Kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp huyện năm học 2012 -2013

UBND HUYỆN THUỶ NGUYÊN
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆNNĂM HỌC 2012 - 2013
ĐỀ THI MÔN NGỮ VĂN 7
Thời gian: 120 phút (Không kể thời gian giao đề)
Đề thi gồm 02 câu và 01 trang
Câu 1. (3,5 điểm)
Về ý nghĩa của tình yêu thương.
(Bài viết không quá hai trang giấy thi)
Câu 2. (6,5 điểm)
Cảnh sắc thiên nhiên và tâm hồn thi sĩ trong hai bài thơ “Bài ca Côn Sơn” (trích
Côn Sơn ca, Nguyễn Trãi) và “Rằm tháng giêng” (Nguyên tiêu, Hồ Chí Minh).
------------------- HẾT-------------------
* Lưu ý: - Giám thị coi thi không giải thích gì thêm.
- Thí sinh không được sử dụng tài liệu.
UBND HUYỆN THUỶ NGUYÊN
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆNNĂM HỌC 2012 - 2013
HƯỚNG DẪN CHẤM
MÔN: NGỮ VĂN 7
------------
A. YÊU CẦU CHUNG
Do yêu cầu của kỳ thi và đặc thù của môn thi, giám khảo cần:
1- Vận dụng “Hướng dẫn chấm” phải chủ động, linh hoạt, tránh cứng nhắc, máy móc và
phải biết cân nhắc trong từng trường hợp cụ thể để ngoài việc kiểm tra kiến thức cơ bản, giám
khảo cần phát hiện và trân trọng những bài làm thể hiện được tố chất của một học sinh giỏi
(kiến thức vững chắc, có năng lực cảm thụ sâu sắc, tinh tế, kỹ năng làm bài tốt, diễn đạt có cảm
xúc, có giọng điệu riêng...); đặc biệt khuyến khích những bài làm có sự sáng tạo, có phong cách.
2- Đánh giá bài làm của học sinh một cách tổng thể ở từng câu và cả bài nhằm đánh giá
bài làm của học sinh trên cả hai phương diện: kiến thức và kỹ năng.
3- “Hướng dẫn chấm” chỉ nêu những ý chính và các thang điểm cơ bản, trên cơ sở đó,
giám khảo có thể thống nhất để định ra các ý chi tiết và các thang điểm cụ thể .
4- Nếu thí sinh làm bài theo cách riêng nhưng đáp ứng được yêu cầu cơ bản, hợp lý, có
sức thuyết phục giám khảo căn cứ vào thực tế bài làm để đánh giá, cho điểm một cách chính
xác, khoa học, khách quan.
B. ĐÁP ÁN VÀ THANG ĐIỂM
Câu Yêu cầu cần đạt Thangđiểm
* Hình thức và kỹ năng:
- Đây là dạng đề mở nên Hs có thể tự do lựa chọn kiểu văn bản thích hợp với khả
năng; tự do trình bày những suy nghĩ, quan điểm, nhận thức của mình về hai đoạn
văn trên, đặc biệt khuyến khích Hs có những nhận thức bằng thực tế cuộc sống trải
nghiệm của bản thân.
- Dù tự do lựa chọn kiểu văn bản phù hợp để trình bày song bài viết vẫn cần phải
đảm bảo các yêu cầu về bố cục: rõ ràng, hợp lí; diễn đạt trôi chảy, đúng văn phạm,
không sai lỗi chính tả.
0,5đCâu 1
(3,5đ)
* Nội dung:
Dù trình bày dưới hình thức nào, HS cũng cần đạt được một số ý cơ bản sau:
1 - Tình yêu thương là tình cảm tốt đẹp nhất của con người.
- Theo nghĩa hẹp là tình cảm gia đình, thầy cô, bạn bè,..; theo nghĩa rộng là tình yêu
đồng bào, quê hương, đất nước.
2 - Những biểu hiện của tình yêu thương:
- Sự quan tâm, che chở, đùm bọc,..
- Sự dạy dỗ, bảo ban,...
- Ý thức trách nhiệm đối với mọi người, với gia đình, quê hương, đất nước,...
3 - Ý nghĩa to lớn của tình yêu thương (ý chính):
- Con người không thể sống mà không có tình yêu thương
- Tình yêu thương, lòng nhân ái tạo nên môi trường sống tốt đẹp cho mỗi người
trong gia đình, ngoài xã hội,...
(Hs đưa dẫn chứng, lập luận làm sáng tỏ).
4 - Nêu trách nhiệm của bản thân:
Trong bài viết, Hs cần so sánh, liên hệ với thực tế (đặc biệt là liên hệ ý nghĩa của
tình yêu thương với truyền thống nhân đạo của dân tộc) để bài viết thêm sâu sắc và
0,5đ
0,5đ
1,5đ
0,5đ
có sức thuyết phục.
* Biểu điểm:
- Điểm 3.5: Hiểu yêu cầu của dạng đề. Có vốn kiến thức. Văn viết mạch lạc, thể
hiện những suy nghĩ cá nhân sâu sắc; dẫn chứng phù hợp, tiêu biểu. Trình bày sạch
đẹp. Không mắc các lỗi về chính tả, văn phạm.
- Điểm 3: Đảm bảo các yêu cầu chính của mục 3,5 điểm song dẫn chứng chưa thật
sâu sắc hoặc một đôi chỗ còn thiếu logic với lời dẫn dắt.
- Điểm 2: Cơ bản hiểu đề song việc thể hiện những suy nghĩ cá nhân thiếu chiều
sâu. Hành văn chưa tốt, dẫn chứng thiếu hoặc chưa thật thuyết phục. Trình bày chưa
đẹp, còn mắc một vài lỗi về chính tả.
- Điểm 1: Hiểu chưa thật đúng vấn đề. Lan man sang vấn đề khác, kiến thức thực tế
còn hạn chế, bàn luận mở rộng vấn đề chưa có. Trình bày cẩu thả, mắc nhiều lỗi
chính tả, lỗi diễn đạt.
- Điểm 0: Không làm bài.
* Hình thức và kĩ năng:
- Biết làm bài nghị luận văn học: Thông qua việc hiểu, cảm nhận cùng các thao tác
phân tích, đánh giá, so sánh khi làm bài, Hs làm rõ được: Cảnh sắc thiên nhiên và
tâm hồn thi sĩ trong hai bài thơ “Bài ca Côn Sơn” (trích Côn Sơn ca, Nguyễn Trãi)
và “Rằm tháng giêng” (Nguyên tiêu, Hồ Chí Minh).
- Kết cấu bài làm chặt chẽ, bố cục rõ ràng, diễn đạt tốt; không mắc lỗi chính tả, lỗi
dùng từ và ngữ pháp.
1,0đCâu 2
(6,5đ)
* Nội dung: Có thể tiếp cận nhiều hướng song cần đạt được một số nội dung sau:
1- Mở bài:
- Giới thiệu cảm xúc về cảnh sắc thiên nhiên và tâm hồn của các nhà thơ qua “Bài
ca Côn Sơn” của Nguyễn Trãi và “Rằm tháng giêng” của Hồ Chí Minh.
2- Thân bài:
a. Trình bày những cảm xúc, liên tưởng, tưởng tượng và suy ngẫm của mình về
cảnh sắc thiên nhiên ở bài thơ “Bài ca Côn Sơn” của Nguyễn Trãi và bài thơ
“Cảnh khuya” của Hồ Chí Minh:
- Đọc bài thơ “Bài ca Côn Sơn” của Nguyễn Trãi ta như lạc vào Côn Sơn một nơi
thiên nhiên đẹp đẽ, nên thơ, khoáng đạt, dịu mát, cảnh đẹp như một bức tranh sơn
thuỷ hữu tình; ta như được thưởng thức âm thanh trầm bổng du dương của tiếng đàn
cầm là tiếng suối chảy rì rầm, bất tận ngày đêm không ngớt. Ta như được ngồi trên
chiếu thảm rêu phơi trên đá, êm đềm, dịu mát. Dưới bạt ngàn rừng thông, rừng trúc,
ta tìm nơi mát mẻ ta nằm chơi, ngâm thơ nhàn nhã … Cảnh Côn Sơn thiên nhiên kì
thú, nên thơ. Cảnh sắc thiên nhiên là suối, đá, thông, trúc nhưng lại thấy gần gũi và
thân thương. Nó là tiếng đàn muôn điệu, là nơi con người gần gũi, giao hoà, là nơi
con người thả hồn mình cùng những vần thơ.
- Bài thơ “Rằm tháng giêng” của Hồ Chí Minh đưa người đọc đến với đêm trăng
nơi chiến khu Việt Bắc trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp
nhưng cảnh cũng thật đẹp tươi, thơ mộng. Ta cũng được thưởng thức cảnh đêm
trăng xuân đầy sức sống. Nó cũng làm cho tâm hồn con người thư thái. Cảnh không
lạnh lẽo, vắng vẻ nữa. Cảnh núi rừng ở đây không có đá, rêu, thông trúc nhưng ta
được thưởng ngoạn ánh trăng mênh mang từ sông nước đến trời mây. Cảnh đêm
khuya giữa núi rừng Việt Bắc mà thật thơ mộng, quyến rũ hồn người. Nhưng nổi
bật trong cảnh đêm xuân thơ mộng ấy là cảnh con người - những người chiến sĩ
đang toạ đàm quân sự. Thiên nhiên ở đây không chỉ làm cho con người thư thái,
thảnh thơi như trong “Bài ca Côn Sơn” mà là làm đẹp cho những người chiến sĩ
đang hoạt động vì dân, vì nước mà tiêu biểu là Bác Hồ. Chính vì vậy người đọc
0.5đ
4,5đ
không thể quên được hình ảnh ánh trăng ngân đầy thuyền, một hình ảnh đầy chất
lãng mạn càng làm cho cảnh và con người đẹp hơn.
b. Trình bày những cảm xúc, liên tưởng, tượng tượng và suy ngẫm của mình về
tâm hồn của các nhà thơ ở hai bài thơ này:
- Nguyễn Trãi trong bài “Bài ca Côn Sơn” đã chủ động đến với thiên nhiên hoà
mình vào thiên nhiên và yêu thiên nhiên tha thiết nhưng cũng đầy khí phách, bản
lĩnh kiên cư ờng, phong thái ung dung, tự tại. Người đọc trân trọng tâm hồn thanh
cao, trong sạch, ngay thẳng, kiên cường qua cách xưng hô, giọng điệu, hành động
và những hình ảnh thiên nhiên.
- Tâm hồn của nhà thơ, nhà chiến sĩ Hồ Chí Minh trong bài “Rằm tháng giêng”:
Cảm mến trước tâm hồn nhạy cảm yêu cảnh thiên nhiên, tâm hồn nghệ sĩ, yêu vẻ
đẹp đầy chất quyến rũ của đêm trăng sông nước nơi chiến khu. Với tình yêu ấy, nhà
thơ đã thổi hồn vào cảnh khuya của núi rừng Việt Bắc, làm cho nó hiện lên thật gần
gũi, sống động, thân thương. Đó cũng chính là lòng yêu quê hương, đất nước tha
thiết, nó thể hiện chất nghệ sĩ của tâm hồn Hồ Chí Minh. Nhưng cái đẹp trong tâm
hồn Người không phải chỉ là tâm hồn thanh cao, trong sạch của một ẩn sĩ với thú
lâm tuyền như Nguyễn Trãi mà càng say mê yêu mến cảnh Việt Bắc bao nhiêu thì
Người càng lo lắng việc quân sự, sự nghiệp kháng chiến bấy nhiêu. Hai nét tâm
trạng ấy thống nhất trong con người Bác thể hiện sự hài hoà giữa tâm hồn nghệ sĩ
và người chiến sĩ. Ánh trăng ngân đầy thuyền như ngân lên tình yêu quê hương, đất
nước của vị lãnh tụ vĩ đại Hồ Chí Minh.
3 - Kết bài:
- Nhấn mạnh lại cảm xúc và suy ngẫm của mình về cảnh sắc thiên nhiên và tâm hồn
của các nhà thơ.
0,5đ
* Biểu điểm cụ thể:
 * Điểm 6,5: Đáp ứng tốt các yêu cầu trên. Thể hiện sự cảm thụ văn chương tốt.
Cách viết giàu cảm xúc. Diễn đạt mạch lạc, chữ viết sạch đẹp, trình bày sáng sủa,
không mắc lỗi chính tả.
* Điểm 5 - 6: Đảm bảo các yêu cầu về kỹ năng, kiến thức. Song cách cách viết
thiếu sắc sảo hoặc chưa thật cảm xúc. Còn sai lỗi chính tả
* Điểm 3 - 4: Đảm bảo cơ bản các yêu cầu về kỹ năng, kiến thức. Cách viết chưa
cảm xúc. Còn lệ thuộc nhiều sách tham khảo. Trình bày và chữ viết chưa sạch đẹp,
còn sai nhiều chính tả.
* Điểm 1-2: Bài viết nghèo nàn, kĩ năng viết văn còn yếu, không đảm bảo về bố
cục.
* Điểm 0: Bài làm lạc đề
-------------------- HẾT --------------------