Tiết 47- Đại cương về bất phương trình
Bạn đang xem trước 20 trang mẫu tài liệu Tiết 47- Đại cương về bất phương trình, để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Ngaøy soaïn : 7- 1- 2007 Ngaøy daïy : Tieát 47- ÑAÏI CÖÔNG VEÀ BAÁT PHÖÔNG TRÌNH I. Mục tiêu: Về kiến thức: + Học sinh nắm được baát phương trình một ẩn, hai ẩn một cách chính xác theo quan điểm của mệnh đề chứa biến. Học sinh nắm được điều kiện của baát phương trình, phương rtình tương đương, phương trình hệ quả. Đồng thời học sinh biết được thế nào là baát phương trình tham số. Về kỷ năng: Học sinh xác định được điều kiện của baát phương trình, có thể tìm nghiệm của phương trình từ điều kiện của baát phương trình. Biết dùng phép biến đổi tương đương để đưa baát phương trình đã cho về baát phương trình tương đương với nó. Biết kết hợp với điều kiện của baát phương trình để kiểm tra nghiệm. Về tư duy: Học sinh biết dựa vào điều kiện của baát phương trình để giải baát phương trình. Về thái độ: Cẩn thận, chính xác. II. ChuÈn bÞ ph¬ng tiÖn d¹y häc: Gv: gi¸o ¸n , ®å dïng d¹y häc HS: Kh¸I niÖm vÒ pt III. Ph¬ng ph¸p d¹y häc: §Æt vÊn ®Ò + gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. IV. TiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng: A. C¸c t×nh huèng häc tËp: T×nh huèng 1: Cung cÊp cho häc sinh kh¸i niÖm bÊt ph¬ng tr×nh, hÖ bÊt ph¬ng tr×nh. T×nh huèng 2: C¸c phÐp biÕn ®æi t¬ng ®¬ng. B. TiÕn tr×nh bµi häc: 4.1. KiÓm tra bµi cò: 4.2. Bµi míi: Ho¹t ®éng 1: Cung cÊp cho häc sinh kh¸i niÖm bÊt ph¬ng tr×nh, hÖ bÊt ph¬ng tr×nh. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng *Yªu cÇu häc sinh thùc hiÖnVD: X¸c ®Þnh tÝnh ®óng sai cña mÖnh ®Ò: A = “(6 – x )0 ” khi a) x = 2; b) x = 7; c) x = 5 VD: híng cho häc sinh nhËn d¹ng mÖnh ®Ò chøa biÕn d¹ng f(x) g(x), trong ®ã f(x), g(x) lµ nh÷ng biÓu thøc chøa x. Gi¶ng: f(x): vÕ tr¸i bÊt ph¬ng tr×nh. g(x): vÕ ph¶i bÊt ph¬ng tr×nh. H: Gi¶i bÊt ph¬ng tr×nh ? * Häc sinh thùc hiÖn VD: + x = 5: mÖnh ®Ò ®óng . + x = 7, x = 2: mÖnh ®Ò sai . - Suy luËn: Khi g¸n cho x mét gi¸ trÞ cô thÓ ª nhËn ®îc mÖnh ®Ò ®óng hoÆc sai. - Th«ng qua H1 häc sinh h×nh thµnh ®îc ®Þnh nghÜa bÊt ph¬ng tr×nh. * Kh¾c s©u c¸ch viÕt tËp nghiÖm cña bÊt ph¬ng tr×nh. 1. kh¸I niÖm vÒ bÊt ph¬ng trinh mét Èn : ®Þnh nghÜa : ( SGK - T113) ´Ho¹t ®éng 2: T×m ®iÒu kiÖn cña bÊt ph¬ng tr×nh th«ng qua H1. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng + Gäi 1 häc sinh lªn b¶ng gi¶i. + KiÓm tra mét sè häc sinh díi líp ®èi chiÕu kÕt qu¶. - Yªu cÇu nhËn xÐt, söa sai (nÕu cã). Cñng cè: Kh¸i niÖm ®iÒu kiÖn cña bÊt ph¬ng tr×nh. - Yªu cÇu HS biÓu diÔn tËp nghiÖm cña hÖ b»ng trôc sè. + Häc sinh thùc hiÖn H1 trong vë nh¸p. + NhËn xÐt vµ ®èi chiÕu kÕt qu¶. Häc sinh thùc hiÖn: 0,5 x > 2 Û x > 4 4 Û -1 < x < 1 -1 1 ´Ho¹t ®éng 3: X©y dùng kh¸i niÖm bÊt ph¬ng tr×nh t¬ng ®¬ng. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng Hái: ThÕ nµo lµ hai ph¬ng tr×nh t¬ng ®¬ng ? Gi¶ng: 2 bÊt ph¬ng tr×nh t¬ng ®¬ng: + Cã cïng tËp nghiÖm + C¸ch viÕt dïng ký hiÖu * Cñng cè kh¸i niÖm bÊt ph¬ng tr×nh t¬ng ®¬ng th«ng qua H 2 trong SGK 114. - Nhí l¹i ®Þnh nghÜa hai ph¬ng tr×nh t¬ng ®¬ng. - Suy ra kh¸i niÖm hai bÊt ph¬ng tr×nh t¬ng ®¬ng. - HS kh¾c s©u: + 2 bÊt ph¬ng tr×nh t¬ng ®¬ng + C¸ch viÕt 2 bÊt ph¬ng tr×nh t¬ng ®¬ng - Thùc hiÖn H2 SGK T114 2. BÊt ph¬ng tr×nh t¬ng ®¬ng : ®Þnh nghÜa : nÕu f1( x) < g1(x)t¬ng ®¬ng f2(x) < g2(x) th× ta viÕt : f1( x) < g1(x) Û f2(x) < g2(x) ´Ho¹t ®éng 4: C¸c phÐp biÕn ®æi t¬ng ®¬ng. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng - Th«ng qua ®Þnh lý trong SGK, GV nªu c¸c phÐp biÕn ®æi: + BiÕn ®æi ®ång nhÊt tõng vÕ; +Céng hay trõ hai vÕ cña bÊt ph¬ng tr×nh víi cïng mét sè hoÆc cïng mét biÓu thøc. + Nh©n hay chia 2 vÕ cña bÊt ph¬ng tr×nh víi 1 sè d¬ng hoÆc mét biÓu thøc d¬ng vµ gi÷ nguyªn chiÒu cña bÊt ph¬ng tr×nh. + Nh©n hay chia 2 vÕ cña bÊt ph¬ng tr×nh víi 1 sè ©m hoÆc mét biÓu thøc ©m vµ ®æi chiÒu cña bÊt ph¬ng tr×nh. * Cñng cè: Gi¶i thÝch v× sao c¸c phÐp biÕn ®æi trong VÝ dô 2 .a lµ t¬ng ®¬ng. Vd 2 . b lµ kh«ng t¬ng ®¬ng * Th«ng qua c¸c vÝ dô, HS n¾m v÷ng c¸c phÐp biÕn ®æi t¬ng ®¬ng: + VÝ dô 1: 1 - x > 0 x - 1 < 0 + VÝ dô 2: 2x -<1 - 1x < gi¶I thÝch vd 2 .a vµ 2. b trong SGK T 115 VÝ dô 1: 1 - x > 0 x - 1 < 0 + VÝ dô 2: 2x -<1 - 1x < 4.3. Cñng cè: Nªu c¸c phÐp biÕn ®æi bÊt ph¬ng tr×nh t¬ng ®¬ng. 4.4. Bµi tËp vÒ nhµ: Bµi tËp 21, 22, 23, 24 SGK trang 116 4.5. Rót kinh nghiÖm: Ngµy so¹n : 8- 1- 2007 Ngµy d¹y : TiÕt 48 -49 : BÊT PH¦¥NG TR×NH H£ B¸T PH¦¥NG TR×NH MéT ÈN . Môc tiªu: VÒ kiÕn thøc: Cung cÊp cho häc sinh c¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n: bÊt ph¬ng tr×nh, hÖ bÊt ph¬ng tr×nh mét Èn. VÒ kÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng gi¶i bÊt ph¬ng tr×nh, hÖ bÊt ph¬ng tr×nh mét Èn. Về tư duy: Học sinh biết dựa vào điều kiện của baát phương trình để giải baát phương trình, hÖ bÊt ph¬ng tr×nh Về thái độ: Cẩn thận, chính xác. II. ChuÈn bÞ ph¬ng tiÖn d¹y häc: Gv: gi¸o ¸n , ®å dïng d¹y häc Hs: ®äc tríc bµI ë nhµ III. Ph¬ng ph¸p d¹y häc: §Æt vÊn ®Ò + gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. IV. TiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng: A. C¸c t×nh huèng häc tËp: T×nh huèng 1:gi¶I vµ biÖn luËn bÊt ph¬ng tr×nh mét Èn T×nh huèng 2:Gi¶I hÖ bÊt ph¬ng tr×nh B. TiÕn tr×nh bµi häc: 4.1. KiÓm tra bµi cò: 4.2. Bµi míi: TiÕt 1: ´Ho¹t ®éng 1: BÊt ph¬ng tr×nh mét Èn. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng - Hái: Nh¾c l¹i ®Þnh nghÜa ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn ? - Gi¶ng: Thay dÊu “=” bëi mét trong bèn dÊu “, £, ³” ta ®îc bÊt ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn. - VÊn ®¸p tËp nghiÖm cña bÊt ph¬ng tr×nh trong c¸c trêng hîp a > 0 vµ a < 0. - Cñng cã th«ng qua r5 SGK trang 118: Gi¶i bÊt ph¬ng tr×nh: - Nhí l¹i ®Þnh nghÜa ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn. - Suy luËn d¹ng bÊt ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn. - Nhí l¹i c¸ch gi¶i bÊt ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn ®· häc, suy ra tËp nghiÖm trong c¸c trêng hîp a > 0 vµ a < 0. - TiÕn hµnh gi¶i vÝ dô: 2x < hay x < . VËy tËp nghiÖm bÊt ph¬ng tr×nh lµ: T = [- ∞; ]. BÊt ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn cã d¹ng : a x < b a x > b a x ³ b a x £ b ´Ho¹t ®éng 2: BÊt ph¬ng tr×nh chøa tham sè. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng - Gi¶ng bÊt ph¬ng tr×nh chøa tham sè, tËp nghiÖm, gi¶i vµ biÖn luËn bÊt ph¬ng tr×nh. - Cñng cè th«ng qua VÝ dô trang 118 SGK: Gi¶i vµ biÖn luËn bÊt ph¬ng tr×nh: m x + 1 >m2 + x. - N¾m kÜ kh¸i niÖm bÊt ph¬ng tr×nh chøa tham sè, bµi to¸n gi¶i vµ biÖn luËn bÊt ph¬ng tr×nh. - Thùc hiÖn VÝ dô 1 trang 118: + BiÕn ®æi vÒ d¹ng (m -1)x < m2 - 1 + XÐt m > 1: BÊt ph¬ng tr×nh cã nghiÖm x <. Û x < m +1 + XÐt m . Û x > m +1 + XÐt m = 1: 0.x >0 : BÊt ph¬ng tr×nh v« nghiÖm. gi¶I vµ biÖn luËn bÊt pt : a x < b ( 1) Ph¬ng ph¸p ( SGK T 117) Tr¶ lêi H2 ( T 118) NÕu m > 1 th× tËp nghiÖm S = NÕu m < 1 th× tËp nghiÖm S = m = 1 th× tËp nghiÖm S = R ´Ho¹t ®éng 2: HÖ bÊt ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng - Hái: ThÕ nµo lµ hÖ bÊt ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn ? - Hái: §Ò xuÊt c¸ch gi¶i hÖ bÊt ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn ? Gi¶i hÖ bÊt ph¬ng tr×nh: - Suy luËn th«ng qua hÖ ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn. - Suy luËn: Gi¶i riªng tõng bÊt ph¬ng tr×nh cña hÖ vµ giao c¸c tËp nghiÖm. - BÊt ph¬ng tr×nh (1) cã tËp nghiÖm T1 = . - BÊt ph¬ng tr×nh (2) cã tËp nghiÖm T2 = [- 3; +∞). VËy tËp nghiÖm cña hÖ lµ: T = T1 Ç T2 = . 2. gi¶I hÖ bÊt ph¬ng tr×nh bËc nhÊt mét Èn gi¶I hÖ BPT lµ gi¶I têng BPT sau ®ã lÊy giao c¸c tËp nghiÖm thu ®îc 4.3. Cñng cè: + ph¬ng ph¸p gi¶I vµ biÖn luËn + ph¬ng ph¸p gi¶I hÖ 4.4. Bµi tËp vÒ nhµ: 25, 26 27 ( SGK T 121)4.5. Rót kinh nghiÖm: TiÕt 2 : Ho¹t ®éng 1: tõ bµi to¸n gi¸ trÞ tuyÖt ®èi ®Õn bµi to¸n hÖ bÊt ph¬ng tr×nh Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng Gv: ®Þnh nghÜa gi¸ trÞ tuyÖt ®èi ? Yªu cÇu Hs tr¶ lêi H 3( SGK T 120) Gv: g¬i ý hS chuyÓn vÒ bµI to¸n hª BPT ta cã : Tr¶ lêi H3 : Theo bµI ra ta cã : TËp n0 hÖ S = Ho¹t ®éng 2: T×m tham sè m tho¶ m·n hÖ BPT Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng yªu cÇu HS tr¶ lêi VD 4( SGK T 120) Hái : ph¬ng ph¸p lÊy giao VÊn ®¸p ®iÒu kiÖn cã n0 cña hÖ BPT Gi¶I tõng BPT víi tham sè ®a ra ph¬ng ph¸p l¸y giao hÖ cã n0 khi giao kh¸c rçng VD4: S9 = S10 = S = Ç Hª cã n0 khi - m > 3 Û m < - 3 Ho¹t ®«ng 3: tr¶ lêi c©u hoØ SGK( T 121) Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng Gi¶I vµ biÖn luËn BPT : ( x + 1) k + x < 3x + 4 ®èi víi BPT trªn ®©u lµ tham sè BPT trªn ®· ë dang c¬ b¶n cha ? Hs lªn b¶ng gi¶I Tham sè lµ k Cha cã d¹ng Nh©n vµo ®a vÒ BPT d¹ng a x < b hoÆc a x > b k- 2 > 0 th× n0 x < k k = 2 BPT v« sè n0 Gi¶I vµ biÖn luËn BPT : ( x + 1) k + x < 3x + 4 Û ( k – 2) x < 4 – k k > 2 Þ S = ( - ¥ ;) k < 2 Þ S = ( : + ¥) k = 2 Þ S = R 4. cñng cè : th«ng qua bµI tËp 5. dÆn dß : lµm c¸c bµI tËp : 28, 29, 30. 31( SGK T 121) 6 . Rót kinh nghiÖm Ngµy so¹n : 13- 1- 2007 Ngµy d¹y : TiÕt 50 : LUY£N T¢P I . Môc tiªu: VÒ kiÕn thøc: häc sinh v©n dông gi¶i bÊt ph¬ng tr×nh, hÖ bÊt ph¬ng tr×nh mét Èn. VÒ kÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng gi¶i vµ biÖn luËn bÊt ph¬ng tr×nh, hÖ bÊt ph¬ng tr×nh mét Èn. Về tư duy: Học sinh biết vËn dông vµo gi¶i hÖ bÊt pt , t×m tham sè tho¶ ®iÒu kiÖn nghiÖm cña hÖ BPT Về thái độ: Cẩn thận, chính xác. II. ChuÈn bÞ ph¬ng tiÖn d¹y häc: Gv: gi¸o ¸n , ®å dïng d¹y häc Hs: ®äc vµ lµm tríc bµi ë nhµ III. Ph¬ng ph¸p d¹y häc: §Æt vÊn ®Ò + gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. IV. TiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng: A. C¸c t×nh huèng häc tËp: T×nh huèng 1: gi¶i biÖn luËn PT T×nh huèng 2: x¸c ®Þnh tham sè tho¶ bµi to¸n hÖ bÊt ph¬ng tr×nh B. TiÕn tr×nh bµi häc: 4.1. KiÓm tra bµi cò: 4.2. Bµi míi: Ho¹t ®éng 1: gi¶i vµ biªn luËn bÊt pt : 3x + m2 ³ m( x + 3) Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng Hái : bÊt pt ra r¬i vµo dang ®· häc cha ? ChuyÓn ®îc vÒ dang nµo ? Gäi häc sinh lªn b¶ng GV: nhËn xÐt vµ sña l¹i nÕu cÇn Kh¾c s©u cho häc sinh dÊu “ =” cña BPT Häc sinh biÕn ®æi vµ gi¶i Hs vËn dung pp mét c¸ch thµnh th¹o Nhí nh÷ng chó ý cña gv gi¶i vµ biªn luËn bÊt pt : 3x + m2 ³ m( x + 3) Û ( m – 3) x £ m2 – 3m KL : + m > 3 tËp nghiÖm cña BPT : S = ( - ¥ ; m] + m < 3 tËp nghiÖm cña BPT : S = [m ; + ¥ ) + m = 3 tËp nghiÖm cña BPT : S = R Ho¹t ®éng 2: x¸c ®Þnh tham sè tho¶ bµi to¸n hÖ bÊt ph¬ng tr×nh Bµi 30 .b t×m gi¸ trÞ m ®Ó hÖ BPT sau cã nghiÖm Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng GV: vÊn ®¸p hs gi¶i hÖ víi tham sè Hái : ®Ó hÖ cã nghiÖm th× ®iÒu g× x¶y ra ? 1- m cã thÓ b»ng 2 kh«ng ? v× sao? GV: vÏ trôc sè biÓu diÔn c¸c tËp n0 gi¶ng l¹i pp lÊy giao Häc sinh gi¶I tõng bpt trong hÖ HÖ cã nghiÖm th× giao kh¸c rçng m < 2 1- m = 2 th× giao b»ng rçng t×m gi¸ trÞ m ®Ó hÖ BPT sau cã nghiÖm ®Ó hÖ cã nghiÖm th× Æ Û1- m < 2 Û m > - 1 vËy m > -1 th× hÖ BPT cã n0 Ho¹t ®éng 3: t×m gi¸ trÞ m ®Ó hÖ BPT sau v« nghiÖm Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng GV: vÊn ®¸p hs gi¶i hÖ víi tham sè Hái : ®Ó hÖ v« nghiÖm th× ®iÒu g× x¶y ra ? ?cã ®îc kh«ng ? v× sao? GV: vÏ trôc sè biÓu diÔn c¸c tËp n0 Häc sinh gi¶I tõng bpt trong hÖ HÖ v« nghiÖm th× giao b»ng rçng ®îc v× th× giao b»ng rçng t×m gi¸ trÞ m ®Ó hÖ BPT sau v« nghiÖm 4 cñng cè : th«ng qua bµi tËp 5. dÆn dß : lµm hÕt c¸c c©u cßn l¹i cña c¸c bµi tËp : 28, 29, 30. 31( SGK T 121) 6 . Rót kinh nghiÖm Ngµy so¹n : 15- 1- 2007 Ngµy d¹y : TiÕt 51 §4. dÊu cña nhÞ thøc bËc nhÊT I. Môc tiªu: VÒ kiÕn thøc: §Þnh lý vÒ dÊu nhÞ thøc bËc nhÊt, b¶ng xÐt dÊu nhÞ thøc bËc nhÊt. VÒ kÜ n¨ng: XÐt dÊu cña mét nhÞ thøc, cña mét tÝch, th¬ng c¸c nhÞ thøc bËc nhÊt vµ biÕt øng dông vµo viÖc gi¶i bÊt ph¬ng tr×nh. Về tư duy: Học sinh biết dựa vào dÊu hiªu dÊu ®Ó xÐt dÊu ,gi¶i baát phương trình - Về thái độ: Cẩn thận, chính xác. II. ChuÈn bÞ ph¬ng tiÖn d¹y häc: Gv: gi¸o ¸n , ®å dïng d¹y häc Hs: ®äc tríc bµI ë nhµ III. Ph¬ng ph¸p d¹y häc: §Æt vÊn ®Ò + gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. IV. TiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng: A. C¸c t×nh huèng häc tËp: T×nh huèng 1: §Þnh lý vÒ dÊu nhÞ thøc bËc nhÊt. T×nh huèng 2: Bµi to¸n gi¶I bÊt ph¬ng tr×nh tÝch, th¬ng th«ng qua viÖc xÐt dÊu nhÞ thøc bËc nhÊt. B. TiÕn tr×nh bµi häc: 4.1. KiÓm tra bµi cò: 4.2. Bµi míi: ´Ho¹t ®éng 1: Th«ng qua vÝ dô cô thÓ h×nh thµnh ®Þnh lý vÒ dÊu nhÞ thøc bËc nhÊt. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng - Gi¶ng ®Þnh nghÜa nhÞ thøc bËc nhÊt: d¹ng f(x) = ax + b, trong ®ã a, b ®· cho, a ¹ 0. - Yªu cÇu HSlµm VD : a) Gi¶i bÊt ph¬ng tr×nh -2x + 3 > 0 vµ biÓu diÔn tËp nghiÖm cña nã trªn trôc sè. b) Tõ ®ã h·y chØ ra c¸c kho¶ng trong ®ã nhÞ thøc f(x) = -2x + 3 cã gi¸ trÞ: i) tr¸i dÊu víi hÖ sè a = -2; ii) cïng dÊu víi hÖ sè a = -2. - N¾m kh¸i niÖm nhÞ thøc bËc nhÊt. a) Gi¶i: -2x + 3 > 0 Û -2x > -3 Û x <. BiÓu diÔn tËp nghiÖm: ) ///////// b) f(x) tr¸i dÊu víi a khi x ; 1. NhÞ thøc bËc nhÊt vµ dÊu cña nã a. NhÞ thøc bËc nhÊt : ®Þnh nghÜa : ( SGK T 122) ) ´Ho¹t ®éng 2: Néi dung ®Þnh lý vÒ dÊu nhÞ thøc bËc nhÊt. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng - Hái: Ph¸t biÓu néi dung ®Þnh lý vÒ dÊu nhÞ thøc bËc nhÊt ? - Minh ho¹ b»ng ®å thÞ kÕt hîp gi¶i thÝch vÒ phÇn ®å thÞ n»m phÝa trªn/ díi trôc hoµnh. - Chøng minh ®Þnh lý theo gièng SGK b»ng c¸ch ph©n tÝch: f(x) = ax + b = - Tæng hîp kÕt qu¶ trªn b¶ng xÐt dÊu: + C¸ch lËp b¶ng; + C¸ch kÕt luËn vÒ dÊu. - §Þnh lý: NhÞ thøc f(x) = ax + b cïng dÊu víi hÖ sè a khi x > , tr¸i dÊu víi hÖ sè a khi x < . - Theo dâi minh ho¹ b»ng ®å thÞ. - Theo dâi c¸ch chøng minh kÕt hîp suy luËn c¸c trêng hîp cña x vµ f(x). - N¾m v÷ng c¸ch lËp b¶ng xÐt dÊu. b. DÊu cña nhÞ thøc bËc nhÊt ®Þnh lÝ : ( SGK T 123) x -¥ x0 + ¥ f(x) Cung dÊu a 0 trai dÊu a ´Ho¹t ®éng 3: Cñng cè ®Þnh lý vÒ dÊu th«ng qua vÝ dô xÐt dÊu mét nhÞ thøc bËc nhÊt. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng Yªu cÇu HS thùc hiÖn: a) Nªu c¸c bíc thùc hiÖn viÖc xÐt dÊu mét nhÞ thøc bËc nhÊt. b) XÐt dÊu c¸c nhÞ thøc: f(x) = 3x +2, g(x) = -2x - 5. - Theo dâi c¸ch gi¶i cña HS, chó ý nh÷ng HS trung b×nh, yÕu. - Söa ch÷a nh÷ng sai sãt cña HS (nÕu cã). a) Nh¾c l¹i: b1/ T×m nghiÖm cña nhÞ thøc; b2/ ChØ ra dÊu cña nhÞ thøc dùa vµo dÊu cña hÖ sè a vµ ®Þnh lý vÒ dÊu. b) f(x) cã nghiÖm x = - vµ hÖ sè a = 3 > 0 B¶ng xÐt dÊu f(x): x -∞ +∞ f(x) = 3x + 2 - 0 + g(x) cã nghiÖm x = vµ hÖ sè a = -2 < 0. B¶ng xÐt dÊu g(x): x -∞ +∞ f(x) = -2x - 5 + 0 - VD: XÐt dÊu c¸c nhÞ thøc: f(x) = 3x +2, B¶ng xÐt dÊu f(x): x -∞ +∞ f(x) = 3x + 2 - 0 + VD: ) XÐt dÊu c¸c nhÞ thøc: g(x) = -2x – 5 B¶ng xÐt dÊu g(x): x -∞ +∞ f(x) = -2x - 5 + 0 - ´Ho¹t ®éng 4: gi¶I bÊt ph¬ng tr×nh tÝch, th¬ng Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng VÝ dô: gi¶i BPT : . Gi¶i: Ta cã: 4x – 1 = 0 Û x = 1/4 x + 2 = 0 Û x = - 2 -3x + 5 = 0 Û x = 5/3. B¶ng xÐt dÊu f(x): Dùa vµo b¶ng xÐt dÊu ta cã: x -∞ -2 1/4 5/3 +∞ 4x-1 - | - 0 + | + x+2 - 0 + | + | + -3x+5 + | + | + 0 - VT + 0 - 0 + || - VT > 0 khi x Î (-∞; -2) È (1/4; 5/3). - N¾m yªu cÇu cña ®Ò bµi: ChØ ra trªn kho¶ng nµo th× f(x) > 0, f(x) < 0 ? - Cïng tiÕn hµnh xÐt dÊu biÓu thøc theo tr×nh tù ®· ®îc GV ®Þnh híng. b1/ ChØ ra c¸c nghiÖm cña c¸c nhÞ thøc; b2/ LËp b¶ng xÐt dÊu: n¾m râ thø tù c¸c bíc nhá trong viÖc lËp b¶ng xÐt dÊu: S¾p thø tù c¸c nghiÖm; XÐt dÊu tõng nhÞ thøc; Sö dông quy t¾c nh©n dÊu ®Ó x¸c ®Þnh dÊu cña biÓu thøc f(x), lu ý t¹i c¸c ®Çu mót (f(x) = 0, f(x) kh«ng x¸c ®Þnh). b3/ KÕt luËn 2. mét sè øng dông BÊt ph¬ng tr×nh tÝch th¬ng VÝ dô: gi¶i BPT : . Gi¶i: KluËn : TËp nghiÖm BPT : S = (-∞; -2) È (1/4; 5/3). ´Ho¹t ®éng 5: Cñng cè bµi to¸n xÐt dÊu mét tÝch c¸c nhÞ thøc bËc nhÊt. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng Yªu cÇu HS thùc hiÖn: XÐt dÊu f(x) = (2x - 1)(- x + 3). - VÊn ®¸p c¸c bíc gi¶i ? - Gäi mét HS lªn b¶ng tr×nh bµy bµi gi¶i. - C¸c HS cßn l¹i gi¶i vµo vë nh¸p. - Theo dâi c¸c thao t¸c thùc hiÖn xÐt dÊu cña HS. - NhËn xÐt, söa sai, bæ sung (nÕu cÇn). *C¸c bíc gi¶i: b1, T×m nghiÖm cña c¸c nhÞ thøc; b2, S¾p xÕp c¸c nghiÖm trªn b¶ng xÐt dÊu vµ xÐt dÊu cña tõng nhÞ thøc; b3, KÕt luËn nghiÖm cña biÓu thøc dùa vµo quy t¾c nh©n dÊu. * KÕt qu¶: f(x) > 0 khi x Î (1/3; 2). f(x) < 0 khi x Î (-∞; 1/3) È (2; +∞ C¸c bíc gi¶i B1: t×m nghiÖm nhi thøc B2: b¶ng dÊu B3: kÕt luËn . Cñng cè: * Néi dung ®Þnh lý vÒ dÊu nhÞ thøc bËc nhÊt. * C¸c bíc xÐt dÊu mét biÓu thøc, øng dông trong viÖc gi¶i bÊt ph¬ng tr×nh. 4.4. DÆn dß: * Xem l¹i c¸c vÝ dô ®· gi¶i trong lý thuyÕt; * ChuÈn bÞ c¸c bµi tËp 1, 2,3 SGK trang 126. * Xem tríc phÇn øng dông viÖc xÐt dÊu trong viÖc khö dÊu gi¸ trÞ tuyÖt ®èi vµ gi¶i c¸c bÊt ph¬ng tr×nh chøa dÊu gi¸ trÞ tuyÖt ®èi. 4.5. Rót kinh nghiÖm: Ngµy so¹n : 17- 1- 2007 Ngµy d¹y : TiÕt 52: LUY£N T¢P I. Môc tiªu: VÒ kiÕn thøc: DÊu nhÞ thøc bËc nhÊt, b¶ng xÐt dÊu nhÞ thøc bËc nhÊt VÒ kÜ n¨ng: XÐt dÊu cña mét nhÞ thøc, cña mét tÝch, th¬ng c¸c nhÞ thøc bËc nhÊt vµ biÕt øng dông vµo viÖc gi¶i bÊt ph¬ng tr×nh, gi¶I BPT chøa dÊu gi¸ trÞ tuyÖt ®èi Về tư duy: Học sinh biết dựa vào dÊu hiªu dÊu ®Ó xÐt dÊu ,gi¶i baát phương trình Về thái độ: Cẩn thận, chính xác. II. ChuÈn bÞ ph¬ng tiÖn d¹y häc: Gv: gi¸o ¸n , ®å dïng d¹y häc Hs: lµm tríc bµI ë nhµ III. Ph¬ng ph¸p d¹y häc: §Æt vÊn ®Ò + gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. IV. TiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng: A. C¸c t×nh huèng häc tËp: T×nh huèng 1 Bµi to¸n gi¶I bÊt ph¬ng tr×nh th«ng qua viÖc xÐt dÊu nhÞ thøc bËc nhÊt. T×nh huèng 2: BµI tËp SGK B. TiÕn tr×nh bµi häc: 4.1. KiÓm tra bµi cò: 4.2. Bµi míi: ´Ho¹t ®éng 1: ¸p dông xÐt dÊu nhÞ thøc bËc nhÊt vµo viÖc gi¶i bÊt ph¬ng tr×nh chøa dÊu gi¸ trÞ tuyÖt ®èi: Bµi to¸n: Cho sè thùc a d¬ng. Gi¶i c¸c bÊt ph¬ng tr×nh: a) ½x½< a b) ½x½> a Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng Gi¶i: Ta cã: ½x½< a Û x2 < a2 Û x2 - a2 < 0 Û (x + a)(x - a) < 0. §Æt f(x) = (x + a)(x - a). Ta cã: x + a = 0 Û x = - a x - a = 0 Û x = a B¶ng xÐt dÊu f(x): x -¥ - a a + ¥ x + a - 0 + ½ + x - a - ½ - 0 + f(x) + 0 - 0 + Dùa vµo b¶ng xÐt dÊu ta cã: a) ½x½< aÛ - a < x < a b) ½x½ > a Û - Theo dâi c¸ch tr×nh bµy bµi gi¶i - Tr¶ lêi c¸c c©u hái: 1, C¸c PP khö dÊu gi¸ trÞ tuyÖt ®èi ? 2, C¸c bíc gi¶i bÊt ph¬ng tr×nh tÝch ? - T duy: + So s¸nh -a víi a, chó ý gi¶ thiÕt a > 0. + C¸ch kÕt luËn nghiÖm bÊt PT. - Kh¾c s©u hai kÕt qu¶ thêng sö dông. BÊt ph¬ng tr×nh chøa Èn trong dÊu gi¸ trÞ tuyÖt ®èi + ½x½ a Û ´Ho¹t ®éng 2: ¸p dông kÕt qu¶ bµi to¸n vµ viÖc gi¶i bÊt ph¬ng tr×nh. Gi¶i bÊt ph¬ng tr×nh: ½2x - 3½< 5 Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng VÊn ®¸p c¸c phÐp biÕn ®æi. - Gi¶ng bÊt ®¼ng thøc kÐp. - VÊn ®¸p c¸ch kÕt hîp nghiÖm - Cñng cè: PP dïng trôc sè ®Ó kÕt hîp nghiÖm. Gi¶i: ½2x - 3½< 5 Û - 5 < 2x - 3 < 5 TËp nghiÖm bÊt ph¬ng tr×nh lµ T = (-1; 4). Gi¶i bÊt ph¬ng tr×nh: ½2x - 3½< 5 TËp nghiÖm bÊt ph¬ng tr×nh lµ T = (-1; 4). ´Ho¹t ®éng 3: Gi¶i bÊt ph¬ng tr×nh b»ng c¸ch xÐt dÊu gi¸ trÞ tuyÖt ®èi: Gi¶i bÊt ph¬ng tr×nh: ½x - 3½-½1 - 2x½< 2 (*) Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng Gi¶i: Ta cã: x - 3 = 0 Û x = 3 1 - 2x = 0 Û x = B¶ng xÐt dÊu: x -¥ 3 +¥ ½x -3½ -(x-3)½-(x-3) 0 (x-3) (1-2x) 0 -(1-2x)½ -(1-2x) +) Trªn: BPT (*) trë thµnh: -(x - 3) - (1 - 2x) < 2 Û x < 0 TËp nghiÖm T1 = (-¥; 0). +) Trªn: BPT (*) trë thµnh: -(x - 3) + (1 - 2x) TËp nghiÖm T2 = . +) Trªn [3; +¥): BPT (*) trë thµnh: (x - 3) + (1 - 2x) < 2 Û x > -4 TËp nghiÖm T3 =[3; +¥). VËy tËp nghiÖm bÊt ph¬ng tr×nh ®· cho lµ: T = T1 È T2 È T3 = (-¥; 0) È (2/3; +¥). - Theo dâi c¸ch tr×nh bµy bµi gi¶i . - Liªn hÖ víi bµi to¸n xÐt dÊu mét tÝch, th¬ng c¸c nhÞ thøc bËc nhÊt. - Kh¾c s©u c¸ch viÕt kÕt qu¶ trong b¶ng xÐt dÊu. - TiÕn hµnh gi¶i tõng trêng hîp vµ kÕt hîp nghiÖm. - Lu ý c¸c gi¸ trÞ t¹i c¸c ®Çu mót. - Lu ý tËp nghiÖm cuèi cïng lµ hîp cña c¸c tËp nghiÖm. Gi¶i bÊt ph¬ng tr×nh: ½x - 3½-½1 - 2x½< 2 B¶ng xÐt dÊu: x -¥ 3 +¥ ½x -3½ -(x-3)½-(x-3) 0 (x-3) (1-2x) 0 -(1-2x)½ -(1-2x) Trªn T1 = (-¥; 0) Trªn T2 = Trªn [3; +¥) T3 =[3; +¥). T = T1 È T2 È T3 = (-¥; 0) È (2/3; +¥). 4.3. Cñng cè: - Néi dung ®Þnh lý vÒ dÊu cña nhÞ thøc bËc nhÊt. - C¸c bíc xÐt dÊu mét tÝch, th¬ng c¸c nhÞ thøc bËc nhÊt. - Bµi to¸n khö dÊu gi¸ trÞ tuyÖt ®èi 4.4.Híng dÉn häc bµi: Xem kÜ c¸c vÝ dô ®· gi¶i trong lý thuyÕt vµ gi¶i tiÕp bµi tËp 37, 38, 39 trong SGK T -127 Ngµy so¹n : 27- 1- 2007 Ngµy d¹y : TiÕt 53- 54: BÊT PH¦¥NG TR×NH Vµ HÖ BÊT PH¦¥NG TR×NH BËC NHÊT HAI ÈN . Môc tiªu: VÒ kiÕn thøc: Cung cÊp cho häc sinh c¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n: bÊt ph¬ng tr×nh, hÖ bÊt ph¬ng tr×nh hai Èn. VÒ kÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng gi¶i bÊt ph¬ng tr×nh, hÖ bÊt ph¬ng tr×nh hai Èn th«ng qua viÖc t×m miÒn nghiÖm cña nã . Về tư duy: Học sinh biết dựa vào miÒn nghiÖm cña baát phương trình để giải c¸c bµi to¸n kinh tÕ Về thái độ: Cẩn thận, chính xác. II. ChuÈn bÞ ph¬ng tiÖn d¹y häc: Gv: gi¸o ¸n , ®å dïng d¹y häc ,chuaån bò baûng phuï coù veõ ñoà thò ñeå treo Hs: ®äc tríc bµi ë nhµ ,hoïc sinh ñaõ bieát caùch veõ ñoà thò haøm soá y = ax + b III. Ph¬ng ph¸p d¹y häc: §Æt vÊn ®Ò + gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. IV. TiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng: A. C¸c t×nh huèng häc tËp: B. TiÕn tr×nh bµi häc: 4.1. KiÓm tra bµi cò: 4.2. Bµi míi: Hoaït ñoäng 1 : haõy xaùc ñònh teân goïi cuûa caùc meänh ñeà sau : a. f(x) =g(x) b. f(x) < g(x) c. ax + b = 0 (a # 0) e. ax + b > 0 (a # 0) f. ax + by = c (a,b khoâng ñoàng thôøi baèng 0) g. ax +by c Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng Giao nhieäm vuï cho hoïc sinh Goïi moät hoïc sinh traû lôøi Goïi ñuùng teân töøng meänh ñeà Töï hình thaønh khaùi nieäm baát phöông trình baäc nhaát hai aån nhö SGK. ®Þnh nghÜa : ( sgk) Hoaït ñoäng 2 : Treân maët phaúng toïa ñoä Oxy, veõ ñöôøng thaúng : 2x + y =1 Tìm trong maët phaúng toïa ñoä ñieåm M sao cho 2x + y < 1 Coù nhaän xeùt gì veà nhöõng ñieåm M Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng Quan saùt hoïc sinh veõ hình Minh hoïa treân hình veõ Höôùng daãn ñeå hoïc sinh nhaân thaáy ñieåm M naèm phía beân naøo ñoái xöùng vôùi ñöôøng thaúng Hoïc sinh laøm vieäc theo töøng nhoùm Töøng nhoùm leân cho 1 ñieåm M khaùc nhau Nhaän xeùt Keát luaän vÏ (d): 2x + y = 1 lÊy M( 0, 0) thay vµo 2x + y < 1 ta ®îc : 0< 1( lu©n ®óng ) KL : miÒn chøa ®iÓm M lµ miÒn nghiÖm cña BPT Hoaït ñoäng 3 : Bieåu dieãn hình hoïc taäp nghieäm cuûa baát phöông trình : ax + by c Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng Giaùo vieân höôùng daãn ñeå hoïc sinh döïa vaøo baøi cuï theå ôû ñoäng 2 ruùt ra caùc böôùc cuï theå . Ruùt ra caùc böôùc tìm caùch bieåu dieãn (nhö SGK BPT c¸ch gi¶i: ( sgk) Hoaït ñoäng 4 : Cuûng coá Bieåu dieãn taäp nghieäm cuûa heä baát phöông trình baäc nhaát hai aån Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Ghi b¶ng Höôùng daãn hoïc sinh vieäc bieåu dieãn taäp nghieäm cuûa töøng baát phöông trình Söûa chöõa kòp thôøi caùc sai laàm Löu yù hoïc sinh caùc böôùc bieåu dieãn taäp nghieäm cuûa baát phöông trình baäc nhaát hai aån Treân cuøng moät heä truïc toïa ñoä Bieåu dieãn hình hoïc taäp nghieäm cuûa baát phöông trình baäc nhaát 2 aån : 2x + y 5 Bieåu dieãn hình hoïc taäp nghieäm cuûa baát phöông trình baäc nhaát hai aån : x + y 1 Laáy phaàn giao hai taäp nghieäm Keát luaän :”Mieàn khoâng bò toâ ñaäm trong hình veõ laø mieàn nghieäm cuûa heä ñaõ cho” Häc sinh : Coi tranh minh ho¹ 5. d¨n dß : lµm bµi tËp Ngµy so¹n : 29-1-2007 Ngµy d¹y : TiÕt 55: LuyÖn tËp I.Mục tiêu bài dạy : Về kiến thức : -BiÕt c¸ch x¸c ®Þnh miÒn nghiÖm cña BPT vµ hÖ bÊt ph¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn - Gi¶I ®îc bµi to¸n quy ho¹ch tuyÕn tÝnh 2.Về kĩ năng : - t×m miÒn nghiªm BPT vµ hÖ bÊt ph¬ng tr×nh bËc nhÊt hai Èn 3.Về tư duy : Rèn luyện và phát triển tư duy thuật toán. Biết quy lạ về quen. 4. Về thái độ : Cẩn thận ,chính xác. II.Chuẩn bị phương tiện dạy học : 1.Giáo viên : -Tranh minh hoạ bÊt p
File đính kèm:
KT DAI SO HK 2 DAP AN.doc
