Tiết 87,88 : Đọc văn Hạnh phúc một tang gia (Trích “Số đỏ” – Vũ Trọng Phụng)

Tiết 87,88 : Đọc văn

HẠNH PHÚC MỘT TANG GIA
 (Trích “Số đỏ” – Vũ Trọng Phụng)
A-MỤC TIÊU BÀI HỌC
Giúp HS:
- Thấy được bản chất vừa nhố nhăng, đồi bại vừa giả dối, vơ nhân đạo của bọn tư sản thành thị đang chạy theo lối sống văn minh rởm trong xã hội thực dân nửa phong kiến đương thời.
- Thấy được bút pháp châm biếm mãnh liệt,đầy tài năng của Vũ Trọng Phụng: vừa xoay quanh mâu thuẫn trầo phúng cơ bản, vừa sáng tạo ra những tinh huống khác nhau, tạo nên một màn hài kịch phong phú, biến hĩa ở chương xv của tiểu thuyết Số đỏ.
B-NỘI DUNG LÊN LỚP
 I-ỔN ĐỊNH, KIỂM TRA
 - Kiểm tra bài cũ:
 - Kiểm tra vở soạn của 2HS ( cĩ cho điểm )
 II- TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY-HỌC BÀI MỚI:

Hoạt động của thầy và trị
Nội dung
* Hướng dẫn HS tìm hiểu phần Tiểu dẫn
- HS đọc phần Tiểu dẫn và nêu một vài nét về tác giả VTP.
- GV nhấn mạnh một số điểm đáng ghi nhớ (giảng giải, minh họa). 




- HS đọc phần tĩm tắt TP. GV giải thích những chi tiết HS thắc mắc.

- GV giới thiệu một số giá trị cơ bản của TP. Phân tích một số dẫn chứng để minh họa.

I- TIỂU DẪN
1) Tác giả: VTP (1912-1939)
- Là người cần mẫn, chăm đọc và cĩ sức sáng tạo dồi dào.
- Viết nhiều thể loại, nhưng thành cơng hơn cả là phĩng sự và tiểu thuyết.
- Tồn bộ sáng tác của VTP tốt lên niềm căm phẫn mãnh liệt xã hội TD PK, TS tàn bạo và thối nát đương thời.
2) Tiểu thuyết Số đỏ (1936)
a) Tĩm tắt TP: (SGK)

b) Giá trị tác phẩm:
- Giá trị nội dung: TP đả kích sâu cay cái xã hội tư sản thành thị đang chạy theo lối sống văn minh rởm, hết sức lố lăng đồi bại đương thời.
- Giá trị nghệ thuật: trình độ tiểu thuyết già dặn, bút pháp châm biếm đặc biệt sắc sảo.
+ NT cường điệu độc đáo
+ Xây dựng được nhiều tình tiết, chi tiết đối lập nhau gay gắt.
+ Nĩi ngược, nĩi mỉa...
+ Xây dựng được một số nhân vật điển hình mang tính chất hí họa.

* Hướng dẫn HS đọc - kể tác phẩm.
- GV hướng dẫn HS cách đọc cho phù hợp với giọng điệu và nội dung truyện.
- Cho HS đọc phân vai.
- Gọi 1 HS kể tĩm tắt đoạn trích. 
* Hướng dẫn HS thảo luận, giải đáp câu hỏi trong phần Đọc-hiểu.
- Hạnh phúc của một tang gia là một phần của nhan đề chương XV tiểu thuyết Số đỏ. Anh (chị) hiểu và cĩ suy nghĩ gì về nhan đề này và tình huống trào phúng của chương truyện ? 
- Vì sao cái chết của cụ cố tổ lại là niềm “hạnh phúc” của mọi thành viên trong đại gia đình của cụ ? Phân tích những “hạnh phúc” khác nhau của mỗi người trong đại gia đình của cụ cố Hồng và những người đến đưa đám cụ tổ.


























II- ĐỌC – HIỂU






1) Nhan đề Hạnh phúc của một tang gia 
 Hạnh phúc >< tang gia
 â
 Mâu thuẫn trào phúng, vạch rõ nhân tình thế thái trong xã hội đương thời.

2) Cảnh trong gia đình cụ cố Hồng
- Cái chết của cụ tổ làm cho mọi người “nhao lên mỗi người mỗi cách” nhưng khơng phải vì đau đớn mà vì hạnh phúc.
- Hạnh phúc chung: được chia cái gia tài kếch xù của cụ tổ.
- Niềm vui riêng của mỗi người:
Cụ cố Hồng mơ màng đến lúc mặc đồ xơ gai, vừa ho khạc, vừa khĩc mếu để được người ta ngợi khenà điển hình cho loại người ngu dốt, háo danh.
Văn Minh chồng và Typn là được dịp lăng xê mốt áo tang táo bạo nhấtà cơ hội để quảng cáo hàng, để kiếm tiền.
Cậu tú Tân thì sướng điên người vì được dùng đến cái máy ảnh mới mua.à cơ hội giải trí.
Ơng Phán Mọc Sừng sung sướng vì khơng ngờ cái sừng trên đầu mình cĩ giá đến thế.
- Bề ngồi đám con cháu bất hiếu lại tỏ ra cĩ hiếu.
Cụ cố Hồng, Văn Minh chồng, cơ Tuyết,... mang những bộ mặt rất hợp thời trang đám ma.
Tổ chức đám ma thật to.
è Lợi dụng đám tang để khoe giàu, khoe sang, khoe lịng hiếu thảo đến mức tột cùng thì đồng thời sự tàn nhẫn, bất nhân, đểu giả, bịp bợm cũng lên đến mức tận cùng.

- Phân tích tính chất trào phúng của cảnh tượng được gọi là “đám ma to tát”.

3) Cảnh đưa tang
a) Đám khách khứa đưa tang
- Min Đơ, Min Toa hí hửng vì được thuê giữ trật tự cho đám tang.
- Các vị tai to mặt lớn, “tinh hoa” của xã hội thượng lưu, mặt mũi long trọng, ngực đeo đầy huân chương, cảm động vì được ngắm làn da trắng của Tuyết thập thị trong làn áo mỏng. à Bản chất dâm đãng.
- Đám nam thanh nữ tú: 
 + Bề ngồi: vẻ mặt nghiêm chỉnh, buồn rầu của kẻ đi đưa đám.
 + Bên trong: trai gái tán tỉnh nhau, chê bai, ghen tuơng, hẹn hị....
à Vơ văn hĩa.
b) Khơng khí đưa tang: đám ma mà như đám rước và được tổ chức theo lối “trộn hổ lốn”
c) Kết thúc đám tang: 
- Cảnh cậu tú Tân bắt bẻ từng người giữ tư thế đau buồn để chụp ảnh.
- Ơng Phán MS: àkhĩc oặt người 
 ỉ giúi tay Xuân 5 đồng.
àVơ cùng bịp bợm, giả dối.
è Tĩm lại, đám tang diễn ra như một tấn đại hài kịch, nĩi lên sự lố lăng, đồi bại, sự bất nhân, giả dối của cái xh thượng lưu ngày trước.

- Hãy chỉ ra những mâu thuẫn, những chân dung, những hành vi, những câu nĩi trào phúng. Từ đĩ, anh (chị) nhận xét gì về nghệ thuật trào phúng của VTP ở chương truyện này ?
4) Nghệ thuật trào phúng
- Xây dựng được một loạt chân dung biếm họa khơng ai giống ai.
- NT cường điệu độc đáo, nĩi ngược, nĩi mỉa, những so sánh, những lời bình luận hài hước...
- Xây dựng được nhiều tình tiết, chi tiết đối lập nhau gay gắt.

III- HƯỚNG DẪN HS HỌC TẬP Ở NHÀ
Soạn bài : Chí Phèo (trích – Nam Cao )