Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2012 môn : ngữ văn – giáo dục trung học phổ thông đề thi thử thời gian làm bài : 150 phút

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO  KỲ THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2012
 MÔN : NGỮ VĂN – Giáo dục trung học phổ thông
 ĐỀ THI THỬ Thời gian làm bài : 150 phút,  không kể thời gian giao đề 
 
                                                                 
A. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ THÍ SINH (5,0 điểm)

 Câu 1. (2,0 điểm) 
 Trong đoạn trích “ Ông già và biển cả ”- trích tác phẩm cùng tên của Hê-minh-uê, ông lão Xan-ti-a-go đã hướng tới đối thoại với đối tượng nào ? Điều đó có ý nghĩa gì ? 
 Câu 2. (3,0 điểm) 
 Một nhà tâm lí học đã từng phát biểu : “ Tự ái là liều thuốc độc giết chết tình bạn ”
 Anh ( chị ) hãy viết một bài văn ngắn ( không quá 400 từ ) trình bày suy nghĩ của mình về ý kiến trên .

 B. PHẦN RIÊNG - PHẦN TỰ CHỌN (5,0 điểm)
 Thí sinh chỉ được làm một trong hai câu (câu 3.a hoặc 3.b)
Câu 3.a. Theo chương trình chuẩn (5,0 điểm) 
 Sự cảm nhận mới mẻ về Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm qua đoạn thơ : 
 “ Trong anh và em hôm nay
 Đều có một phần Đất Nước
 Khi hai đứa cầm tay
 Đất Nước trong chúng ta hài hòa nồng thắm
 Khi chúng ta cầm tay mọi người
 Đất Nước vẹn tròn, to lớn
 Mai này con ta lớn lên
 Con sẽ mang Đất Nước đi xa
 Đến những tháng ngày mơ mộng
 Em ơi em Đất nước là máu xương của mình
 Phải biết gắn bó và san sẻ
 Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở
 Làm nên đất Nước muôn đời…”
 (Đoạn trích Đất Nước - Trích trường ca Mặt đường khát vọng của Nguyễn Khoa Điềm, tr 119 và 120, Ngữ văn 12 tập 1, NXB giáo dục)
Câu 3.b. Theo chương trình nâng cao (5,0 điểm) 
Anh (chị) hãy trình bày suy nghĩ về nhân vật người đàn bà hàng chài trong truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu.
 (phần trích trong Ngữ văn 12 nâng cao , tập hai, trang 89, NXB Giáo dục, 2008)
 


--------------- Hết --------------

Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Giám thị không giải thích gì thêm.
Họ và tên thí sinh:…………………………………. Số báo danh:………………………
Chữ ký của giám thị 1:……………………………. Chữ ký của giám thị 2: ……………
HƯỚNG DẪN CHẤM THI 2012 
  I. HƯỚNG DẪN CHUNG 
-     Đề bài gồm 3 câu, theo cấu trúc đề thi tốt nghiệp THPT: câu 1 kiểm tra kiến thức văn học; câu 2 là bài nghị luận xã hội; câu 3 là bài nghị luận văn học. Câu 1 chủ yếu yêu cầu tái hiện kiến thức nhưng cũng có yêu cầu về diễn đạt. Những HS diễn đạt trôi chảy, đúng chính tả, ngữ pháp mới được điểm tối đa. Câu 2 và câu 3 là bài làm văn kiểm tra kiến thức xã hội, kiến thức văn học và kĩ năng diễn đạt, kĩ năng lập luận của HS.
-     Giám khảo cần nắm nội dung bài làm của HS để đánh giá, tránh đếm ý cho điểm một cách máy móc. Chú ý khuyến khích các bài viết có ý riêng, sáng tạo.
-     Thí sinh có thể trình bày theo các cách riêng, nếu đáp ứng các yêu cầu vẫn cho đủ điểm.
  II. ĐÁP ÁN VÀ THANG ĐIỂM

Câu hỏi
Đáp án
Điểm
 I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ CÁC THÍ SINH


Câu 1
 Trong đoạn trích “ Ông già và biển cả ”- trích tác phẩm cùng tên của Hê-minh-uê, ông lão Xan-ti-a-go đã hướng tới đối thoại với đối tượng nào ? Điều đó có ý nghĩa gì ? 


- Đối tượng : con cá kiếm
1,00

- Ý nghĩa : Con cá kiếm thực sự trở thành một nhân vật sống động, bình đẳng, một đối thủ ngang sức ngang tài với ông lão đánh cá bởi nó có đủ suy nghĩ, tính cách, hành động.
1,00
Câu 2



a. Yêu cầu kĩ năng : 
 Biết làm bài nghị luận xã hội về một hiện tượng đời sống. Kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp .


b. Yêu cầu kiến thức : 
 Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhưng phải đảm bảo các ý sau :


- Nêu được vấn đề nghị luận
0,25 


a/ Giải thích từ ngữ then chốt trong luận đề :
	- “ Tự ái ” được hiểu như thế nào ?
	+ Đặt “ cái tôi ” của bản thân mình lên trên hết
	+ Thường hay giận hờn người khác, bạn bè khi họ góp ý chân thành về bản thân mình .
	- Thế nào là “ liều thuốc độc ”? Đó là hậu quả do “ tự ái ” gây ra :
	+ Không nhìn mặt bạn, không giao tiếp với bạn ( Ví dụ minh họa )
	+ Làm ảnh hưởng xấu, làm tan vỡ tình bạn 
	- “ Tình bạn ” là gì ? 
	+ Là tình cảm đẹp đẽ, trong sáng giữa mình và bạn cùng lớp, cùng trang lứa
	+ Là tình cảm thân thiết giữa mình và bạn ( bạn thân )
	+ Đặc điểm của tình bạn : chân thành, cao đẹp …
	b/ Đánh giá vấn đề ; 1.5
	- Mặt đúng của câu nói : 
	+ Trong tình bạn, lòng tự ái không được phép tồn tại
	+ “ Tự ái ” càng cao thì tình bạn càng dễ bị tổn thương, dễ bị đánh mất ( Ví dụ minh họa )
	+ Tình bạn chỉ tồn tại khi biết thương yêu, giúp đỡ lẫn nhau một cách chân thành
Phê phán những biểu hiện “ tự ái ” trong tình bạn :
+Xem thường bạn bè, xem bạn là người xấu khi bạn đóng góp ý kiến xây dựng cho mình 
	 + Bao giờ bạn cũng sai, chỉ có bản thân mình đúng
	 + Giận hờn, không chơi và cắt đứt mọi quan hệ với bạn,…
	c/ Bàn về vấn đề nghị luận : 0.5
 Xây dựng phương hướng, biện pháp khắc phục để giữ gìn tình bạn :
	- Thân ái, cởi mở với bạn bè
	- Sẵn sàng đón nhận những ý kiến đóng góp xây dựng của bạn, của những người xung quanh 

0,5






0.5
*Lưu ý 
Chỉ cho điểm tối đa khi thí sinh đạt được yêu cầu cả kĩ năng và kiến thức

 II. PHẦN RIÊNG


Câu 3.a
Sự cảm nhận mới mẻ về Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm


a. Yêu cầu kĩ năng : Biết cách làm bài nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ, phân tích được những hình ảnh, hình tượng tho trong tác phẩm văn học. Biết vận dụng thao tác phân tích, chứng minh …đặc biệt là so sánh . Kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp .


b. Yêu cầu về kiến thức : Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhưng cần làm rõ các ý sau : 


 - Nêu được vấn đề nghị luận
0,5

 - Giới thiệu khái quát sự cảm nhận mới mẻ, độc đáo của Nguyễn Khoa Điềm về Đất Nước trong cả đoạn thơ đầu 
0,5

 - Đất Nước không phải là cái gì xa lạ mà có ngay trong sự sống, trong máu thịt của mỗi con người. 
1,00

 - Đất Nước là sự hài hòa, thống nhất giữa riêng và chung, giữa cnhân và cđồng. Đó là sự gắn bó giữa số phận cá nhân và vận mệnh chung của cộng đồng, dân tộc .
1,00

 - Đất Nước được gìn giữ, lưu truyền và phát huy qua nhiều thế hệ 
0,5

 - Suy ngẫm về trách nhiệm mỗi người đối với Đất Nước : Đất Nước là máu xương, là sinh mệnh nên trách nhiệm với Đất Nước trước tiên là trách nhiệm với bản thân. Đồng thời mỗi người phải biết gắn bó, san sẻ và hi sinh để làm nên Đất Nước bền vững muôn đời 
1,00

 - Đánh giá chung : Đoạn thơ thể hiện quan niệm cụ thể, gần gũi, mới mẻ và độc đáo về Đất Nước cùng lối thơ tự do nhẹ nhàng, dễ đi vào lòng người 
0,5
*Lưu ý 
Chỉ cho điểm tối đa khi thí sinh đạt được yêu cầu cả kĩ năng và kiến thức

Câu 3.b
 Cảm nhận về nhân vật người đàn bà hàng chài trong truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu .
 ( Ngữ văn 12 nâng cao, Tập II, NXB Giáo dục năm 2008 )



a. Yêu cầu kĩ năng : Biết cách làm bài nghị luận về một tác phẩm, đoạn trích văn xuôi, phân tích được hình tượng nghệ thuật trong tác phẩm văn học. Kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp .


b. Yêu cầu về kiến thức : Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhưng cần làm rõ các ý sau :


 - Nêu được vấn đề nghị luận 
0,25

 - Lai lịch, ngoại hình, sự lựa chọn của nhân vật

0,5

 - Nhìn bên ngoài là một người đàn bà đáng thương 
1,00




- Bản chất bên trong là một người đàn bà đáng trọng 
 + Có lòng tự trọng
 + Là người mẹ nhân hậu, có tình yêu thương con vô bờ 
 + Là người vợ bao dung, vị tha, đầy cảm thông, trong đau khổ vẫn luôn chắc lọc niềm hạnh phúc dù nhỏ nhoi
2,00


 
 

- Bài học nhận thức : 
 + Bà là biểu tượng của tình mẫu tử, người vợ hiểu chồng, là con người hiểu lẽ đời. Là hình ảnh của người phụ nữ Việt Nam giàu đức hy sinh
 + Câu chuyện về người đàn bà hàng chài là câu chuyện về sự thật cuộc đời không hề đơn giản. Vì vậy không thể nhìn nhận sự việc, hiện tượng của cuộc sống một cách dễ dãi, đơn chiều .
1,00

- Đánh giá chung
0,25