Ôn tập thi tốt nghiệp trung học phổ thông môn văn 2008-2009

ÔN TẬP THI TỐT NGHIỆP THPT MÔN VĂN
2008-2009

VỢ CHỒNG A PHỦ (Tô Hoài)
 Em hãy trình bày những nét chính về cuộc đời và nghệ thuật của Tô Hoài?
 Tô Hoài sinh năm 1920 trong một gia đình thợ thủ công ngoại thành Hà Nội . Từ tuổi thơ, ông đã phải lăn lộn kiếm sống bằng nhiều nghề .Năm 1943, ông gia nhập Hội Văn hóa cứu quốc .
	Trước Cách mạng tháng Tám, Tô Hoài là một cây bút văn xuôi hiện thực nổi tiếng với truyện Dế Mèn phiêu lưu kí. Sau Cách mạng tháng Tám, ông nổi tiếng với tập Truyện Tây Bắc. Sau hơn 60 năm lao động nghệ thuật, ông đã có gần 200 đầu sách nhiều thể loại khác nhau.
	Sáng tác của Tô Hoài thiên về diễn tả những sự thật của đời thường. Ông có vốn hiểu biết phong phú sâu sắc về phong tục tập quán của nhiều vùng đất khác nhau và có lối trần thuật hóm hỉnh, sinh động hấp dẫn người đọc. 
 Năm 1996, Tô Hoài được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.

 Hãy nêu hoàn cảnh xuất xứ và tóm tắt tác phẩm Vợ chồng A Phủ? Phát biểu chủ đề tác phẩm?
a.Hoàn cảnh ra đời :
	Năm 1952, Tô Hoài theo bộ đội vào giải phóng Tây Bắc. Trong chuyến đi dài 8 tháng này, ông đã sống gắn bó nghĩa tình với đồng bào dân tộc vùng cao Tây Bắc. Năm 1953, ông viết thành công tập Truyện Tây Bắc gồm 3 truyện : Cứu đất cứu mường, Mường Giơn và Vợ chồng A Phủ . Tập truyện được tặng giải nhất của Hội Văn nghệ Việt Nam 1954-1955. 
b.Tóm tắt tác phẩm : 
Mị là một cô gái Mèo trẻ đẹp, tài hoa, giỏi giang, yêu đời, thích tự do. Chỉ vì bố mẹ Mị vay nợ nhà thống lí Pá Tra để cưới nhau không trả được nên Mị bị bắt về làm con dâu gạt nợ cho gia đình này. Làm vợ A Sử, Mị phải sống kiếp nô lệ khổ nhục, chỉ muốn chết, nhưng vì thương bố và sợ thần quyền nên Mị đành câm lặng chịu đựng. 
A Phủ là một thanh niên mồ côi cha mẹ từ nhỏ, lao động giỏi, rất dũng cảm , nhiều cô gái mê, nhưng vì nhà nghèo nên không cưới được vợ. Trong hội xuân, A Phủ đã đánh A Sử nên bị thống lý Pá Tra bắt về đánh đập và phạt vạ 100 đồng bạc trắng .Không có tiền nộp phạt, A Phủ trở thành nô lệ cho nhà thống lí để trừ nợ. Do sơ ý để cọp vồ mất một con bò nên A Phủ bị thống lí Pá Tra trói đứng vào cọc chờ chết, Mị cắt dây trói cứu A Phủ. Cả hai cùng trốn khỏi Hồng Ngài. 
Đến Phiềng Sa, họ trở thành vợ chồng, nỗ lực xây dựng cuộc sống mới. Quân Pháp tràn tới, dân Phiềng Sa lại hoang mang lo sợ. A Châu, cán bộ Đảng đã tìm đến, A Phủ kết nghĩa anh em với A Châu. Rồi A Phủ trở thành tiểu đội trưởng du kích, cùng với Mị và đồng đội bảo vệ quê hương . 	
c- Chủ đề: 
	Qua việc phản ánh cuộc sống khổ nhục ,tối tăm của người dân lao động miền núi Tây Bắc dưới ách thống trị của bọn thực dân và chúa đất phong kiến, Tô Hoài thể hiện lòng thông cảm và sự trân trọng những khát khao tự do và ý thức tự giải phóng của họ .
 Hỏi: Tìm hiểu về cuộc đời Mị, chúng ta nên chia ra những giai đoạn nào? .Trong mỗi giai đoạn có gì đáng chú ý?.

Quá trình phát triển tính cách của Mị Đuợc Tô Hoài miêu tả qua mấy bước?.Qua những chi tiết nào?
Lúc mới về làm dâu, thái độ của Mị ra sao?Chi tiết này có ý nghĩa gì?
Cảnh đêm tình mùa xuân được Tô Hoài miêu tả như thế nào? Ý nghĩa của cảnh sinh hoạt này trong việc bộc lộ chủ đề tác phẩm?
Khi đêm tình mùa xuân đến,Mị có thái độ và hành động như thế nào? 

Lúc đầu Mị có thái độ như thế nào khi chứng kiến cảnh A Phủ bị trói dứng ngoài trời lạnh? Tại sao Mị lại có thái độ vô cảm như thế?.Chi tiết gì khiến Mị chú ý đến và quyết định cắt dây trói cứu A Phủ ?.Hành động ấy có ý nghĩa gì?
Nhân vật Mị 
	a 1:Trước khi về làm dâu nhà thống lí Pá Tra:
	- Mị là cô gái Mèo trẻ, đẹp, yêu đời, chăm lao động và hiếu thảo 
	- Mị cũng là cô gái tài hoa có tài “ thổi lá hay như thổi sáo”trai làng nhiều người mê ngày đêm thổi sáo đi theo Mị.
	-Mi cũng là người có ý thức về tự do, không chịu làm dâu con nhà giàu .Cô nói với bố: “con nay đã biết cuốc nương làm ngô, con phải làm nương ngô trả nợ thay cho bố. Bố dừng bán con cho nhà giàu”.
	a 2: Khi về làm dâu nhà thống lí Pá Tra: Chỉ vì bố Mị thiếu tiền cưới mẹ Mị nên đã đến vay nhà thống lí Pá Tra mà cô bị bắt về làm dâu gạt nợ cho gia đình này.Ở nhà thống lí, nhìn bề ngoài Mị là một người cam chịu cuộc đời bị đày đọa, giam hãm. Hình ảnh Mị ở nhà thống lí Pá Tra là “một cô gái ngồi quay sợi cạnh tàu ngựa.Lúc nào cũng cúi mặt, mặt buồn rười rượị” .Mang tiếng là con dâu nhà thống lí nhưng cuộc sống của Mị không khác gì một nô lệ . Con ngựa con trâu làm còn có lúc, đêm nó còn được đứng nghỉ chân, đứng nhai cỏ, đàn bà con gái trong nhà thống lí Pá Tra thì vùi vào việc cả đêm ngày.Căn buồng Mị nằm kín mít chỉ có một ô cửa sổ lổ vuông bằng bàn tay, tựa như một nhà tù. Cha con nhà thống lí đã bóc lột sức lao động, bóc lột nhan sắc và tuổi thanh xuân của Mị.
 	 Thế nhưng ,bên trong con người Mị tiềm ẩn một sức sống mãnh liệt, sức sống ây chỉ chờ có cơ hội là vùng lên tự giải phóng.Quá trình phát triển tính cách của Mị được Tô Hoài dụng công miêu tả qua ba bước hợp lí.
 -Lúc mới bị bắt về làm dâu, đêm nào Mị cũng khóc rồi định ăn lá ngón tự tử, nhưng vì thương bố, Mị đành sống cam chịu.
 - Mùa đông năm ấy, gió và rét dữ dội nhưng mùa xuân vẫn cứ đến,và con người dù khổ nghèo cơ cực đến mấy vẫn rủ nhau đi chơi Tết trong niềm vui sống có phần tự do và hoang dã .Trai gái thổi sáo gọi bạn. Tiếng sáo mùa xuân năm ấy đã đánh thức tâm hồn Mị. Mị lén lấy hũ rượu, cứ uống ực từng bát. Rồi say, Mị thấy cõi lòng phơi phới trở lại . Mị sống lại với những kí ức tuổi thanh xuân tươi đẹp của mình. Những mùa xuân trước,Mị uống rượu bên bếp và thổi sáo.Có biết bao nhiêu người mê, ngày đêm thổi sáo đi theo Mị…Mị cứ nghĩ nếu có nắm lá ngón lúc này, Mị sẽ ăn cho chết ngay. Tâm hồn Mị đã sống lại, nó không chấp nhận kiếp sống ngựa trâu nô lệ. Mị mặc váy mới, Mị muốn đi chơi. A Sử thấy vậy trói đứng Mị vào cột nhà nhưng tâm hồn cô vẫn dõi theo tiếng sáo và cô vùng bước đi. Kí ức tươi đẹp thời thanh xuân đã khiến Mị quên mình đang bị trói. 
 -Sức sống của Mị trỗi dậy mãnh liệt lần thứ ba khi cô cắt dây trói cứu A Phủ. Lúc đầu khi thấy A Phủ bị trói đứng mấy ngày đêm liền sắp chết, Mị vẫn thản nhiên . Những đêm mùa đông trên núi dài và buồn, Mị thường dậy sớm thổi lửa hơ tay, bất chấp việc A Sử đạp ngã xuống đất. Nhưng đêm ấy nhìn thấy dòng nước mắt bò xuống hai hõm má đã xám đen của A Phủ,Mị nhớ lại trước kia mình cũng bị trói nước mắt chảy xuống không lau được như thế. Thương người cùng cảnh ngộ, Mị cắt dây trói cứu A Phủ, rồi thương mình, sợ bị bắt trói thay A Phủ, Mị chạy theo A Phủ. Hai người chạy trốn khỏi Hồng Ngài. Điều đó cho thấy khi sức sống tiềm tàng trong lòng con người được hồi sinh, nó sẽ là ngọn lửa không thể dập tắt nổi.Và họ sẽ đứng lên chống lại cường quyền áp bức để cứu lấy cuộc đời mình.

Phân tích nhân vật A Phủ dựa trên những nét chính về số phận và cá tính.

 	A Phủ là một nhân vật gây được ấn tượng với người đọc vì có số phận và cá tính đặc biệt đựoc Tô Hoài khắc họa khá thành công. 
 Về số phận, A Phủ mồ côi cha mẹ, sống một mình, không người thân thích từ bé. Mới mười tuổi, A Phủ đã bị người ta bắt đem xuống bán đổi lấy thóc của người Thái .Vượt qua bao cơ cực thử thách, A Phủ đã trở thành một chàng trai Mông khỏe mạnh, tháo vát ,thông minh, Nhiều cô gái trong làng mơ ước được lấy A Phủ làm chồng. Thế nhưng anh vẫn không lấy được vợ vì nghèo mà phép làng và tục lệ cưới xin lại ngặt nghèo.	Chỉ vì đánh A Sử mà anh trở thành nô lệ cho nhà thống lí Pá Tra.
 Về cá tính, A Phủ là một chàng trai đặc biệt.Anh gan góc từ bé, bị bán cho người Thái, anh trốn lên núi vì không chịu ở dưới cánh đồng thấp. Khi thấy A Sử phá đám cuộc chơi, anh sẵn sàng trừng trị hắn. “A Phủ đã xộc tới , nắm cái vòng cổ, kéo dập đầu xuống, xé vai áo ,đánh tới tấp”.Khi trở thành người ở gạt nợ cho nhà thống lí Pá Tra, A Phủ vẫn là con người tự do, không biết sợ cường quyền, kẻ ác.Quanh năm bôn ba ngoài rừng ngoài gò làm phăng phăng mọi việc: đốt rừng, cày nương, săn bò tót,, bẫy hổ, chăn ngựa…Mải mê bẫy nhím để hổ vồ mất một con bò, A Phủ điềm nhiên vác nửa con bò hổ ăn dở trở về.Là người mạnh mẽ và gan góc A Phủ không sợ cả cái chết.Có được tính cách đó là vì anh là đứa con của núi rừng tự do, tự lập ngay từ ngày bé.
 Nét đăc sắc nghệ thuật của tác phẩm Vợ chồng A Phủ biểu hiện qua những chi tiết nào?( Về cốt truyện, về nhân vật, về cách kể , cách tả) 
 
 Hãy chỉ ra những nét giống và khác nhau trong nghệ thuật xây dựng nhân vật A Phủ và Mị.
	+Về cốt truyện, tác phẩm đưa người đọc vào một không gian tương đối mới là miền núi Tây Bắc nhưng vẫn rất quen thuộc nhờ cách miêu tả đời sống theo xu hướng hiện thực.Nhà văn đã quan tâm sâu sắc đến số phận của người dân miền núi, diển tả chân thực nỗi cực nhục khổ đau cũng như sức sống mãnh liệt của họ.
	+ Nhà văn có biệt tài trong việc khắc họa tính cách nhân vật, sự tinh tế trong diễn tả đời sống nội tâm.Mị và A Phủ là hai nhân vật giống nhau về số phận nhưng khác nhau về tính cách.Mị được khắc họa từ một cái nhìn bên trong giúp ta phát hiện vẻ đẹp của sức sống nội tâm còn A Phủ được khắc họa từ những hành động bên ngoài, giúp ta thấy được vẻ đẹp của tính cách gan góc ,táo bạo , mạnh mẽ. 
 +Nhà văn có sở trường quan sát phát hiện những nét lạ về phong tục, tập quán và lối sống của người Mông .Tục cướp vợ, trình ma,đánh nhau, xử kiện…được miêu tả đầy ấn tượng.Cảnh xuân về trên núi cao, lời ca và giai điệu tiếng sáo trong đêm tình mùa xuân, cảnh uống rượu ngày tết …cũng được miêu tả sống động và đầy chất thơ.

	+ Đề 1 : Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị trong truyện ngắn “ Vợ chồng A Phủ “ của Tô Hoài 
	+ Đề 2 : Qua nhân vật Mị và A Phủ , hãy nêu giá trị hiện thực và nhân đạo của tác phẩm “ Vợ chồng A Phủ”
	+ Đề 3: Phân tích tác phẩm “ Vợ chồng A Phủ “ của Tô Hoài 
	+ Đề 4: Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị trong truyện ngắn “ Vợ chồng A Phủ” của Tô Hoài thể hiện trong cảnh ngộ từ khi cô bị bắt làm con dâu gạt nợ cho nhà thống lí Pá Tra đến khi trốn khỏi Hồng Ngài.


VỢ NHẶT (Kim Lân)

 Em hãy trình bày những nét chính về cuộc đời và nghệ thuật của Kim Lân ?

 Kim Lân (1920-2007) là nhà văn chuyên viết truyện ngắn. Thế giới nghệ thuật của ông tập trung ở khung cảnh nông thôn và hình tượng người nông dân vùng đồng bằng Bắc Bộ.Trong tác phẩm của Kim Lân, con người của làng quê Việt Nam dù nghèo khổ thiếu thốn vẫn yêu đời; thật thà chấc phác mà thông minh, hóm hỉnh, tài hoa.
Tác phẩm chính của Kim Lân: Nên vợ nên chồng , Con chó xấu xí.
Năm 2001, Kim Lân được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.
 Hãy nêu hoàn cảnh ra đời và tóm tắt tác phẩm Vợ nhặt? .

2- Xuất xứ:Vợ nhặt là một truyện ngắn xuất sắc có tiền thân là tiểu thuyết Xóm ngụ cư Kim Lân viết ngay sau cách mạng tháng Tám, nhưng bị mất bản thảo.Sau khi hòa bình lập lại (1954), tác giả dựa vào một phần cốt truyện cũ để viết truyện ngắn này.
3-Tóm tắt tác phẩm:Tràng là một anh nông dân nghèo, xấu trai, lại là dân ngụ cư bỗng dưng có vợ theo không về trong lúc nạn đói đang hồi gay gắt nhất,người chết đói đầy đường.Vợ Tràng là một người đàn bà đói khát cùng đường liều lĩnh gợi ý để được Tràng cho ăn và theo Tràng về nhà. Chỉ với vài bát bánh đúc và mấy lần tầm phào mà Tràng có vợ .Việc Tràng có vợ làm cho cả xóm ngụ cư ai cũng ngạc nhiên nhưng điều đó đã làm cho căn nhà tối tăm đói khát của Tràng ấm áp và hạnh phúc.Bà cụ Tứ mẹ Tràng lúc đầu không hiểu, buồn tủi và lo lắng nhưng rồi sau đó cũng mừng lòng đón nhận nàng dâu mới.

 Hãy nêu ý nghĩa nhan đề của truyện ? Tình huống truyện như thế nào? Tình huống ấy có ý nghĩa gì Trong việc thể hiện chủ đề tác phẩm?


 Tình huống độc đáo của truyện bộc lộ ngay ở nhan đề: Vợ nhặt. Một người vợ nhặt được, nhặt một cách ngẫu nhiên chứ không phải vợ cưới.Tràng là một anh nông dân xấu trai,ế vợ, nghèo xác nghèo xơ, lại là dân ngụ cư bị coi thường bỗng nhiên có vợ theo không về giữa lúc nạn đói đang hồi gay gắt nhất.
 Đây là một tình huống vừa kì quặc, vừa oái ăm, vừa vui mừng vừa bi thảm khiến ai cũng ngạc nhiên. Giữa nạn đói,Tràng lo nuôi thân chẳng xong mà còn có vợ.Nhưng nếu không gặp tình cảnh này thì ai thèm lấy Tràng.Tình huống vừa lạ vừa éo le nói trên là đầu mối cho sự phát triển của truyện, tác động đến diễn biến tâm trạng và hành động của các nhân vật, bộc lộ chủ đề tác phẩm .Nó tố cáo mạnh mẽ tội ác của bọn thực dân phát xít bởi cái giá một con người trong nạn đói thật là rẻ rúng.Nhưng nó cũng cho ta thấy niềm khát khao hạnh phúc gia đình và tình yêu thương đùm bọc lẫn nhau giữa những người ngèo khổ ngay trên bờ vực của cái chết.
 Qua hiện tượng nhặt được vợ của Tràng, ta thấy được tình cảnh thê thảm và thân phận rẻ rúng của người nông dân nghèo trong nạn đói khủng khiếp năm 1945.
 
 Kim Lân đã miêu tả cảnh nạn đói bằng những chi tiết gì? .Cảnh nạn đói có ý nghĩa như thế nào trong việc thể hiện chủ đề tác phẩm?.
 Tình huống truyện đã làm làm nổi bật một sự thật thê thảm của người nông dân trước cách mạng.Đó là nạn đói khủng khiếp năm 1945 mà Kim Lân đã miêu tả bằng những chi tiết cụ thể, chân thật, giàu ý nghiã nghệ thuật. Cái đói đã tràn vào tự lúc nào làm thay đổi mọi sinh hoạt, bao trùm một không khí ảm đạm lên xóm chợ của những người ngụ cư .Trẻ con không còn trêu đùa mà ngồi ủ rũ dưới những xó tường không buồn nhúc nhích.Những người đói khát từ vùng Thái Bình ,Nam Định “đội chiếu lũ lượt bồng bế, dắt díu nhau lên xanh xám như những bóng ma, và nằm ngổn ngang khắp lều chợ”. “Người chết như ngả rạ , không buổi sáng nào người trong làng đi chợ, đi làm đồng không gặp ba bốn cái thây nằm còng queo bên đường.Không khí vẩn lên mùi ẩm thối của rác rưởi và mùi gây của xác người.”Những dòng miêu tả từ tốn lặng lẽ của Nam Cao có sức tố cáo tội ác tày trời của thực dân Pháp và phát xít Nhật. Đằng thì nó bắt đóng thuế nộp thóc gạo, đằng thì nó bắt nhổ lúa giồng đay khiến người người dân lâm vào cảnh chết đói.
 Hình ảnh người Vợ nhặt được Kim Lân miêu tả bằng những chi tiết nào?.Ý nghĩa của nhân vật này trong việc bộc lộ chủ đề tác phẩm?
 Cái đói , qua ngòi bút của Kim Lân đã ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc đời và số phận của người dân lao động.Người đàn bà ,vợ theo của Tràng hiện lên như một con ma đói: “Áo quần tả tơi như tổ đỉa, thị gầy sọp hẳn đi, trên khuôn mặt lưỡi cày xám xịt chỉ còn có hai con mắt”.Gặp Tràng, chị gợi ý để được ăn và theo Tràng về nhà sau một lời nói đùa.Cái đói đã làm cho chị cùng đường liều lĩnh phải từ bỏ lòng tự trọng và danh dự vốn có của người đàn bà. Chỉ có bốn bát bát bánh đúc mà theo không một anh chàng xấu trai gặp giữa đường .Và bữa cơm đầu tiên đón nàng dâu mới trông thật thảm hại.Đêm tân hôn của vợ chồng Tràng có tiếng hờ khóc tỉ tê của nhà những người chết đói.Niềm hạnh phúc của vợ chồng Tràngdiễn ra dưới sự rập rình đe dọa của cái nghèo cái đói.
 Niềm khát khao tổ ấm gia đình của nhân vật Tràng được biểu hiện như thế nào?( Lúc quyết định lấy vợ,Khi dẫn vợ về qua xóm ngụ cư, buối sáng đầu tiên sau khi có vợ)
 Trong truyện ngắn Vợ nhặt, niềm khao khát hạnh phúc gia đình được thể hiện chân thực và có chiều sâu qua nhân vật Tràng.Tràng là một người nông dân nghèo có bề ngoài xấu xí nhưng bên trong là một tấm lòng nhân hậu. Thấy người đàn bà đói anh cho ăn, thấy chị muốn theo ,anh dẫn về nhà .Người đàn bà đói rách sở dĩ tự nguyện theo không Tràng một phần là vì cử chỉ hào hiệp ấy.Mới đầu,anh chàng cũng chợn, nghĩ: thóc gạo này chẳng biết cái thân mình có nuôi nổi không, lại còn đèo bòng”.Nhưng rồi sau một cái tặc lưỡi, Tràng chấp nhận đánh đổi tất cả để có đựoc một người vợ, có được hạnh phúc.Cái quyết định có vẻ liều lĩnh ấy nói lên rằng, từ trong sâu thẳm của tiềm thức, con người vẫn khao khát hạnh phúc, bất chấp sự đe dọa của cái đói, cái chết.Tất cả cụ thể hóa ý đồ nghệ thuật của nhà văn Kim Lân khi viết Vợ nhặt: “Dù ở trong tình huống bi thảm đến đâu, …con người vẫn khao khát hạnh phúc, vẫn hướng về ánh sáng, vẫn tin vào sự sống và vẫn hi vọng vào tương lai,vẫn muốn sống, sống cho ra người”.
 Kim Lân đã có những phát hiện tinh tế và sâu sắc niềm khát khao hạnh phúc gia đình của nhân vật Tràng.Khi dẫn vợ về qua xóm ngụ cư tác giả miêu tả: “Trong một lúc Tràng hình như quên hết những cảnh sống ê chề ,tăm tối hằng ngày,quên cả cả cái đói khát ghê gớm đang đe dọa, quên cả những tháng ngày trước mặt.Trong lòng hắn bây giờ chỉ còn tình nghĩa giữa hắn với người đàn bà đi bên.Một cái gì mới mẻ, lạ lắm,chưa từng thấy ở người đàn ông nghèo khổ ấy, nó ôm ấp mơn man khắp da thịt Tràng,tựa hồ như có bàn tay vuốt nhẹ sống lưng”.
 Buổi sáng đầu tiên khi có vợ ,Tràng thấy “trong người êm ái lửng lơ như vừa từ giấc mơ đi ra”, thấy mình thực sự trưởng thành.Niềm vui sướng,hạnh phúc của Tràng đã gắn liền với ý thức về bổn phận và trách nhiệm: “Bỗng nhiên hắn cảm thấy thương yêu gắn bó với cái nhà của hắn lạ lùng”, “một nguồn vui sướng, phấn chấn đột ngột tràn ngập trong lòng”, “bây giờ hắn mới thấy hắn nên người, Hắn thấy phải có bổn phận phải thương yêu lo lắng cho vợ con sau này”.
 Phân tích tâm trạng buồn vui xen lẫn cuă bà cụ Tứ. Qua đó anh chi hiểu gì về tấm lòng của người mẹ nông dân này?.
 Bà cụ Tứ cũng là nhân vật quan trọng thể hiện tính nhân bản của thiên truyện.Đặt nhân vật vào hoàn cảnh hoàn toàn bất ngờ trước tình huống đứa con trai nhặt được vợ về nhà giữa những ngày đói khủng khiếp nhà văn đã theo dõi, phân tích diễn biến tâm lí của nhân vật, qua đó làm nổi bật chủ đề tác phẩm.
Lúc đầu ,bà lão ngạc nhiên khi thấy có người đàn bà đứng ngay đầu giường thằng con mình. Khi thấy người đàn bà xa lạ chào mình bằng u bà lại càng không hiểu.Đến khi Tràng giải thích bà mới hiểu.Khi hiểu ra lòng người mẹ ngổn ngang tâm sự vừa lo lắng , tủi cực, xót xa cho số kiếp đứa con mình xen lẫn với mừng vui.Bà lo là vì giữa lúc đói khát thế nay hai mẹ con không biết có nuôi nỗi nhau thoát chết hay không mà còn thêm một miệng ăn nữa; bà tủi là vì mình là mẹ mà không lo được cho con, để nó phải dắt một người đàn bà đói về làm vợ .Nhưng bà cũng mừng vì “Người ta có gặp bước khó khăn này,người ta mới lấy đến con mình, mà con mình mới có vợ được..May mà qua được cái tao đoạn này ,thì thằng con bà cũng vợ, nó yên bề nó…” .:Ngôn ngữ độc thoại của nhân vật đã diễn tả chân thật và cảm động những suy nghĩ âm thầm của người mẹ.
Người mẹ nhân hậu đã giấu tất cả cái buồn tủi lo lắng trong lòng, chỉ thể hiện sự mừng vui.Khuôn mặt bủng beo u ám của bà rạng rỡ hẳn lên.Bà xăm xắn thu dọn quét tước nhà cửa cùng với nàng dâu mới. Bà nói toàn chuyện vui chuyện sung sướng về sau này “ai giàu ba họ ,ai khó ba đời, có ra rồi thì con cái chúng mày về sau”.Chính niềm vui, niềm tin vào cuộc sống ấy đã hướng con người vào những hành động thiết thực để tạo dựng một cuộc sống tốt đẹp hơn. 
 Cảnh buổi sáng sau khi Tràng có vợ được Kim Lân miêu tả như thế nào? Những chi tiết ấy có nghĩa gì?
 Cảnh buổi sáng sau khi Tràng có vợ thật cảm động và giàu ý nghĩa.Hình như hạnh phúc đã thổi một luồng gió mát lành vào căn nhà tối tăm đói khát của Tràng khiến tất cả đều thay đổi . Sự thay đổi này được cảm nhận qua cái nhìn của nhân vật Tràng :”Hắn chớp chớp liên hồi mấy cái và chợt nhận ra xung quanh mình có cái gì vừa thay đổi mới mẻ khác lạ.Nhà cửa sân vườn hôm nay đều được thu dọn quét tước sạch sẽ,gọn gàng.Mấy chiếc quần áo rách như tổ đỉa vẫn vắt khươm mươi niên ở góc nhà đã được đem ra sân hong. Hai cái ang nước vẫn để khô cong ở dưới gốc ổi đã kín nước đầy ăm ắp.Đống rác mùn vẫn tung bành ở lối đi đã hót sạch”. Vợ Tràng cũng thay đổi”Tràng nom thị hôm nay khác lắm .Rõ ràng là người đàn bà hiền hậu đúng mực không còn vẻ gì chao chát chỏng lỏn như mấy lần Tràng gặp ngoài tỉnh”. Khuôn mặt bủng beo u ám của bà cụ Tứ rạng rỡ hẳn lên. Bà lão cùng con dâu vui vẻ thu dọn quét tước nhà cửa ,sân vườn sạch sẽ gọn gàng.Hình như ai nấy đều có nghĩ thu xếp nhà cửa cho quang quẻ nề nếp thì cuộc đơi của họ có cơ khấm khá hơn.
Truyện được khép lại bằng hình đoàn người đi phá kho thóc của Nhật và hình ảnh lá cờ đỏ của Việt Minh phấp phới bay trong đầu óc của Tràng.Những hình ảnh này đối lập với những hình ảnh thê thảm về cuộc sống của người người nông dân trong nạn đói khủng khiếp năm 1945 được tác giả miêu tả ở đầu thiên truyện.Cách kết thúc như vậy gợi ra xu hướng phát triển theo chiều hướng tích cực của tác phẩm: Khi bị đẩy vào tình trạng đói khổ cùng đường người nông dân lao động sẽ hướng tới cách mạng.Đây cũng là xu hướng vận động chủ yếu của văn học giai đoạn này.
 Hãy chỉ ra đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm?(Tình huống truyện, cách kể và tả, cách xây dựng nhan vật, cách sử dụng ngôn ngữ và dựng đối thoại)
a-Cốt truyện có một tình huống độc đáo giàu ý nghĩa.
b- Cách kể chuyện tự nhiên ,giản dị mà hấp dẫn mà hấp dẫn:Tác giả khéo léo làm nổi bật sự đối lập giữa hoàn cảnh và tính cách nhân vật để dẫn dắt câu chuyện.Cách dựng cảnh sinh động có nhiều chi tiết đặc sắc: Cảnh xóm ngụ cư vào nạn đói, cảnh buổi sáng sau khi Tràng lấy vợ.
c- Cách miêu tả tâm lí nhân vật hợp lí và tinh tế: Lúc Tràng đưa vợ về nhà ; thái độ của bà cụ Tứ khi gặp nàng dâu mới ; Buổi sáng sau khi Tràng có vợ…
d-Ngôn ngữ mộc mạc, giản dị, gần với khâủ ngữ nhưng được chắc lọc kĩ lưỡng; do đó tạo dược sức gợi đáng kể.
 Tổng kết :Truyện ngắn Vợ nhặt của Kim Lân không chỉ miêu tả tình cảnh thê thảm của người nông dân nước ta trong nạn đói khủng khiếp năm1945 mà cò thể hiện được bản chất tốt đẹp và sức sống kì diệu của họ: ngay trên bờ vực của cái chết , họ vẫn hướng về sự sống, khát khao hạnh phúc gia đình và thương yêu đùm bọc lẫn nhau.Nội dung nhân đạo sâu sắc và cảm động đó được thể hiện qua một tình huống truyện độc đáo, cách kể chuyện hấp dẫn, miêu tả tâm lí khá tinh tế ,dựng đối thoại sinh động.

RỪNG XÀ NU
 (Nguyễn Trung Thành)
.I-Tìm hiểu chung :

 Em hãy trình bày những nét chính về cuộc đời và nghệ thuật của Nguyễn Trung Thành?.
1.Tác giả : `Nguyễn Trung Thành sinh năm 1932.quê ở huyện Thăng Bình tỉnh Quảng Nam.Là một nhà văn quân đội,những năm tháng gắn bó với đất và người Tây Nguyên trong hai cuộc kháng chiến đã giúp ông viết thành công tác phẩm Đất nước đứng lên (Giải nhất giải thưởng Hội Văn nghệ Việt Nam 1954-1955 –bút danh Nguyên Ngọc) và truyện ngắn Rừng xà nu (1965). Ông được đánh giá là cây bút văn xuôi viết hay nhất về Tây Nguyên cho đến hiện nay.
2-Tác phẩm
Hãy nêu hoàn cảnh ra đời và vị trí tác phẩm Vợ chồng A Phủ trong sáng tác của Nguyễn Trung Thành? 
Tóm tắt và nêu chủ đề tác phẩm?
a.Hoàn cảnh ra đời :Truyện ngắn Rừng xà nu được viết năm 1965 là tác phẩm nổi tiếng nhất trong số các sáng tác của Nguyên Ngọc trong những năm kháng chiến chống đế quốc Mĩ.
 b.Tóm tắt tác phẩm : Sau ba năm đi bộ đội, Tnú trở về thăm làng Xô Man ẩn sau ngọn đồi xà nu cạnh con nước lớn và thấy làng mình đã trở thành làng kháng chiến, những đứa trẻ trong làng như Dít và Bé Heng đã trở thành du kích.Đêm ấy ,trong nhà ưng của làng, bên bếp lửa chung , Cụ Mết đã kể lại cho dân làng nghe câu chuyện về cuộc đời Tnú.
 Cha mẹ chết sớm,Tnú được dân làng Xô Man chăm sóc và nuôi dưỡng.Lớn lên,chú bé Tnú cùng Mai nuôi giấu anh Quyết là cán bộ cách mạng trong rừng và được anh dạy cho học chữ với hy vọng sau này sẽ thay anh làm cán bộ. Tnú bị giặc bắt và tra tấn dã man nhưng vẫn không khai.Ba năm sau,Tnú vượt ngục trở về thì anh Quyết đã hi sinh. Tnú cưới Mai và cùng dân làng chuẩn bị chiến đấu.Bọn giặc hay tin kéo về hành hạ dân làng, bắt Mai và đứa con mới sinh tra tấn cho đến chết. Tnú xông ra nhưng không cứu được vợ con mà còn bị chúng bắt trói và tẩm nhựa xà nu đốt mười đầu ngón tay để dân làng “bỏ cái mộng cầm giáo mác”. 
Thế nhưng,cũng ngay đêm ấy,khi Tnú bị Bắt,Cụ Mết đã dẫn thanh niên vào rừng lấy giáo mác cất giấu đem về và bất ngờ đồng loạt xông vào giết hết lũ giặc. . Tnú rời làng đi bộ đội và trở thành một chiến sĩ dũng cảm.	
3. Chủ đề: Thông qua câu chuyện về những con người ở một bản làng xa xôi hẻo lánh,bên những cánh rừng xà nu bạt ngàn ,xanh bất tận, tác giả đã đặt ra một vấn đề có ý nghĩa lớn lao của dân tộc và thời đại: Để cho sự sống của đất nước và nhân dân mãi mãi trường tồn,không có cách nào khác hơn là phải cùng nhau đứng lên, cầm vũ khí chống lại kẻ thù tàn ác.
	II. Phân tích :
1-Hình tượng Rừng xà nu:
Em cảm nhận được ý nghĩa gì của truyện ngắn qua :
*Nhan đề tác phẩm?
 *Đoạn văn miêu tả cánh rừng xà nu dưới tầm đại bác?
 *Hình ảnh những ngọn đồi, cánh rừng xà nu trải ra hút tầm mắt, chạy tít tắp đến tận chân trời luôn trở đi trở lại trong tác phẩm có ý nghĩa gì?
-Nhan đề tác phẩm là Rừng xà nu.Hình ảnh cây xà nu,rừng xà nu,lửa xà nu,hương xà nu…được miêu tả đầy ấn tượng trong tác phẩm,chạm khắc thành hình khối, tạo nên vẻ đẹp, hương sắc riêng của vùng đất Tây Nguyên không thể nào trộn lẫn .
-Không chỉ là hiện thân cho vẻ đẹp, hình tượng rừng xà nu còn là biểu tượng của cuộc sống đau thương nhưng kiên cường và bất diệt. Đó là là sự đau thương của một khu rừng hàng vạn cây không có cây nào không bị thương bởi ở trong tầm đại bác của đồn giặc. “Có những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình,đổ ào ào như một trận bão.Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra ,tràn trề,thơm ngào ngạt,long lanh nắng hè gay gắt,rồi dần dần bầm lại,đenvà đặc quyện lại thành từng cục máu lớn”.
-Đạn đại bác có thể gây ra ngàn vạn nỗi đau thương nhưng không thể nào huỷ diệt được rừng xà nu
 “Cạnh một cây xà nu mới ngã gục, đã có bốn năm cây con mọc lên, ngọn xanh rờn,hình nhọn mũi tên lao thẳng