Giáo án Vật lý 9 - Chủ đề tự chọn
Bạn đang xem nội dung tài liệu Giáo án Vật lý 9 - Chủ đề tự chọn, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
TIẾT 1 VÀ 2 Chuû ñeà : ÑOAÏN MAÏCH MAÉC NOÁI TIEÁP Moân : Lyù - lôùp 9 I/ Muïc tieâu : - Reøn luyeän kyõ naêng giaûi BT tính ñieän trô ûtöông ñöông, cöôøng ñoä doøng ñieän, hieäu ñieän theá trong ñoaïn maïch noái tieáp. Bieát sô ñoà ñoaïn maïch trong nhöõng tröôøng hôïp giaûn ñôn - Phaùt trieån tö duy loâgic, phaân tích baøi toaùn tìm toøi caùch giaûi baøi toaùn, giaûi thaønh thaïo nhöõng BT ñôn giaûn. II/ Caùc taøi lieäu hoã trôï : * Saùch giaùo khoa Ly ù9, saùch baøi taäp Lyù 9. * Caùc taøi lieäu khaùc : Saùch phöông phaùp giaûi BT Lyù 9, Kieán thöùc cô baûn vaø naâng cao Vaät lyù, saùch luyeän giaûi & oân taäp Lyù 9. III/ Noäi dung : Nhaéc laïi cho HS caùc phöông phaùp : + Tính ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch - Ñoaïn maïch coù hai ñieän trô û: RAB = R1 + R2 - Ñoaïn maïch coù ba ñieän trô û: RAB = R1 + R2 + R3 - Ñoaïn maïch coù n ñieän trô û: RAB = R1 + R2 + R3+ ( neáu caùc ñieän trôû gioáng nhau: RAB = n.R; n laø soá ñieän trôû maéc noái tieáp) + Tính cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïch: - Caùch 1: Tính ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch Söû duïng ñònh luaät OÂm cho caû ñoaïn maïch: I = - Caùch 2: Tính cöôøng ñoä doøng ñieän qua ñieän trôû R nhôø vaøo ñònh luaät OÂm khi bieát hñt giöõa hai ñaàu R vaø giaù trò cuûa R( cöôøng ñoä doøng ñieän qua R chính la cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïch) + Tính hieäu ñieän theá giöõa hai ñieåm baát kyø trong maïch: - Tính hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu moät ñieän trôû: duøng ñònh luaät OÂm cho ñoïan maïch chöùa ñieän trôû ñoù. I = - Tính hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu ñoïan maïch : * Duøng : I = * Duøng coâng thöùc: UAB = U1 + U2 + U3 - Tính hieäu ñieän theá giöõa hai ñieåm M,N baát kyø treân maïch: * Tìm ñtrôû tñöông ñoaïn maïch MN: RMN = R1 + R2 + R3+ * Tìm cñ doøng ñieän I trong maïch. * Tinh hñtheá UMN baèng coâng thöùc UMN = I.RMN 2- Baøi taäp aùp duïng: Baøi 1:Hai ñieän trôû R1= 15W, R2 =30W maéc noái tieùp nhau trong moät ñoaïn maïch. a)Tìm ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch b) Phaûi maéc noái tieáp theâm vaøo ñoaïn maïch moät ñieän trôû R3 baèng bao nhieâu ñeå ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch laø 55W ? ( R12= R1+ R2 =15W+30W = 45W R123= R1+ R2+R3 = R12 + R3Þ R3 = 55 – 45 = 10W ) B 1 U2 1 U1 1 UAB R2 1 R1 1 I / / _ khi ñoùi hai laàn so vôùi ban ñaàu . Tính giaù trò cr rong ñoaïn maïch noái tieáp + A Baøi 2: Chöùng minh raèng ñieän trôû maéc noái tieáp nhö hình beân,ta coù heä thöùc trong ñoù U1 vaø U2 laàn löôït laø hieäu ñieän Theá giöõa hai ñaàu moãi ñieän trôû R1 vaø R2. ( Hd : goïi I laø cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïch , ta coù U1 = I.R1, U2 = I.R2 , laäp tæ soá suy ra ) Baøi 3: Cho hai ñieän trôû R1 vaø R2 maéc noái tieáp vaøo hai ñieåm A,B. Ampekeá ño cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïch . a) Veõ sô ñoà maïch ñieän b) Cho R1 =12W , R2 = 28W hieäu ñieän theá UAB = 60V.Tìm soá chæ cuûa Ampekeá. A R2 1 R1 1 B 1 A 1 Hd: sô ñoà nhö treân R12= R1+ R2; cöôøng ñoä doøng ñieän I= Baøi 4: Cho maïch ñieän nhö hình veõ A B 1 A 1 R1 1 R2 1 Bieát R1 = 2R2 , ampekeá chæ 1,8A,hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu ñoaïn maïch laø UAB = 54V . Tính R1 vaøR2 ? ( Ñieän trôû töông ñöông cuûa maïch ñieän R12= R1+ R2 = 2R2+ R2= 3R2 R2 1 R1 1 R3 1 B 1 A 1 R12= Baøi 5: Cho maïch ñieän nhö hình veõ Trong ñoù R1 = 2W , R2 = 9W, ñieän trôû R3 coù theå thay ñoåi ñöôïc giaù trò. Hieäu ñieän theá UAB=36V. Cho R3 = 7W . Tính cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïch. Ñieàu chænh R3 ñeán moät giaù trò R’ thì thaáy cöôøng ñoä doøng ñieän giaûm di hai laàn so vôùi ban ñaàu . Tính giaù trò cuûa R’ khi ñoù (Hd: Ñieän trôû töông ñöông ñoaïn maïch R123 = 18W . Cöôøng ñoä doøng ñieän qua maïch I= R1 1 B A R2 Do cöôøng ñoä doøng ñieän giaûm ñi hai laàn neân ñieän trôû töông ñöông taêng hai laàn.Ta coù: R123= R1+ R2+R’ = 2R123= 36 W .suy ra R’ = 25 W . Baøi 6: Cho maïch ñieän nhö hình veõ Bieát R1 = 5W , R2 = 10W,Hieäu ñieän theá hai ñaàu Ñoaïn maïch AB baèng 18V Tính soá chæ cuûa voân keá vaø Ampekeá? Neáu taêng hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu ñoaïn maïch Theâm 12V nöõa thì soá chæ cuûa cuûa voân keá vaø Ampekeá seõ thay ñoåi nhö theá naøo? (Hd: a- Ñieän trôû töông ñöông R12= 15V Soá chæ Ampekeá: 1,2A. Soá chæ Voân keá : 6V(la hieäu ñieän theá 2 ñaàu R1) b- Hieäu ñieän theá sau khi taêng laø U’= 30V Soá chæ Ampekeá luùc naøy laø I’ = 2A Soá chæ Voân keá luùc naøy laø U’ = I’.R1 = 10V TIẾT 3 VÀ 4 Chuû ñeà : ÑOAÏN MAÏCH MAÉC SONG SONG I/ Muïc tieâu : - Reøn luyeän kyõ naêng giaûi BT tính ñieän trô ûtöông ñöông, cöôøng ñoä doøng ñieän, hieäu ñieän theá trong ñoaïn maïch song song. Bieát sô ñoà ñoaïn maïch trong nhöõng tröôøng hôïp giaûn ñôn - Phaùt trieån tö duy loâgic, phaân tích baøi toaùn tìm toøi caùch giaûi baøi toaùn, giaûi thaønh thaïo nhöõng BT ñôn giaûn. II/ Caùc taøi lieäu hoã trôï : * Saùch giaùo khoa Lyù9, saùch baøi taäp Lyù 9. * Caùc taøi lieäu khaùc : Saùch phöông phaùp giaûi BT Lyù 9, Kieán thöùc cô baûn vaø naâng cao Vaät lyù, saùch luyeän giaûi & oân taäp Lyù 9. III/ Noäi dung : 1.Nhaéc laïi cho HS caùc phöông phaùp : + Tính ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch - Ñoaïn maïch coù hai ñieän trô û: - Ñoaïn maïch coù ba ñieän trô û: + Tính cöôøng ñoä doøng ñieän trong caùc ñoaïn maïch reõ: Aùp duïng coâng thöùc ñònh luaät OÂm : I/ =Trong ñoùU laø Hieäu ñieän theá hai ñaàu ñoaïn maïch,R/ laø ñieän trôû tñ cuûa ñoaïn maïch caàn tính cöôøng ñoä doøng ñieän +Tính cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïch chính: Coù theå söû duïng moät trong caùc caùch sau: Caùch 1: -Tính ñieän trôû tñ cuûa caû maïch ñòeân - Aùp duïng coâng thöùc ñònh luaät OÂm : Caùch 2: Tính cöôøng ñoä doøng ñieän trong caùc ñoaïn maïch reõ: I1 ,I2 ,I3 , Tính cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïch chính baèng coâng thöùc : I = I1+I2+I3+ + Tính hieäu ñieän theá : *Tính hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu moät ñieän trôû: - Tính Cñ doøng ñieän I qua ñieän trôû ñoù. - Söû duïng diònh luaät OÂm : U =I.R *Tính hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu ñoïan maïch : Caùch 1: -Tính hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu cuûa moät ñoaïn maïch reõ, ñoù cuõng laø hieäu ñieän theágiöõa hai ñaàu ñoaïn maïch. Caùch 2: -Tính ñieän trôû tñ Rt ñ cuûa caû maïch ñieän. -Tìm cñdñ I trong maïch chính. -Aùp duïng coâng thöùc :UAB = I.RAB * Tính hieäu ñieän theá giöõa hai ñieåm M,N baát kyø cuøng naèm treân moät ñoaïn maïch reõ Aùp duïng coâng thöùc :UMN =I.RMN (I laø cñdñ chaïy qua ñoaïn maïch MN,RMN laø ñieän trôû tñ cuûa ñoaïn maïch MN ) 2- Baøi taäp aùp duïng: Baøi 1:Treân hình veõ 1a,b,c döôùi ñaây laø ba caùch maéc caùc ñieän trôû,am pe keá ,voân keá vaøo hñt UAB Haõy cho bieát : a)Caùc ñieän trôû R1 vaø R2 ñöôïc maéc nhö theá naøo trong maïch ñieän. b)Nhaän xeùt veà soá chæ cuûa caùc ampe keá vaø voân keá trong moãi maïch ñieän. ( Höôùng daãn : a) Caùc ñieän trôû R1 vaø R2 maéc song song nhau. b)Trong caû ba maïch ñieän soá chæ cuûa caùc Ampe keá laø nhö nhau, soá chæ cuûa caùc voân keá cuõng gioáng nhau Baøi 2: Cho maïch ñieän goàm hai ñieän trôû R1= 30 , R2= 60 maéc song song nhau vaøo hieäu ñieän theá 15 V. Tính ñieän trôû töông ñöông cuûa maïch ñieän. b) Tìm cöôøng ñoä doøng ñieän qua caùc ñieän trôû vaø cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïch chính. ( Hd : a)Ñieän trôû tñ: R12= b)Cöôøng ñoä doøng ñieän qua caùc ñieän trôû: I1=A ; I2= A Cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïch chính :I =I1+ I2= 0.75 A Baøi 3: Cho maïch ñieän goàm ba ñieän trôû R1=12,R2 = R3=24 maéc song songvôùi nhau a) Tính ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch. b) Ñaët vaøo hai ñaàu ñoaïn maïch moät hieäu ñieän theá khoâng ñoåi U=54V.Tính doøng ñieän qua caùc ñieän trôû vaø doøng ñieän trong maïch chính . (Hd: a)Ñieän trôû töông ñöông Rt ñ= b)Doøng ñieän qua caùc ñieän trôû: Qua R1: I1=A Qua R2 vaø R3 : = 2,25 A Doøng ñieän qua maïch chính : I = I1 + I2 + I3 = 4,5 + 2,25 + 2,25 = 9 A Baøi 4: Cho maïch ñieän nhö hình veõ Bieát R1= 15 ,R2= 10 Vaø soá chæ cuûa voân keá laø 25 V Tính ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch Tìm soá chæ cuûa caùc ampe keá. (Hd: a) b)Soá chæ ampe keá A1 : A Soá chæ ampe keá A2: A Soá chæ ampe keá A : I= I1 + I2 = 1,67 +2,5 = 4,17 A. Baøi 5: Ñaët vaøo hai ñaàu ñieän trôû R1 moät hñt U = 20 V thì cñdñ qua noù laø 1 A.Neáu maéc song song vôùi R1 moät ñieän trôû R2 thì cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïch chính khi ñoù laø 1,8 A. Tính R1 vaø R2 Höôùng daãn : Ñieän trôû R1 = Khi maéc song song vôùi R1 thì cöôøng ñoä doøng ñieän qua R2 laø I2 = I - I1 = 1,8 -1 =0,8 A Ñieän trôû R2 = Baøi 6: Bieát ñieän trôû R1=25 chòu ñöôïc cöôøng ñoä doøng ñieän toái ña laø 2,5A, coøn ñieän trôû R2 =32 chòu ñöôïc cöôøng ñoä doøng ñieän toái ña laø 1,6A .Neáu maéc hai ñieän trôû treân song song vôùi nhau thì hñt toái ña coù theå ñaët vaøo hai ñaàu ñoaïn maïch ñoù laø bao nhieâu ñeå khi hoaït ñoäng khoâng coù ñieän trôû naøo hoûng? (Hd: Vôùi ñieän trôû R1, hieäu ñieän theá toái ña coù theå ñaët vaøo hai ñaàu ñeå noù khoâng bò hoûng laø U1=I1.R1= 2,5.25=62,5V. Vôùi ñieän trôû R2 hieäu ñieän theá toái ña coù theå ñaët vaøo hai ñaàu ñeå noù khoâng bò hoûng laø U2=I2..R2=1,6.32=51,2 V Vaäy khi maéc R1 vaø R2 song song vôùi nhau, hieäu ñieän theá toái ña ñaët vaøo hai ñieän trôû ñeå khi hoaït ñoäng chuùng ñeàu khoâng bò hoûng laø U2 =51,2 V TIẾT 5 VÀ 6 Chuû ñeà :ÑÒNH LUAÄT OÂM CHO ÑOAÏN MAÏCH HOÃN HÔÏP I Muïc tieâu : -Reøn luyeän kyû naêng giaûi baøi taäp tính ñ/trôû t/đương,cđdđ,hieäu ñieän theá, coâng , coâng suaát, nhieät löôïng toaû ra trong ñoaïn maïch hoãn hôïp . Bieát veõ sô ñoà trong ñoaïn maïch ñieän. -P/trieån t/duy loâgic,bieát n/ñònh b/toaùn vaø ph/tích b/toaùn töø ñoù giaûi b/toaùn moät caùch coù h/quaû cao II/Taøi lieäu tham khaûo : -Saùch giaùo khoa lôùp 9,saùch baøi taäp vaät lyù 9,saùch baøi taäp vaät lyù naâng cao vaø saùch oân taäp. III/Noäi dung : 1/ Nhaéc laïi kieán thöùc : + Ñoaïn maïch noái tieáp : Ñieän trôû : Rtñ = R1 + R2 + + Rn Cñdñ : I = I1 = I2 = . = I n HÑT : U = U1 + U2 + + Un + Ñoaïn maïch song song : Ñieän trôû : Cñdñ : I = I1 + I2 + + In HÑT : U = U1 = U2 = = Un + Coâng cuûa doøng ñieän : A = U.I.t hay A = P.t +Coâng suaát cuûa d/ñieän : P = +Nhieät löôïng toaû ra ôû daây daãn : Q = I2.R.t ( Ñôn vò laø J ) Q = 0,24.I2.R.t ( Ñôn vò laø Calo ) 2/Baøi taäp aùp duïng : Baøi 1 : Coù hai ñieän trôû R1 = 20 vaø R2 = 40.Ñieän trôû R1 chòu ñöôïc doøng ñieän toái ña tôùi 2A, ñieän trôû R2 tôùi 1,5A. a/ Coù theå maéc noái tieáp hai ñieän trôû ñoù vaøo hai ñieåm coù hieäu ñieän theá toái ña bao nhieâu voân? b/ Coù theå maéc song song hai ñieän trôû ñoù vaøo hai ñieåm coù hieäu ñieän theá toái ña bao nhieâu voân? ( Höôùng daãn ) Neáu maéc noái tieáp thì Cñdñ : I1 = I2 = I = 1,5A Ñieän trôû töông ñöông Rtñ = R1 + R2 = 20 + 40 = 60 Hieäu ñieän theá U = I . Rtñ = 1,5A.60 = 90V Neáu maéc song song thì HÑT ôû ñieän trôû R1 laø : U1 = R1.I1 = 20 .2A = 40V Ôû ñieän trôû R2 laø : U2 = R2.I2 = 40 .1,5A = 60V Vì maéc song song neân HÑT baèng nhau ,cho neân ta choïn HÑT 40V Baøi 2 : Cho ñoaïn maïch ñieân nhö hình veõ,bieát R1 R2 R1 = 10 ,R2 = 50,R3 = 40.Ñieän trôû ampe keá A vaø daây noái khoâng ñaùng keå.Hieäu ñieän theá giöõa hai ñieåm MN ñöôïc giöõ nguyeân khoâng ñoåi. R3 a/ Cho ñieän trôû cuûa bieán trôû R0 = 0 ta thaáy ampe keá chæ 1,0A. Tính cöôøng ñoä doøng ñieän qua moãi + - ñieän trôû vaø hieäu ñieän theá giöõa hai ñieåm MN ? M N R b/ Cho ñieän trôû cuûa bieán trôû moät giaù trò naøo ñoù,ta thaáy ampe keá chæ 0,8A. Tính cöôøng ñoä doøng ñieän qua moãi ñieän trôû vaø qua bieán trôû .Tính nhieät löôïng toaû ra treân ñieän trôû R3 trong thôøi gian 10 phuùt ? ( HD) a/ - Vì R0 = 0 vaø ampe keá chæ 1,0A neân trong maïch chæ coøn laïi R1,R2 vaø R3 . Töø ñoù ta tính cñdñ qua moãi ñieän trôû vaø hñt giöõa hai ñieåm MN . R12 = R1 + R2 = 10 + 50 = 60 ; R123 = = = 24; UMN = I.R123 = 1.24=24V; Vì U3 = U12 = UMN = 24V; I1 = I2 = = = 0,4A ; I3 = = = 0,6A b/ - Vì R0 khaùc 0 neân ampe keá chæ 0,8A . HĐT khoâng ñoåi,ta tìm ñöôïc ñieän trôû töông ñöông Rtñ = = = 30 , suy ra I’ = I bt = 0,8A ; Rtñ = R123 + Rbt => Rbt = Rtñ - R123 = 30 – 24 = 6 ; Ubt = Ibt .Rbt = 0,8. 6 = 4,8V ; U123 = UMN – Ubt = 24 – 4,8 = 19,2V ; I1 = I2 = = = 0,32A ; I3 = = = 0,48A ;Q3 = I.R3.t = 0,482.40.600=5529.6J Baøi 3 : Hai daây ñieän trôû 24 vaø 8 laàn löôït ñöôïc maéc noái tieáp vaø song song vaøo hai ñieåm M,N coù hieäu ñieän theá ñöôïc duy trì ôû 12V. Theo moãi caùch maéc ñoù : a/ Tính ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch MN . b/ Tính hieäu ñieän theá vaø cöôøng ñoä doøng ñieän qua moãi ñieän trôû . c/ Tính nhieät löôïng toaû ra ôû ñoaïn MN trong thôøi gian 10 phuùt . d/ So saùnh coâng suaát cuûa doøng ñieän qua moãi ñieän trôû . (HD): a/Noái tieáp: Rtñ = R1 + R2 = 24+8 = 32 Song song: Rtñ = b/Noái tieáp: U1=I1.R1=0.375.24=9V ; U2 = I2 .R2= 0.375.8 =3V Song song: I1 = ; I2 = ; U = 12V c/ Noái tieáp: Q =Rtñ.I2.t = 32.0,3752.600 = 2700J Song song: Q =Rtñ.I2.t =6.22.600 = 14400J d/Noái tieáp: P1= U1.I1 = 9.0,375 = 3,375W ; P2 = U2.I2= 3.0,375 = 1,125W => P1 = 3.P2 Song song: P1= U1.I1 = 12.0,5 = 6W; P2 = U2.I2= 12.1,5 = 18W. => P1 = 1/3 P2 Baøi 4: Moät hoïc sinh maéc noái tieáp moät baøn laø 110V-550W vôùi moät boùng ñeøn 110V-60W ñeå duøng vaøo maïng ñieän 220V. a/ Tính ñieän trôû R1 cuûa baøn laø vaø R2 cuûa boùng ñeøn chuùng hoaït ñoäng bình thöôøng. b/ Coi ñieän trôû laø khoâng thay ñoåi, tính cöôøng ñoä doøng ñieän qua maïch. c/ Tính coâng suaát thöïc teá P1’, P2’ cuûa baøn laø vaø boùng ñeøn khi ñöôïc maéc noái tieáp vaøo maïng ñieän 220V . Maéc nhö vaäy coù haïi gì ? d/ Neáu maéc noái tieáp hai boùng ñeøn 110V-60W vaøo maïng ñieän 220V thì hoaït ñoäng cuûa caùc ñeøn coù bình thöôøng khoâng ? ( HD ) a/ Tính R1 vaø R2 baèng c/thöùc P = cuûa moãi loaïi khi chuùng saùng bình thöôøng R1 = ; R2 = b/ Tính ñieän trôû maéc noái tieáp ,roài tính cöôøng ñoä doøng ñieïn qua maïch. R12 = R1 + R2 = 22+202 = 224 ; I = c/ Tính coâng suaát thöïc teá P1vaø P2 khi maéc vaøo maïng ñieän 220V -> coù haïi gì cho boùng ñeøn. P1 = U1.I = R1.I2 = 22.12 = 22W ; P2 = U2.I = R2.I2 = 202.12 = 202W d/ Neáu maéc 2 ñeøn nhö nhau 110V-60W vaøo hñt 220V thì ñeøn saùng nhö theá naøo . Tieát : 7 Chuû ñeà: OÂN TAÄP. A-Muïc tieâu: -OÂn taäp veà cöôøng ñoä doøng ñieän, hieäu ñieän theá, ñieän trôû, ñònh luaät OÂm cho ñoaïn maïch, ñoaïn maïch noái tieáp vaøñoaïn maïch song song, coâng thöùc ñieän trôû; coâng suaát, coâng, ñònh luaät Jun –Len-xô. -Reøn luyeän vaø cuûng coá kó naêng aùp duïng caùc coâng thöùc tính caùc ñaïi löôïng noùi treân. -Phaùt trieån tö duy loâgic, phaân tích baøi toaùn, ñeà ra phöông phaùp giaûi caùc baøi toaùn ñònh tính vaø ñònh löôïng. B-Caùc taøi lieäu hoã trôï: -Saùch giaùo khoa Vaät lyù lôùp 9. Saùch baøi taäp vaät lyù lôùp 9. -Caùc taøi lieäu khaùc: OÂn taäp vaø kieåm tra vaät lyù lôùp 9; höôùng daãn laøm baøi taäp vaø oân taäp vaät lyù lôùp 9; reøn kyõ naêng giaûi BR vaät lyù lôùp 9. C-Noäi dung: I-Lyù thuyeát: 1/Ñieän trôû cuûa daây daãn – Ñònh luaät OÂm: *Ñònh luaät OÂm: -Noäi dung: xem SGK vaät lyù lôùp 9 trang 8. – Coâng thöùc: I= *Ñieän trôû cuûa daây daãn ñöôïc xaùc ñònh baèng coâng thöùc: R = 2/Ñoaïn maïch noái tieáp: *Cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïch: I = I1 = I2 = .=In *Hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu ñoaïn maïch: U = U1 + U2 + +Un *Ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch: R = R1 + R2++Rn 3/Ñoaïn maïch song song:*Cöôøng ñoä doøng ñieän chaïy qua maïch chính: I = I1 + I2 + +In *Hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu ñoaïn maïch: U = U1 = U2 = .=Un *Ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch: 4/Söï phuï thuoäc cuûa ñieän trôû vaøo vaät lieäu laøm daây daãn: *Noäi dung: xem SGK vaät lyù lôùp 9 trang 27 *Coâng thöùc ñieän trôû: R = 5/Coâng suaát ñieän cuûa moät ñoaïn maïch: baèng tích cuûa hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu ñoaïn maïch vaø cöôøng ñoä doøng ñieän qua noù Coâng thöùc tính P = UI *Caùc coâng thöùc khaùc: P = = I2 R = *Löu yù :khi bieát soá voân vaø soá oat treân caùc duïng cuï ñieän ta tính ñöôïc ñieän trôû cuûa duïng cuï: R = 6/Coâng cuûa doøng ñieän saûn ra ôû moät ñoaïn maïch: laø soá ño löôïng ñieän naêng chuyeån hoaù thaønh caùc daïng naêng löôïng khaùc Coâng thöùc: A = P t = UIt. 7/Ñònh luaät Jun – Len-xô: *Noäi dung ñònh luaät: xem SGK vaät lyù lôùp 9 trang 46. *Coâng thöùc: Q = I2Rt ( ñôn vò laø J) Q = 0,24I2Rt ( ñôn vò laø cal) *Caùc coâng thöùc khaùc: Q = UIt = II-Baøi taäp: Phaàn I: Choïn caâu traû lôøi ñuùng 1/Moät boùng ñeøn ñieän khi thaép saùng coù ñieän trôû 15 vaø cöôøng ñoä doøng ñieän chaïy qua daây toùc boùng ñeøn laø 0,3A. Hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu daây toùc boùng ñeøn khi ñoù laø: A. U = 5V B. U = 15,3V C. U = 4,5V D . Moät giaù trò khaùc. ( KQ: caâu C ) 2/Trong ñoaïn maïch maéc noái tieáp, coâng thöùc sau ñaây laø sai : A. U = U1 + U2 +.+Un B. I = I1 = I2 = ..In. C. R = R1 = R2 = .=Rn D. R = R1 + R2 + .+Rn ( KQ: caâu C ) 3/Cho hai ñieän trôû R1= 4; R2 = 6 ñöôïc maéc song song vôùi nhau. Ñieän trôû töông ñöông R cuûa ñoaïn maïch laø: A. R = 10 B. R = 2,4 C. R = 2 D. R = 24 ( KQ: caâu B ) 4/ Moät ñieän trôû coù giaù trò R = 25 maéc vaøo hai ñieåm coù hieäu ñieän theá U = 10V. Cöôøng ñoä doøng ñieän chaïy qua ñieän trôû laø : A. I = 2,5A B. I = 0,4A C. I = 15A D. I = 35A ( KQ: caâu B ) 5/ Khi maéc moät boùng ñeøn vaøo hieäu ñieän theá 3V thì doøng ñieän chaïy qua noù coù cöôøng ñoä 0,2A. Coâng suaát tieâu thuï cuûa boùng ñeøn laø : A. P = 0,6J B. P = 0,6W C. P = 15W D. Moät giaù trò khaùc. ( KQ: caâu B ) Phaàn II: baøi taäp töï luaän. Giöõa hai ñieåm A, B cuûa maïch ñieän coù hieäu ñieän theá khoâng ñoåi baèng 6V, coù maéc noái tieáp hai ñieän trôû R1 = 4 ; R2 = 6. 1/Tính ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch vaø cöôøng ñoä doøng ñieän qua moãi ñieän trôû. 2/Tính hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu moãi ñieän trôû vaø coâng suaát doøng ñieän trong ñoaïn maïch. 3/Maéc theâm moät ñieän trôû R3 noái tieáp vôùi R1, R2 thì cöôøng ñoä doøng ñieän qua ñoaïn maïch ño ñöôïc 0,2A. Tính ñieän trôû R3. Höôùng daãn giaûi: 1/ -Ñieän trôû töông ñöông R = R1 + R2 = 4 + 6 = 10 -Cöôøng ñoä doøng ñieän qua moãi ñieän trôû: I1 = I2 = I = = = 0,6A 2/-Hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu moãi ñieän trôû: U1 = I1R1 = 0,6 x 4 = 2,4V U2 = I2R2 = 0,6 x 6 = 3,6 V -Coâng suaát doøng ñieän trong ñoaïn maïch: P = UI = 6 x 0,6 = 3,6W. 3/Khi maéc theâm R3 noái tieáp vôùi R1, R2 ; I’ = 0,2A Ñieän trôû töông ñöông cuûa maïch: R’ = = = 30A Ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch maéc noái tieáp goàm R1, R2, R3: R’ = R1 + R2 + R3 Suy ra R3 = R’ – ( R1 + R2) = 30 – 10 = 20 UAB / / I Tieát : 8 KIEÅM TRA 1 TIEÁT Chuû ñeà töï choïn : vaät lyù – lôùp 9 A-Lyù thuyeát: 1/Phaùt bieåu ñònh luaät OÂm. Vieát heä thöùc cuûa ñònh luaät, giaûi thích caùc kí hieäu vaø cho bieát ñôn vò ño cuûa caùc ñaïi löôïng trong heä thöùc. 2/Phaùt bieåu ñònh luaät Jun – Len-xô. Vieát heä thöùc cuûa ñònh luaät, giaûi thích caùc kí kí hieäu vaø cho bieát ñôn vò cuûa caùc ñaïi löôïng trong heä thöùc. B-Baøi taäp: Hai ñieän trôû R1 = 18, R2 = 6 ñöôïc maéc song song vaøo maïch ñieän coù hieäu ñieän theá ñöôïc duy trì ôû 9V. 1/Tính ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch. 2/Tính cöôøng ñoä doøng ñieän qua moãi ñieän trôû vaø qua maïch chính. 3/Tính nhieät löôïng toaû ra ôû ñoaïn maïch trong thôøi gian 5 phuùt. 4/Maéc song song theâm moät boùng ñeøn ( 12V – 6W) vôùi hai ñieän trôû noùi treân. Boùng ñeøn coù saùng bình thöôøng khoâng ? Taïi sao ? Tính cöôøng ñoä doøng ñieän qua maïch chính trong tröôøng hôïp naøy ? ÑAÙP AÙN, BIEÅU ÑIEÅM VAØ HÖÔÙNG DAÃN CHAÁM. Ñaùp aùn vaø höôùng daãn chaám Bieåu ñieåm A-Lyù thuyeát 1/*Ñònh luaät OÂm: cöôøng ñoä doøng ñieän chaïy qua daây daãn tæ leä thuaän vôùi hieäu ñieän theá ñaët vaøo hai ñaàu daây daãn vaø tæ leä nghòch vôùi ñieän trôû cuûa daây. *Heä thöùc cuûa ñònh luaät: I= *Giaûi thích: I laø cöôøng ñoä doøng ñieän (A) U laø hieäu ñieän theá (V). R laø ñieän trôû cuûa daây () 2/*Ñònh luaät Jun – Len-xô: Nhieät löôïng toaû ra ôû daây daãn khi coù doøng ñieän chaïy qua tæ leä thuaän vôùi bình phöông cöôøng ñoä doøng ñieän , vôùi ñieän trôû cuûa daây daãn vaø thôøi gian doøng ñieän chaïy qua. *Heä thöùc cuûa ñònh luaät: Q = I2Rt. *Giaûi thích: Q laø nhieät löôïng ( J) I laø cöôøng ñoä doøng ñieän ( A) R laø ñieän trôû cuûa daây daãn () t laø thôøi gian (s) B-Baøi taäp: 1/ Ñieän trôû töông ñöông: R = = = = 4,5 2/ Cöôøng ñoä doøng ñieän qua moãi ñieän trôû: I= = = 0,5A I= = = 1,5A Cöôøng ñoä doøng ñieän qua maïch chính: I = I1 + I2 = 0,5 + 1,5 = 2A 3/ t = 5 ph = 300s Nhieät löôïng toaû ra : Q = I2Rt = 22. 4,5. 300 = 5400J 4/ - Vì U = 9V < Uñ = 12V neân ñeøn saùng yeáu hôn bình thöôøng. -Ñieän trôû cuûa ñeøn: R3 = = = 24 -Doøng ñieän qua ñeøn : I3 = = = 0,375A -Cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïch chính : I’ = I + I3 = 2 + 0,375 = 2,375A. (Coù theå so saùnh I3 = 0,375 < Iñm = = 0,5Añeøn saùng yeáu hôn bình thöôøng) 5 ñieåm 1,0 ñieåm 0,75 ñieåm 0,75 ñieåm 1,0 ñieåm 0,5 ñieåm 1,0 ñieåm. 5 ñieåm 0,5 ñieåm 0,5 ñieåm 0,5 ñieåm 0,5 ñieåm 0,5 ñieåm 1,0 ñieåm 0,5 ñieåm 0,25 ñieåm 0,25 ñieåm 0,5 ñieåm Löu yù: +Neáu HS giaûi caùch khaùc maø laäp luaän ñuùng vaø keát quaû ñuùng thì vaãn cho ñieåm toái ña. +Laäp luaän ñuùng maø keát quaû sai thì cho nöûa soá ñieåm. ++Laäp luaän sai maø keát quaû ñuùng thì khoâng cho ñieåm. +Thieáu hoaëc sai ñôn vò ôû keát quaû thì tröø 0,25 ñieåm vaø chæ tröø toái ña 2 laàn cho toaøn baøi toaùn.
File đính kèm:
Chủ đề tự chọn lý 9.doc
