt sau thùc hµnh.
 	Tæ tr­ëng kiÓm tra:
TuÇn: 5	NS: 19/09/2009 
TiÕt: 9	 NG: //2009
Bài thực hành 2: 
ViÕtch­¬ng tr×nh ®Ó tÝnh to¸n (t1)
I/ Mục tiêu:
Giúp hs tiếp tục làm quen cách soạn thảo, chỉnh sửa, biên dịch và chạy chương trình.
Giúp hs làm quen với các biểu thức số học trong chương trình Pascal.
II/ Chuẩn bị:
Gv: phòng máy, bài tập thực hành.
Hs: kiến thức cũ, sgk.
III/ Tiến trình dạy – học:
1.Bài cũ:
?HS1: Hãy phân biệt ý nghĩa của các câu lệnh Pascal sau đây:
 	Writeln('5+20=','20+5'); và Writeln('5+20=',20+5);
Trả lời: câu lệnh: Writeln('5+20=','20+5') sẽ in ra màn hình: 5+20=20+5.
 Câu lệnh: Writeln('5+20=',20+5); sẽ in ra màn hình: 5+20=25.
 ?HS2: Xác định kết quả của các biểu thức dưới đây:
a) 15 - 8 ≥ 3;	b) (20 - 15)2 ≠ 25;
Trả lời: 
a) True; 	b) Fales
2.Quá trình thực hành:
HĐ1: Chuẩn Bị
HĐ của GV
HĐ của HS
- Giáo viên quy địng số máy cho từng hs theo đúng số thứ tự.
- Giáo viên nhắc nhở hs về các quy định trong phòng thực hành.
- Hs về vị trí thực hành theo đúng quy địng của giáo viên.
- Hs lắng nghe.
HĐ2: Tiến trình thực hành
HĐ của GV
HĐ của HS
- Giáo viên yêu cầu hs làm bài tập 1a trong sách giáo khoa/ 22 vào vở bài tập của mình.
- Giáo viên hướng dẫn thêm cho hs hiểu yêu cầu của bài 1a.
- Giáo viên yêu cầu 4 hs lên bảng làm từng câu trong bài 1a.
- Gv: gọi 4 hs khác nhận xét.
-Gv: nhận xét, ghi điểm
- Gv lưu ý thêm: chỉ được dùng dấu ngoặc đơn để nhóm các phép toán.
! Trong quá trình thực hành nếu những phần nào quan trọng thì yêu cầu hs nên ghi lại vào vở.
!Nhắc nhở Hs phải chú ý sử dụng đúng các kí hiệu trong Pascal.
!Yêu cầu Hs khởi động pascal và làm tiếp bài tập 1b/ 22.
! Theo dõi và uốn nắn, nhắc nhở quá trình thực hành của hs.
! Nên chú ý cách gõ, các dấu chấm phẩy, từng câu lệnh.
! ý nghĩa của những biểu thức được đặt trong dấu nháy đơn?
!Gv lưu ý thêm: các biểu thức Pascal được đặt trong câu lệnh write