Tiết 61,62 : Đọc văn Khái quát về vhvn từ đầu thế kỉ XX đến cách mạng tháng tám năm 1945

Tiết 61,62 : Đọc văn

KHÁI QUÁT VỀ VHVN TỪ ĐẦU THẾ KỈ XX ĐẾN CÁCH MẠNG THÁNG TÁM NĂM 1945

A-MỤC TIÊU BÀI HỌC
Giúp HS:
- Hiểu được một số nét nổi bật về tình hình xh và văn hóa VN từ đầu TK XX đến CM tháng Tám 1945.
- Nắm vững những đặc điểm chủ yếu cũng như quá trình vận động, phát triển của vh thời kì này.
- Có được những kiến thức cần thiết, tối thiểu về một số khuynh hướng, trào lưu vh để đến các bài học tiếp theo có thể đọc-hiểu tốt hơn những TP cụ thể.
B-NỘI DUNG LN LỚP
 I-ỔN ĐỊNH, KIỂM TRA
 - Kiểm tra vở soạn của 2HS ( có cho điểm )
 II- TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY-HỌC BÀI MỚI:

Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
- Theo anh (chị), những đặc điểm nào của tình hình xã hội và văn hóa VN từ đầu TK XX đến năm 1945 đã tác động mạnh mẽ đến sự phát triển của văn học?









- Sự phát triển của văn học từ đầu TK XX đến năm Cách mạng-T8 /1945 có thể chia làm mấy chặng? Nêu những nét chính của mỗi chặng.

I- MỘT SỐ NÉT VỀ TÌNH HÌNH XÃ HỘI VÀ VĂN HÓA
- Xã hội VN từ đầu TK XX đến 1945 biến đổi theo hướng hiện đại (về kinh tế, về cơ cấu giai cấp, về ý thức hệ, về văn hóa,…)
- Từ đầu TK XX, văn hóa VN dần dần thoát khỏi ảnh hưởng của vhóa TQ, bắt đầu tiếp xúc và tiếp thu vhóa phương Tây mà chủ yếu là vhóa Pháp.
- Đảng Cộng sản VN có vai trò quan trọng trong việc làm cho nền văn hóa nước ta phát triển theo chiều hướng tiến bộ và CM. (Bản đề cương văn hóa, 1943)
- Báo chí và nghề xuất bản phát triển mạnh; chữ quốc ngữ dần thay thế chữ Hán, Nôm; phong trào dịch thuật phát triển; lớp trí thức Tây học thay thế lớp trí thức Nho học đóng vai trò trung tâm trong đời sống văn hóa thời kì này.


II- SƠ LƯỢC VỀ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN
Các giai đoạn ptriển
Nhận định chung
Thành tựu chủ yếu


Về ngôn ngữ & thể loại
Hiện tượng VH ; tgiả-tp tiêu biểu
Chặng một:
Hai thập niên đầu TK XX "chặng mở đầu thời kì VH hiện đại
- Tính chất hiện đại đã có nhưng sự níu kéo của cái cũ còn rất lớn (đổi mới khá rõ nét về nội dung tư tưởng, nhưng về 

- thể loại, ngôn ngữ, văn tự, thi pháp nói chung vẫn thuộc phạm trù vh trung đại
- Tiểu thuyết mới viết bằng chữ quốc ngữ bắt đầu xuất hiện ở Nam Kì. Có một số TP có giá trị nhưng phần lớn còn vụng về, non nớt.
- Vh yêu nước và cách mạng (PBC, PCT, NTHiền, HT Kháng, NĐKế…)
- Sự truyền bá chữ QN; ptrào dịch thuật, báo chí
- Truyện thầy Lazarô Phiền (Ng.Trọng Quản) ; Hoàng Tố Anh hàm oan (Trần Thiên Trung);
Chặng hai: những năm 20 của thế kỉ XX.
- Nền quốc văn mới đã đạt được những thành tựu đáng kể. 
- Nhiều tác phẩm có giá trị, nhiều tác giả có tên tuổi xuất hiện.
- Văn xuôi 
+ tiểu thuyết
 
+ Tr. Ngắn
 
+Tùy bút, bút kí
- Kịch
- Thơ
- Tiểu thuyết: HBC, HNP (Tố Tâm), Trọng Khiêm (Kim Anh lệ sử)
- Truyện ngắn:Sống chết mặc bay (PDTốn); Ng. Bá Ngọc
- Đông Hồ, Tương Phố
- Vũ Đình Long; Nam Xương
- Tản Đà, Trần Tuấn Khải
* Truyện, kí của N.A.Q
Chặng ba: 1930 - 1945
- Chặng cuối, VH phát triển m.mẽ, đạt thành tựu trên mọi p.diện ( ND" HT; NN" thể loại
- Nhiều tg, tp kiệt xuất.
- VH đổi mới thực sự, có khả năng hoà nhập vào thế giới hiện đại 
- Văn xuôi # m.mẽ, p.phú
+ Tiểu thuyết ( LM, HT)
+ Tr.ngắn
+ Phóng sự, kí sự

+ Bút kí, tuỳ bút
+ Phê bình VH
- Thơ ( LM; Ynước CM) 

- Kịch
 VXLM :TLVĐ
 VXHT : NTT,VTP,NCH,NC
- NCH, Tlam, NC, Ng.Tuân…
- Tam Lang, VTP, NTT, LVHiến…
- Ng.Tuân, XD…
- Thi nhân VN ( HT-HChân)
- TMới(T.lữ, LTLư, XD,HC..)
NKTT(HCM), Từ ấy(T.H)
- Vi Huyền Đắc, Đoàn Phú Tứ, Ng.Huy Tưởng…

* So với vh trung đại, văn học từ đầu TK XX đến CMT8 -1945 có những đặc điểm gì mới mẻ? 
Hãy nêu một số dẫn chứng để làm sáng tỏ.
- Thế nào là nền VH hiện đại hoá?
Những biểu hiện của VH hiện đại hóa ( về nội dung, HT).?
- GV diễn giảng các biểu hiện của VH hiện đại hoá – đối sánh với VH trung đại" HD HS dựa vào sgk nêu DC cụ thể về quá trình hiện đại hoá về vx, thơ ca.






III. NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA VH
3 đặc điểm:
1) VH đổi mới mạnh mẽ theo hướng hiện đại hoá:

 a. Khái niệm hiện đại hoá (sgk)
 b. Biểu hiện của VH hiện đại hoá:
* Về nội dung : hiện đại hóa diễn ra trên mọi p. diện
 - Quan niệm về văn chương
 - Kiểu nhà văn chuyên nghiệp
 - Hệ thống thi pháp
* Về hình thức : sự hình thành vx QN và sự xuất hiện của các thể loại mới( kịch nói, phê bình VH, phóng sự…)
 c. Hiện đại hoá VH là một quá trình (3 chặng):
 - Hai chặng đầu : VH còn bị nhiều ràng buộc , níu kéo của cái cũ
 - Chặng ba: công cuộc hiện đại hóa mới thực sự toàn diện và sâu sắc.
* Nguyên nhân hình thành 2 khu vựcVH? Đặc điểm của từng khu vực , từng dòng VH?
( Do đặc điểm của 1 nước thuộc địa, chịu sự chi phối m. mẽ và ssắc của quá trình đtranh giải phóng dtộc.)
- GV có thể cho HS đọc và gạch chân sgk, ghi tóm tắt các ý chính ( đtrưng, thành tựu, hạn chế.); GV chỉ ra mặt hạn chế : 
 + xa rời cuộc đtranh giải phóng dtộc; 
 + sa vào chủ nghĩa cực đoan…















HS nêu DC về thơ văn yêu nước CM ( thơ văn ĐKNT, thơ văn CMVS thời kì MTDC 36-39…)
2) VH hình thành theo 2 khu vực và phân hóa thành nhiều dòng, vừa đấu tranh, vừa bổ sung cho nhau để cùng p.triển 
 


. Khu vực VH công khai: 
* Dòng VH LM: 
 - Đặc trưng: 
+ Trực tiếp thể hiện “cái tôi” trữ tình tràn đầy cảm xúc;
+ Bất hoà với thực tại" đi sâu vào thế giới nội tâm;
+ Đề tài : t/y và vẻ đẹp của quá khứ, của th.nhiên đậm nét u buồn.
 - Thành tựu : có đóng góp tích cực trong việc hiện đại hóa VH ( cả thơ và vx ) DC: sgk
* Dòng VHHT : 
 - Đặc trưng: 
+ chú trọng miêu tả và lí giải 1 cách khách quan HT xhội thông qua việc xây dựng những hình tượng điển hình.
 - Thành tựu : chủ yếu ở các thể loại vx. 
 Nội dung thấm đượm tinh thần nhân đạo và dân chủ" vạch trần sự thối nát, tàn bạo của chế độ t/d nửa pk ; diễn tả nỗi thống khổ của các tầng lớp nhân dân.
* Đánh giá : sgk
b. Khu vực VH không công khai:
 - Đặc trưng
+ Thơ văn yêu nước CM (Thơ văn trong tù của các chiến sĩ CM; thơ văn CM lưu hành nửa hợp pháp)
 + Thơ văn được coi là vũ khí chiến đấu , cổ động CM" phục vụ đắc lực ptrào đtranh giải phóng dtộc
 + Ít có đkiện để trau chuốt về NT 
 - Thành tựu : sgk
oĐánh giá chung :sgk T12

3) VH p.triển với một nhịp độ hết sức nhanh chóng và đạt được những thành tựu to lớn (sgk)
 
- Theo anh (chị), những nhân tố nào thúc đẩy vh thời kì này phát triển nhanh chóng và đạt được những thành tựu to lớn? HD HS gạch chân ý chính - sgk

IV. KẾT LUẬN (sgk)
III- HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ
Soạn bài: “Phát biểu luận điểm ,luận cứ trong văn NL”