Phân tích bài Đây Thôn Vĩ Dạ

Hàn Mặc Tử(1912-1940) là bút danh của Nguyễn Trọng Trí. bút danh : Phong Trần, Lệ Thanh. Thuộc nhóm thơ Bình Định. Một cuộc đời hết sức lãng mạn và đầy bi kịch. Một nhà thơ tài năng, cảm hứng sáng tạo thi ca dào dạt với những tập thơ: Gái quê, Thơ điênPhong cách nghệ thuật của Hàn Mặc Tửrất khác lạ: bên cạnh những vần thơ điên loạn lại xuất hiện những vần thơ hồn nhiên, trong trẻo lạ thường như “Mùa xuân chín”, “Đây thôn Vĩ Dạ” Bài thơ “Đây thôn Vĩ Giạ” rút trong tập thơ Điên. Bài thơ nói về cảnh đẹp Vĩ Giạ với một tình yêu thiên nhiên thiết tha, một hoài niệm bâng khuâng vương vấn.1. Sao anh không về chơi thôn Vĩ?Vĩ Giạ một làng cổ đẹp nổi tiếng bên bờ Hương giang, ngoại ô cố đô Huế. Phong cảnh êm đềm thơ mộng. Với Hàn Mặc Tửchắc là có nhiều kỷ niệm đẹp? Câu mở bài như một lời chào mời, như mộttiếng nhẹ nhàng trách móc: “Sao anh không về chơi thôn Vĩ?”. Cảnh VĩGiạ được nói đến là hàng cau với nắng mới lên, một bình minh rạng ngời.Là màu xanh của cây trái của “vườn ai”, ngỡ ngàng bâng khuâng, rồi thốtlên “mướt quá xanh như ngọc”. Sắc xanh mượt mà, láng bóng ngời lên. Mộtso sánh rất đắt gợi tả sức xuân, sắc xuân của “vườn ai”? Câu thứ 4 cóbóng người xuất hiện thấp thoáng sau hàng trúc: “gương mặt chữ điền”.Nét vẽ “lá trúc che ngang” là một nét vẽ thần tình gợi tả vẻ kín đáo,duyên dáng của người con gái thôn Vĩ. Và cho biết “vườn ai”, ấy là vừnxuân thiếu nữ. Cau, nắng, màu xanh như ngọc của vườn ai, lá trúc vàgương mặt chữ điền - 5 nét vẽ, nét nào cũng tinh tế, tao nhã, gợi nhiềuthương mến bâng khuâng.2. Thuyền ai đậu bến sông trăng đó…Một miền quê thoáng đãng, thơ mộng. Có gió, mây, cỏ hoa, có dòngnước. Cảnh đẹp đầy thi vị, cổ điển. Gió mây đôi ngả phân li. Dòng nướcbuồn thiu, buồn xa vắng mơ hồ. Hoa bắp nhè nhẹ “lay” cũng gợi buồn.“Gió theo lối gió, mây đường mây,Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay”Khổ một nói đến “nắng mới lên”, nắng bình minh. Khổ 2, nói đến “bếnsông trăng”, bến đò trong hoài niệm. Vầng trăng của thương nhớ đợi chờ.“Thuyền ai” có lẽ là con thuyền thiếu nữ? Vần thơ trăng đẹp nhất trongthơ Hàn Mặc Tử. Có bến sông trăng, có con thuyền trăng. Thật thơ mộng, tình tứ:“Thuyền ai đậu bến sông trăng đóCó chở trăng về kịp tối nay?”Câu thơ của Hàn Mặc Tử về bến sông trăng và thuyền ai gợi nhớ đến vần ca dao thuyền nhớ bến… bến đợi thuyền. Và vì thế nó gợi lên một mối tình thương nhớ, đợi chờ man mác, mơ hồ, bâng khuâng.3. Ai biết tình ai có đậm đà?Một chữ “mơ” đầy tình tứ trong câu thơ có nhạc điệu chơi vơi: “Mơkhách đường xa, khách đường xa”. Du khách hay thôn nữ Vĩ Giạ? Chắc lạilà giai nhân mà thi nhân từng mơ ước: “Áo em trắng quá nhìn không ra”.Vừa thực vừa mông. Con người của thực tại hay con người trong hoàiniệm? Sương khói của bến sông trăng hay miệt vườn Vĩ Giạ đã làm mờ nhânảnh của giai nhân? Trong cảnh có tình. Trong tình có màn sương khói,một thứ tình yêu kín đáo, e dè, thiết tha:“Ở đây sương khói mờ nhân ảnhAi biết tình ai có đậm đà?”Toàn bài thơ có 4 từ “ai” đại từ phiếm chỉ cùng xuất hiện trong cáccâu hỏi tu từ, không chỉ góp phần tạo nên âm điệu lâng lâng, ngỡ ngàngmà còn dẫn hồn người đọc nhớ về một miền dân ca Huế man mác sâu lắng,bồi hồi, thiết tha:“Núi Truối ai đắp mà cao,Sông Hương ai bới, ai đào mà sâu?Nong tằm ao cá nương dâuĐò xưa bến cũ nhớ câu hẹn hò…”Kết luận“Đây thôn Vĩ Dạ”ngỡ là một bài thơ tả cảnh, nhưng đích thực là một bài thơ tình - tìnhtrong mộng tưởng. Cảnh rất đẹp, rất hữu tình, âm điệu thiết tha, tìnhtứ. Tình cũng rất đẹp nhưng chỉ là mộng ảo. Bến sông trăng còn đó,nhưng con thuyền tình có kịp chở trăng về tối nay? Xa với, mênh mông.Áo trắng giai nhân, màu trắng trong trinh nữ ấy đã trở thành hoài niệmtrong miền thương nhớ của thi sĩ đa tình mà nhiều bất hạnh. “Đây thôn Vĩ Dạ” là bài thơ để ta nhớ và ta thương.