Sáng kiến kinh nghiệm Kinh nghiệm phụ đạo học sinh yếu môn Toán lớp 4

 A.§Æt VÊn ®Ò:
I.C¬ së lÝ luËn:
 Chóng ta ®ang b­íc ë chÆng ®­êng ®Çu tiªn cña thÕ kØ 21 ,thÕ kØ cña c«ng nghiÖp ho¸ ,hiÖn ®¹i ho¸ vµ héi nhËp toµn cÇu .ThÕ kØ cña nh÷ng con ng­êi n¨ng ®éng ,s¸ng t¹o ,th«ng minh ,giµu nghÞ lùc vµ ph¶i lu«n biÕt tiÕp thu c¸i míi.§Ó ®Êt n­íc thµnh c«ng trªn con ®­êng héi nhËp cÇn ph¶i cã nh÷ng con ng­êi míi ph¸t triÓn toµn diÖn.§ã còng chÝnh lµ môc tiªu lín nhÊt,lµ c¸i ®Ých cuèi cïng, lµ träng tr¸ch lín lao cña ngµnh gi¸o dôc trong ®ã cã gi¸o dôc TiÓu häc mµ §¶ng, nhµ n­íc ®· giao phã. 
Trong NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng lÇn thø I, Chñ TÞch Hå ChÝ Minh ®· nhÊn m¹nh : “D©n cã giµu th× n­íc míi m¹nh.Mét ®Êt n­íc c­êng thÞnh kh«ng thÓ tån t¹i mét trong ba lo¹i giÆc :“giÆc ®ãi, giÆc dèt, giÆc ngo¹i x©m, trong ®ã sù dèt n¸t lu«n ®i kÌm víi ®ãi nghÌo, ®ãi nghÌo chÝnh lµ hÖ qu¶ cña sù dèt n¸t, kÐm hiÓu biÕt .
 XuÊt ph¸t tõ nhËn ®Þnh trªn, ®èi chiÕu víi hoµn c¶nh ®Êt n­íc, song song víi viÖc ®µo t¹o nh÷ng con ng­êi míi ph¸t triÓn toµn diÖn, viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cho häc sinh nh÷ng tri thøc, nh÷ng kÜ n¨ng cÇn thiÕt, tèi thiÓu, lµm c¬ së, tiÒn ®Ò gióp c¸c em hoµ nhËp víi cuéc sèng céng ®ång, biÕt tù phôc vô b¶n th©n, gia ®×nh vµ ®ãng gãp cèng hiÕn søc m×nh cho ®Êt n­íc lµ môc tiªu v« cïng quan träng .Song ®Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã, nhiÖm vô ®Æt ra víi ngµnh gi¸o dôc lµ hÕt søc lín lao.Trong ®ã, bËc TiÓu häc ,bËc häc ®Æt nÒn mãng, quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng trong viÖc thùc hiÖn môc tiªu chung Êy .
Trong nhµ tr­êng phæ th«ng nãi chung, tr­êng tiÓu häc nãi riªng, m«n To¸n häc víi t­ c¸ch lµ mét m«n ®éc lËp, nã cïng víi c¸c m«n häc kh¸c gãp phÇn ®µo t¹o nªn nh÷ng con ng­êi ph¸t triÓn toµn diÖn. Trong c¸c m«n häc ë TiÓu häc, cïng víi m«n TiÕng ViÖt, m«n To¸n cã vÞ trÝ vµ tÇm quan träng rÊt lín v×:
 C¸c kiÕn thøc, kü n¨ng cña m«n To¸n ë tiÓu häc cã nhiÒu øng dông trong ®êi sèng, cÇn thiÕt cho ng­êi lao ®éng, chóng hç trî häc tèt c¸c m«n häc kh¸c ë tiÓu häc vµ lµ c¬ së ®Ó häc tiÕp m«n To¸n ë trung häc c¬ së.
 M«n To¸n gióp häc sinh nhËn biÕt c¸c mèi quan hÖ vµ h×nh d¹ng kh«ng gian cña thÕ giíi hiÖn thùc. Nhê ®ã mµ häc sinh cã ph­¬ng ph¸p nhËn thøc mét sè mÆt cña thÕ giíi xung quanh vµ biÕt c¸ch ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ trong ®êi sèng.
M«n To¸n cßn gãp phÇn h×nh thµnh nh÷ng c¬ së cña thÕ giíi quan khoa häc, rÌn luyÖn ph­¬ng ph¸p suy nghÜ, ph­¬ng ph¸p suy luËn, ph­¬ng ph¸p ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, nã gióp häc sinh ph¸t triÓn trÝ th«ng minh, c¸ch suy nghÜ ®éc lËp, linh ho¹t, s¸ng t¹o, nã gãp phÇn vµo viÖc h×nh thµnh c¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt vµ quan träng cña ng­êi lao ®éng míi nh­: cÇn cï, cÈn thËn, tinh thÇn v­ît khã , lµm viÖc cã kÕ ho¹ch, nÒ nÕp vµ khoa häc.
II.C¬ së thùc tiÔn:
 Trªn thùc tÕ, viÖc gi¸o dôc toµn diÖn cho häc sinh ë c¸c cÊp häc nãi chung, cÊp TiÓu häc nãi riªng ®­îc cô thÓ ho¸ qua viÖc x©y dung ch­¬ng tr×nh c¸c m«n häc mang tÝnh ®ång t©m theo quan ®iÓm tÝch hîp c¸c m«n häc .Tuy nhiªn,nhiÒu n¨m nay, ®Æc biÖt tõ khi cã sù ra ®êi cña s¸ch gi¸o khoa míi, chóng ta vÉn cßn thÊy rÊt nhiÒu bÊt cËp, néi dung ch­¬ng tr×nh vÉn th­êng xuyªn ph¶i thay ®æi, ®iÒu chØnh, chÊt l­îng, hiÖu qu¶ gi¸o dôc ch­a cao.Nguyªn nh©n chÝnh dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nµy lµ:
 1.Tr×nh ®é nhËn thøc cña häc sinh ë mçi vïng miÒn lµ kh«ng ®Òu nhau do ®iÒu kiÖn kh¸ch quan.
 2.Tr×nh ®é d©n trÝ ë mçi tØnh thµnh lµ kh¸c nhau.Gi¸o viªn ,häc sinh ch­a thËt sù nhËn ®­îc sù hîp t¸c tÝch cùc tõ phÝa phô huynh häc sinh.
 3.Tr×nh ®é ®µo t¹o, ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y, n¨ng lùc cña mçi gi¸o viÖn cßn chªnh lÖch.NhiÒu gi¸o viªn ch­a thËt sù t©m huyÕt víi nghÒ do ®iÒu kiÖn cuéc sèng cßn qu¸ nhiÒu khã kh¨n. 
 4.Néi dung ch­¬ng tr×nh ë mét sè m«n, líp, khèi cßn nÆng so víi tr×nh ®é nhËn thøc vµ kh¶ n¨ng t­ duy cña häc sinh .
 5.§iÒu kiÖn, ph­¬ng tiÖn, thiÕt bÞ phôc vô cho viÖc d¹y häc ë nhiÒu n¬i, nhiÒu tr­êng cßn h¹n chÕ, ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu vÒ ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y vµ häc.
 XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lÝ do trªn mµ ë nhiÒu tr­êng, t×nh tr¹ng häc sinh yÕu, kÐm vÉn cßn tån t¹i víi mét con sè kh«ng nhá.Cïng víi c¨n bÖnh thµnh tÝch tõ l©u ®· trë thµnh bÖnh nan y khã ch÷a trong mét bé phËn gi¸o viªn, ë kh«ng Ýt c¸c nhµ tr­êng ,vµ còng chÝnh v× thÕ mµ chÊt l­îng gi¸o dôc ®­îc c«ng bè hµng n¨m, trong ®ã cã gi¸o dôc TiÓu häc ph¶i ch¨ng vÉn cßn lµ mét con sè ¶o?..
T×nh tr¹ng häc sinh häc hÕt TiÓu häc ®äc viÕt ch­a th«ng, tÝnh to¸n ch­a th¹o, häc sinh ngåi nhÇm líp vÉn cßn lµ vÊn ®Ò b¸o ®éng .§Æc biÖt, c¨n cø kÕt qu¶ kh¶o s¸t hµng k×, hµng n¨m, nhÊt lµ ®èi víi 2 m«n To¸n vµ TiÕng ViÖt cho thÊy rÊt râ: m«n To¸n th­êng kÐm h¬n so víi c¸c m«n kh¸c, sè häc sinh yÕu ë hÇu hÕt c¸c líp ®Òu r¬i vµo t×nh tr¹ng yÕu ë m«n To¸n, sè ®«ng häc sinh trung b×nh cã m«n To¸n cßn ë møc thÊp “trung b×nh non. Lµm thÕ nµo ®Ó nh÷ng em häc sinh nµy khi häc hÕt TiÓu häc cã thÓ theo kÞp ch­¬ng tr×nh cña Trung häc c¬ së?.Vµ råi, hÕt bËc Trung häc c¬ së, mçi chñ nh©n t­¬ng lai ©ý sÏ b­íc vµo cuéc sèng trong c¬ chÕ héi nhËp nh­ thÕ nµo ? §ã lµ c©u hái ®Æt ra cho mçi nhµ gi¸o dôc, lµ nçi tr¨n trë cho mçi gi¸o viªn trùc tiÕp lµm c«ng t¸c gi¶ng d¹y, gi¸o dôc.
 §· nhiÒu n¨m ®­îc ph©n c«ng chñ nhiÖm, gi¶ng d¹y ë khèi líp 4- khèi líp ®ãn ®Çu chuyÓn giao cña hai giai ®o¹n ph¸t triÓn t­ duy tõ trùc quan sinh ®éng ®Õn t­ duy trõu t­îng, khèi líp mµ l­îng kiÕn thøc ®­îc coi lµ khã, lµ nÆng ®èi víi kh¶ n¨ng nhËn thøc cña häc sinh (theo nhËn xÐt tõ kinh nghiÖm gi¶ng d¹y cña nhiÒu gi¸o viªn).§øng tr­íc nh÷ng con sè b¸o ®éng vÒ sè l­îng häc sinh yÕu ®Æc biÖt víi m«n to¸n, t«i quyÕt ®Þnh nghiªn cøu, ®óc rót “Kinh nghiÖm phô ®¹o häc sinh yÕu m«n To¸n líp 4” víi mong muèn vực dậy số học sinh yếu kém ,giúp các em theo kịp với chương trình, gãp phÇn nhá bÐ vµo viÖc thùc hiÖn môc tiªu gi¸o dôc TiÓu häc nãi riªng, môc tiªu gi¸o dôc nãi chung.
B.Gi¶I quyÕt vÊn ®Ò :
I.§iÒu tra thùc tr¹ng tr­íc lóc nghiªn cøu:
a.VÒ ch­¬ng tr×nh m«n To¸n häc :
b.Thùc tr¹ng d¹y to¸n:
 Qua nghiªn cøu néi dung ch­¬ng tr×nh m«n To¸n 4, t«i nhËn thÊy :trong c¸c m¶ng kiÕn thøc sè häc-h×nh hoc-®¹i l­îng vµ gi¶i to¸n th× 4 phÐp tÝnh vÒ sè tù nhiªn, ph©n sè, vµ gi¶i to¸n cã lÏ lµ c¸c m¶ng kiÕn thøc träng t©m, bao trïm vµ chiÕm thêi l­îng lín nhÊt trong toµn bé ch­¬ng tr×nh häc.Trong ®ã, nh÷ng khã kh¨n mµ HS gÆp ph¶i trong mçi phÇn ®ã lµ:
*VÒ 4 phÐp tÝnh víi sè tù nhiªn khã nhÊt lµ phÐp chia cho sè cã nhiÒu ch÷ sè.Tuy nhiªn ë phÇn nµy sè tiÕt luyÖn tËp l¹i qu¸ Ýt .V× vËy HS yÕu gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n.
*VÒ phÇn ph©n sè,c¸c kh¸i niÖm ®­îc cung cÊp lµ hoµn toµn míi, HS häc trong bµi th× kh«ng khã song khi luyÖn tËp ®Ó cñng cè vµ hÖ thèng kiÕn thøc th× c¸c em bÞ lÉn lén khi thùc hiÖn 4 phÐp tÝnh, kÜ n¨ng tr×nh bµy kh«ng tèt vµ kÕt qu¶ kh«ng nh­ ý muèn, nhÊt lµ víi HS yÕu kÐm.
*M¶ng kiÕn thøc vÒ gi¶i to¸n còng vËy, phÇn lín c¸c em biÕt gi¶i to¸n khi häc ë mçi d¹ng, nh­ng khi kÕt thóc c¸c d¹ng to¸n th× sè HS n¾m ch¾c ®­îc kiÕn thøc kh«ng nhiÒu .Tæng kÕt sau mçi k× kiÓm tra ®Þnh k×, sè HS gi¶i ®­îc nh÷ng bµi to¸n c¬ b¶n chØ 50%-60%(ChÊt l­îng thèng kª trªn toµn khèi).
KÕt qu¶ ®iÒu tra cô thÓ vÒ sè häc sinh yÕu (®iÓm d­íi 5 )m«n To¸n cña c¸c n¨m víi 3 líp nh­ sau:
§Þnh k×
 Líp
N¨m
§Çu n¨m
Gi÷a k× 1
Cuèi k× 1
Gi÷a k× 2
Cuèi n¨m
4A
4B
4C
4A
4B
4C
4A
4B
4C
4A
4B
4C
4A
4B
4C
2008-2009
5
6
4
4
5
3
6
4
3
4
4
2
3
2
4
2009-2010
4
5
7
3
6
3
2
5
5
4
6
4
3
3
6
2010-2011
5
5
9
4
4
8
3
5
7
3
2
7
4
2
6
Trong sè bµi ®iÓm yÕu cña mçi líp, qua kiÓm tra xem xÐt t«i thÊy: 25% sè häc sinh nh©n sai,hÇu hÕt häc sinh m¾c sai lÇm khi thùc hiÖn chia sè tù nhiªn, 40%-50% kh«ng gi¶i ®­îc to¸n cã lêi v¨n, 30% sè häc sinh sai ë 4 phÐp tÝnh vÒ ph©n sè .
b.VÒ phÝa häc sinh:
 Qua theo dâi t«i nhËn thÊy: PhÇn lín c¸c em HS yÕu lµ nh÷ng em cã hoàn cảnh cßn khó khăn, bố mẹ làm nghÒ nông. Mét số phụ huynh của các em chưa học hết lớp 9, nhiÒu phụ huynh thiếu quan tâm đến việc học hành của con em mình, chưa ý thức được tầm quan trọng của việc học đối với các em .Có em ở lứa tuổi này phải chứng kiến cảnh chia tay của bố mẹ dẫn đến mất niềm tin trong cuộc sống, nhiÒu em bè mÑ m¶i lµm kinh tÕ, ph¶i ë víi «ng bµ hoÆc anh em tù ch¨m sãc lÉn nhau. C¸c em thường không hứng thú với tiết học Toán do hæng, thiếu kiến thức cơ bản về môn Toán tõ c¸c líp d­íi. Trong giờ học, các em thường không tự phát hiện ra kiến thức, mà chỉ dừng lại ở mức nhắc lại, rập khuôn một quy tắc có sẵn. Nhìn chung các em lười tư duy, nhiÒu em Ø l¹i vµo b¹n bÌ, th­êng xuyªn quay cãp bµi cña b¹n. Khi thảo luận nhóm ,các em thường ỷ lại các bạn cùng nhóm, không dũng cảm đưa ra ý kiến của cá nhân. Khi nhận xét bài cña bạn làm thì thường trả lời đúng hoặc sai mà không có lý giải vì sao đúng? Vì sao sai ?, thËm chÝ nhiÒu em, kh«ng tr¶ lêi, buéc gi¸o viªn ph¶i cho ngåi xuèng. Bài tập ch­a hoµn thiÖn ë líp c« giao về nhà thường bỏ trống hoặc làm qua loa cho có bài để đối phó.Ở nhà, thường không có góc học tập dành riêng cho mình, th­êng xuyªn quªn s¸ch vë, ®å dïng, sách vở không bao bọc cẩn thận, nhµu n¸t. Các em thường có tâm lý tự ti, mặc cảm với bạn bè cïng trang lứa, kém chuyên cần trong học tập, ít tham gia các hoạt động tập thể có ý nghĩa như lao động, văn nghệ
Mét sè em có c¶m giác sợ cô giáo hỏi bài hoặc chú ý đến mình, thường có tư tưởng chán học. Nếu không đựợc quan t©m, coi trọng đầu tư phụ đạo, rất có thể các em học đã yếu lại càng yếu hơn. Nguy cơ bỏ học sẽ là điều sớm muộn.
c.VÒ phÝa gi¸o viªn: 
- NhiÒu gi¸o viªn míi ra tr­êng, do kinh nghiÖm gi¶ng d¹y cßn non l¹i ®­îc ph©n c«ng gi¶ng d¹y ë líp 4, nhiÒu ®ång chÝ trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y cßn hêi hît, ch­a x¸c ®Þnh râ ®­îc kiÕn thøc träng t©m cña tõng bµi, ch­a kh¾c s©u ®­îc kiÕn thøc cho häc sinh, ®«i khi cßn ch­a lµm chñ ®­îc kiÕn thøc, ch­a bao qu¸t ®­îc toµn bé häc sinh, kh«ng n¾m b¾t ®­îc kh¶ n¨ng nhËn thøc, ®iÓm yÕu cña tõng em, nhÊt lµ HS yÕu.V× vËy, khi d¹y th­êng chØ chó ý ®Õn thêi gian, kh«ng b¸m s¸t vµo môc tiªu träng t©m bµi, nªn cè “ l­ít” hÕt bµi, d¹y theo kiÓu “m¹nh ai, nÊy th¾ng”, v× vËy,em nµo yÕu, cø yÕu vµ yÕu m·i
Bªn c¹nh ®ã, nhiÒu gi¸o viªn cã tay nghÒ, giµu kinh nghiÖm trong gi¶ng d¹y th× l¹i ch­a thùc sù nhiÖt t×nh, t©m huyÕt víi nghÒ, ch­a hÕt lßng v× häc sinh ,võa d¹y võa “gi÷ søc”, ch¹y theo bÖnh thµnh tÝch.
II.C¸c ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu vµ thùc hiÖn :
 - Kh¶o s¸t, ph©n lo¹i ®èi t­îng .
 - Ph­¬ng ph¸p ®µm tho¹i, hái ®¸p.
 - Ph­¬ng ph¸p thi ®ua, nªu g­¬ng.
 - Ph­¬ng ph¸p thèng kª, ph©n lo¹i.
 - Ph­¬ng ph¸p luyÖn tËp, thùc hµnh.
III.C¸c gi¶i ph¸p kh¾c phôc t×nh tr¹ng häc sinh yÕu kÐm: 
 Tuy xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng có thể nói vai trò của người giáo viên vÉn ®­îc coi lµ quan trọng sè mét, bởi “ Giáo viên tiểu học là người thµy toµn n¨ng, quyết định đến chất lượng học tập của học sinh”.V× vËy: 
 * Trước hết, bản thân mçi gi¸o viªn phải có ý thức về vai trò của mình.Có như vậy người giáo viên mới có trách nhiệm, nhiệt tình và thấy cần thiết trong việc tự bồi dương và nâng cao nghiệp vụ, tích cực đổi mới phương pháp dạy học nhằm gây høng thú cho các em trong lớp nói chung và với c¸c em học sinh yếu kém môn Toán nói riêng. Xây dựng hình ảnh đẹp, tạo niềm tin cho học sinh, phụ huynh và c¸c tÇng líp trong x· héi địa phương.
 * Nắm vững bản chất của môn học: đây lµ môn học khá khô khan và tính tích hợp rõ ràng do vậy khi dạy học cần lựa chọn hình thøc phong phú, hấp dẫn. Có câu hỏi gợi ý một cách logic đi từ đơn giản đến phức tạp; cần liên hệ, xâu chuỗi kiến thức đã học giúp học sinh tự phát hiện kiến thức mới. Đặc biệt thiết kế bài dạy cần phải có những câu hỏi đơn giản hơn dành cho học sinh yếu kém sao cho các em học yếu cũng có cơ hội được phát biểu ý kiến. Chú ý khen ngợi các em khi các em có những biểu hiện tiến bộ dù là rất nhá.
 * Tìm hiểu hoàn cảnh, địa chỉ và sở thích của từng em. Xác định rõ nguyên nhân và lËp kế hoạch phụ đạo cụ thể, thường xuyên giữ liên lạc với phụ huynh học sinh để trao đổi ý kiến khi cần thiết. Nếu có hiện tượng “bất thường” thì phối hợp để tìm ra biện pháp giáo dục kÞp thêi, tốt nhất.
 * Tổ chức xếp lại vị trí ngồi học và phân công nhiệm vụ cho c¸c em học khá trong lớp kèm cặp, giúp đỡ hµng ngµy trong tuÇn và các buổi chiều thứ 2,4, 6 .Giáo viên nêu rõ mục đích yêu cầu , phân công nhiÖm vô cô thÓ:Ngoµi kiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi hµng ngµy,cuèi mçi tuÇn, t«i th­êng giao c¸c em tr­ëng bµn cã HS yÕu lµ nh÷ng em nhiÖt t×nh ,xuÊt s¾c cña líp kiÓm tra néi dung «n cã liªn quan ®Õn phÇn sÏ häc ë tuÇn sau,giao bµi luyÖn tËp cho c¸c em lµm hµng ngµy vÒ nhµ vµ c¸c b¹n cïng nhãm gióp ®ì ,kiÓm tra kÕt qu¶ vµo giê truy bµi và so sánh kết quả học tập của các em sau mỗi tuần .
 * Ngoài chương trình gi¶ng d¹y theo quy định, gi¸o viªn cÇn x©y dùng kÕ ho¹ch phô ®¹o häc sinh yÕu kÐm, cho tõng tuÇn, th¸ng vµ xuyªn suèt n¨m häc .TiÕn tr×nh lËp kÕ ho¹ch phô ®¹o riªng cho HS yÕu ®­îc tiÕn hµnh nh­ sau:
 1.D¹y cho häc sinh c¸ch thùc hiÖn 4 phÐp tÝnh: 
 Để thực hiện được phô ®¹o phÇn này cã hiÖu qu¶,tôi đã c¨n cø vµo kÕt qu¶ kh¶o s¸t ®Çu n¨m cña nhµ tr­êng vµ tiÕn hµnh kh¶o s¸t l¹i mét lÇn n÷a nh­ng ph©n lo¹i tong m¶ng kiÕn thøc cho mçi lÇn kiÓm tra ®Ó t×m chÝnh x¸c ®iÓm yÕu cña tõng emvµ dù kiÕn kÕ ho¹ch,thêi gian phô ®¹o vµo cuèi c¸c buæi chiÒu thø 2,4,6 trong tuÇn, mçi buæi 20 phót.LËp danh s¸ch c¸c em HS yÕu vµ mét sè em cã kÕt qu¶ ®iÓm sau2 lÇn kh¶o s¸t kh«ng æn ®Þnh ë møc ®é thÊp .§Æc biÖt ,chó ý h¬n tíi c¸c em cã kÕt qu¶ kÐm ë phÇn tÝnh to¸n 4 phÐp tÝnh víi sè tù nhiªn.
Bước 1: Cho häc sinh lµm bµi kiÓm tra ®ît 1 (®Çu th¸ng 9-sau kiÓm tra ®Þnh k× ®Çu n¨m):
Đề kiểm tra :
Bài 1: Đọc, viết số:
Đọc số :36 472
Viết số : Chín mươi lăm nghìn ba trăm bốn mươi hai 
Bài 2: Đặt tính rồi tính 
 a.3472+1540 = ? c. 238 x7 =?
 b. 6384 -195 = ? d. 276 :3 =?
 Trong sè 10 HS ®­îc kiÓm tra(5 HS ®iÓm yÕu c¶ 2 ®ît kiÓm tra , 5 HS cã kÕt qu¶ kiÓm tra kh«ng æn ®Þnh), kÕt qu¶ nh­ sau:
 - Bµi 1 : Kh«ng cã häc sinh nµo ®äc sai ,2 HS viÕt sè sai.
 - Bµi 2: 4 HS céng trõ sai,8 HS nh©n chia sai.
 Dựa vào kết quả khảo sát sau 2 lÇn, t«i ®· đánh giá thực chất em nµo hổng kiến thức ở dạng nào,x¸c ®Þnh râ nguyªn nh©n sai cña tõng em ,cã ghi chÐp cô thÓ. Qua bài kiểm tra cho thấy: các em vẫn chưa thành thạo trong c¸ch céng trõ nhÈm qua 10, cộng trừ có nhớ, chưa thuộc bảng nh©n chia.C¸ biÖt cã 2 HS ch­a viÕt ®­îc sè cã 5 ch÷ sè.
BiÖn ph¸p kh¾c phôc cô thÓ nh­ sau:
 1.Kh¾c phôc nguyªn nh©n viÕt sè sai:(Thùc hiÖn tõ tuÇn 1-3)
 * 1 häc sinh viÕt lµ: 905342 ; 1 häc sinh viÕt lµ: 9530042.
 * Nguyªn nh©n:Do häc sinh ch­a thuéc tªn c¸c hµng vµ líp, sè hµng,tªn hµng trong tõng líp,thø tù c¸c hµng tõ thÊp ®Õn cao vµ nguyªn t¾c viÕt sè.
 *C¸ch thùc hiÖn: 
- H­íng dÉn HS lËp b¶ng cÊu t¹o hµng vµ líp,tæ chøc cho HS luyÖn ®äc thuéc tªn c¸c hµng vµ líp, sè hµng,tªn hµng trong tõng líp,thø tù c¸c hµng tõ thÊp ®Õn cao vµ ng­îc l¹i.
- Cñng cè c¸ch ®äc sè:H­íng dÉn HS ph©n tÝch cÊu t¹o sè theo hµng vµ líp ,®äc tªn tõng líp theo thø tù tõ cao ®Õn thÊp .
- Dùa vµo thø tù c¸c hµng, gióp häc sinh x¸c ®Þnh hµng cao nhÊt cña c¸c sè cã:1,2,3,4,5,.ch÷ sè.(VD: sè cã 3 ch÷ sè cã hµng cao nhÊt lµ mÊy?(hµng tr¨m)..)
- H­íng dÉn HS viÕt 1 sè cô thÓ : Ba m­¬i b¶y ngh×n n¨m tr¨m hai m­¬i t¸m.
 GV hái:
 +Sè nµy cã mÊy líp, lµ nh÷ng líp nµo?(2 líp: ngh×n vµ ®¬n vÞ)
 + Líp nµo kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i ghi tªn ?(líp ®¬n vÞ)
 + Líp nµo cao nhÊt?(líp ngh×n)
 + Cã bao nhiªu ngh×n trong líp ngh×n?(ba m­¬i b¶y ngh×n),viÕt b»ng ch÷ sè nµo?(37),
 + TiÕp theo líp ngh×n lµ líp nµo?,viÕt b»ng sè nµo?...(528)- HS viÕt ®­îc sè:37 528.
 + H­íng dÉn c¸ch tr×nh bµy : ViÕt kho¶ng c¸ch c¸c líp trong mçi sè réng h¬n kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c hµng trong líp.
 + Yªu cÇu HS ®äc l¹i sè võa viÕt ®Ó kiÓm tra.
 - Thùc hµnh viÕt c¸c sè cã 5 ch÷ sè ®Õn khi HS viÕt ®­¬c.
 - Më réng dÇn víi c¸c sè cã 6,7,8.ch÷ sè, lµm t­¬ng tù , HS viÕt rÊt chÝnh x¸c (tuy h¬i chËm.) 
 2.Kh¾c phôc nguyªn nh©n céng trõ sai:(Thùc hiÖn tõ tuÇn 4-8)
 - Trong phÐp céng vµ trõ sè tù nhiªn, phÇn lín HS sai ë phÐp céng, trõ cã nhí.Cã em quªn kh«ng “nhí”, cã em “ nhí” ë phÐp trõ nh­ phÐp céng, cã em “nhí” vµo sè bÞ trõKÜ n¨ng céng trõ cßn rÊt chËm..
 - §Ó kh¾c phôc sai lÇm nµy,t«i lµm nh­ sau:
Yêu cầu cặp đôi luyÖn thuộc bảng “ Phép cộng trừ trong phạm vi 10”.
Hướng dẫn cách cộng, trừ nhẩm :
Ví dụ 1 : 8 +5 ( tách 5 thành 2 và 3 để có 2+8 = 10; 10 +3 = 13 )
Ví dụ 2: 15-7 (tách 15 thành 10 và 5, lấy 10- 7 =3; 3+5 = 8)
Sau ®ã dïng ph­¬ng ph¸p hái ®¸p theo cÆp, nªu c©u ®è ®Ó luyÖn ®äc phÐp céng trõ qua 10.
H­íng dÉn HS c¸ch thùc hiÖn céng vµ trõ:
 + §Æt tÝnh th¼ng cét theo thø tù tõ ph¶i sang tr¸i.
 + Thùc hiÖn trõ tõ tr¸i sang ph¶i. 
 - TiÕn hµnh song song 2 phÐp tÝnh céng råi ®Õn trõ ®Ó HS so s¸nh c¸ch “nhí ”trong phÐp céng kh¸c phÐp trõ ë chç nµo? 
 - Cho HS thùc hµnh tõng cÆp 2 phÐp tÝnh céng vµ trõ ®Õn khi lµm tèt míi th«i.
 - Bªn c¹nh ®ã, trong mçi tiÕt häc chÝnh kho¸,häc m¶ng kiÕn thøc kh¸c nh­ng gÆp kiÕn thøc liªn quan ®Õn phÐp céng vµ trõ, t«i lu«n chó ý ®Õn nh÷ng ®iÓm yÕu nµy cña HS ®Ó phèi hîp söa ch÷a vµ kh¾c phôc triÖt ®Ó,kÞp thêi.
Bước 2: Khảo sát chất lượng môn Toán lần 2 (Sau kiÓm tra ®Þnh k× gi÷a häc k× 1)
 *Đề kiểm tra:
 Bài 1: a.§äc s«:4 078 239
 b.ViÕt sè: N¨m tr¨m linh b¶y ngh×n ba tr¨m bèn m­¬i mèt. 
 Bµi 2: Đặt tính rồi tính 
 a. 4682 +2395 = c.135 x 7=
 b. 987864 – 83281= d.8412:4 =
 *KÕt qu¶ : 
 - Bµi 1: Kh«ng cã häc sinh nµo sai.
 - Bµi 2: 1 Häc sinh sai ë phÐp trõ, 5 HS sai phÐp nh©n, 8 häc sinh sai phÐp chia.
 3.Kh¾c phôc t×nh tr¹ng nh©n, chia sai (Thùc hiÖn tõ tuÇn 9-tuÇn 17)
 *§èi víi phÐp nh©n:
 - Nguyªn nh©n sai:Do häc sinh ch­a thuéc b¶ng nh©n.
 - C¸ch thùc hiÖn:
 Tr­íc khi häc phÇn phÐp nh©n sè tù nhiªn,t«i tæ chøc cho häc sinh «n ®ãn tr­íc phÐp nh©n trong b¶ng,yªu cÇu c¸c cÆp kiÓm tra vµ b¸o c¸o sè b¹n ch­a thuéc b¶ng nh©n chia.Sau ®ã lËp danh s¸ch häc sinh ch­a thuéc b¶ng nh©n chia ®Ó nh¾c nhë vµ giao nhiÖm vô ®Ó c¸c em chñ ®éng «n bµi.KÕt hîp víi viÖc ®ã,t«i trao ®æi trùc tiÕp víi phô huynh cña c¸c em b»ng c¸ch mêi gÆp,qua ®iÖn tho¹i hoÆc sæ liªn l¹c vÒ t×nh h×nh thùc tÕ cña c¸c em ®Ó cã sù kÕt hîp hç trî, ®«n ®èc c¸c em häc ë nhµ.ChØ sau mét tuÇn,hiÖu qu¶ ®· râ rÖt:Líp chØ cßn vµi em cã thuéc nh­ng kh«ng hiÓu b¶n chÊt cña phÐp nh©n nªn c¸c em th­êng “thuéc vÑt”.Nh÷ng em nµy gäi ®äc thø tù b¶ng th× ®äc ®­îc nh­ng hái s¾c suÊt 1 phÐp tÝnh th× kh«ng ®äc ®­¬c hoÆc ph¶i nghÜ rÊt l©u.T«i tiÕp tôc h­íng dÉn x©y dùng 1 sè b¶ng nh©n nh­ ®èi víi líp 2,3.B»ng c¸ch nµy, c¸c em ®· tõng b­íc hiÓu vµ tÝch cùc «n luyÖn h¬n.
- Sau khi HS ®· thuéc t­¬ng ®èi b¶ng nh©n, chia(sau 2 tuÇn chØ cßn 1 em thuéc nh­ng ch­a ®Òu,kh«ng æn ®Þnh),t«i h­íng dÉn HS thùc hiÖn nh©n víi sè cã mét ch÷ sè, chia cho sè cã 1 ch÷ sè, sau ®ã lµ nh©n víi sè cã 2,3 ch÷ sè, c¸c em lµm rÊt t«t.
 *§èi víi phÐp chia::
Tuy nhiªn, ®iÒu gÆp khã kh¨n lín nhÊt(nh­ t«i ®· nªu ë trªn) ®ã lµ khi thùc hiÖn ®Õn phÐp chia cho sè cã nhiÒu ch÷ sè.ë m¶ng kiÕn thøc nµy,kh«ng chØ cã häc sinh yÕu gÆp khã kh¨n mµ ngay c¶ HS kh¸ giái còng th­êng nhÇm lÉn, thùc hµnh rÊt chËm.(1 tiÕt häc,cã HS chØ thùc hiÖn ®­¬c 3,4 phÐp tÝnh).
- Nguyªn nh©n : Do häc sinh kh«ng biÕt c¸ch ­íc l­îng th­¬ng.
- C¸ch thùc hiÖn : 
 + Kh¶o s¸t ®Ó kiÓm tra thËt chÝnh x¸c kÜ n¨ng thùc hiÖn phÐp chia cho sè cã 1 ch÷ sè.NÕu cßn häc sinh sai th× kh«ng thÓ thùc hiÖn phÐp chia cho sè cã 2,3 ch÷ sè ®­îc.ViÖc lµm nµy ph¶i lµm triÖt ®Ó.Khi häc sinh ®· thuéc b¶ng chia, t«i thÊy c¸c em thùc hiÖn phÐp chia cho sè cã 1 ch÷ sè kh¸ tèt.
+ H­íng dÉn kÜ c¸ch ­íc l­îng th­¬ng ngay tõ phÐp chia cho sè cã 2 ch÷ sè.KÕt hîp trong qua tr×nh d¹y mçi bµi víi viÖc ph©n d¹ng phÐp chia cho sè cã 2 ch÷ sènh­ sau:
 D¹ng 1:PhÐp chia cã tËn cïng lµ ch÷ sè 0:
 - H­íng dÉn HS c¸ch l­îc bá cïng mét sè ch÷ sè 0 ë tËn cïng cña sè bÞ chia vµ sè chia ®Ó ®¬n gi¶n phÐp chia thµnh chia cho sè cã 1 ch÷ sè b»ng vÝ dô cô thÓ:
 VD : 320 :40 =(320 :10 ): (40 :10)=32 : 4 =8
 Sau ®ã HS thùc hµnh víi 1 sè phÐp tÝnh cã d¹ng ®iÓn h×nh : 480 : 30 ; 1500 : 60 ; 3050 : 50 .ë b­íc nµy, cÇn nhÊn m¹nh: sè ch÷ sè 0 ®­îc xo¸ ®i ë c¶ sè bÞ chia vµ sè chia ph¶i b»ng nhau vµ chØ ®­îc xo¸ c¸c ch÷ sè 0 ë tËn cïng cña mçi sè.
 - LuyÖn ®Õn khi HS lµm th¹o vµ liªn tôc nh¾c l¹i khi g¨p d¹ng t­¬ng tù.
D¹ng2: PhÐp chia mµ mçi b­íc chia, sè bÞ chia chØ cã 2 ch÷ sè.
* Trong mçi phÐp tÝnh ®Òu cã nhiÒu b­íc tÝnh( mçi lÇn h¹ ch÷ sè ®Ó chia vµ thùc hiÖn chia lµ 1 b­íc),mçi b­íc Êy l¹i cã nhiÒu b­íc nhá( chia,nh©n,råi trõ nhÈm..),HS yÕu rÊt khã nhí thø tù.V× vËy,gi¸o viªn ph¶i h­íng dÉn thËt chËm,tuÇn tù tõng b­íc mét, .Khi HS ch­a th¹o,kh«ng nªn h­íng dÉn trõ nhÈm trùc tiÕp.T¨ng c­êng kh©u ®éng viªn, khuyÕn khÝch ®Ó c¸c em m¹nh d¹n nãi to c¸ch chia tr­íc líp sau mçi lÇn th­c hiÖn trªn b¶ng hoÆc nhËn xÐt bµi cña b¹n gióp c¸c em nhanh thuéc c¸c b­íc chia vµ ghi nhí nhanh h¬n.ë ®©y,t«i chØ xin ®i s©u vÒ viÖc h­íng dÉn häc sinh c¸ch ­íc l­îng th­¬ng,c¸c b­íc cßn l¹i trong phÐp chia gi¸o viªn ph¶i h­íng dÉn häc sinh lµm ®óng quy tr×nh.
* H­íng dÉn b»ng mét vÝ dô cô thÓ :
 VD: 441:21 =? 
 - H­íng dÉn ®Æt tÝnh: 441 21 
 42 21
 21
 21 
 0 
 - C¸ch ­íc l­îng th­¬ng : 
 + B­íc 1 : 44 : 21 ®­¬c 2( lÊy 4 chôc chia 2 chôc ®­îc 2) 
 + B­íc 2: 21 : 21 ®­îc 1 ( lÊy 2 chôc chia 2 chôc ®­îc 1)
 NÕu hµng ®¬n vÞ cña sè bÞ chia ë mçi lÇn chia lín h¬n hoÆc b»ng 5 th× ta lµm trßn “lªn”.
 NÕu hµng ®¬n vÞ cña sè bÞ chia ë mçi lÇn chia bÐ h¬n 5 th× ta lµm trßn “xuèng”. 
 VD : 51,62,73,84 lµm trßn thµnh 50 ,60,70,80,
 25,36,47,58,69,lµm trßn thµnh30,40,50,60,70 
 - LuyÖn tËp b»ng c¸c vÝ dô ®iÓn h×nh : 527 : 34 ; 783 : 26 .
 - HS luyÖn tËp ®Õn khi biÕt c¸ch chia míi chuyÓn néi dung kh¸c. 
D¹ng 3: PhÐp chia mµ mçi b­íc chia,sè bÞ chia cã ®Õn 3 ch÷ sè:
 * Tr­êng hîp 1: ¦íc l­îng th­¬ng b»ng c¸ch lµm trßn sè,nh­ng thiÕu 1 lÇn th­¬ng.
 - VD: 2788:35 =? - H­íng dÉn ®Æt tÝnh: 2788 35 
 - H­íng dÉn thùc hiÖn tÝnh: 2788 35 
 245 79
 338
 315
 23 
 - H­íng dÉn ­íc l­îng th­¬ng:(Tr­íc khi thùc hiÖn b­íc nµy ,yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i c¸ch lµm trßn sè)
 + B­íc 1: 278:35 280 :40 28:4 ®­îc 7 
 + B­íc 2: 338 :35 340 :40 34 :4 ®­îc 8 
 ë b­íc 2,sau khi t×m ®­îc th­¬ng lµ 8, lÊy : 8 x 35 = 280 ; 338 - 280 = 58 (58>35 tøc : sè d­ > sè chia ).V× vËy,ph¶i lÊy thªm 1 lÇn th­¬ng lµ 9.
 * Tr­êng hîp 2: ¦íc l­îng th­¬ng b»ng c¸ch lµm trßn sè,nh­ng thõa 1 lÇn th­¬ng.
 - VD : 3486 : 54 =? 
 - §Æt tÝnh: 3486 54 
 - H­íng dÉn thùc hiÖn tÝnh: 3482 54 
 324 64
 242 
 216
 26
 - H­íng dÉn ­íc l­îng th­¬ng:
 +B­íc 1: 348 :54 350 : 50 35 : 5 ®­îc 7
 Trong b­íc nµy,sau khi t×m ®­îc th­¬ng lµ 7, lÊy: 7 x 54 =378 ; 378 >348 .V× vËy ,ta ph¶i bít ®i 1 lÇn th­¬ng cßn 6.
 + B­íc 2: 242 :54 240 :50 24: 5 ®­îc 4.
 ViÖc h­íng dÉn häc sinh c¸ch ­íc l­îng th­¬ng nh­ trªn ®­îc thùc hiÖn ngay trong khi d¹y vÒ phÐp chia cho sè cã 2 ch÷ sè ë trªn líp trong c¸c tiÕt chÝnh kho¸ .Song, ®èi víi häc sinh yÕu, cÇn ph©n d¹ng, cñng cè l¹i ë c¸c tiÕt t¨ng vµ phô ®¹o ngoµi giê theo hÖ thèng ®Ó häc sinh n¾m thËt ch¾c vµ vËn dông ®­îc d¹ng nµy míi chuyÓn sang d¹ng kh¸c.
Muèn vËy, víi mçi d¹ng,cÇn ph¶i ®­a 1 thªm mét sè vÝ dô t­¬ng tù, ®ñ ®Ó häc sinh thùc hiÖn thµnh th¹o d¹ng phÐp chia ®ã.
 Khi ®· h­íng dÉn kÜ c¸ch ­íc l­îng th­¬ng trªn víi phÐp chia cho sè cã 2 ch÷ sè,th× t­¬ng tù víi phÐp chia cho sè cã 3 ,4,ch÷ sè, t«i chØ cÇn më réng víi c¸ch lµm trßn sè lµ häc sinh cã thÓ thùc hiÖn phÐp chia cho sè cã 3,4 ,..ch÷ sè mét c¸ch nhÑ nhµng.
 VD: 48679 : 234= ? 48679 234
 468 208
 1879
 1872 
 07
 B­íc 1: 456 : 234 500:200 5 :2 ®­îc 2.
 B­íc 2: 1879 :234 1900: 200 19 : 2 ®­îc 9.
 ë b­íc 2, sau khi t×m ®­îc th­¬ng lµ 9,lÊy 9 x 234 = 2106, 2106 >1879 .V× vËy ta ph¶i lÊy bít 1 lÇn th­¬ng cßn 8. 
 Tuy nhiªn,víi häc sinh yÕu th× vÉn cÇn,vµ rÊt cÇn sù tØ mØ,kiªn tr× cña mçi gi¸o viªn trong tÊt c¶ c¸c bµi d¹y, kh«ng riªng g× ®èi víi phÐp chia.
 Bªn c¹nh viÖc lµm trªn, trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y, t«i lu«n hÕt søc chó träng viÖc ch÷a bµi vµ chÊm bµi trªn líp cho häc sinh yÕu ®Ó ph¸t hiÖn nh÷ng sai lÇm th­êng m¾c cña tõng em.Th­êng xuyªn cã sè theo dâi, ghi chÐp riªng nh÷ng lçi sai ë tõng d¹ng kiÕn thøc .Sau ®ã, trong c¸c tiÕt t¨ng, t«i ®­a c¸c vÝ dô häc sinh thùc hiÖn sai ®Ó häc sinh quan s¸t vµ ph¸t hiÖn d­íi nhiÒu h×nh thøc trß ch¬i, c©u ®è..B»ng c¸ch Êy,c¸c em võa høng thó, võa tõng b­íc kh¾c phôc sai lÇm cña chÝnh m×nh vµ kh«ng m¾c l¹i sai lÇm cña b¹n mµ tiÕt häc l¹i nhÑ nhµng.C¸c em kh«ng cßn c¶m gi¸c “sî häc”n÷a. 
*B­íc 3: Kh¶o s¸t chÊt l­îng lÇn 3: (Sau kiÓm tra ®Þnh k× cuèi k× 1)
 §Ò bµi:
 Bµi 1: §Æt tÝnh vµ tÝnh : 
708942 - 38756 
5098 x 7 ; 5827 x 45 ; 46820 x 206 
429 : 3 ; 3578 : 27 ; 89305 : 124 
 Bài 2: Lớp 4A thu nhăt được 21 kg giấy vụn .Lớp 4B thu nhặt đựơc nhiều gấp đôi lớp 4A, Hỏi lớp 4B thu nhặt đựơc bao nhiêu ki l« gam giấy vụn?
 *KÕt qu¶ : 
 Bµi 1:
 - 1 HS sai phÐp nh©n víi sè cã 3 ch÷ sè, 
 - 2 HS sai phÐp chia cho sè cã 3 ch÷ sè.
 Bµi 2: - 
 - Yªu cÇu häc sinh yÕu học thuộc bảng cửu chương bằng cách nắm được cấu tạo của từng bảng nhân, chia sau đó bạn khá kiÓm tra, giúp bạn học yếu .
-Vào những buổi phụ đạo , giáo viên hướng dẫn trùc tiÕp c¸ch ®äc ,viÕt sè cã nhiÒu ch÷ sè, cộng, trừ số có nhiều chữ số; nhân chia số có nhiều chữ số với số có một chữ số cho tõng ®èi t­îng cô thÓ theo kÕ hoach ®· lËp .
-Tổ chức thi đua giữa c¸c cÆp để đánh giá sự tiến bộ của tõng em HS yÕu ,kÕt hîp