Kì thi học sinh giỏi cấp tỉnh năm học 2004-2005

UBND TỈNH THỪA THIÊN HUẾ KÍ THI HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH
 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO Năm học 2004-2005
 ---------------
MÔN : VĂN-TIẾNG VIỆT LỚP 9 (Vòng 2)
ĐỀ THI CHÍNH THỨC Thời gian: 120 phút (không kể thời gian chép đề)

I.TIếNG VIệT: (6 điểm) 
Cho câu chốt : 
" Mỗi tác phẩm văn học mở ra cho chúng ta một ô cửa sổ cuộc đời."
Em hãy viết một đoạn qui nạp (không quá mười dòng giấy thi).
II. LàM VăN: (14 điểm)
Trình bày những cảm nhận sâu sắc của em khi đọc bài thơ sau: 
 KHOảNG TRờI, Hố BOM
 Lâm Thị Mỹ Dạ
Chuyện kể rằng em cô gái mở đường
Để cứu con đường đêm ấy khỏi bị thương
Cho đoàn xe kịp giờ ra trận
Em đã lấy tình yêu Tổ quốc của mình thắp lên ngọn lửa
Đánh lạc hướng thù. Hứng lấy luồng bom ...
Đơn vị tôi hành quân qua con đường mòn
Gặp hố bom nhắc chuyện người con gái 
Một nấm mồ, nắng ngời bao sắc lá,
Tình yêu thương, bồi đắp cao lên ...
Tôi nhìn xuống hố bom đã giết em
Mưa đọng lại một khoảng trời nho nhỏ
Đất nước mình nhân hậu
Lấy nước trời xoa dịu vết thương đau
Em nằm dưới đất sâu
Như khoảng trời đã nằm yên trong đất
Đêm đêm, tâm hồn em tỏa sáng
Những vì sao ngời chói, lung linh
Có phải thịt da em mềm mại, trắng trong
Đã hóa thành những làn mây trắng ?
Và ban ngày khoảng trời ngập nắng
Đi qua khoảng trời em - Vầng dương thao thức 
Hỡi mặt trời, hay chính trái tim em trong ngực
Soi cho tôi 
Ngày hôm nay bước tiếp quãng đường dài ?
Tên con đường là tên em gởi lại
Cái chết em xanh khoảng trời con gái
Tôi soi lòng mình trong cuộc sống của em
Gương mặt em, bạn bè tôi không biết
Nên mỗi người có gương mặt em riêng.
 Trường Sơn 10-1972
 (Thơ giải thưởng báo Văn Nghệ 1972 - 1973)
UBND TỈNH THỪA THIÊN HUẾ KÍ THI HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH
 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO Năm học 2004-2005
 ---------------
MÔN : VĂN-TIẾNG VIỆT LỚP 9 (Vòng 2)

 
 ĐÁP ÁN CHẤM THI

I.TIếNG VIệT: (6 điểm)
Những gợi ý và biểu điểm:
- Đoạn văn viết đúng hình thức qui nạp. Các ý nêu trước mang tính cụ thể, chi tiết, phù hợp với nội dung của câu chốt. Có lý lẽ và dẫn chứng hài hòa trong toàn mạch văn. Diễn đạt trôi chảy. Bảo đảm yêu cầu về số dòng.	 (6 điểm)
- Đoạn văn viết đúng hình thức qui nạp. Các ý tương đối phù hợp với nội dung câu chốt. Có thể còn nặng về lý lẽ hoặc dẫn chứng. Bảo đảm yêu cầu số dòng.	 (4 điểm)
- Đoạn văn chưa thể hiện rõ nét tính qui nạp. Các ý chưa thật hài hòa, mạch lạc. Có vượt quá yêu cầu số dòng.	 (2 điểm)
- Đoạn văn lạc đề, lạc phương pháp.	 (0 điểm)
II LàM VăN : (14 điểm)
A. Yêu cầu chung:
- Nắm kỹ năng làm bài nghị luận phân tích tác phẩm văn học. 
- Nêu bật được giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
- Cảm thụ chân thành và sâu sắc. Diễn đạt tốt.
B. Yêu cầu cụ thể:
Học sinh có thể cảm nhận được nhiều điểm đặc sắc trong bài thơ. Sau đây là một số gợi ý :
1. Nội dung :	
a. Cảm nhận về sự hy sinh cao cả của người nữ thanh niên xung phong (TNXP) ở Trường sơn những năm đánh Mỹ :
- Hành động dũng cảm, xả thân hy sinh, quên mình để cứu đường, thông xe của cô gái TNXP. 
- Cô hy sinh không đòi hỏi một sự ghi công, đền đáp nào.
- Bài thơ là lời tưởng niệm chân thành của đồng đội và của tất cả những ai đang sống.
b. Cảm nhận về sự hóa thân của ngưòi nữ TNXP vào thiên nhiên, vào quê hương :
- Từ những liên tưởng lô gíc về sự chuyển hoá của sự sống con người vào tự nhiên, bài thơ mở ra trường liên tưởng giàu cảm xúc trước sự hy sinh của cô gái TNXP. 
- ý thơ gợi ra sự bất tử, trường tồn của cô trong lòng quê hương, trong đời sống dân tộc và trong thiên nhiên.
- ý thơ cũng mang đến giá trị nhân sinh cho những sự vật thiên nhiên, khiến chúng trở nên âm vang, sâu thẳm và đầy sức ám ảnh...
...
2. Nghệ thuật:
a. Thể thơ tự do phản chiếu mạch cảm xúc chân thành của tác giả.
b. Ngôn ngữ, hình ảnh thơ giản dị song biểu cảm, giàu sức gợi, sức liên tưởng. 
c. Các thủ pháp nhân hoá, so sánh, ẩn dụ, câu hỏi tu từ được sử dụng hiệu quả, mở ra nhiều tầng ý nghĩa mới mẻ.
d. Giọng thơ lúc sôi nổi, mạnh mẽ, lúc lắng sâu, tha thiết thể hiện chân thực những xúc cảm của tác giả.
...
C. Biểu điểm :
- Điểm 14 : Phân tích giá trị nội dung, nghệ thuật đầy đủ, sâu sắc, có những phát hiêùn tinh tế, đặc sắc. Diễn đạt chân thành, giàu xúc cảm, sáng tạo.
- Điểm 12 : Bài làm nắm chắc các ý cơ bản về nội dung, hình thức. Có thể chưa có những phát hiện bề sâu, song tỏ ra nắm chắc phương pháp. Diễn đạt tốt.
- Điểm 10 : Nội dung bài tương đối đủ ý. Có thể chưa cân đối giữa nội dung , nghệ thuật, nhưng cảm nhận đúng hướng các giá trị. Diễn đạt khá.
- Điểm 8 : Nắm phương pháp phân tích, tuy vậy chưa có những phát hiện sâu sắc. Bài còn hiểu những ý nông. Diễn đạt có đôi chỗ vụng về.
- Điểm 4 : Bài có hiểu nội dung, có nắm một số nét nghệ thuật, song còn sa vào diễn xuôi nặng nề. Diễn ý vụng về, lan man. Còn sai lỗi diễn đạt.
- Điểm 2 : Không nắm được các giá trị của bài thơ, phân tích lan man, không hiểu ý thơ. Diễn đạt lủng củng.

= Lưu ý :
- Giám khảo chú ý phát hiện những ý phân tích và cấu tứ độc đáo, sáng tạo trong bài làm của học sinh.
- Giám khảo dựa vào các thang điểm trên để xác định các thang điểm còn lại, cho điểm đến mức thập phân.

 __________________________________________