Nam Cao và “Lão Hạc”

Nam cao vµ “l·o h¹c”
1. TiÓu sö 
	Nam Cao (1915-1951) là một trong những nhà văn Việt Nam tiêu biểu nhất thế kỷ 20. Nhiều truyện ngắn của ông được xem như là khuôn thước cho thể loại này. Đặc biệt một số nhân vật của Nam Cao trở thành những hình tượng điển hình, được sử dụng trong ngôn ngữ hàng ngày.Xuất thân từ một gia đình bậc trung Công giáo. Nam Cao học sơ học ở trường làng. Đến cấp tiểu học và bậc trung học, gia đình gửi ông xuống Nam Định. Nhưng vì thể chất yếu, chưa kịp thi ông đã phải về nhà chữa bệnh, rồi cưới vợ năm 18 tuổi.Nam Cao từng làm nhiều nghề, chật vật kiếm sống và đến với văn chương đầu tiên vì mục đích mưu sinh. Năm 1941, tập truyện đầu tay Đôi lứa xứng đôi, với bút danh Nam Cao do NXB Đời mới Hà Nội ấn hành được đón nhận như là một hiện tượng văn học thời đó. Nhà văn hiện thực xuất sắc dũng cảm đối mặt với cái ác, cái vô luân, cái nhâng nháo hủ lậu, cái bất công đè lên những người dân thấp cổ bé họng, bị lũ bất lương truyền kiếp đè đầu cưỡi cổ : Một thằng lý dịch có thể thẳng tay đánh chết người như bỡn, một tên ác bá có thể cướp trắng tay thước vườn, mảnh ruộng của người nghèo khó như không. Tầng lớp trí thức nghèo phải bấm bụng trong cảnh "sống mòn", "chết mòn". Ngòi bút kể chuyện đời đã không còn dừng lại ở sự mô tả những biểu hiện trái tai gai mắt bề ngoài; sự bất hòa, sự kết án xã hội đương thời, ở Nam Cao đã đi vào b¶n chÊt, nên có thể bộc lộ ra một cách ôn tồn và nhỏ nhẹ, đẩy tính quyết liệt ẩn sâu vào trong. Ở các trang viết của mình. Nam Cao đã nhìn thấy và chỉ cho người đọc thấy cái xã hội ch×m trong nô lệ và lạc hậu, bất công và phi nhân ấy đã làm tha hoá, biến dạng biến chất con người.
2. t¸c phÈm “l·o H¹c”
	Truyện kể về Lão Hạc, một người nông dân chất phác, hiền lành. Lão vốn góa vợ và có một đứa con trai nhưng vì quá nghèo nên không thể lo cho người con trai một cuộc sống hạnh phúc. Người con trai lão do quẫn trí đã đăng kí đi làm ở đồn điền cao su ở miền nam. Lão luôn trăn trở, suy nghĩ về tương lai của đứa con. Lão sống bằng nghề làm vườn, mảnh vườn mà vợ lão đã mẫt bao công sức để mua về và để lại cho con trai lão. Nhưng do một trận bão mà cả một sào hoa màu đã mất trắng. Lại bởi do một trận ốm nên bao nhiêu tiền bạc lão dành dụm đã mang ra dùng gần hết và vì lão cũng đã "tàn sức" rồi, người ta làm tranh hết việc của lão.Lão có một con chó tên là Vàng - một con chó mà lão vừa coi như con vừa coi như một người bạn trung thành. Nhưng vì cần tiền để lo cho con trai nên lão đã quyết định bán con chó đi. Lão đã rất dằn vặt bản thân mình khi mang một "tội lỗi" là đã nỡ tâm "lừa một con chó".Lão tự dành tiền cho đám ma của chính mình để không làm phiền đến hàng xóm láng giềng. Lão không nhận bất kỳ sự giúp đỡ của bất kỳ ai. Lão đã chọn một cái chết bằng bả chó, một cái chết dữ dội và đau đớn. Lão làm thế là để trừng phạt bản thân mình đã làm cái việc dằn vặt, tội lỗi ấy và có thể lão đã được giải thoát sau bao tháng ngày cùng cực, đau khổ.
	Với truyện ngắn “Lão Hạc”, ngòi bút của Nam Cao giúp ta nhìn ra vẻ đẹp cao thượng của người nghèo khó và thương họ vô cùng. Lão Hạc âm thầm lựa chọn cái chết để giữ trọn tình với con, với con chó, đó là sự lựa chọn đau đớn và tàn khốc của một kiếp người. Lão là người cha nhân từ, lão chết để gieo niềm sống cho con, hy vọng con được sướng hơn mình.
3. Bµi tËp 
Bµi 1 : Tr¾c nghiÖm kh¸ch quan 
1. Tªn thËt cña Nam Cao lµ
TrÇn H÷u TrÝ. 	C. TrÉn H÷u TrÞ
TrÇn H÷u Tri. 	D. Nam Cao.
2. §Ò tµi Nam Cao theo ®uæi lµ viÕt vÒ.
Ng­êi n«ng d©n vµ ng­êi trÝ thøc tiÓu t­ s¶n.
Ng­êi «ng d©n vµ nh÷ng tÖ n¹n ë n«ng th«n.
Phô n÷ vµ trÎ em trong ho¶n c¶nh khèn cïng.
Nh÷ng kØ niÖm tuæi th¬ trong s¸ng t­¬i ®Ñp.
3. T¸c phÈm “L·o H¹c” ra ®êi vµo n¨m
1941. 	C. 1942.
1943. 	D. 1944.
4. NhËn xÐt kh«ng ®óng vÒ nghÖ thuËt kÓ truyÖn “L·o H¹c” lµ
Sö dông khÐo lÐo ng«i kÓ thø nhÊt, kÕt hîp gi÷a lêi «ng gi¸o vµ l·o H¹c.
Ng«n ng÷ gÇn gòi víi ®êi sèng.
KÕt hîp gi÷a kÓ xu«i vµ håi t­ëng.
Ng«n ng÷ giµu chÊt th¬ vµ yÕu tè biÓu c¶m ®Æc s¾c.
5. T¸c phÈm cïng thÓ lo¹i víi “L·o H¹c” lµ
T«i ®i häc. 	C. Trong lßng mÑ.
Tøc n­íc vì bê. 	D. §¸nh nhau víi cèi xay giã.
6. T¸c gi¶ kh«ng cã trong dßng v¨n häc hiÖn thùc phª ph¸n lµ
Nam Cao. 	C. Ng« TÊt Tè.
NguyÔn C«ng Hoan. 	D. Th¹ch Lam
• Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi
“Chao ôi ! Đối với những người ở quanh ta, nếu ta không cố mà tìm hiểu họ, thì ta chỉ thấy họ gàn dở, ngu ngốc, bần tiện, xấu xa, bỉ ổi…” (Lão Hạc – Nam Cao).
7. Từ “chao ôi” trong đoạn văn trên thuộc từ loại gì?
	A. Thán từ	B. Quan hệ từ
	C. Trợ từ	D. Tình thái từ
8. Các từ: “gàn dở, ngu ngốc, bần tiện, xấu xa, bỉ ổi” thuộc trường từ vựng nào dưới đây?
	A. Chỉ tính cách của con người
	B. Chỉ trình độ của con người
	C. Chỉ thái độ cử chỉ của con người
	D. Chỉ hình dáng của con người
9. Câu văn: “Em hãy nghĩ đến chị, nếu em không còn muốn nghĩ đến mình nữa” thuộc loại câu nào?
	A. Câu ghép không sử dụng từ nối
	B. Câu ghép nối nhau bằng một quan hệ từ
	C. Câu ghép nối nhau bằng một cặp quan hệ từ
	D. Câu ghép nối nhau bằng một cặp từ hô ứng
10. Từ nào dưới đây là từ tượng thanh ?
	A. tàn nhẫn	B. mạnh mẽ
	C. lộp độp	D. kỳ quặc

Bµi 2 : C¶m nghÜ vÒ nh©n vËt l·o H¹c trong truyÖn ng¾n cïng tªn

	L·o H¹c lµ t¸c phÈm xuÊt s¾c cña nhµ v¨n Nam Cao – c©y bót ®éc ®¸o, tµi hoa cña VHHTPP
Nh©n vËt trung t©m cña truyÖn – ghi dÊu Ên s©u ®Ëm trong tr¸i tim ng­êi ®äc vÒ h×nh ¶nh mét ng­êi n«ng d©n th­¬ng con, nh©n h©u vµ giµu lßng tù träng.
L·o H¹c lµ biÓu t­îng cao ®Ñp cña t×nh phô tö : L·o chØ cho con ®iÒu hay lÏ ph¶i, khuyªn can khi nã muèn b¸n v­ên c­íi vî, an ñi cho nã ngu«i ngoai, nh­ng ®øa con g¸i Êy n¨m sau lÊy chång giµu, con trai laâ bá ®i ®ån ®iÒn cao su. L·o H¹c ®au ®ín vµ bÊt lùc.
L·o H¹c yªu con nªn dån hÕt mäi t×nh c¶m cho cËu Vµng – kØ vËt cña con ®Ó l¹i….
L·o H¹c ®au ®ín d»n vÆt m×nh khi b¸n chã – nçi ®au cµo xÐ ruét gan khi mÊt ®i mét phÇn thiªng liªng trong cuéc ®êi.
Yªu con l·o göi l¹i tµi s¶n cho «ng gi¸o vµ lùa chän c¸i chÕt. C¸i chÕt cña l·i H¹c cã nhiÒu ý nghÜa nh­ng h¬n c¶ nã thÓ hiÖn ®øc hi sinh cña l·o.
L·o H¹c g©y xóc ®éng bëi lßng tù träng trong s¸ng cña mét ng­êi sång “gÇn bïn kh«ng h«i tanh mïi bïn”
L·o «m ®au, m¸t mïa khiÕn gia c¶nh cµng khèn ®èn.ChuÈn bÞ cho c¸i chÕt cña m×nh l·o göi l¹i tiÒn lµm ma v× kh«ng muån lµm phiÒn ®Õn bµ con lµng xãm
Trong c¶nh khèn cïng nhÊt l·o tõ chèi mäi sù gióp ®ì cña «ng gi¸o mét c¸ch h¸ch dÞch.
Kh«ng nh­ Binh T­, l·o H¹o s½n sµng lùa chon c¸i chÕt ®Ó kh«ng lµm ®iÒu khuÊt tÊt.
Nh©n vËt l·o H¹c lµ biÓu t­îng cña ng­êi n«ng d©n tr­íc CM ®­îc Nam Cao thÓ hiªn víi nghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt s¾c s¶o, nghÖ thËt miªu t¶ ®iªu luyÖn vµ h¬n c¶ lµ tÊm lßng yªu mÕn vµ tr©n träng.

Bµi 3 : Cho ®o¹n v¨n sau 

	Không! Cuộc đời chưa hẳn đã đáng buồn, hay vẫn đáng buồn nhưng lại đáng buồn theo một nghĩa khác. Tôi ở nhà binh Tư về được một lúc lâu thì thấy những tiếng nhốn nháo ở bên nhà lão Hạc. Tôi mải mốt chạy sang. Mấy người hàng xóm đến trước tôi đang xôn xao ở trong nhà. Tôi xồng xộc chạy vào. Lão Hạc đang vật vã ở trên giường, đầu tóc rũ rượi, quần áo xộc xệch, hai mắt long sòng sọc. Lão tru tréo, bọt mép sùi ra, khắp người chốc chốc lại bị giật mạnh một cái, nảy lên. Hai người đàn ông lực lưỡng phải ngồi đè lên người lão. Lão vật vã đến hai giờ đồng hồ rồi mới chết. Cái chết thật là dữ dội. Chẳng ai hiểu lão chết vì bệnh gì mà đau đớn và bất thình lình như vậy. Chỉ có tôi với binh Tư hiểu. Nhưng nói ra làm gì nữa! Lão Hạc ơi! Lão hãy yên lòng mà nhắm mắt! Lão đừng lo gì cho cái vườn của lão. Tôi sẽ cố giữ gìn cho lão. Đến khi con trai lão về, tôi sẽ trao lại cho hắn và bảo hắn: “Đây là cái vườn mà ông cụ thân sinh ra anh đã cố để lại cho anh trọn vẹn; cụ thà chết! chứ không chịu bán đi một sào...”. 
X¸c ®Þnh c¸c côm danh tõ cã trong ®o¹n 
T©m tr¹ng cña «ng gi¸o thÓ hiÖn trong ®o¹n lµ g× ? 
Ph©n tÝch c¸i hay cña ng«n ng÷ t¸c gi¶ trong ®o¹n v¨n trªn ? 

Bµi 4 : KÓ l¹i ®o¹n truyÖn sau b»ng ng«n lêi v¨n cña em 

	Hôm sau, lão Hạc sang nhà tôi. Vừa thấy tôi, lão báo ngay: 
	- Cậu Vàng đi đời rồi, ông giáo ạ! 
	- Cụ bán rồi? 
	- Bán rồi? Họ vừa bắt xong. 
	Lão cố làm ra vẻ vui vẻ. Nhưng trông lão cười như mếu và đôi mắt lão ẩng ậng nước, tôi muốn ôm choàng lấy lão mà òa lên khóc. Bây giờ thì tôi không xót xa năm quyển sách của tôi quá như trước nữa. Tôi chỉ ái ngại cho lão Hạc. Tôi hỏi cho có chuyện: 
	- Thế nó cho bắt à? 
	Mặt lão đột nhiên co dúm lại. Những vết nhăn xô lại với nhau, ép cho nước mắt chảy ra. Cái đầu lão ngoẹo về một bên và cái miệng móm mém của lão mếu như con nít. Lão hu hu khóc... 
	- Khốn nạn... Ông giáo ơi! Nó có biết gì đâu! Nó thấy tôi gọi thì chạy ngay về, vẫy đuôi mừng. Tôi cho nó ăn cơm. Nó đang ăn thì thằng Mục nấp trong nhà, ngay đằng sau nó, tóm lấy hai cẳng sau nó dốc ngược nó lên. Cứ thế là thằng Mục với thằng Xiển, hai thằng chúng nó chỉ loay hoay một lúc đã trói chặt cả bốn chân nó lại. Bấy giờ cu cậu mới biết là cu cậu chết! Này! Ông giáo ạ! Cái giống nó cũng khôn! Nó cứ làm in như nó trách tôi: nó kêu ư ử, nhìn tôi như muốn bảo tôi rằng: "A! Lão già tệ lắm! Tôi ăn ở với lão như thế mà lão xử với tôi như thế này?". Thì ra tôi già bằng này tuổi đầu rồi còn đánh lừa một con chó, nó không ngờ tôi nỡ tâm lừa nó! 
	Tôi an ủi lão: 
	- Cụ cứ tưởng thế đấy chứ nó chả hiểu đâu! Vả lại ai nuôi chó mà chả bán hay giết thịt? Ta giết nó chính là hóa kiếp cho nó đấy, hóa kiếp để cho nó làm kiếp khác. 
	Lão chua chát bảo: 
	- Ông giáo nói phải! Kiếp con chó là kiếp khổ thì ta hóa kiếp cho nó để nó làm kiếp người, may ra có sung sướng hơn một chút... kiếp người như kiếp tôi chẳng hạn!... 
---@---Gi¸o viªn NguyÔn H÷u Th¾ng---@---