Một số bài ôn tập môn Vật lí 6 - Phần: Điện học

doc29 trang | Chia sẻ: minhhong95 | Lượt xem: 778 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Một số bài ôn tập môn Vật lí 6 - Phần: Điện học, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
§iÖn häc
 Bµi tËp :
Baøi 1: Cho ñoaïn maïch AB coù hieäu ñieän theá U khoâng ñoåi goàm coù hai ñieän trôû R1=20 vaø R2 maéc noái teáp.Ngöôøi ta ño ñöôïc hieäu ñieän theá treân R1 laø U1=40V.Baây giôø ngöôøi ta thay ñieän trôû R1 bôûi moät ñieän trôû R’1=10 vaø ngöôøi ta ño ñöôïc hieäu ñieän theá treân noù laø U’1=25V.Haõy xaùc ñònh hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu ñoaïn maïch vaø ñieän trôû R2.
GIAÛI
 Cöôøng ñoä doøng ñieän qua ñieän trôû R1 laØ:I1=U1/R1=40/20=2A.
Hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu ñoaïn maïch ab laø:U=(R1+R2).I1=(20+R2).2 (1)
 Cöôøng ñoä doøng ñieän qua ñieän trôû R’1 laø:I’1=U1’/R’1=25/10=2,5A.
 Hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu ñoaïn maïch ab laø:U=(R’1+R2).I’1=(10+R2).2,5 (2)
Töø (1) vaø(2),ta coù pt:U=(20+R2).2 vaø U=(10+R2).2,5
Giaûi ra ta ñöôïc :U=100V vaø R2=30.
Baøi 2:Coù ba ñieän trôû R1,R2 vaØ R3 .Khi maéc chuùng noái tieáp vôùi nhau,thì khi ñaët vaøo hai ñaàu ñoaïn maïch moät hieäu ñieän theá U=110V doøng ñieän trong maïch coù cöôøng ñoä laø I1=2A.Neáu chæ maéc noái tieáp R1vaØ R2 thì cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïch goàm R1vaØ R2 laø I2=5,5A.Coøn neáu maéc noái tieáp R1 vaø R3 thì vôùi hieäu ñieän theá U cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïch goàm R1 vaø R3 laø I3=2,2A.Tính R1,R2 vaØ R3.
GIAÛI
Khi maéc noái tieáp caû 3 ñieän trôû thì :R1 +R2 +R3 =U/I1=110/2=55. (1)
 Khi maéc noái tieáp R1vaØ R2 thì : R1 +R2 =U/I2=110/5,5=20. (2)
 Khi maéc noái tieáp R1vaØ R3 thì : R1 +R3=U/I3=110/2,2=50. (3)
 TöØ (1),(2) VAØ (3) ta coù heä pt : R1 +R2 +R3=55
 R1 +R2=20
 R1 +R3=50
Giaûi ra,ta ñöôïc :R1=15,R2=5,R3=35.
Baøi 3:Giöõa hai ñieåm MN cuûa maïch ñieän coù hieäu ñieän theá luoân luoân khoâng ñoåi vaø baèng 12V,ngöôøi ta maéc noái tieáp hai ñieän trôû R1=10 vaø R2=14.
 a)Tính ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch.
 b)Tính cöôøng ñoä doøng ñieän chính,cöôøng ñoä doøng ñieän qua moãi ñieän trôû vaø hieïu ñieän theá giöõa hai ñaàu moãi ñieän trôû.
 c)Maéc theâm ñieän trôû R3 noái tieáp vôùi hai ñieän trôû treân.duøng voân keá ño ñöôïc hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu R3 laø U3=4V.Tính ñieän trôû R3.
GIAÛI
 a)Ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch :R=R1+R2=24.
 b)Cöôøng ñoä doûng ñieän maïch chính :I=U/R=12/24=0,5A.
 Vì R1 nt R2 I1=I2=I=0,5A.
Hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu moãi ñieän trôû :U1=I1R1=0,5.10=5V, U2=I2R2 =0,5.14=7V.
 c)Vì ñoaïn maïch noái tieáp ,ta coù :UMN=UMP+UPN UMP =UMN-UPN=UNM-U3=12-4=8V.
 Cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïch chính :I’=UMP/RMP=8/24=1/3A.
 Aùp duïng ñònh luaät oâm cho ñoaïn maïch PN :I’=U3/R3=12.
 M P N
V
 R1 R2 R3 
Baøi 4 : Cho hai ñieän trôû,R1= 20 chòu ñöôïc cöôøng ñoä doøng ñieän toái ña laø 2A vaø R2= 40 chòu ñöôïc cöôøng ñoä doøng ñieän toái ña laø 1,5A.
 a) Hoûi neáu maéc noái tieáp hai ñieän trôû naøy vaøo maïch thì phaûi ñaët vaøo hai ñaàu ñoaïn maïch moät hieäu ñieän theá toái ña laø bao nhieâu ?
 b) Hoûi neáu maéc song song hai ñieän trôû naøy vaøo maïch thì phaûi ñaët vaøo hai ñaàu ñoaïn maïch moät hieäu ñieän theá toái ña laø bao nhieâu ?
GIAÛI
 a)Vì R1 chòu ñöôïc doøng ñieän toái ña laø 2A,R2 chòu ñöôïc doøng ñieän troái ña laø 1,5A.Khi R1 maéc noái tieáp vôùi R2 thì doøng ñieän chaïy qua hai ñieän trôû coù cuøng cöôøng ñoä.Do ñoù ,muoán caû hai ñieän trôû khoâng bò hoûng thì cöôøng ñoä doøng ñieän toái ña trong maïch phaûi laø I=I2=1,5A.
 Ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch laø:R12=R1+R2=20+40=60.
Vaäy hieäu ñieän theá toái ña ñaët vaøo hai ñaàu ñoaïn maïch laø:U=I.R12=1,5.60=90V 
b) Hieäu ñieän theá toái ña giöõa hai ñaàu R1 laø : U1 = I1.R1 = 2.20 = 40V. 
 Hieäu ñieän theá toái ña giöõa hai ñaàu R2 laø : U2= I2.R2 = 1,5.40 = 60V. Vaäy hieäu ñieän theá toái ña ñöôïc pheùp ñaët vaøo hai ñaàu ñoaïn maïch khi hai ñieän trôû maéc song song laø :U = U1 = 40V.
Baøi 5 : Maéc hai ñieän trôû R1,R2 vaøo hai ñieåm A,B coù hieäu ñieän theá 90V.Neáu maéc R1 vaø R2 noái tieáp thì doøng ñieän cuûa maïch laø 1A.Neáu maéc R1 vaø R2 song song thì doøng ñieän cuûa maïch chính laø 4,5A.Tính R1 vaø R2 .
GIAÛI
 Khi maéc noái tieáp ta coù : Rnt = R1+R2 = U/I =90/1 = 90.
 Khi maéc song,ta coù :Rss = = U/I’= 90/4,5 = 20.
 Vaäy ta coù heä sau : R1+R2 = 90 (1) vaø R1.R2 = 1800 (2) .Giaûi ra, ta ñöôïc : R1= 30,R2= 60.Hoaëc R1= 60 , R2 = 30.
Bµi 6: Cho m¹ch ®iÖn nh­ h×nh vÏ.
R1 = R3 = R4 = 4W	 R1 C R2
R2 = 2W
U = 6V	 R3
a) Khi nèi gi÷a A vµ D mét v«n kÕ th× · A	 . B 
v«n kÕ chØ bao nhiªu. BiÕt RV rÊt lín.	 D	 R4
b) Khi nèi gi÷a A vµ D 1 ampe kÕ th×
ampe kÕ chØ bao nhiªu? BiÕt RA rÊt nhá /U /
TÝnh ®iÖn trë t­¬ng ®­¬ng cña m¹ch 	 + -
trong tõng tr­êng hîp.
Gi¶i
a) Do RV rÊt lín nªn cã thÓ xem m¹ch gåm [(R3 nt R4)// R2] nt R1
Ta cã: R34 = R3 + R4 = 4 + 4 = 8(W)
 R34 . R2 8.2	 R1 C R2
V
 RCB = = = 1,6 (W) 	 ·
 R34 + R2 8 + 2
Rt® = RCB + R1 = 1,6 + 4 = 5,6 (W)	 R3
 U 6	 R4 
 I = I1 = = = 1,07 (A)	 A · 	 · B
 Rt® 5,6	 D
 UCB = I. RCB = 1,07. 1,6 = 1,72 (V) 
C­êng ®é dßng ®iÖn qua R3 vµ R4	 /U /
 UCB 1,72	 + -
 I) = = = 0,215 (A)
 R34 8
 Sè chØ cña v«n kÕ: UAD = UAC + UCD = IR1 + I)R3
	 = 1,07. 4 + 0,215.4 = 5,14 (V)
b) Do RA rÊt nhá Þ A º D m¹ch gåm [(R1// R3)nt R2] // R4
Ta cã:
 R1.R3 4.4	 R1 C I2 R2
 R13 = = = 2(W)
 R1 + R3 4 + 4	 I1
 R) = R13 + R2 = 2 + 2 = 4(W)	 R3
 U 6	 A º D
 I2 = = = 1,5 A	I3 I4 R4 
 R) 4 	 B
 V13 = I2. R13 = 1,5. 2 = 3V
 U13 3	/ U /
 I1 = = = 0,75 A	 + -
 R1 4
 U 6
 I4 = = = 1,5 A
 R4 4
 Þ I = I2 + I4 = 1,5 + 1,5 = 3A
	Sè chØ cña ampe kÕ lµ: Ia = I - I1 = 3 - 0,75 = 2,25 (A)
 U 6
 Rt® = = = 2 (W)
 I 3
Baøi 6 : Maéc hai ñieän trôû R1,R2 vaøo hai ñieåm A,B coù hieäu ñieän theá 90V.Neáu maéc R1 vaø R2 noái tieáp thì doøng ñieän cuûa maïch laø 1A.Neáu maéc R1 vaø R2 song song thì doøng ñieän cuûa maïch chính laø 4,5A.Tính R1 vaø R2 .
GIAÛI
 Khi maéc noái tieáp ta coù : Rnt = R1+R2 = U/I =90/1 = 90.
 Khi maéc song,ta coù :Rss = = U/I’= 90/4,5 = 20.
 Vaäy ta coù heä sau : R1+R2 = 90 (1) vaø R1.R2 = 1800 (2) .Giaûi ra, ta ñöôïc : R1= 30,R2= 60.Hoaëc R1= 60 , R2 = 30.
Baøi 7 : Moät daây daãn coù ñieän trôû 180. Hoûi phaûi caét daây daãn noùi treân thaønh maáy ñoaïn baèng nhau ñeå khi maéc caùc ñoaïn ñoù song song vôùi nhau , ta ñöôïc ñieän trôû töông ñöông cuûa toaøn maïch laø 5.(cho raèng daây daãn noùi treân coù tieát dieän ñeàu).
GIAÛI
 Giaû söû daây daãn noùi treân ñöôïc caét thaønh n ñoaïn .
 Ñieän trôû cuûa moãi ñoaïn daây : R = 180/n
Vì n ñoaïn daây treân ñöôïc maéc song song nhau , neân ta coù :
 (1) 
maø Rtñ = 5
 (1) n = 6
 Vaäy daây noùi treân ñöôïc caét ra thaønh 6 ñoaïn baèng nhau.
Baøi 8 : Cho ñoaïn maïch nhö sô ñoà hình veõ . Bieát R1 = 10,R2 = 15,R3 = 25,R4 = R5 = 20.
 Cöôøng ñoä doøng ñieän qua R3 laø I3 = 0,3A.Tính :
 a.Ñieän trôû ñoaïn AB
 b.Cöôøng ñoä doøng ñieän qua caùc ñieän trôû vaø qua maïch chính .
 c.Hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu caùc ñieän trôû vaø caùc ñoaïn maïch AB, AD vaø DE.
 R2 D R3 
 R1 
 C E
 A+ B- 
 R5 R4 
 GIAÛI
 a. Ñieän trôû ñoaïn AB : RAB = R1 + R2345 = 10 + 20 = 30.
 b. Cöôøng ñoä doøng ñieän qua caùc ñieän trôû vaø qua maïch chính :
 I23 = I2 = I3 = 0,3A (vì R2 nt R3), I45 = I4 = I5 = I23 = 0,3A (vì R23 = R45),
 IAB = I1 = I23 + I45 = 0,3 + 0,3 = 0,6A.
 c. Hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu caùc ñieän trôû vaø caùc ñoaïn maïch AB, AD vaø DE :
 U1 = I1.R1 = 0,6.10=6V, U2 = I2.R2 = 0,3.15=4,5V , U3 = I3.R3 = 0,3.25=7,5V.
 U4 = U5 = I5.R5 = 0,3.20=6V. UAB = IAB.RAB = 0,6.30=18V.
 UAD = UAC + UCD = U1 + U2 = 6 + 4,5 = 10,5V,UDE=UDC+UCE= -U2 + U5 = - 4,5+6=1,5V.
Baøi 9 :Cho m¹ch ®iÖn nh­ h×nh vÏ:
R1 = 6W, U = 15V. R0 R1 
Bãng ®Ìn cã ®iÖn trë R2 = 12W R2 
vµ hiÖu ®iÖn thÕ ®Þnh møc lµ 6V. + U - 
a,Hái gi¸ trÞ R0 cña biÕn trë tham gia vµo m¹ch ®iÖn ph¶i b»ng bao nhiªu ®Ó ®Ìn s¸ng b×nh th­êng?
b, Khi ®Ìn s¸ng b×nh th­êng nÕu dÞch chuyÓn con ch¹y vÒ phÝa ph¶i th× ®é s¸ng cña ®Ìn thay ®æi ra sao? 
Gi¶i
a/ R1,2= 
Khi ®Òn s¸ng b×nh th­êng U® = U12 ®¹t gi¸ trÞ ®Þnh møc, ta cã U12 = 6(A)
Ta cã: IM = Ib = 
Tõ ®ã RTM= 
Mµ R0 = RTM – R12 = 10 – 4 = 6
c/ Khi dÞch chuyÓn con ch¹y vÒ ph×a ph¶i th× R0 t¨ng RTM t¨ng. UM kh«ng ®æi nªn Ic = gi¶m. Mµ U® =U12 = IC.R12 gi¶m. VËy ®Ìn s¸ng yÕu h¬n b×nh th­êng.
Bài 10 
 Cho mạch điện như hình vẽ. Biết UAB = 18V không đổi cho cả bài toán, bóng đèn Đ1 ( 3V - 3W ) Bóng đèn Đ2 ( 6V - 12W ) . Rb là giá trị của biến trở
Và con chạy đang ở vị trí C để 2 đèn sáng bình thường : UAB
Đèn Đ1 và đèn Đ2 ở vị trí nào trong mạch ? r
Tính giá trị toàn phần của biến trở và vị trí (1) (2) con chạy C ? 
Khi dịch chuyển con chạy về phía N thì độ
sáng của hai đèn thay đổi thế nào ? M Rb C N
 Gi¶i 
1) Có I1đm = P1 / U1 = 1A và I2đm = P2 / U2 = 2A. 
Vì I2đm > I1đm nên đèn Đ1 ở mạch rẽ ( vị trí 1) còn đèn Đ2 ở mạch chính ( vị trí 2 ) .
2) Đặt I Đ1 = I1 và I Đ2 = I2 = I và cường độ dòng điện qua phần biến trở MC là Ib
+ Vì hai đèn sáng bình thường nên I1 = 1A ; I = 2A Þ Ib = 1A . Do Ib = I1 = 1A nên 
 RMC = R1 = = 3W
+ Điện trở tương đương của mạch ngoài là : Rtđ = r + 
+ CĐDĐ trong mạch chính : I = Þ Rb = 5,5W . 
 Vậy C ở vị trí sao cho RMC = 3W hoặc RCN = 2,5W .3) Khi dịch chuyển con chạy C về phía N thì điện trở tương đương của mạch ngoài giảm Þ I ( chính ) tăng 
Þ Đèn Đ2 sáng mạnh lên. Khi RCM tăng thì UMC cũng tăng ( do I1 cố định và I tăng nên Ib tăng ) Þ Đèn Đ1 cũng sáng mạnh lên. 
BÀi 11: Một hộp kín chứa nguồn điện không đổi có hiệu điện thế U và một điện trở thay đổi r ( Hvẽ ).
 r
 A	U	 B
 Khi sử dụng hộp kín trên để thắp sáng đồng thời hai bóng đèn Đ1 và Đ2 giống nhau và một bóng đèn Đ3, người ta nhận thấy rằng, để cả 3 bóng đèn sáng bình thường thì có thể tìm được hai cách mắc :
 + Cách mắc 1 : ( Đ1 // Đ2 ) nt Đ3 vào hai điểm A và B.
 + Cách mắc 2 : ( Đ1 nt Đ2 ) // Đ3 vào hai điểm A và B.
Cho U = 30V, tính hiệu điên thế định mức của mỗi đèn ?
Với một trong hai cách mắc trên, công suất toàn phần của hộp là P = 60W. Hãy tính các giá trị định mức của mỗi bóng đèn và trị số của điện trở r ?
Nên chọn cách mắc nào trong hai cách trên ? Vì sao ? 
Gi¶i
a) Vẽ sơ đồ mỗi cách mắc và dựa vào đó để thấy :
+ Vì Đ1 và Đ2 giống nhau nên có I1 = I2 ; U1 = U2
+ Theo cách mắc 1 ta có I3 = I1 + I2 = 2.I1 = 2.I2 ; theo cách mắc 2 thì U3 = U1 + U2 = 2U1 = 2U2 .
+ Ta có UAB = U1 + U3 . Gọi I là cường độ dòng điện trong mạch chính thì : I = I3 U1 + U3 = U - rI Û 1,5U3 = U - rI3 Þ rI3 = U - 1,5U3 (1)
+ Theo cách mắc 2 thì UAB = U3 = U - rI’ ( với I’ là cường độ dòng điện trong mạch chính ) và I’ = I1 + I3 
	Þ U3 = U - r( I1 + I3 ) = U - 1,5.r.I3 (2) ( vì theo trên thì 2I1 = I3 )
+ Thay (2) vào (1), ta có : U3 = U - 1,5( U - 1,5U3 ) Þ U3 = 0,4U = 12V Þ U1 = U2 = U3/2 = 6V
b) Ta hãy xét từng sơ đồ cách mắc :
* Sơ đồ cách mắc 1 : Ta có P = U.I = U.I3 Þ I3 = 2A, thay vào (1) ta có r = 6W ; P3 = U3.I3 = 24W ; P1 = P2 = U1.I1 = U1.I3 / 2 = 6W
* Sơ đồ cách mắc 2 : Ta có P = U.I’ = U( I1 + I3 ) = U.1,5.I3 Þ I3 = 4/3 A, (2) Þ r = = 9W 
Tương tự : P3 = U3I3 = 16W và P1 = P2 = U1. I3 / 2 = 4W.
c) Để chọn sơ đồ cách mắc, ta hãy tính hiệu suất sử dụng địên trên mỗi sơ đồ :
 + Với cách mắc 1 : % = 60% ; Với cách mắc 2 : .% = 40%.
 + Ta chọn sơ đồ cách mắc 1 vì có hiệu suất sử dụng điện cao hơn.
Bµi 12:	Cho m¹ch ®iÖn nh­ h×nh vÏ:
R1 = R2 = R3 = 6 W ; R4 = 2 W
UAB = 18 v
Nèi M vµ B b»ng mét v«n kÕ. T×m sè chØ cña v«n kÕ
Nèi M vµ B b»ng 1 am pe kÕ ®iÖn trë kh«ng ®¸ng kÓ. T×m sè chie cña ampe kÕ, chiÒu dßng qua A.
Gi¶i
a. Sè chØ cña v«n kÕ.
V«n kÕ cã ®iÖn trë rÊt lín nªn dßng ®iÖn kh«ng ®i qua v«n kÕ.
S¬ ®å m¹ch ®iÖn [(R2 nt R3) // R1] nt R4.
- Sè chØ cña ampe kÕ chØ hiÖu ®iÖn thÕ UMB.
- §iÖn trë t­¬ng ®­¬ng:
	R23 = R2 + R3 = 12 W
	R123 = 
	RAB = R123 + R4 = 6 W	
- C­êng ®é dßng ®iÖn qua m¹ch chÝnh:
HiÖu ®iÖn thÕ:
	UNB = U4 = I4 . R4 = IC . R4 = 6 v
	UAN = UAB - UNB = 12 v	
- C­êng ®é qua R2 ; R3 :
- HiÖu ®iÖn thÕ: UMN = U3 = I3 . R3 = 6 v	
- Sè chØ cña v«n kÕ:
	uv = UMB = UMN + UNB = U3 + U4 = 12 v	
b. Sè chØ cña ampe kÕ.
S¬ ®å m¹ch:
	Bµi 13:	
§iÖn trë t­¬ng ®­¬ng:R34 = 
Cho m¹ch ®iÖn ( h×nh vÏ ). BiÕt R1 = R3 = R4= 4, R2= 2, U = 6 V
	a. Nèi A, D b»ng mét v«n kÕ cã ®iÖn trë rÊt lín. T×m chØ sècña v«n kÕ?
	b. Nèi A, D b»ng mét Ampe kÕ cã ®iÖn trë kh«ng ®¸ng kÓ. T×m sè chØ cña Ampe kÕ vµ ®iÖn trë t­¬ng ®­¬ng cña m¹ch.
Gi¶i
a. Do v«n kÕ cã ®iÖn trë rÊt lín nªn c­êng ®é dßng ®iÖn qua nã xem nh­ b»ng kh«ng.VËy ta cã m¹ch ®iÖn: R1 nèi tiÕp R2 // ( R3 nt R4). 
 suy ra R34 = R3 + R4 = 8 
 RCB = 
- §iÖn trë toµn m¹ch lµ R = R1 + RCB = 5,6 
- C­êng ®é dßng qua ®iÖn trë R1 lµ : I1= U / R = 1,07 A suy ra 
UCB = RCB . I1 = 1,72 V 
- Do I3 =I4= UCB/ R34 = 0,215 A
- V«n kÕ chØ UAD = UAC + U CD = I1 .R1 + I3 .R3 = 5,14 V.
VËy sè chØ cña v«n kÕ lµ 5,14 V.
	b. Do ®iÖn trë cña ampe kÕ kh«ng ®¸ng kÓ nªn ta cã thÓ chËp A, D l¹i. Lóc nµy m¹ch ®iÖn thµnh: ( R1// R3 ) nt R2 // R4 .
 - R13= = 2
 - R123 = R2 + R13 = 4
 - §iÖn trë toµn m¹ch lµ R = 
Suy ra ®iÖn trë t­¬ng ®­¬ng cua rm¹ch lµ 2
* Sè chØ cña ampe kÕ chÝnh lµ I3 +I4
- Dßng ®iÖn qua m¹ch chÝnh cã c­êng ®é I = U / R = 3 A
- I 4 = U / R4 = 1,5 A suy ra I2 =I – I4 = 1,5 A
- U2 = I2 . R2 = 3 V suy ra U1 = U – U2 = 3V 
- I 3 = U3 / R3 = U1 / R3 = 0,75 A 
VËy sè chØ cña ampe kÕ lµ I3 + I4 = 2,25A 
B
C
A
§1
R1
Bµi 14 : 
¢
¢
	Cho m¹ch ®iÖn nh­ h×nh vÏ x
K
§2
	Trong ®ã v«n kÕ cã ®iÖn trë 
	rÊt lín. V X
	1. §Ìn 1 : 120V - 60W; §Ìn 2 : 120V - 45W
	a) TÝnh ®iÖn trë vµ dßng ®iÖn ®Þnh møc cña mçi bãng ®Ìn. 
	b) M¾c vµo hai ®Çu A,B hiÖu ®iÖn thÕ 240V. TÝnh ®iÖn trë R1 ®Ó hai ®Ìn s¸ng b×nh th­êng. 
2. Thay ®Ìn 1 vµ ®Ìn 2 lÇn l­ît b»ng c¸c ®iÖn trë R2 vµ R3 sao cho R2 = 4R3. Khi më vµ ®ãng kho¸ K v«n kÕ lÇn l­ît chØ hai gi¸ trÞ U1, U2. TÝnh hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu A,B theo U1 vµ U2. 
Gi¶i
a) Ta cã : 	R®1 	
I®1 	
R®2 	
I®2 	
	b) §Ó ®Ìn s¸ng b×nh th­êng th× UBC = 120 (V)	 
	=> UR1 = UAB - UBC = 240 - 120 = 120 (V) 
	=> I®1 = 0,5 (A); I®2 = 0,375 (A)	
	=> IR1 = I = I®1 + I®2 = 0,875 (A)	
	=> R1 	
2) Khi K më ta cã R1 nt R2
=> UAB = I.R 	
=> R1 	(1)	
Khi K ®ãng ta cã : R1 nt (R2 // R3)
UAB = UR1 + U23	= U2 + IR23
 = U2 	
=> R1 	(2)	
Tõ (1) vµ (2) => 
 (UAB - U1) U2 = 5U1 (UAB - U2)
=> UAB 
VËy UAB 	
Bµi 15
 TÝnh ®iÖn trë t­¬ng ®­¬ng cña c¸c ®o¹n m¹ch a vµ b d­íi ®©y, biÕt r»ng mçi ®iÖn trë ®Òu cã gi¸ trÞ b»ng r
	 1	 3	 2 4
 2 4 1 3
 	 	 	 	H×nh a	 H×nh b
Gi¶i
Ta l­u ý r»ng ®iÖn thÕ hai ®iÓm 1,3 b»ng nhau; 2,4 b»ng nhau nªn ta cã thÓ chËp chóng l¹i víi nhau, ta cã m¹ch sau:
H×nh a: Tõ ®Ò bµi ta cã h×nh bªn
 1,3 2,4
VËy 
=> R = 
H×nh b) Bµi cho ta cã s¬ ®å sau:
 1,3 2,4
VËy 
Bµi 16: Cho m¹ch ®iÖn nh­ h×nh d­íi, cã hai c«ng t¾c K1 vµ K2, biÕt c¸c ®iÖn trë 
R1 = 12,5W	; R2 = 4W, R3 = 6W	. HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch UMN = 48,5(V)
a) K1 ®ãng, K2 ng¾t, t×m c­êng ®é dßng ®iÖn qua c¸c ®iÖn trë
b) K1 ng¾t, K2 ®ãng, c­êng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch lóc nµy lµ 1A. TÝnh R4
c) K1 vµ K2 cïng ®ãng. TÝnh ®iÖn trë t­¬ng ®­¬ng cña c¶ m¹ch vµ c­êng ®é dßng ®iÖn cña m¹ch chÝnh.
 	R1 R4 K2
 M N	 R3	 
Gi¶i
a) Khi K1 ®ãng, K2 ng¾t, m¹ch ®iÖn cã R1 vµ R2 m¾c nèi tiÕp. VËy dßng ®iÖn qua ®iÖn trë lµ :
b) Khi K1 ng¾t, K2 ®ãng. M¹ch ®iÖn gåm R1, R4 vµ R3 m¾c nèi tiÕp víi nhau
-> §iÖn trë t­¬ng ®­¬ng R1,4,3 = R1 + R4 + R3 = 
VËy ®iÖn trë t­¬ng ®­¬ng R1,4,3 = 48,5W
=> R4 = R143 – R1 – R3 = 48,5 – 12,5 – 6 = 30W
c) Khi K1 vµ K2 cïng ®ãng m¹ch ®iÖn gåm R1nt {R2 //(R3 nt R4)}
Ta cã : R3,4 = R3 + R4 = 6 + 30 = 36W
=> 
§iÖn trë t­¬ng ®­¬ng cña m¹ch lµ :
RMN = R1 + R234 = 12,5 + 3,6 = 16,1W
C­êng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch chÝnh lµ :
Bµi 17 : Cho 4 ®iÖn trë R1 = 10 ; R2 = R5 = 10 ; R3 = R4 = 40 ®­îc m¾c vµo nguån cã hiÖu ®iÖn thÕ U = 60 V vµ m¾c nh­ h×nh vÏ . ampe kÕ cã ®iÖn trë lÝ t­ëng b»ng 0 
a) TÝnh sè chØ cña ampe kÕ .
b) Thay ampe kÕ b»ng v«n kÕ th× sè chØ cña v«n kÕ lµ bao nhiªu ?
c) Thay ®æi v«n kÕ b»ng mét ®iÖn trëR6. BiÕt c­êng ®é dßng ®iÖn qua R6 lµ I6 = 0,4 A . 	H·y tÝnh gi¸ trÞ ®iÖn trë cña R6 
 Bµi gi¶i 
a ) V× ampe kÕ lÝ t­ëng nªn RA = 0 . ta sÏ cã . S¬ ®å lµ 
§iÖn trë t­¬ng ®­¬ng cña hai m¹ch lµ :
Rtd = R1 + 
Sè chØ cña ampe kÕ lµ : I = 
b ) Khi thay ampe kÕ bëi v«n kÕ ë hai ®iÓm MN th× R23 = R2 + R3 = 60 	 
R45 = R4 + R5 = 60 
Th× ®iÖn trë t­¬ng ®­¬ng cña ®o¹n AB lµ : 
* §iÖn trë toµn m¹ch lµ : Rm = R1 + RAB = 10 + 30 = 40 
* C­êng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch chÝnh :
I = 
Do ®ã c­êng ®é dßng ®iÖn qua R2 vµ R4 sÏ lµ : I2 = I4 = 
Ta cã : UMN = I4R4 = I2R2 = 0,75 . 20 = 15(V)
c) Khi thay ®æi v«n kÕ b»ng mét ®iÖn trë R6 
* Do R2 = R5 ; R3 = R4 nªn I2 = I5 ; I3 = I4 
VËy Ic = I2 +I3 vµ I6 = I2 – I3 = 0,4 (A) ( 1) 
Ta l¹i cã : U = U1 + U2 + U3 = (I2 +I3 ) R1 + I2R2 + I3R3
60 = 10( I2 +I3 ) + 20 I2 + 40I3 
6 = 3I2 + 5I3 (2) 
Tõ ( 1) vµ (2) ta cã 3I2 - 3I3 = 1,2 
 3Ic + 5I3 = 6 I3 = I4 = 0,6(A) 
	 I1 = I5 = 0,1 (A) 
MÆt kh¸c UAB = I3R3 = I6R6 + I5R5 
0,6 .40 = R6 . 0,4 + I5R5 
R6 = 10 
 Bài 18 : Cho mạch điện sau
Cho U = 6V , r = 1W = R1 ; R2 = R3 = 3W U	 r
biết số chỉ trên A khi K đóng bằng 9/5 số chỉ R1	R3
của A khi K mở. Tính : 
a/ Điện trở R4 ? 	R2	 K	R4 A 
b/ Khi K đóng, tính IK ? 	 
 gi¶i
* Khi K mở, cách mắc là ( R1 nt R3 ) // ( R2 nt R4 ) Þ Điện trở tương đương của mạch ngoài là
 Þ Cường độ dòng điện trong mạch chính : I = . Hiệu điện thế giữa hai điểm A và B là UAB = Þ I4 = ( Thay số, I ) = 
 * Khi K đóng, cách mắc là (R1 // R2 ) nt ( R3 // R4 ) Þ Điện trở tương đương của mạch ngoài là
 Þ Cường độ dòng điện trong mạch chính lúc này là : I’ = . Hiệu điện thế giữa hai điểm A và B là UAB = Þ I’4 = ( Thay số, I’ ) = 
 * Theo đề bài thì I’4 = ; từ đó tính được R4 = 1W 
b/ Trong khi K đóng, thay R4 vào ta tính được I’4 = 1,8A và I’ = 2,4A Þ UAC = RAC . I’ = 1,8V
 Þ I’2 = . Ta có I’2 + IK = I’4 Þ IK = 1,2A
Bài 19: 
	Rx	P	R1
 Cho m¹ch ®iÖn nh­ s¬ ®å h×nh vÏ . 
 BiÕt : R1= 6 , R2 = 7 , R3 =3 	R2	Q	R3
 Rx cã thÓ thay ®æi ®­îc , UMN = 60V
 1. NÕu Rx= R1 th× Ix = ? UPQ= ?	+	-
 2. §Ó UPQ= 0 th× Rx= ?
Gi¶i
1. V× R2 nt R3 nªn 
 I2= I3 = = = 6 (A) ( 0.25®)
 V× Rx nt R1 vµ Rx = R1 = 6 nªn :
 Ix= I1 = = = 5 (A) 
Ta cã : U PQ = UPM + UMQ = -U MP + UMQ = UMQ - U
 U PQ = U2- Ux =I2 . R2 – Ix.Rx = 6.7 – 5.6 = 12 (v) 
2. Khi UPQ= 0 U2 – Ux = 0 I2. R2 – Ix.Rx = 0
 Ix.Rx = 42 (1) 
V× Rx nt R1 nªn : 
 Ix= I1 = = (2) 
ThÕ (2) vµo (1) .Rx= 42 Rx = = 14 () 
Bµi 20
Cho mạch điện có sơ đồ sau. Biết UAB = 12V không đổi, R1 = 5W ; R2 = 25W ; R3 = 20W . Nhánh DB có hai điện trở giống nhau và bằng r, khi hai điện trở r mắc nối tiếp vôn kế V chỉ giá trị U1, khi hai điện trở r mắc song song vôn kế V chỉ giá trị U2 = 3U1 : 
 R1 C R2
1) Xác định giá trị của điện trở r ? ( vônkế có R = ¥ )
2) Khi nhánh DB chỉ có một điện trở r, vônkế V 
 chỉ giá trị bao nhiêu ? A V B 
3) Vônkế V đang chỉ giá trị U1 ( hai điện trở r
 nối tiếp ). Để V chỉ số 0 chỉ cần : 
 + Hoặc chuyển chỗ một điện trở, đó là điện trở nào R3	 D r r
và chuyển nó đi đâu trong mạch điện ?
 + Hoặc đổi chỗ hai điện trở cho nhau, đó là những điện trở nào ? 
Gi¶i
1) Do vônkế có điện trở vô cùng lớn nên ta có cách mắc ( R1 nt R2 ) // ( R3 nt 2r ) . Ta tính được cường độ dòng điện qua điện trở R1 là I1 = 0,4A; cường độ dòng điện qua R3 là I3 = 
 Þ UDC = UAC - UAD = I1.R1 - I3.R3 = 0,4.5 - = (1)
Ttự khi hai điện trở r mắc song song ta có cách mắc là ( R1 nt R2 ) // ( R3 nt ) ; lý luận như trên, ta có:
U’DC = (2) . Theo bài ta có U’DC = 3.UDC , từ (1) & (2) Þ một phương trình bậc 2 theo r; giải PT này ta được r = 20W ( loại giá trị r = - 100 ). Phần 2) tính UAC & UAD ( tự giải ) ĐS : 4V
Khi vôn kế chỉ số 0 thì khi đó mạch cầu cân bằng và : (3)
+ Chuyển chỗ một điện trở : Để thoả mãn (3), ta nhận thấy có thể chuyển một điện trở r lên nhánh AC và mắc nối tiếp với R1. Thật vậy, khi đó có RAC = r + R1 = 25W ; RCB = 25W ; RAD = 20W và RDB = 20W Þ (3) được thoả mãn.
+ Đổi chỗ hai điện trở : Để thoả mãn (3), có thể đổi chỗ R1 với một điện trở r ( lý luận và trình bày tt )
Bµi 21.	Rx	P	R1
 Cho m¹ch ®iÖn nh­ s¬ ®å h×nh vÏ . 
 BiÕt : R1= 6 , R2 = 7 , R3 =3 	R2	Q	R3
 Rx cã thÓ thay ®æi ®­îc , UMN = 60V
 1. NÕu Rx= R1 th× Ix = ? UPQ= ?	+	-
 2. §Ó UPQ= 0 th× Rx= ?
Gi¶i
1. V× R2 nt R3 nªn 
 I2= I3 = = = 6 (A) 
 V× Rx nt R1 vµ Rx = R1 = 6 nªn :
 Ix= I1 = = = 5 (A) ( 0.25®)
Ta cã : U PQ = UPM + UMQ = -U MP + UMQ = UMQ - U
 U PQ = U2- Ux =I2 . R2 – Ix.Rx = 6.7 – 5.6 = 12 (v) 
2. Khi UPQ= 0 U2 – Ux = 0 I2. R2 – Ix.Rx = 0
 Ix.Rx = 42 (1) ( 0.25®) 
V× Rx nt R1 nªn : 
 Ix= I1 = = (2) 
ThÕ (2) vµo (1) .Rx= 42 Rx = = 14 () 
Bµi 22: 	
M¹ch ®iÖn nh­ h×nh vÏ	 
R1 = 2 Ω, R2 = 3 Ω, R3 = 4 Ω	 
V
V
R4 = 4 Ω, R5 =5 , R4 = 3 Ω
R1 P R2 N R3
+ - 
 A B R4 R5 R6
 M Q
 - Khi	 ®Æt vµo 2 ®iÓm M vµ N th× v«n kÕ chØ 4v.
- Khi 	 ®Æt vµo 2 ®iÓm P vµ Q th× v«n kÕ chØ 9,5v.
a. TÝnh c­êng ®é dßng ®iÖn qua mçi ®iÖn trë.
b. TÝnh HiÖu ®iÖn thÕ hai ®iÓm A vµ B
c. NÕu ®Æt Am pe kÕ vµo 2 ®iÓm P vµ Q th× m¹ch ®iÖn cã s¬ ®å thÕ nµo? Coi ®iÖn trë v«n kÕ rÊt lín, Am pe kÕ rÊt nhá.
HD Dùa vµo sè chØ cña v«n kÕ
a. TÝnh ®­îc 	I1 = 2A (qua R1 R2 R3)	
	I2 = 1,5A (qua R4 R5 R6)
b. TÝnh ®­îc 	U AB = 18 v	
c. KÐo P trïng víi Q chung ®iÖn thÕ	
vÏ l¹i s¬ ®å	
Bµi 23 :
Cho m¹ch ®iÖn nh­ h×nh vÏ .
BiÕt U = 1,25v
R1 = R3 = 2
R2 = 6 ; R4 =5
V«n kÕ cã ®iÖn trë rÊt lín , ®iÖn trë cña c¸c d©y nèi nhá kh«ng ®¸ng kÓ . TÝnh c­êng ®é dßng ®iÖn qua c¸c ®iÖn trë vµ sè chØ cña v«n kÕ khi khãa K ®ãng.
	R1	R2
	 C
 V	
	R2	 R4
 A	 B
	 D	 + _	 K	
Gi¶i: C­êng ®é dßng ®iÖn qua c¸c ®iÖn trë:
	Do vèn kÕ cã ®iÖn trë rÊt lín . Cã (R1 nt R3) // (R2 nt R4)
	R1,3 = R1 + R3 = 2+2 = 4 ()
	R2,4 = R2 + R4 = 6 + 5 = 11 ()
Rt® = 
	C­êng ®é dßng ®iÖn qua m¹ch chÝnh.
	Ic = (A). Ta l¹i cã :
	Mµ I= I1 +I2.
	Thay vµo: 0,12 (A)
 I1 = I – I2= 0,43 – 0,12 = 0,31 ()
Mµ I1 = I3 = 0,31 (A)
	 I2 = I4 = 0,12 
TÝnh chØ sè cña v«n kÕ:
Ta cã : VA – VC = I1R1
 VA – VD = I2R2
 VC - VD = I1.R1- I2 .R2
Hay VCD = I1.R1- I2 .R2 = 0,31 . 2- 0,16 . 6 = - 0,1(V)
Suy ra hiªô ®iÖn thÕ t¹i D nhá h¬n t¹i C. VËy sè chØ cña v«n kÕ lµ - 0,1(V)
 Bµi 24.Cho m¹ch ®iÖn nh­ h×nh vÏ.
BiÕt : R1 A R2
 R3 B R4
R1 =4
R2 = 16 M 	 N
R3 =12
R4= 18 
HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch MN UMN =60V. 
a-TÝnh ®iÖn trë t­¬ng ®­¬ng cña ®o¹n m¹ch.
b-TÝnh c­êng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua c¸c ®iÖn trë vµ trong m¹ch chÝnh.
c-TÝnh hiÖu ®iÖn thÕ UAB. NÕu dïng v«n kÕ vµo gi÷a hai ®iÓm A,B th× cùc d­¬ng cña v«n kÕ ph¶i m¾c vµo ®iÓm nµo? V× sao?.
Gi¶i
a- 
R12 = R1+R2 = 4+16 =20 ()	
R34 = R3+R4 = 12+18 =30 ()	
RMN= == =12 ()	
b- C­êng ®é dßng ®iÖn m¹ch chÝnh.
IMN= = =5 (A)	
C­êng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua R1, R2.
I1=I2 = = 3 (A)	
C­êng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua R3, R4.
I3=I4 = = 2 (A)	
c- ta cã :	UAB = UAM + UMB. 	
	Hay UAB = -UMA + UMB. 	
Trong ®ã : UMA = I1.R1 = 3.4 = 12 (V)	
	 UMB = I3.R4 = 2.12 = 24 (V) 
VËy :	UAB = -12 + 24 = 12 (V)	
UAB = 12 (V) >0 chøng tá r»ng ®iÖn thÕ t¹i A lín h¬n ®iÖn thÕ t¹i B. Do ®ã khi m¾c v«n kÕ vµo 2 ®iÓm A, B th× chèt d­¬ng cña v«n kÕ ph¶i m¾c vµo ®iÓm A (0,75 ®iÓm).
 R
 Bµi 25: u 
 Cho m¹ch ®iÖn nh­ h×nh vÏ: R1 R3
 Víi U = 6v, R1 = 1W , R =1W A C B 
 R2 = R3 = 3W ; RA 0 
	 R2 k R4
 1/ Khi ®ãng kho¸ K dßng ®iÖn qua am pe kÕ
 b»ng ®iÖn qua am pe kÕ khi K më . TÝnh ®iÖn trë R4 
 2/ TÝnh c­êng ®é dßng ®iÖn qua K khi ®ãng K.
Gi¶i
1/ §iÖn trë R4 
 a, TÝnh IA khi ng¾t K (0,75®)
 C­êng ®é dßng ®iÖn qua R
 I =
 C­êng ®é dßng ®iÖn qua am pe kÕ 
 b/ TÝnh IA’ khi ®ãng K (0,75®)
 R1 // R2 ; R3 // R4
 C­êng ®é dßng ®iÖn qua R 
 I’ = 
 C­êng ®é dßng ®iÖn qua am pe kÕ :
 IA’ = Trong ®ã 
 c/ Ta cã : (0,5®)
 Gi¶i ra ta ®­îc R4 = 1W
 2/ (2®) TÝnh c­êng ®é dßng ®iÖn qua K khi ®ãng K 
 (1®) Víi R4 = 1W . TÝnh ®­îc I’ = 2,4A
 Dßng ®iÖn c­êng ®é I’ tíi A t¸ch thµnh 2 dßng I1 qua R1 dßng I2 qua R2 . TÝnh to¸n I1 =1,8A , I2 = 0,6 A 
 Do ®iÖn trë cña kho¸ K lµ nhá nªn vc = vD cã thÓ chËp hai ®iÓm C,D thµnh 1 ®iÓm C’
 (1®) T¹i C’ dßng ®iÖn I’ l¹i t¸ch ra thµnh dßng I3 qua R3 , dßng I4 qua R4 . TÝnh ®­îc I3 =0,6A ; I4 = 1,8A . c­êng ®é dßng ®iÖn qua R3 chØ cã 0,6 A mµ dßng I1 = 1,8 A 
 VËy IK = 1,2a
Bµi 26: Cho m¹ch ®iÖn cã s¬ ®å nh­ h×nh vÏ.
R3
C
R2
R1
A
A
B
D
Trong ®ã: UAB = 12V, R1 = 12W. BiÕt ampekÕ (RA = 0) chØ 1,5A. NÕu thay ampekÕ b»ng v«n kÕ (RV = ¥) th× v«n kÕ chØ 7,2 V.
TÝnh c¸c ®iÖn trë R2vµ R3.
So s¸nh c«ng suÊt tiªu thô cña ®o¹n m¹ch AB trong 2 tr­êng hîp. ( tr­êng hîp nh­ h×nh vÏ vµ tr­êng hîp thay ampe kÕ b»ng v«n kÕ).
Gi¶i
§iÖn trë R3 bÞ Am pe kÕ nèi t¾t Þ R12 = 	
V
A
Mµ Þ R2 = 24.	
Khi Thay b»ng th×: U12 = U = UV = 12 - 7,2 = 4,8V
Þ I3 = = 0,6A	
VËy R3 = =	
V
A
b) Khi thay b»ng th× R' =R12 + R3 = 8 + 12 = 20	
V× 
Nªn P = 2,5P'	
§1
A
B
§2
K
§3
§4
C
D
Bµi 27: Cho m¹ch ®iÖn nh­ h×nh vÏ , trong ®ã §1 vµ §4 lµ 2 bãng ®Ìn lo¹i 6V - 9W; §2 vµ §3 lµ 2 bãng ®Ìn lo¹i 6V - 4W. HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a 2 ®iÓmA, B lµ U = 12V.
a) TÝnh c«ng suÊt tiªu thô cña mçi ®Ìn vµ cho biÕt chóng s¸ng nh­ thÕ nµo, trong hai tr­êng hîp lµ : K më vµ K ®ãng.
b) Khi ®ãng khãa K, dßng ®iÖn qua khãa K cã ®é lín bao nhiªuvµ cã chiÒu nh­ thÕ nµo?
gi¶i
a) R1 = R4 = 62:9 = 4; 	R2 = R3 = 62:4 = 9	
*Khi K më: R12 = R34= 4+9 = 13 Þ I12 = I34 = A	
P1 = P4 = .4 3,4W < 9W Þ §1 vµ §4 tèi h¬n møc b×nh th­êng
Þ P2 = P3 = .9 7,6W > 4W Þ §2 vµ §3 s¸ng h¬n møc b×nh th­ên

File đính kèm:

  • docmot so bai dien BDHSG.doc
Đề thi liên quan